"گفت‌وگوهای اتمی با شکست روبه‌رو است و تهران با فشارهای بيشتر"

واشنگتن- پيير غانم، العربيه- جی کارنی، سخنگوی کاخ سفيد طی سخنانی، ضمن خلاصه کردن اهداف گفت و گوهای هسته ای با ايران گفت: ايرانيان ملزم هستند تدابير واضح و ملموسی را اتخاذ کنند، به گونه ای که اين تدابير ثابت کند که "آنها در صدد ساخت سلاح هسته ای نيستند و در اين راه گام بر نمی دارند."

وی در ادامه افزود: تهران می بايست غنی سازی اورانيوم را به حال تعليق در آورد.
اظهارات اين مسئول آمريکايی نشان می دهد که ايالات متحده همچنان به موضع خود در قبال پرونده هسته ای ايران پايبند است و شروط بين المللی در اين زمينه دچار تغييری نشده است. لذا می توان چنين نتيجه گيری کرد که گفت و گوهای استانبول در سراشيبی شکست قرار دارد.

اميد بستن به پيام اوباما به خامنه ای

در چنين شرايطی تنها پيام اوباما به خامنه ای است که برخی نشانه های اميدوارکننده را نسبت به سرنوشت گفت گوهای هسته ای با تهران در افق نمايان می سازد.

ديويد اگناتيوس با انتشار مقاله ای در روزنامه "واشنگتن پست" در اين باره نوشت، رئيس جمهور آمريکا با ارسال پيامی از طريق طيب رجب اردوگان، نخست وزير ترکيه از آمادگی برای پذيرش برنامه هسته ای صلح آميز ايران سخن به ميان آورد، به شرطی که "ايران اعلام کند که هرگز اقدام به توليد سلاح هسته ای نخواهد کرد" و از سوی ديگر حل و فصل مساله غنی سازی اورانيوم به جلسات گفت و گوهای هسته ای موکول شود.

از سوی ديگر ايرانيان در واکنش به پيام اوباما به خامنه ای، موجی از اظهارات را درباره غنی سازی اورنيوم به راه انداختند. فريدون عباسی رئيس سازمان انرژی هسته ای در سخنانی بر اين مساله تاکيد کرد که قرار نيست ايران توليد اورانيوم با غنای ۲۰ درصدی را برای مدت طولانی ادامه دهد، زيرا به گفته وی "ما پيش‌بينی کرديم وقتی به مقدار کافی سوخت با غنای ۲۰ درصدی توليد شد آن را متوقف کنيم و پس از آن تجهيزات مربوط به توليد سوخت تا غنای ۲۰ درصد را تبديل به توليد سوخت با غنای ۵/۳ درصد نماييم. طراحی سيستم‌های جديد ما اين قابليت را در خود دارند."

وی همچنين از احتمال صادر کردن اورانيوم به کشورهای ديگر، زير نظر آژانس بين المللی انرژی هسته ای سخن به ميان آورد.

خطر غنی سازی اورانيوم

چه بسا حساب باز کردن روی اجازه دادن به ايران برای غنی سازی ۳.۵ درصدی اورانيوم از اهميت والايی برخوردار باشد. از سوی ديگر اين احتمال نيز وجود دارد که توافق با اين امر راهی برای برون رفت طرفين مذاکره کننده باشد، اما مشکل اين است که آمريکا و ساير کشورهای غربی، با توجه به تجربه ای که از پنهان کاری ايران در زمينه غنی سازی اورانيوم و نظامی کردن فعاليت های هسته ايش دارند، ديگر نمی توانند به تهران اطمينان کنند. چون ايران تا کنون حتی برای يک بار نيز از فعاليت های هسته ای خود بطور داوطلبانه پرده بر نداشته است و هميشه فعاليت های اتمی اين کشور توسط مخالفين نظام و يا دستگاه های اطلاعاتی غرب بر ملا شده است.

مشکل ديگری که در اين زمينه وجود دارد نشان می دهد، در صورتی که ايران توان غنی سازی ۳.۵ درصدی را حفظ کند، می تواند هرگاه که بخواهد بار ديگر به غنی سازی ۲۰ درصدی و يا ۶۰ درصدی و سپس ۹۰ درصدی دست بزند، در آن هنگام اين کشور قدرت آن را خواهد داشت تا با استفاده از اين فناوری، کلاهک هسته ای برای نصب روی موشک های قاره پيما را بسازد، و با جهت دادن موشکهايش به سوی کشورهای همسايه، اسرائيل و کشورهای اروپای شرقی که اينک بسياری از آنها به عضويت پيمان ناتو درآمده اند، آنها را تهديد کند.

راه حل اجازه دادن به ايران جهت غنی سازی اورانيوم برای بسياری ها از جمله بنيامين ناتانياهو، نخست وزير اسرائيل پذيرفتنی نيست . وی شروط کشورش برای موافقت با انجام گفت و گو با ايران را چنين بازگو کرده است :"می بايست مواد غنی شده از ايران خارج شده، روند غنی سازی متوقف گردد، و تاسيسات هسته ای قم برچيده شود."

ايران زير فشار

همه طرف ها زير فشار قرار دارند، اما فشاری که به ايران وارد می شود دوچندان است. آمريکايی ها با ارسال ناوهای هواپيمابر "اينترپرايز" و "ابراهام لينکلن" به آب های منطقه نيروی هوايی و دريايی برتر خود را بيش از پيش در مجاورت با ايران تقويت کرده اند. مايکل سينگ يکی از مسئولان برجسته شورای امنيت ملی آمريکا در دوره رياست جمهوری جرج بوش می گويد:" آمريکا جهت جامه عمل پوشاندن به اهداف خود، بايد خط قرمزهای مطرح برای رفتارهای ايران را مشخص کند و سپس در صورتی که ايران آنها را رعايت نکند، بطور جدی اين کشور را تهديد نظامی کند".

سينگ در ادامه به رهنمودهای کارگروه مراکز سياسی در دو حزب جمهوريخواه و دموکرات آمريکا استناد کرده است. اين رهنمودها توصيه می کنند که ايالات متحده امريکا بايد ناوگان پنجم خود را در قلمرو بحرين تقويت کرده و ضمن انجام رزمآيش نظامی در آب های منطقه و تقويت خطوط دفاعی خود، بمب های سنگرشکن را نصب کند.

از سوی ديگر اروپايی ها با توقف واردات نفت از ايران در اول جولای آينده، دايره فشارهای غرب بر تهران را تنگ تر خواهند کرد. لذا با توجه به احتمال از سرگيری دور جديد مذاکرات هسته ای با ايران در بغداد هفته های آينده آکنده از رايزنی های ديپلماتيک، موج تازه ای از تهديدها و انتظار خواهد بود و در عين حال هر احتمالی ممکن است.