هوادار "پژاک" بودند؟ خوب که چه؟ رؤيا طلوعی

همه فعالان مدنی، فعالان حقوق بشر و روزنامه‌نگاران چه در کُردستان و چه در کل ایران، بالاخره باید تکلیف خود را با ادبیات و سؤنظر القاشده توسط نظام جمهوری اسلامی در طی سی سال گذشته، مشخص نمائیم. نظام برای حفظ قدرت بلا منازع خود احزاب را ممنوع کرد. ما چرا باید بپذیریم که تحزب تابو باشد؟ چرا باید وحشت از احزاب را چنان در دل نهادینه کرد که انتساب به آن از این سو و انتقاد از عملکردشان از سوی دیگر، عملن یک اتهام غیر قابل بخشش به حساب آید؟ آیا این جز قبول استبداد و دیکتاتوری معنای دیگری دارد؟

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

گویا سرود خوانان* و در حال پخش شیرینی و شکلات، در آن بامداد یکشنبه ی خونین، بدور از چشم مردمان و این بار در اعدامی غیر علنی! به استقبال چوبه ی دار رفته اند(۱). گویا خواسته اند که دست بندهایشان را باز کنند تا خود طناب به گردن افکنند و نیز با پای خود از چهار پایه پریده اند. گویا به مرگ و به دیکتاتوری خندیده اند. براستی اگر دادگاهشان علنی می بود و اجازه ی دفاع می داشتند چه هنگامه ای بپا می کردند؟ هر چند اگر عدالتی و هیئت منصفه ای بود، نمیبایست سر بی گناهان بر دار شود. آن که جان سپرد، نه آن سربداران، که دیکتاتوری سی و یک ساله ی حاکم بر ایران بود. دیکتاتوریی که حتی از آموزش شجاعت به هنگام زندگی و مرگ، توسط آموزگار " فرزاد کمانگر" در هراس بود. ترس حاکمیت تا به آنجاست که برای توجیه ضعف و زبونی خود دست به هر اقدامی زده و آنان را تروریست بمب گذار خوانده است. غافل از اینکه افکار عمومی خواهد پرسید کدام بمب و کدام انفجار؟ این چه تروریستی است که تا آخرین لحظه های حیاتش درس عشق و امید به زندگی و آزادی میدهد؟ کدام روان شناس با خواندن نامه های "فرزاد" می پذیرد که آموزگار عشق و زندگی در پی ستاندن جان دیگران باشد(۲
؟ "شیرین"ی که در اوج مظلومیت و امید به زندگی در زندان هم درس می خواند و سواد فارسی می آموخت، یک بمب گذار قاتل باشد؟ این حنا از ابتدا هم نزد مردم کردستان بی رنگ بود و اکنون هم در مقابل افکار ایرانیان رنگ می بازد. نوشته های فعالین سرشناس جنبشهای مدنی ایران که مدتی با این عزیزان دربند بوده و از اخلاق و کرامت و انسانیت شان نوشته اند موید این مطلب است(۳و۴).

براستی این مبارزان که با مرگشان هم شجاعت را در شریانهای فشرده شده ی یک جامعه ی غمزده و خسته از سرکوب، تزریق می کنند و به وحدت و همدلی جان تازه ای می بخشند، پرورده ی کدام مکتب و آئینند؟ دادستان تهران گفته که اعضای پژاک و طبق معمول همیشه تروریستند! بگذریم از اینکه نظامی که شرم کشتارهای دهه شصت، سال شصت و هفت، قتلهای زنجیره ای و دست داشتن در ترور انسانها از آرژانتین گرفته تا یمن و عراق وافغانستان را بر پیشانی دارد، با چه وقاحتی از نسبت دادن صفت تروریست به حق طلبان اقلیتهای ملی و گروهای مخالف سیاسی خود بهره می گیرد. به سایتهای خبری منتسب به پژاک مراجعه می کنم. صادقانه "هواداری" قهرمانان کُرد را از حزبشان تایید کرده اند(۵). رهبر معنویشان "عبدالله اوجالان" هم تسلیت گفته است(۶)، اما هیچ جا نشانی از عملیات نظامی نیست (پژاک همواره نام و مشخصات افراد جان باخته در عملیات نظامی را رک و پوست کنده اعلام می کند). از سوی دیگر مورد این چهارتن نیز همچون "شوانه ی سید قادر" نشده که بیشتر احزاب مدعی عضویتشان باشند، با این وجود مرگ مظلومانه ی آنها و باور عمیق به بی گناهیشان همه را به طرز شگفت انگیزی با هم متحد نموده و لبخند رضایت از این هم صدایی احزاب کُردی و پاسخ شایسته ی مردم کُردستان به آنان، التیامی بر قلب زخم دیده ی مردم کُُرد گشته است. دامنه ی این همدلی تا بدانجا می رود که کُردهای ساکن ترکیه به طرف مرز ایران و ترکیه راهپیمایی کرده و نیز در تظاهرات عظیمی در شهر دیار بکر،اعدام این بیگناهان را محکوم میکنند(۷). شهرهای مختلف کُردستان عراق نیز شاهد راهپیمایی و اعتراض است(۸). از همه جالب تر نیز همدلی و اعتراض افغانها به اعدام است(۹). فرانسه و کشورهای دیگر نیز شاهد تظاهرات کُرد و غیر کُرد است(۱۰). آیا این همه اعتراض نشان از تبرئه ی آنان نزد دادگاه وجدان و هیئت منصفه ی افکار عمومی نیست؟

به عنوان یک فعال مدنی مستقل کُرد که نه در داخل کشور و نه در خارج با تمام دشواریهای مستقل ماندن، عضو هیچ حزب و گروهی نبوده ام( کما اینکه طبق روال معمول در بیداد نامه ی دستگاه قضایی کردستان به طرفداری و تبلیغ همزمان سه حزب دمکرات، کومله و پژاک متهم شده ام!!!!) و نیز به عنوان کسی که از میان این جمع دست کم فرزاد کمانگر را از نزدیک دیده و می شناختم و از فعالیتهای کاملن مدنی وی چه بعنوان نویسنده در نشریه ی محلی و چه عضویت در انجمن صنفی معلمان و فعال حقوق بشرآگاهی داشتم، هواداری از یک حزب سیاسی را نه تنها دلیل موجه برای صدور حکم مرگ نمی دانم بلکه معتقدم لازمه ی دمکراسی و توسعه ی سیاسی یک جامعه، وجود احزاب سیاسی، مطبوعات آزاد، آزادی بیان و انتقاد است. آنچه نامطلوب است جامعه ی تک حزبی و تک صدایی و استبداد زده است. در صورت وجود احزاب نیز متابعت مرید گونه و متملقانه ی اعضا از رهبری، نامطلوب است چرا که یک حزب سیاسی باید محل شکوفایی استعدادهای سیاسی افراد و پرورش افکار، ایده ها و استعدادهای نو باشد نه یک پادگان نظامی صرف و اطاعت محض از دبیرکلهای مادام العمر یا طویل المدت.(دلیل تردید خود من در پیوستن به آنها)

به اعتقاد من همه ی فعالان مدنی، فعالان حقوق بشر و روزنامه نگاران چه در کُردستان و چه در کل ایران، بلاخره باید تکلیف خود را با ادبیات و سؤنظر القا شده توسط نظام جمهوری اسلامی در طی سی سال گذشته، مشخص نمائیم. نظام برای حفظ قدرت بلا منازع خود احزاب را ممنوع کرد. ما چرا باید بپذیریم که تحزب تابو باشد؟ چرا باید وحشت از احزاب را چنان در دل نهادینه کرد که انتساب به آن از این سو و انتقاد از عملکردشان از سوی دیگر، عملن یک اتهام غیر قابل بخشش به حساب آید؟ آیا این جز قبول استبداد و دیکتاتوری معنای دیگری دارد؟ چراباید در صورت هواداری یا عضویت در یک حزب آنرا پنهان کرد زیرا که سایرین به محض اطلاع از آن دفاع از حقوق انسانی ما را فراموش کرده و ما را در مقابل دیکتاتور خون ریز بحال خود رها خواهند کرد؟ سایرینی که در این صورت ما را تنها رها خواهند کرد چگونه می توانند مدعی دمکراسی باشند اما از وجود و انتساب به احزاب سیاسی بترسند؟ آیا در دمکراسی مورد نظرآنها فقط احزاب مطلوب سلیقه شان حق فعالیت خواهند داشت که در این صورت تفاوت آنها و ولی فقیه درچیست؟ چگونه می توان مدعی دفاع از حقوق بشر بود اما فعال سیاسی را بشر به حساب نیاورد؟ نتیجه ی پذیرش ادبیات حاکمیت در مورد احزاب و تروریست خواندن مخالفان حزبی، استقرار دیکتاتوری مخوفی بوده که امروزه بی پرواتر از گذشته در مقابل چشم جهانیان حتی در پایتخت هم می کشد، شکنجه می کند، در کمال وقاحت تکذیب می کند، معترضان را عوامل بیگانه و تروریست میخواند و بی محابا زندانی و اعدام میکند. از سویی ممنوعیت فعالیت احزاب و زیرزمینی شدن آنها لطمات عدیده ای بر خود احزاب وارد کرده که ایجاد تغییرات مدرن توسط نسل جوان، را دشوارتر( اما نه غیر ممکن! ) نموده است.

تظاهرات در دیاربکر عليه اعدام‌های اخير در ايران

سابقه ی تشکیل احزاب در کردستان ایران به بیش از شش دهه برمی گردد که متاسفانه هم در دوران رژیم پهلوی و هم در دوران جمهوری اسلامی به این احزاب اجازه ی فعالیت آزاد مسالمت آمیز و مدنی در منطقه داده نشده است. بدیهی است ممنوعیت فعالیت و انباشت مطالبات، فعالیتها را زیرزمینی میکند. در این حالت برخورد خشن حاکمیت و دستگیری و کشتار اعضای یک حزب، خواسته و ناخواسته پناه بردن به اسلحه و در خوشبینانه ترین حالت، دفاع مشروع را بدنبال خواهد داشت. رهبران حاکم بر جامعه و بر احزاب، فرمان جنگ می دهند و در این میان مبارزین جوان پرشور و آزادیخواه از یک سو( که هر کدام سرمایه ی انسانی یک ملتند) و عمدتن سربازان نگون بخت ناچار به انجام خدمت سربازی ( فرزندان خانواده های فقیری که قادر به خریدن خدمت سربازی نیستند) کشته می شوند. تخم کینه ها کاشته شده و سؤتفاهمات از هر دو سو انباشته می گردد. با کلاشینکف هم نمی توان حاکمیت مستبد تا خرخره مسلح و بی رحم را سرنگون یا وادار به پذیرش خواسته های برحق سیاسی کرد. پس این گره سیاسی هر روز کورتر شده و گشودن آن دشوارتر می گردد.

بر همگان آشکار است هنگامی که حاکمیت کشوری تک حزبی بوده و حضور دیگران را بر نتابد جامعه استبداد زده می شود. آنچه که در ابتدای انقلاب و به دستور آقای خمینی به جامعه ی ایران تحمیل شد همین سیستم تک حزبی بود(حزب جمهوری اسلامی). احزاب سراسری همچون مشارکت که در دوران آقای خاتمی پا به عرصه ی ظهور نهاده و احزابی چون مجاهدین انقلاب اسلامی که بدترین خاطره ها را از دوران اول انقلاب در ذهن مردم کُردستان بجا گذاشته بودند هرگز در میان مردم کُرد با اقبال و استقبال وسیع مواجه نشده و اعضای کُرد آنها نیز مورد اعتماد مردم نبودند. مشاهده ی شخص من از آن دوران تا کنون این بود که ما کُردها در ایران آزاد بودیم راجع به کُردهای کشورهای همسایه و مشکلات آنان بنویسیم اما در باره ی خود باید اجبارن سکوت می کردیم. برای حلبجه یادواره برگزار می کردیم اما دریغ از اشاره ای به فشارهای وارده بر خودمان. بهرحال جامعه ی کردستان در عطش فعالیت سازمان دهی شده و حزبی می سوخت اما در ممنوعیت احزاب سنتی و با سابقه ی کُرد به فعالین درخواست کننده ی حزب آشتی و آزادی هم مجوز داده نشد که نشد. در چنین فضای تشنه ای بدیهی بود که گوی و میدان بدست طرفداران احزاب کردی در کشورهای همسایه بیافتد، همچنانکه احزاب کُرد عراقی هم در تلاش برای جذب طرفداران کُرد ایرانی کم تلاش نکره اند. از سویی توافقات دولت ایران با مسئولین سیاسی بلند پایه ی کُردستان عراق موجب وابستگی مالی احزاب ما و ممنوعیت هر گونه فعالیت در خاک ایران به بهانه حفظ دستاوردهای کُردستان عراق، و محدود شدن آنها در اردوگاههای کوچک شد، به نحوی که انفعال ایجاد شده به دعواهای درون گروهی و انشعابات متعدد و دلسردی جمع کثیری از فعالان سیاسی و مهاجرت آنان به کشورهای غربی منجر گشت. پژاک در چنین فضایی توسط جوانان کُرد و با الهام از سیستم سازماندهی حزبی کُردهای ترکیه تشکیل شد که ضمن انتقادات وارد بر آن دستاوردهای مدنی فراوانی نیز داشته است.

از دیدگاه من انتقادات و امتیازات پژاک بطور خلاصه شامل موارد زیر است:

 ناسیونالیسم فرد محوری که درقالب کمالیسم بر ترکیه حاکم است و اصرار ترکیه در آسیمیلاسیون کُردها و همگون سازی آنهابا ترکها و نفی هویتشان، بطور طبیعی واکنش همسان سازی و نیاز به یک رهبر بسیار مقتدر کُرد را که مظهر کردیت باشد توجیه پذیر میسازد. بحق "آپو" یا همان "عبدالله اوجالان" تاثیر شگرفی در بازیابی هویت کُردی در کُردهای ترکیه و نیز شعله ور تر کردن این هویت در میان سایر کُردها و از جمله كُردهای ساکن ایران داشته است. اما به باور من اگر حزبی با الهام از پ.ک.ک برای ایران و توسط کُردهای ایران تاسیس می شود، باید شرایط تاریخی و فرهنگی کُردستان ایران را کاملن مد نظر قرار دهد. نسخه ی ترکیه لزومن برای کُردستان ایران قابل تجویز نیست. اصولن در شرایط بعد از انقلاب مشکل ما با ناسیونالیسمی با مظهر فردی نبوده و آمیخته ای از ناسیونالیسم ایرانی با دیکتاتوری مذهبی معجون عجیبی آفریده است. از آنجا که نظام ایران ۳۱ سال است خواهان اطاعت بی چون و چرای ما از یک "فرد" است، با توجه به زمینه های فکری و فرهنگی ایران، ما از اطاعت محض بیزاریم؛ حال چه در پژاک باشد چه کومه له و دمکرات، که آنان نیز بدون شک می دانند که ایران بسیار متفاوت از عراق است. نسخه ی عراق، بویژه عراق بعد از حمله ی آمریکا، لزومن در ایران قابل تکرار و تحقق نیست.
 رهبری یک حزب که مدعی حل مسائل کُرد در چهارچوب کشور مطبوعی است بایستی علاوه بر زبان خود و دست کم یک زبان خارجی معتبر، به زبان رسمی کشور (متاسفانه تنها یک زبان رسمی در کشور ایران) مسلط بوده و قادر به بیان شیوای اهداف و نظرات حزب خود باشد. عدم تسلط به زبان میتواند سایر توانائیها و دانش رهبر را در اثر عدم توانایی انتقال آن بشدت تحت تاثیر منفی قرار دهد. وعده های بی عمل تعویض رهبری در طولانی مدت، شائبه ی لزوم اطاعت یک رهبر فرمالیته از مرکز فرماندهی در جای دیگری را تقویت ساخته و موجب بدبینی می گردد. از سویی اگر هدف اصلی نیل به دمکراسی است، همیشگی بودن یک رهبر در تضاد و تناقض کامل با آن است. این امر اگر نه در حزب دمکرات اما در کومله ها هم دیده می شود. متاسفانه تلاش برای تقسیم قدرت به انشعابات پر درگیری و مایوس کننده انجامید. غافل از اینکه یک فرد توانا چنانچه رهبر و دبیر کل دایمی هم نباشد، باز توانا و با ارزش است چرا که توانایی باید در درون فرد نهادینه باشد. بنگرید ارزش و مقام والای نلسون ماندلا را که مفتون قدرت نبود...
 بخود متکی بودن یکی از امتیازات پژاک است. از آنجا که پژاک وابستگی مالی به احزاب کُرد عراق نداشته و نیز تمامی تخم مرغهای خود را در سبد حمله به ایران و تعارف قدرت از سوی نیروهای خارجی، نچیده بود، تا آنجا که من میدانم از سرایت بیماری انفعال و انشقاق حاکم بر دیگران جان سالم بدر برد. مهارت پژاک در جذب نیروهای زن انکار ناپذیر است. روش آموزش آنان در دانشگاه کوهستان" زانکوی شاخ" نیز در خور توجه است. هر چند که افتخار جذب و سابقه ی حضور زنان در فعالیتهای سیاسی ابتدا به حزب دمکرات در زمان "قاضی محمد" و سپس به طور وسیع تر به حزب کومه له در دوران انقلاب باز میگردد، اما من دختران شجاع و آموزش دیده ی پژاک را بارها در سنندج و سایر شهرها دیده ام که به کار فرهنگی و مدنی کاملن بی خشونت مشغول بوده اند. دخترانی شهرستانی و حتا روستایی اما کاملن متفاوت، ناطق، آگاه به تاریخ ملت خود و تاریخ زن و بسیار شجاع. در عجبم چرا تاکنون رهبر دوم خود را از میان آن زنان ناطق و شجاع بر نگزیده اند؟ در کنار اینها یک نقد وارد بر پژاک ممانعت از عشق و ازدواج است که به نظر من بسیار ایدئولوژیک و نامنطبق بر نیازهای انسانی افراد است.
 از دیگر محاسن پژاک زیرکی تحسین بر انگیز در شناختن فضاهای مدنی برای کار و فعالیت و سازماندهی مناسب و فعال و کارا است. نیاز را تشیخص و فضای کار را فراهم می کنند اگرچه لزومن و صرفن برای اعضای خودشان نبوده و دیگر کُردها را بطور مستقیم و غیر مستقیم تشویق به تلاش می نمایند. درزمینه ی سازماندهی، های و هویشان بسیار کم و عملکردشان سریع و وسیع است و انصافن سازمان دهندگان کم نظیری هستند.در این باره الحق از کوردهای ترکیه خوب آموخته اند. آنها افراد مصمم و با اراده و مقاوم زیادی را در زمینه های فرهنگی پرورش داده و راهی جامعه کرده اند.

امروزه شرایط جامعه به دلیل ارتباطات اینترنتی چنان تغییر کرده است که می بینیم حضور فعالان مدنی و سیاسی چون فرزاد کمانگر و یارانش، در اوج بیگناهی** در زندان اوین با فراهم آمدن امکان ارتباط آنان با فعالان غیر کُرد و رسیدن نامه هایشان به خارج از زندان، چهره ی واقعی صلح طلبانه ی كُردها راه به دنیا نشان می دهد، چهره ای که سایر جانباختان راه آزادی نیز داشتند اما شکنجه و خفقان در كوردستان و سکوت حاکم بر ایران موجب شد که در طی این ۳۱ سال دیده و شنیده نشوند. در چنین شرایطی براستی دست به سلاح بردن دیگر هیچگونه توجیه عقلانی و منطقی ندارد. به معدود کسانی که خواهان انتقام هستند باید گفت چه چیز بهتر از اعتصاب سراسری کُردستان می توانست فریاد تظلم و حق طلبی كُردها را به جهانیان برساند؟ اعتصابی که می توان و باید تکرار کرد و در عین حال به سایر نقاط ایران تسری داد.

و اما سخنی با غیر کُرد زبانان ایران و آن اینکه هموطنان، در آستانه ی سالگرد جنبش سبز تجربیات ذی قیمتی بدست آورده ایم:
 یکی اینکه نه مرکزنشینان و نه اقلیتهای ملی به تنهایی قادر به ایجاد هر گونه تغییرو نیل به دمکراسی نیستند. پس اتحاد و وفاق، ضرورتی مبرم است.
 دوم اینکه کینه ها و سؤتفاهمات ما نسبت به همدیگر جز به بقای دیکتاتور کمک نمی کند. گاه آن رسیده که چشمها را بشوئیم و جور دیگر ببینیم. بنیان نهادن یک فرهنگ دمکراتیک در ایران، از همین جا و با فهم متقابلمان از همدیگر آغاز می شود.
 شتر سواری دولا دولا میسر نیست و متولیان جنبش سبز باید شجاعانه تر و شفاف تر مواضع خود را بیان کرده و برای لغو اعدام به طور جدی بکوشند و بدون هیچ تبعیضی از مردم كُردستان و سایر اقلیتهای ملی صادقانه حمایت کنند تا قادر به جلب اعتماد آنان گردند.
 زندانیان ما همچون آقایان "محمد صدیق کبودوند" و "منصور اسانلو" در حد خود "ماندلا"های ایرانند. ما جمع کثیری از زندانیان سیاسی داریم که روا نیست آنها رادر هیاهوی دستگیری اصلاح طلبان به ورطه ی فراموشی بسپاریم.
 احزاب موجود ما لازم است که ضمن ایجاد تغییرات دمکراتیک در بطن خود و اصلاح اشتباهات گذشته به سوی اتحادی محکم گام بردارند که توقع مردم از آنان جز این نیست. خودداری از هر گونه اقدام مسلحانه و خودسرانه بسیار ضروریست چرا که در شرایط کنونی نه تنها کمکی به مبارزه نمی کند که تمام رشته های فرزاد و یارانش را پنبه خواهد کرد.
 سازماندهی و رهبری جمعی مناسب در اعتصاب کردستان نشان داد که وجود احزاب نه تنها برای سازماندهی که برای توسعه و شکوفایی سیاسی کشور نیازی اساسی است. پس باید تسلط ادبیات پر از کینه و ناراستی حاکمیت را نسبت به تحزب زدود. طرفداری از یک حزب حتمن و حتمن به معنای تروریست بودن نیست. فرزاد و یارانش اگر پژاکی اند شرم نیست. مگر ندیدید که "پژاکیان مدنی" چگونه با شجاعت به استقبال مرگ رفتند؟ شرم در پذیرش ستم دیکتاتور است. شرم در این است که کشورمان که تهیه کننده ی اولین منشور حقوق بشر است، گرفتار بزرگترین ناقضان حقوق بشر باشد.

دکتر رویا طلوعی
می ۲۰۱۰ ، آمریکا

* سرود کردی ای رقیب:ای رقیب قوم کرد همواره زند است ، آفریدگار جهان او را در هم نمی شکند( ترجمه ی بیت اول)

** فرزاد کمانگر در شرح نامه هایش و در تماس تلفنی با خود من و همچنین در تماس با وکیلش همواره بر رد اتهامات انتسابی و عدم پذیرش آنها حتی در زیر شکنجه، تاکید داشت.

۱‎-هرانا؛شرح چگونگی اجرای حکم اعدام پنج زندانی سیاسی http://www.hra-news3.info/1389-01-28-00-30-11/1367-000.html

۲- شش نامه از فرزاد کمانگر http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=9780

۳- یادنامه ی مجید توکلی از درون زندان برای فرزاد و علی و فرهاد
http://parsdailynews.com/64599.htm

۴- نامه ای از مهدیه گلرو به یاد همبندی اعدام شده اش، شیرین علم هولی
http://www.rhairan.biz/archives/12124

۵- به افکار عمومی خلق کردستان و ایران
http://farsi.rojhelat.info/index.php? option=com_content&view=article&id=300:2010-05-12-19-10-09&catid=1:rojhelat&Itemid=82

۶- رژیم آخوندها رژیم حمله کننده، مرتجع و وحشی میباشد
http://farsi.rojhelat.info/index.php?option=com_content&view=article&id=304:ocalan&catid=1:rojhelat&Itemid=82

۷- ویدیوی تظاهرات کردهای ترکیه chttp://www.youtube.com/watch?v=QH01Vf7Co8

۸ - تظاهرات در اربیل در اعتراض به اعدام ۵ زندانی سیاسی
http://letter.code-ev.org/?p=10032

۹- تظاهرات در افغانستان در اعتراض به اعدام ۵ شهروند ایرانی
http://www.daneshjoonews.com/news/politics/959-1389-02-24-22-39-49.html

۱۰- تظاهرات در مقابل سفارت ایران در فرانسه در اعتراض به اعدام ۵ زندانی سیاسی
http://www.persiauk.com/article.php?id=49720