ايران: خطر نابودی سازمان های مستقل جامعه مدنی، بيانيه مطبوعاتی عفو بين الملل و عرصه سوم

۰۴ آوريل ۲۰۱۱
(۱۵ فروردين ماه ۱۳۹۰)

ايران: خطر نابودی سازمان های مستقل جامعه مدنی

امروز دو سازمان غير دولتی؛ عفوبين الملل و عرصه سوم از نمايندگان مجلس شورای اسلامی در ايران خواستند که پيش نويس طرحی را در مجلس به چالش بکشند که بر مبنای آن امتياز ثبت همه سازمان های غير دولتی فعال در ايران عملا لغو خواهد شد.

بر اساس اين طرح همه سازمان های غيردولتی که خواهان ادامه فعاليت و يا شروع به کارهستند بايد توسط ساختار نظارتی جديدی که اعضای آن وابسته به وزارت اطلاعات و بسيج هستند، تائيد شوند و تصميم های اساسی درفعاليت های اجرايی همه سازمان های غير دولتی توسط اين ساختار جديد گرفته شود.

عفو بين الملل و عرصه سوم بر اين باورند که طرح "تاسيس و نظارت برفعاليت های سازمان های غيردولتی" ضربه ای است که با آن ميخ ديگری بر تابوت حق آزادی انجمن و تشکل ها در ايران کوبيده می شود.

سازمان های بسيارمتنوعی ازجامعه مدنی درايران؛ از محيط زيست و زنان گرفته تا خيريه ها و سازمانی هايی که برای معلولين و انجمن های حرفه ای وکارفرمايی فعاليت می کنند، با اين طرح مخالفت کرده و فعالانه از نمايندگان مجلس خواسته اند تا از تصويب اين طرح به شکل کنونی آن خودداری کنند.

کليات اين طرح بدون رعايت امور حقوقی و قانونی مجلس شورای اسلامی، پس از دو بار مطرح شدن درصحن علنی مجلس شورای اسلامی بتصويب رسيده است و بررسی جزئيات آن برای بعد از تعطيلات نوروزی برنامه ريزی شده است.

عرصه سوم اين طرح را بطورکامل تحليل کرده و گزارش آن تحت عنوان "خطر قانونی کردن طرحی که جامعه مدنی را جوانمرگ می کند" درآذرماه ۱۳۸۹ منتشرشد . بر اساس اين تحليل، طرح جديد، قدرت انحلال همه سازمان های غير دولتی را به تشکيلات غير پاسخگوی جديدی تحت عنوان "هئيت عالی نظارت بر فعاليت های سازمان های غير دولتی" واگذار می کند.

هئيت عالی نظارت بر فعاليت های سازمان های غيردولتی که رياست آن برعهده وزارت کشور است، دربرگيرنده نمايندگانی از قوه قضائيه، وزارت اطلاعات، وزارت امورخارجه، سازمان اوقاف و امور مساجد، و بسيج است و در آن تنها حضور يک نماينده از سازمان های غيردولتی پيش بينی شده است. هئيت نظارت همچنين نهايت اقتدار را برهئيت مديره سازمان های غير دولتی اعمال می کند، توزيع منابع ميان سازمان های غير دولتی را دراختيار می گيرد، واين طرح هر گونه نظارت و نقد دولت و نهادهای وابسته به آن را منع می کند. هرسازمان غيردولتی که مايل به ارتباط با سازمان های بين المللی و يا هر نوع مشارکتی در فعاليت های بين المللی است، بايد قبل از هر گونه اقدامی از اين هئيت نظارت مجوز دريافت کند.

عفو بين الملل و عرصه سوم اعلام کردند که بنظرمی رسد که طرح تاسيس و نظارت بر فعاليت های سازمان های غير دولتی ناقوس مرگ جامعه مدنی را درايران به صدا در می آورد. جامعه مدنی ايران از زمان به قدرت رسيدن احمدی نژاد در سال ۱۳۸۴ تحت فشارهای شديدی قرار گرفته است. از آن زمان تاکنون فعالان جامعه مدنی بخاطر فعاليت های مدنی خود با آزار و اذيت، تهديد و بازداشت روبرو شده اند و سازمان های آن ها عموما بدون حکم دادگاه بسته شده اند. برخی از اين فعالان جامعه مدنی به احکام درازمدت حبس و يا شلاق محکوم شده اند، و بسياری ديگر از ترس جان خود و با بی ميلی کشور را ترک کرده اند.

عفو بين الملل و عرصه سوم اظهار تاسف می کنند که همزمان با اين امر که جامعه بين المللی با تصويب گزارشگر ويژه آزادی تشکل در شانزدهمين نشست شورای حقوق بشر، اهميت آزادی تشکل و انجمن را به رسميت شناخته است، مقامات ايرانی نهايت تلاش خود را برای محدود کردن حقوق اوليه آزادی انجمن و تشکل بکار می برند.

زمينه های قبلی
آزادی تشکل و انجمن در ماده ۲۲ ميثاق بين المللی حقوق سياسی و مدنی که ايران نيز يکی از امضاء کنندگان آن است، تضمين شده است. در اين ماده تاکيد شده است که "هر کسی حق آزادی تشکل و انجمن با ديگران را بنفع خود دارد که اين حق دربرگيرنده حق تشکيل اتحاديه های کارگری هم هست."

عفو بين الملل يک جنبش جهانی است که بيش ازسه ميليون حمايت کننده، عضو و فعال در بيش از ۱۵۰ کشور و سرزمين دارد که اين افراد برای پايان دادن به تجاوزهای شديد به حقوق بشر مبارزه می کنند. چشم انداز عفوبين الملل اين است که هر فرد از همه حقوق تصريح شده در اعلاميه جهانی حقوق بشر و ساير معيارهای بين المللی حقوق بشربهره مند شود.عفوبين الملل به هيچ دولتی، ايده ئولوژی سياسی، منافع اقتصادی يا مذهبی وابسته نيست و اساسا بودجه آن توسط اعضا و يا کمک های عمومی تامين می شود.

عرصه سوم سازمانی غير دولتی و غير انتفاعی است که در سال ۱۳۸۹ در آمستردام هلند با هدف ارتقاء و ترويج صلح، دموکراسی و حقوق بشر تشکيل شد. هدف اين سازمان کمک به ظرفيت سازی فعالان و سازمان های جامعه مدنی و ترغيب به توسعه يک فضای پرشور و نيرومند برای فعاليت ها و اقدامهای مدنی است. همکاری ميان سازمان های جامعه مدنی برای ايجاد يک جنبش حقوق مدنی سياسی همبسته و قوی که بتواند رشد کند و موفق شود، اهميت اساسی دارد. عرصه سوم اميدوار است که به کانونی برای سازمان ها و فعالانی تبديل شود که برای دستيابی به هدف آزادی، دموکراسی و صلح با يکديگر همکاری می کنند.عرصه سوم مايل به بسط همکاری ها با سازمان های جامعه مدنی ايرانی و بين المللی است.

برای اطلاعات بيشتر با دفتر مطبوعاتی عفو بين الملل در لندن، انگلستان، تماس بگيريد:
تلفن: ۵۵۶۶ ۷۴۱۳ ۲۰ ۴۴+
ايميل: [email protected]
وب سايت: www.amnesty.org
آدرس:دبيرخانه اموربين الملل، عفو بين الملل
1 Easton St., London, WC1X 0DW, UK

سهراب رزاقی، عرصه سوم
تلفن: +۳۱ ۶۵۰۴۵۷۳۶۷
ايميل: [email protected]
وب سايت: http://www.arsehsevom.net/
آدرس: هلند ، آمستردام
De Wittenstraat 25, 1052 AK Amsterdam, The Netherlands

۱- جزئيات تحليل اين طرح را در اين پيوند ببينيد: http://www.arsehsevom.net/fa/archives/300