گفتگوی‌ علی اکبر صالحی با روزنامه ‌آلمانی: از وزير خارجه انگليس عذرخواهی نکرده ام، مهر

وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران در خصوص ادعای عذرخواهی وی از همتای انگليسی اش تاکيد کرد که دليلی برای عذرخواهی ايران از انگليس بابت اقدام دانشجويان وجود نداشته و وی تنها از اين حادثه اظهار تاسف کرده است.

به گزارش خبرگزاری مهر مشروح پرسش و پاسخ روزنامه فرانکفورتر آلگماينه سايتونگ با علی اکبر صالحی وزير امور خارجه به اين شرح است:

جناب وزير چه کسی حمله به سفارت انگليس در تهران را برنامه ريزی کرده بود؟
ما چند روز پيش از آن تقاضايی از دانشجويان دريافت کرديم که می خواستند جلوی سفارت تظاهرات کنند. ما آن را تأئيد و به وزارت کشور تسليم کرديم. به پليس و خود سفارت اطلاع داده شد. در گذشته هم دانشجويان ناخرسندی خود از دولت انگليس را ابراز کرده بودند. اما تظاهرات از مسير خود خارج شد.

دانشجويان ؟ برخی از آنهايی که به خشونت متوسل شده بودند، به عنوان بسيجی شناسايی شدند.

همه مردم می توانند بسيجی باشند. از دانشجو گرفته تا کارمند و کارگر . هر کس که داوطلب شود می تواند به عضويت بسيج در آيد.

چرا پليس جلوی خشونت را نگرفت ؟
پليس هر کاری از دستش بر می آمد ، انجام داد. به طوری که حتی سه نفر از مأموران پليس مجروح شدند. به جز آنها به هيچ کس آسيبی وارد نشد.

ايران معمولاً اعتراضات را نديده نمی گيرد. اگر پای دولت مطرح باشد ، نيروهای امنيتی با استحکام جلوی آن می ايستند. چرا اين بار وضع اين طور نبود؟
شما اين موضوع را می توانيد برای هر کشوری مطرح کنيد. در اروپا هم شاهد عمليات گستردة پليس بوده ايم.

اما ما داريم دربارة ايران صحبت می کنيم.

هيچ کس انتظار آن را نداشت که برخی از عناصری که در تظاهرات بودند، قانون شکنی کنند. تعداد آنها زياد بود و از پليس کاری بر نمی آيد. تصورش را بکنيد که چه می شد اگر پليس خشونت به خرج می داد. آنوقت شدت خشم بالا می گرفت و کار به جاهای باريک می کشيد.

نبايد پليس برای حفاظت از سفارت شدت عمل بيشتری نشان می داد؟
چه بايد می کرد ؟ می گوييد بايد تيراندازی می کرد؟

شما از اين ماجرا چگونه خبردار شديد؟
من در عربستان سعودی بودم و به من تلفن شد. من با همکارانم تماس گرفتم و از رئيس پليس تقاضا کردم اقدامی شود تا هر چه سريع ماجرا به پايان برسد.

آيا به وزير خارجة انگليس هم تلفن زديد ؟
ويليام هيگ به من تلفن کرد و ما نيم ساعت با هم حرف زديم و من ابراز تاسف کردم در ضمن علل آن را هم گفتم آخر دليلی نداشت که انگليس کاتوليک تر از پاپ شود.

مقصودتان اينست که چون انگليس اندکی پيش از آن تحريم های مالی شديدتری از آمريکا را در نظر گرفته است.
انگليسی ها با رفتار خود جوی را ايجاد کرده اند که مردم را بر آشفته ساخته است. رابطه ما با انگليسی ها به چند صد سال پيش بر می گردد. اما ما خاطره خوبی از آن نداريم. من به عنوان وزير خارجه طالب روابط خوب با همه کشورها هستم. اما چه کاری می توانم بکنم وقتی قدم های غلطی که برداشته می شود خشم ملت را بر می انگيزد؟

اين کنفرانس به شما فرصتی می دهد شخصا از هيگ معذرت خواهی کنيد.
به چه دليل معذرت خواهی ؟ من ابراز تاسف کرده ام.

در ميان رهبران ايران هيچ کس نمی دانست که « تظاهرکنندگان » چه قصدی دارند؟
آخر چرا ما بايد از چنين عملی حمايت کنيم؟ آنچه صحت دارد اينست که مجلس پيش از آن خواسته بود سطح روابط سياسی پائين تر آورده شود و ما در وزارت خارجه بايد طبق آن عمل کنيم.

آيا مبارزه قدرت پيش از انتخابات به گسترش اين بحران کمک نکرد؟
در هر کشوری که در آن انتخابات برگزار می شود عناصر مختلفی هستند که می خواهند به هر ترتيب موضع خود را مستحکم تر کنند که البته اينها خودخواهانه است.

آيا اين امکان وجود دارد که يک گروه سياسی تظاهرات را به داخل محوطه سفارت کشانده باشد؟
در سطح سياسی بودند کسانی که سياست تحريم انگليس را شديدا مورد انتقاد قرار دادند.

منظورتان علی لاريجانی رييس مجلس است؟
من از کسی نام نمی برم. ايران کشور آزادی است و گروههای مختلف در آن عقايد متفاوتی را دارند و بعضی از آنها نيز نظرات خود را با لحنی تندتر بيان می کنند.

اما ايران در سرکوب اعتراضات پس از انتخابات رياست جمهوری در سال ۲۰۰۹ کشوری آزاد به نظر نمی رسيد؟
اما آزاد است. طی ۳۲ سال ما ۳۲ بار در انتخابات مختلف شرکت کرديم و هفت رييس جمهور داشته ايم. در کشور ما ۸۰ درصد مردم در انتخابات شرکت می کنند. هيچ کشور ديگری به اين حد نمی رسد. می دانم که غرب به اين وضع با نظر ديگری نگاه می کند. خب بگذار بکند.

آيا ديپلماتهای غربی می توانند اعتماد داشته باشندکه از آنها در ايران درآينده بهتر محافظت می شود؟
بله تجربه اين گونه حوادث ما را از تکرار آن مصون می کنند. اين ماجرا ديگر تکرار نخواهد شد اما طبيعی است که درآينده نيز تظاهرات مجاز خواهيم داشت.

علت تشديد نزاع هسته ای آنست که آژانس بين المللی انرژی اتمی به اين نتيجه رسيده که برای فعاليت ايران توجيه ديگری به جز قصد ساخت بمب اتمی مشاهده نمی شود.
گزارش آژانس چنين ادعايی نمی کند. ادعاهای مربوط به « مطالعات » ما به چه نتيجه می رسند؟ فقط به اين نکته که ايران صنعت موشکی سازی دارد و اين که يک کلاهک انفجاری می سازد که ممکن است برای ماده منفجره هسته ای هم کاربرد داشته باشد. آژانس اجازه دارد که برنامه های هسته ای کشورها را مورد رسيدگی قرار دهد و هرجا را که مواد قابل شکاف هسته ای به کار برده می شود، بررسی کند. اما صنعت موشک سازی به ‌آژانس ارتباطی ندارد.

طبق گزارش آژانس در ايران اقدامات مقدماتی يک آزمايش سلاح هسته ای به عمل آ‌مده، همچنين اين که در ايران فعاليت متمرکزی روی مکانيسم های انفجاری خاص و آزمايش های انفجاری صورت گرفته است.
خب اين را شما می گوئيد. امروزه مواد منفجره متعارفی و هسته ای شباهت زيادی با يکديگر پيدا کرده اند. شما بيائيد و مثلا يک خودرو شخصی را با تراکتور مقايسه کنيد. هر دو يک موتور دارند، چهار چرخ دارند و يک فرمان . اما دو وسيله نقليه کاملا متفاوت هستند. بمب ها هم همين وضع را دارند. در مورد بمب های سنتی هم بايد يک انفجار از درون ايجاد کنيد که بعد به انفجار از بيرون تبديل می شود. برای اين عمل هم بايد چاشنی ها را به نحوی به کار بريد که در گزارش آژانس هم آمده است. ما مدت ها پيش به آژانس گفته بوديم که با اين تکنيک آزمايش می کنيم – روی بمب های کلاسيک.

آژانس از توضيحات شما خرده گيری می کند که هميشه دير به دستش می رسند و ناقص و فاقد دقت هستند. شما اگر چيزی برای پنهان کاری نداريد چرا همکاری خود را بهبود نمی بخشيد؟
بر عکس ما هميشه آماده همکاری هستيم البته در چارچوب معاهده ای که با آژانس داريم.

ايران به عنوان تنها کشور عضو آژانس با يک برنامه قابل ذکر هسته ای خود را به نسخه اخير معاهده متعهد نمی بيند که به موجب آن بايد نقشه ای مربوط به تاسيسات هسته ای جديد را اطلاع دهد.
متشکرم که اين سوال را مطرح می کنيد. ما در سال ۲۰۰۳ اين مقررات تغيير يافته را داوطلبانه پذيرفتيم و دو سال و نيم تمام آن را رعايت کرديم. در آن تاريخ آلمانی ها، فرانسوی ها و انگليسی ها از ما خواسته بودند که برای عادی کردن اوضاع، غنی سازی اورانيوم را به مدت شش ماه متوقف کنيم. اما بعد اروپائيان مدام مسائل تازه ای را پيش کشيدند.

آنگونه که غرب در سال ۲۰۰۹ افشا کرد هميشه دلايلی چون تاسيسات غنی سازی در نزديک قم بوده اند که شما مخفيانه ساخته ايد.
اين متعلق به بعد از اين دو سال و نيم است که ما آنوقت همکاری وی‍ژه خودمان را قطع کرديم و برنامه هسته ای صلح آميز را از سر گرفتيم.

آيا به خواست آژانس تن می دهيد و می گذاريد بازرسان از افراد خاصی هم سوال کنند و تاسيسات رامورد کنترل قرار دهند؟
نه ما با آژانس طبق معاهده ای که داريم عمل می کنيم. دليلی وجود ندارد که علاوه بر قرارداد کار ديگری هم بکنيم.

در اين صورت ناچار خواهيد شد تحريم های دشوارتری را هم پذيرا شويد.
ما روی استقلال خود پايدار هستيم. ما از حق خود که استفاده صلح آميز از انرژی هسته است استفاده می کنيم. ما يک شاگرد نمونه آژانس هستيم. جنبش عدم تعهد هميشه از ما حمايت کرده است. چرا به بيانيه های آنها توجه نمی شود؟

در شورای حکام آژانس از ۳۵ کشور فقط کوبا و اکوادور به محکوميت اخير ايران رای منفی دادند.
اما آنها نماينده تمام کشورهای عضو عدم تعهد بودند.

در ايران چه خواهد شد اگر فقط تشديد تحريم های مالی غرب اجرا نشود، بلکه روسيه و هند هم تحت فشار بانک های آمريکايی از معامله با ايران دست بکشند؟
ايران يک تاريخ سه هزار ساله دارد شايد مجبور شود ۲۰، ۳۰ سالی را هم با اندکی کمبود و محدوديت بسازد. خب که چی. اگر کشوری تصميم بگيرد که نمی خواهد آلت دست قدرت بيگانه باشد بايد برای استحقاق اراده خود تاوانی هم بپردازد. ما از هشت سال جنگ با صدام حسين سربلند بيرون آمديم و شما هم می دانيد که چه کسی به او سلاح شيميايی می داد.

چه می کنيد اگر اسرائيل تاسيسات هسته ای ايران را بمباران کند؟
ما طالب جنگ و ماجراجويی نيستيم. ما کشوری مآل ( عاقبت ) انديش و هوشمند هستيم. اما اگر به ماحمله شود خيلی خوب می توانيم از خودمان دفاع کنيم همانطور که در مقابل عراق از خودمان دفاع کرديم در حالی که تمام غرب و شوروی حامی عراق بودند.

آيا حمله به نيروهای آمريکايی در آلمان هم جزيی از اين دفاع محسوب می شوند. دادستان کل فدرال ابتدا گزارش های مربوط به اين قضيه را تأييد کرد گرچه بعد تصديق کرد که " سوء ظن به خرابکاری " مطرح نيست.
ما به هر ترتيب از خودمان دفاع می کنيم. اما در داخل قلمروی کشورخود. ممکن است ضربه ای هم به ما وارد شود اما متجاوز نير در امان نخواهد ماند.

شما روی نزديک ترين متحد خودکه سوريه است ديگر نمی توانيد زياد حساب کنيد. در باره دولت پرزيدنت اسد چه نظری داريد؟
ما پاسخی اساسی برای تمام قيام های مردمی و يا انقلاب ها در منطقه داريم. دولتها بايد برای خواستهای مشروع مردم خود گوش شنوا داشته باشند.

خواست های مشروع مردم سوريه چيست؟
دولت وعده داده که تجديد نظر در قانون اساسی را بپذيرد.

آيا فکر می کنيد پرزيدنت اسد به وعده خود وفا کند؟
چرا نکند؟ ما بايد به او اين شانس را بدهيم. او قول داده که در ماه فوريه انتخابات برگزار کند. اين همه عجله و فشار برای چيست؟

هزاران سوری کشته شده اند
مگر در يمن و يا بحرين هم اين همه مردم کشته نمی شوند؟ مگر در ساير نقاط جهان کسی کشته نمی شود؟ من اين متمرکز شدن روی سوريه را درک نمی کنم.

در محافل امنيتی غرب گفته می شود ايران به اتفاق پاکستان با دشمنان دولت افغانستان و ناتو همکاری می کند. آيا اين صحت دارد؟
خير . ده سال پيش ما از متنفذترين قدرتهايی بوديم که اين دولت را روی کار آورديم. چرا بايد حالا بخواهيم با اين دولت مبارزه کنيم.

شايد از شورشيان حمايت می کنيد چون می خواهيد مانع از آن شويد که همسايه شرقی نيز مانند عراق به يک پايگاه نيروهای آمريکا مبدل نشود؟
آقای کرزای يک افغان خوب است که ملت به او رأی داده است. مادام که ملتش به او اعتماد دارد. ما هم به او اعتماد داريم. من از حالا می روم به سراغ مصاحبه بعدی شما. اگر تا آن موقع در جايی در دنيا يک تسونامی رخ داده باشد حتما ايران مسئول آن خواهد بود و يا يک زمين لرزه. باز هم تقصير ايران است. اين شيوه فکری غرب است.