وقتی یک افغانی در رسانه ملی صدای ایرانی است! محمد مصطفایی

تاکنون فردی از شهروندان ایرانی، چنین جرات و جسارتی نداشته است تا در صدا و سیما حاضر گردد و چنین واضح و شفاف، کلیت جمهوری اسلامی را در سیاست های خارجی زیر سئوال ببرد. اما یک شهروند افغان، با آنکه می دانست اگر در مقابل دوربین صدا و سیما خوب ظاهر گردد، می تواند جایگاهی در صدا و سیمای ایران کسب کرده و یکی از کارشناسان مسائل سیاسی شود، از این امتیاز صرفنظر می کند و با سخنان سرتاسر نیش دار و در عین حال حقیقی و واقعی، آبرو و حیثیتی برای جمهوری اسلامی باقی نمی گذارد.

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

اخیرا یک کارشناس مسائل سیاسی – تبعه افغان - به دعوت شبکه خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی در برنامه زنده تلوزیون، شرکت کرده و در مصاحبه با شبکه خبر، سخنانی جنجالی به زبان راند که در سایتهای اجتماعی از جمله تویتر و فیس بوک و همچنین خبرگزاری های مختلف ایرانی بازتاب گسترده داشت. در ابتدای یادداشت، عین مصاحبه را به نظر گرامیتان می رسانم و سپس به چند نکته کوتاه بسنده می کنم:

مجری: در نشست جبهه وحدت ملی برای ایجاد مخالفت با ایجاد پایگاههای نظامی دائمی آمریکا، اعلام شد که افغانستان به جای توافق امنیتی با آمریکا به جلب همکاری با کشورهای همسایه منطقه روی بیاورد،ارزیابی شما از نقش کشورهای منطقه در ثبات افغانستان چسیت؟

کارشناس: در شرایط کنونی جهان به یک دهکده کوچکی تبدیل شده و افغانستان، در این دهکده یک خانه کوچکی است. کشورهای همسایه ما، هیچ وقت نخواسته اند و باز هم نمی خواهند – از جمله ایران و پاکستان – که در افغانستان دموکراسی وجود داشته باشد. در افغانستان نظام مردم سالار وجود داشته باشد. در افغانستان نظام و حاکمیت مردمی وجود داشته باشد. ایران و پاکستان در شرایط کنونی علاقه مند هستند که جنگ و بی ثباتی باشد و ایران در طول ده سال گذشته و حتی سی سال گذشته، در امور داخلی افغانستان مداخلات تخریبی داشته است.روی همین علت کشورهای همسایه ما از جمله ایران و افغانستان، در تامین صلح و امنیت در افغانستان نمی تواند سهمی داشته باشد.

مجری: البته آقای فضل الرحمان الریا، این نظر شماست که دارید مطرح می کنید البته درباره پاکستان درست می فرمایید، ولی درباره ایران با شما، من موافق نیستم،

آقای حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان، اخیرا به سفر دو روزه به عربستان رفت، این سفر با چه اهدافی فکر می کنید که صورت گرفته؟

کارشناس: ما در مورد ایران نظر شما را محترم می شماریم، ایران با هیچکدام ازکشورهای همسایه مناسبات دوستانه نداشته و ندارد و ایران یگانه کشوری است در دنیا که در حالت انزوا و بحران عمیقی به سر می برد، و ایران در طول ده سال گذشته ...

مجری: خوب، گفتگوی من بود با فضل الرحمان اوریا کارشناس مسائل سیاسی در کابل که به صورت زنده و مستقیم از شبکه خبر در حال پخش است .....

1- گفتگوی این کارشناس خاورمیانه و افغانستان توسط مجری، نیمه کار ماند و مصاحبه شونده در حالی که در حال صحبت بود، سخنانش توسط مجری قطع گردید. این عمل تهیه کننده و مجری صدا و سیما نه تنها عملی صحیح در حرفه خبرنگاری نبود، عین بی ادبی و بی حرمتی است، مجری برنامه می توانست به جای قطع سخنان کارشناس و به نوعی تایید ضمنی سخنان ایشان، دلایل مخالفت خود را اعلام کند. در حالی که همه می دانیم آنچه در این برنامه توسط یک کارشناس – آنهم یک شهروند افغانی – گفته شد، عین واقعیت است و پاسخی برای آن وجود ندارد.

2- در خبرگزاری های مختلف، برای این کارشناس برنامه خط و نشان کشیده شده است، از جمله در خبرگزاری انتخاب و در تحلیل مصاحبه یاد شده، اعلام گردید که با کارشناس مسائل افغانستان برخورد خواهد شد. اما توضیحی داده نشد ه چه برخودری با این کارشناس صورت خواهد گرفت؟ آیا او در افغانستان، بازداشت و برای محاکمه به ایران اعزام خواهد شد؟ آیا ماموران امنیت جمهوری اسلامی، نمی گذارند خواب راحت به سراغ این کارشناس سیاسی بیاید؟ و ... بهتر بود، نحوه برخورد با این کارشناس ذکر گردد تا شهروندان ایرانی هم بدانند که عکس العمل جمهوری اسلامی، در برابر اینگونه راست گویی ها و واقعیت های مسلم جامعه ایرانی، چگونه است.

3- تهیه کننده و مجریان صدا و سیما، اولا - در گزینش افراد برای مصاحبه، حساسیت خاصی را به کار می برند و ثانیا – چون افرادی انتخاب می شوند که با اراده و خواست سیاست های صدا و سیما همراه باشد، در چنین مواقعه ای، خود را گم کرده و در مواجهه با اینگونه عکس العمل های سیاسی، به بن بست می رسند و در نهایت، سخنان مصاحبه شونده را قطع می کنند، سخنانی که قابل تامل است، سخنانی که تمام زحمات چندین ساله مسئولین صدا و سیما را در لاپوشانی حقایق و اغفال شهروندان ایرانی هدر داد.

4- نمی خواهم به ماهیت سیاسی مصاحبه بپردازم، اما نمی توانم به این نکته اشاره نکنم که این برنامه چند دقیقه ای ارزشی معادل تمام برنامه های شبکه خبر در طول سالهای گذشته داشت. تاکنون فردی از شهروندان ایرانی، چنین جرات و جسارتی نداشته است تا در صدا و سیما حاضر گردد و چنین واضح و شفاف، کلیت جمهوری اسلامی را در سیاست های خارجی زیر سئوال برده و اقدامات جمهوری اسلامی و انزوای کشور را در مقابل میلیون ها نفر، در میان گذارد. اما یک شهروند افغان، با آنکه می دانست اگر در مقابل دوربین صدا و سیما خوب ظاهر گردد، می تواند جایگاهی در صدا و سیمای ایران کسب کرده و یکی از کارشناسان مسائل سیاسی شود، از این امتیاز صرفنظر می کند و با سخنان سرتاسر نیش دار و در عین حال حقیقی و واقعی، آبرو و حیثیتی برای جمهوری اسلامی باقی نمی گذارد.

5- اگر این کارشناس مسائل سیاسی افغان، در ایران زندگی می کرد، ماموران امنیتی چند دقیقه پس از مصاحبه دست به کار شده و چنان بلایی بر سر این کارشناس می آوردند که دیگر دست از کار سیاسی بکشد، همان بلایی که پس از انتخابات سال 1388 ریاست جمهوری بر سر هزاران نفر از فعالین سیاسی و مدنی آورده شد و بی گناهان بسیاری، به صورت غیرقانونی بازداشت، شکنجه، اعدام و به حبس های طویل المدت و تبعید محکوم شدند. بی گناهانی که همیشه برخلاف این کارشناس، مدافع جمهوری اسلامی، ولی مخالف سیاسیت های این نظام و نحوه برگزرای انتخابات ریاست جمهوری بوده اند.

اینگونه مصاحبه ها باید درس عبرتی برای مسئولین جمهوری اسلامی ایران باشد، درس عبرتی شود تا مسئولین صرفا خواست یک جناح و یک شخص را به تصویر نکشند واجازه دهند تا شهروندان ایرانی مخالف سیاست های جمهوری اسلامی در صدا و سیما حاضر شده و حقایق را عنوان کنند، شندیدن حقایق از زبان خودمان، بهتر است از اینکه از بیگانه شنیده شود، هر چند همانطور که کارشناس برنامه گفته اند، جهان به یک دهکده کوچک تبدیل شده است و دیگر فاصله ای و مرزی در میان لااقل انسانها باقی نمانده است. در نهایت یقین دارم، زمانی کشورمان پیشرفت خواهد کرد و از انزوای جهانی در خواهد آمد که فضای رسانه ها به قدری گسترده شود که همه بتوانند، کاستی ها و کوتاهی ها و نارسایی های حکومت را اعلام کرده و مسئولین حکومت به خواست اکثریت احترام گذاشته و درصدد رفع آن بر آیند در غیر این صورت مطمئنا برای مردم راهی جزء تغییر نظامشان باقی نخواهد ماند حتی اگر برای مدت محدود در هنگام انتخابات فضای سیاسی و اجتماعی باز و انتخابات رقابتی برگزار گردد و بعد از آن، سرکوب گری ها از سرگرفته شده و ادامه یابد. اینکه حتی تحمل اعتراض شهروندان ایرانی را به خشک شدن دریاچه ارومیه نداشته باشیم و صدها نفر را خودسرانه بازداشت و محاکمه و محکوم کنیم، راه به جایی نخواهیم برد و بر انزوایمان روز به روز افزوده می گردد و آن گوی مشروعیت نظام که اندک جایگاهی در میان اقلیت جامعه دارد، روز به زور کوچک و کوچک تر شده و به نابودگی می رود.

* محمد مصطفایی وکیل دادگستری