سليمی‌نمين: روحانيت، نيروهای‌ اجرائی و فدائيان اسلام سبب پشتيبانی مردم از ملی شدن نفت شدند، ايلنا

ـ اگر رزم آرا همچنان در راس قدرت بود هرگز امکان تصويب ملی شدن نفت در مجلس وجود نداشت، چرا که وی رسما تهديد کرده بود در صورت تصويب اين قانون مجلس را بر سر نمايندگان خراب خواهد کرد

ايلنا:رئيس دفتر مطالعات و تدوين تاريخ ايران تاکيد کرد: سه رکن روحانيت، نيروهای اجرايی و تشکيلات فدائيان اسلام با کنار هم بودن هم افزايی قدرت می‌کردند و باعث شدند توده‌های مردم از نهضت ملی شدن صنعت نفت پشتيبانی کنند.
عباس سليمی‌نمين در گفت وگو با خبرنگار ايلنا ، در سالگرد نهضت ملی شدن صنعت نفت در مورد نقش گروه‌های مختلف در ملی شدن صنعت نفت اظهارداشت: ‌نهضت ملی شدن صنعت نفت تجربه بزرگی در تاريخ معاصر ملت ايران است و از اين تجربه در می‌يابيم که وحدت بين اقشار دلسوز جامعه می‌تواند منشاء قدرت چشم‌گيری باشد.

وی با تاکيد بر اينکه درزمان ملی شدن صنعت نفت نيروهای وابسته به بيگانه اين‌گونه تبليغ می‌کردند که ملت ايران هرگز توانايی اداره اين صنعت را ندارد، تصريح کرد: اين ديدگاه را هم افرادی چون رزم آرا داشتند وهم قدرت‌های غربی. درصورتی که ملت ايران نشان داد از راه وحدت و اتفاق نظر می‌تواند برای سربلندی کشور گام بردارد.
اين استاد دانشگاه با بيان اينکه در زمان ملی شدن صنعت نفت اتفاق نظر همه ملت مقابله با سلطه بيگانه بود، تصريح کرد: در‌‌ آن زمان همه مردم برای پايان دادن به سلطه بيگانه در کشور با هم وحدت نظر داشتند، از سوی ديگر از آنجا که ملت ايران با فرهنگ ايران از لحاظ تاريخی احساس حقارت می‌کردند ، برای مردم ايران بسيار بدبود که در اثر سلطه بيگانه، حقارت شوند.
سليمی‌نمين با تاکيد بر اينکه هم‌ ‌گروه‌های مسلمان و هم گروه‌های ملی و روحانيت در به ثمر نشستن نهضت ملی شدن صنعت نفت نقش داشتند، گفت: در اين جريان همه مردم يک‌صدا شدند تا از بيگانگان خلع‌يد‌کنند و خود بتوانند صنعت نفت را اداره کنند.
وی ادامه داد: دراين شرايط بيگانگان برای اينکه ملت ايران را به تسليم وادار کنند تحريم را به اين مردم تحميل کردند، ولی ملت آن‌ها را به جان خريد چرا که می‌دانست به کجا خواهد رسيد.
سليمی‌نمين با بيان اينکه نهضت ملی شدن صنعت نفت سه رکن داشت،گفت: يکی رکن روحانيت به رهبری آيت الله کاشانی بود، ديگری نيروی کارشناسی آن به رهبری دکتر مصدق و از سوی ديگر تشکل مردمی و سازمان يافته به نام فدائيان اسلام حضور داشتند و وجود اين سه رکن بود که موجب شد اين نهضت به نقطه مطلوب خود نزديک شود و بدون وجود جريان‌های معتقد به سرافرازی ملت امکان تحقق اين مساله وجود نداشت.
رئيس مرکز مطالعات و تدوين تاريخ معاصر ايران خاطرنشان کرد: بدون روحانيت آگاه و دلسوز که بتواند توده‌های مردم را به صحنه بياورد اين حرکت راه به جايی نمی‌برد و همچين بدون تشکيلات مردمی که شهيد نواب صفوی رهبری آن را برعهده داشت هيچ کس نمی‌توانست با گروه‌های سرکوب‌گر وابسته به انگليس مقابله کند، چرا که اين گروه‌ها تلاش می‌کردند با ايجاد رعب و وحشت در جامعه از به ثمر نشستن اين حرکت جلوگيری‌کنند، همچنين بدون وجود رکن اجرايی اين نهضت با رهبريت مرحوم مصدق کار به ثمر نمی‌نشست.
وی ادامه داد: فدائيان اسلام با نقش آفرينی خود به ايادی انگليس مثل برادران رشيديان و .... اجازه تصرف در صندو‌ق‌های مجلس را نمی‌دادند و در مجموع می‌توان گفت هم رکن روحانيت و هم رکن اجرايی و هم رکن تشکيلاتی با هم جلسات مستمری داشتند، همفکری می‌کردند، هرچند که بعدها بين آنها اختلاف پيدا شد که سخن در اين ارتباط مجال مفصلی را می‌طلبد.
سليمی نمين تاکيد کرد: در ابتدای شروع نهضت اين سه‌رکن به اين جمع بندی رسيدند که بايد به حمايت يکديگر متکی باشند.هم مرحوم مصدق از فدائيان می‌خواست که بر صندوق‌های انتخابات مجلس نظارت کنند و هم فدائيان اسلام با برداشتن هژير از سر راه که به شدت تحت کنترل انگليسی‌ها بود راه را هموار کردند چرا که تفکر هژير به‌عنوان يکی از عوامل قدرتمند انگلستان اجازه نمی‌داد که عناصر معتقد به مصالح ملی به مجلس راه پيدا کنند.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: مثلاً اگر رزم آرا همچنان در راس قدرت بود هرگز امکان تصويب ملی شدن نفت در مجلس وجود نداشت، چرا که رزم آرا رسما تهديد کرده بود در صورت تصويب اين قانون مجلس را بر سر نمايندگان خراب خواهد کرد و مصدق درهمان جلسه وی را تهديد کرد که من اگر اسلحه داشتند تو را می‌کشتم.
سليمی نمين خاطرنشان کرد: سه رکن روحانيت، نيروهای اجرايی و تشکيلات فدائيان اسلام با کنار هم بودن هم افزايی قدرت می‌کردند و باعث شدند توده‌های مردم از اين نهضت پشتيبانی کند.
سليمی نمين با تاکيد بر اينکه به ميزانی که ملت نسبت به غارت منابع خود از سوی به بيگانگان آگاهی پيدا می‌کردند ،پشتيبانی از اين نهضت افزايش می‌يافت گفت: بايد توجه داشت که اين آگاهی به صورت فراگير نبود،‌آنهايی که‌ مثلاً روزنامه داشتند از طريق آن اطلاعاتی را دريافت می‌کردند ولی بعد از شهريور ۲۰ که رشد آگاهی‌های مردم صورت گرفت اين پشتيبانی بيشتر شد.