رييس كل بانك مركزي: بمباران ارزي بازار دلار - از امروز آغاز مي‌شود، دنياي اقتصاد

رييس كل بانك مركزي در واكنش به رشد هيجاني نرخ ارز در بازار آزاد طي روزهاي گذشته و ناياب شدن دلار آمريكا حتي براي مسافران، تاكيد كرد كه نهاد متبوعش از امروز نسبت به عرضه گسترده دلار در بازار اقدام مي‌كند.در واقع اين اقدام بانك مركزي در واكنش به افزايش اختلاف نرخ ارز در بازار آزاد و سيستم بانكي بازمي‌گردد.اختلافي كه در روز پنج‌شنبه گذشته به بيش از 140 تومان معادل 13 درصد براي هر دلار آمريكا رسيد. ايجاد شكاف بين نرخ ارز دولتي و آزاد به مهرماه 89 بازمي‌گردد، زماني كه به دليل بروز برخي محدوديت‌ها در انتقال ارز به خارج از كشور، نرخ دلار آمريكا در بازار آزاد با جهش معنادار و سريع، به بالاتر از 1200 تومان رسيد و بانك مركزي با تزريق ارز به بازار تا حدي هيجان ايجاد شده را خنثي كرد.در شرايط فعلي به نظر مي‌رسد درجه توفيق بانك مركزي در كاهش نرخ ارز تا حد زيادي تابع ميزان اسكناس خارجي موجود در اين بانك است.

به بيان ديگر، بانك مركزي در صورت دارا بودن ميزان كافي اسكناس دلار مي‌تواند تقاضاي موجود در بازار را به صورت كوتاه مدت مهار كرده و در كاهش نرخ ارز توفيق يابد.در همين حال، رييس كل بانك مركزي ديروز به صورت تلويحي مقصر افزايش هيجاني نرخ ارز را، اعمال ماليات بر ارزش افزوده در بازار سكه عنوان كرده است.

از امروز آغاز مي‌شود
بمباران ارزي بازار توسط بانك‌مركزي

گروه بازار پول - رييس‌كل بانك مركزي نوسان‌هاي اخير در بازار ارز و تقاضاي ايجاد شده براي آن را ناشي از گران شدن قيمت سكه دانست.
محمود بهمني رييس كل بانك مركزي با اشاره به اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده براي سكه اظهار كرد: با اجراي اين قانون و گران شدن قيمت سكه، تقاضاي كاذب در اين بازار رو به سوي بازار ارز آورد. رييس‌كل بانك مركزي در گفت‌وگو با فارس، راهكار بانك مركزي براي از بين بردن تقاضا را عرضه زياد ارز در بازار عنوان و اظهار كرد: از روز شنبه به شدت دلار وارد بازار مي‌كنيم و قيمت‌ها را به شدت مي‌شكنيم.

قيمت دلار به عنوان يكي از ارزهاي مرجع در آخرين روزهاي هفته قبل از 1200 تومان گذشت. روز چهارشنبه دلار در بازار ناياب شد و به گفته فعالان بازار، برخي شعب بانكي از فروش ارز مسافرتي خودداري كردند. رييس‌كل بانك مركزي در واكنش به اين اخبار اظهار كرد:از امروز بانك مركزي به بانك‌ها، صرافي‌هاي بانك‌ها، صرافي‌هاي مجاز و متفرقه به حد وفور دلار تزريق مي‌كند. به گزارش دنياي اقتصاد، اين سياست براي دومين‌بار از مهر ماه سال گذشته و در پي دو نرخي شدن دلار آمريكا از سوي بانك مركزي اتخاذ مي‌شود.

بهمني با هشدار به مردم درباره آينده قيمت ارز گفت: مردم مواظب باشند، زيرا ارزش دلار در آينده به شدت كاهش خواهد يافت چرا كه دلار كاغذي و اعتباري است.

رييس كل بانك مركزي درباره ريشه‌هاي اتفاقات اخير در بازار ارز اظهار كرد: نقدينگي در جامعه وجود دارد و تا هفته گذشته اين نقدينگي به سمت طلا و سكه در حركت بود، اما با اعمال ماليات برارزش افزوده ديگر تقاضايي براي اين بازارها وجود ندارد.

انتقاد از ماليات بر ارزش افزوده

اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده در روزهاي اخير با واكنش‌هاي متفاوتي روبه‌رو شد. رييس‌كل بانك مركزي با انتقاد تلويحي از اجراي اين قانون، سكوت بانك مركزي در برابر اين اقدام را به گونه‌اي شكست. او با ابراز نگراني از زيان برخي مردم در اتفاقات اخير بازار ارز و سكه، انتقاد خود را در قالب يك سوال مطرح كرد و افزود: چرا مردم بايد آنقدر ضرر كنند؟ وقتي فردي طلا مي‌خواهد به دليل گران شدن سكه ناشي از اعمال ماليات برارزش افزوده مجبور مي‌شود به بازار كاذب ارز روي بياورد.
آيا نرخ ارز واقعي مي‌شود؟

بهمني درباره در خواست احمدي نژاد از بانك مركزي براي واقعي كردن نرخ ارز گفت: خوشبختانه از روز پنج‌شنبه نرخ ارز حدود 10 الي 15 تومان در بازار كاهش يافت و با توجه به تمهيداتي كه بانك مركزي در نظر گرفته اين نرخ‌ها از شنبه مسير نزولي را به شدت طي خواهند كرد.

وي با بيان اينكه قيمت ارز براساس محاسبات عرضه و تقاضا، شناور و با قيمت‌واقعي از سوي بانك مركزي عرضه مي‌شود و اين معيارها نيز ثابت نيستند، گفت: ممكن است امروز دلار در بازارهاي جهاني كاهش پيدا كند، در اين حالت بانك مركزي بلافاصله تغييرات را در اين نرخ اعمال مي‌كند. رييس‌كل بانك مركزي ضمن تاكيد براينكه امكان ثابت نگه داشتن نرخ ارز وجود ندارد، تصريح كرد:‌ برخي معتقدند كه ارز بايد خيلي بيشتر از آن چيزي كه است پايين آورده شود و در مقابل اين نظر، عده‌اي طرفدار بالابردن نرخ ارزها هستند.

دلارهاي نفتي در راه بازار

بهمني با تاكيد براينكه بازار عامل تعيين نرخ ارز است، گفت:‌ بانك مركزي قيمت ارز را به اين وضعيت نگه نداشته است و بازار اين قيمت‌ها را تعيين‌ مي‌كند، وي ادامه داد: با توجه به افزايش قيمت نفت، بانك مركزي به دليل اينكه ناچار است پول آنرا به خزانه واريز كند، ارز بيشتري به جامعه تزريق مي‌كند.

اين مقام مسوول، عرضه دلارهاي نفتي در بازار را زمينه‌ساز كاهش قيمت‌ها در بازار داخلي عنوان و تصريح كرد:‌ اگر بخواهيم نفت را بفروشيم و دلار را در خزانه نگه داريم ديگر اين كار معنا ندارد؛ چراكه مجلس به بانك مركزي تاكيد كرده خالص دارايي‌هاي خارجي نبايد افزايش پيدا كند بنابراين بايد درآمدهاي نفتي به بازار تزريق شود.

رييس كل بانك مركزي تزريق درآمدهاي نفتي به بازار را به منظور گشايش اعتبارات اسنادي و تامين نيازهاي كشور دانست و گفت: اگر بعد از اين مراحل بازهم از ذخاير دلار و ارز چيزي باقي ماند، باز آنرا بانك مركزي نگه‌داري مي‌كند.

بهمني گفت: اما بانك مركزي براساس قانون كه مي‌گويد بايد ارز به بازار ريخته و نيازها تامين شود اين كار را انجام مي‌دهد و با توجه به افزايش قيمت‌ نفت در سال گذشته، بانك مركزي امكان تزريق منابع بيشتر ارز را داشت و اين چيزي نبود كه برخي معتقد بودند بانك بدون هيچ برنامه‌اي دلار را وارد بازار مي‌كند.

وي با اشاره به كاهش نرخ ارز از هفته آينده در بازار داخلي درباره كاهش اختلاف قيمت رسمي و آزاد ارز نيز افزود: حتما قيمت دلار پايين مي‌آيد و اختلاف آن كم مي‌شود.

دو رويكرد متفاوت

البته اين خبر از سوي بهمني در حالي بيان مي‌شود كه تحليل از وضعيت بازار متفاوت است. اولين تحليل به ريشه اتفاقات اخير بازار بازمي‌گردد. برخي معتقدند قيمت‌ها در حالت دو نرخي است و هيچ حبابي در بازار وجود ندارد، بنابراين بانك مركزي بايد به‌گونه‌اي ديگر عمل كند. تحليل ديگر كه به نظر مي‌رسد موضع غير رسمي بانك مركزي است، بر تغيير موضع در تفسير حداكثري از مواد 11 و 12 قانون پولي و بانكي كشور كه نظارت بر معاملات طلا و ارز را از جمله اختيارات بانك مركزي دانسته است تاكيد دارد و معتقد است بانك مركزي بايد در راستاي كاهش حضور در بازار، حتي‌المقدور از دخالت در روند عرضه و تقاضاي اقلامي مانند ارز، طلا و سكه پرهيز كند. اما كارشناسان ديگري نيز هستند كه موضع ديگري دارند.

عباس هشي عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي با انتقاد از عملكرد بانك مركزي گفت: عدم عرضه ارز در بازار، به مثابه آب ريختن به آسياب يكسري دلال است و ورود بانك مركزي براي حفظ ارزش پول كشور و تقويت پول ملي ضروري است.

هشي خواستار بازنگري بانك مركزي در سياست عدم عرضه دلار با هدف حفظ ارزش پول كشور و تقويت پول ملي و جلوگيري از ايجاد بازار دلالي و پيامدهاي مفسده اي ناشي از آن شد. وي افزود: شرايط اقتصادي ايران، وضعيت تورم، بحث‌هاي حذف سه صفر و نيز تحريم‌ها و مشكلات حمل و انتقال پول در سيستم بانكي ، به بروز مشكلاتي منجر شده‌اند كه نتيجه آن افزايش تقاضا براي خريد ارز در داخل كشور است.

استاد دانشگاه شهيد بهشتي گفت: در شرايط عادي اقتصادي، بانك مركزي به اعمال نظارت بر بازار پولي و ارزي اقدام مي‌كند و اين نظارت با هدف حفظ منافع مردم يكي از وظايف آن است. بر اين اساس بانك‌مركزي با حضور به عنوان خريدار و فروشنده، به تثبيت نرخ برابري ارز با هدف حفظ ارز پول مردم اقدام مي‌كند. وي گفت: تقاضاي ايجاد شده در بازار، حالت عادي ندارد و علي القاعده بانك مركزي بايد با حضور خود براي عرضه ارز، از افزايش قيمت ارز در بازار جلوگيري كند.

هشي با اشاره به مشكلات حمل و انتقال ارز از طريق ايران در بانك‌هاي بين‌المللي به سبب تحريم گفت: همين مساله سبب افزايش خريدهاي ارز نقدي شده است.

هشي با تاكيد بر اينكه افزايش نرخ ارز به افزايش تورم مي‌انجامد، گفت: دولت با توجه به بالا بودن ميزان قاچاق كالا در ايران و با عنايت به اينكه 60 تا 70درصد اقتصاد ايران اقتصاد زيرزميني است، بايد بتواند ضمن كنترل ارز، از قاچاق جلوگيري كند.