بيانيه نهايی شانزدهمين اجلاس غيرمتعهدها در تهران منتشر شد

در بيانيه پايانی شانزدهمين اجلاس کشورهای عضو جنبش عدم تعهد که شامگاه جمعه در اختتاميه اين اجلاس و طی ۱۱ بند منتشر شد، اعضای «نم» بر لزوم جهانشمول بودن نقش سازمان ملل، اهميت فزاينده کشورهای در حال توسعه، ايجاد کشور مستقل فلسطين و حق برخورداری کشورها از انرژی صلح‌آميز هسته‌يی تاکيد کردند.

به گزارش خبرگزاری دانشجويان ايران(ايسنا)، متن کامل اين بيانيه به شرح زير است:

«ما سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در شانزدهمين نشست خود در نهم و دهم شهريور ۱۳۹۱ در تهران ـ جمهوری اسلامی ايران ـ گرد هم آمده‌ايم و شرايط بين‌المللی را با هدف کمک موثر به حل مشکلات عمده‌ای که موجب نگرانی همه کشورهای عضو جنبش و کل بشريت است، مرور کرديم و با الهام از بينش، اصول و اهداف جنبش عدم تعهد که در کنفرانس‌های واندونگ (۱۹۵۵) و بلگراد (۱۹۶۱) مورد تاکيد قرار گرفته‌اند و مبنای تلاشهايمان برای دستيابی به جهانی توام با صلح، برابری، همکاری و رفاه برای ملت‌ها هستند و نيز با تمسک به تجارب جنبش در گذشته و توان بالقوه کنونی آن، با تاکيد مجدد بر اينکه جنبش، اصول و اهداف جنبش عدم تعهد و شرايط کنونی بين‌المللی همچنان معتبرند، با تکيه بر دستاوردهای گذشته جنبش در مبارزه عليه امپرياليسم، استعمار، استعمار نو، نژادپرستی، آپارتايد، استکبار و تمامی اشکال مداخله خارجی، تجاوز، اشغال، سلطه‌جويی و تاکيد بر لزوم کنار ماندن از ائتلاف‌های معطوف به قدرت و رويارويی‌ها که همچنان محورهای اصلی در سياست‌های جنبش خواهند بود، با تجديد عهد با اصول و اهداف جنبش عدم تعهد و نيز تعهد به تلاش در جهت کمک سازنده برای افکندن طرحی نو در روابط بين‌المللی بر مبنای اصولی همچون همزيستی مسالمت‌آميز، همکاری منصفانه بين ملت‌ها و حق برابری کشورها، با تاکيد بر اصول شامل: حاکميت ملی کشورها برابری دولت‌ها، تماميت ارضی کشورها و عدم دخالت در امور آنها، با اتخاذ تدابير لازم برای جلوگيری از اقدامات تجاوزکارانه و دفع اين اقدامات ياديگر انواع نقض صلح، تشويق و ترغيب همگان به حل و فصل اختلافات بين‌المللی از راههای صلح‌آميز يا به هر طريقی که صلح و امنيت بين‌المللی و عدالت به خطر نيفتد، ضمن خودداری از تهديد و يا استفاده از زور بر عليه تماميت ارضی يا استقلال سياسی هر کشور به هر طريقی که مغاير اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد باشد، با توجه به نکات فوق اعلام می‌کنيم:

تاکيد بر لزوم شکل‌گيری نظامی جامع برای مديريت جهانی، بر مبنای عدالت

۱- شکل‌گيری نظامی منصفانه، جامع، شفاف و موثر برای مديريت مشترک جهانی، بر مبنای عدالت و انصاف و مشارکت همه کشورها، جهت مواجهه با چالش‌ها و مخاطرات کنونی که از تهديدات امنيتی، خطرات زيست‌محيطی، تغيير آب و هوا، مهاجرت، بيماری‌های واگيردار، اقدامات اقتصادی بين‌المللی و غيره ناشی می‌شود، ضروری است. برای برپايی چنين نظامی اعضای جنبش عدم تعهد بايد مواضع خود را هماهنگ و نيروهای خود را بسيج کند و در جهت تامين منافع کشورهای در حال توسعه گام بردارند. در اين رابطه، اولويت‌هايی بايد به شرح زير بايد در نظر باشد:

ساختار کنونی تصميم‌گيری بين‌المللی در زمينه صلح و امنيت ناکارآمد است

الف- حوزه مديريت مشترک جهانی بسيار گسترده است و علاوه بر موضوعات مربوط به توسعه، بسياری از ديگر مسائل و موضوعات مورد توجه و نگرانی کشورها را نيز شامل می‌شود. جهان با چالش‌هايی در زمينه‌های امنيتی، اجتماعی، زيست‌محيطی، بهداشتی، پناهندگان، مواد مخدر، جرائم سازمان‌يافته فراملی، حملات سايبری و تروريسم، مواجه است. حفظ صلح و امنيت بين‌المللی همچنان در صدر دستور کار بسياری از کشورها قرار دارد. ساختار کنونی تصميم‌گيری بين‌المللی در زمينه صلح و امنيت ناکارآمد است و در برابر تغيير از خود مقاومت بيشتری نشان می‌دهد.

سازمان ملل متحد نقشی اساسی در شکل‌دهی به چارچوب حقوقی و اساسی مديريت جهانی ايفا کند

ب- سازمان ملل متحد به عنوان نهادی جهانشمول بايد نقشی اساسی در شکل‌دهی به چارچوب حقوقی و اساسی مديريت جهانی ايفا کند. بنابراين اين سازمان می‌تواند و بايد نقشی مهم در تلاش برای يافتن راه‌حل‌های مشترک برای مسائل مشترک مانند ايجاد هماهنگی بين تمامی سازمان‌های منطقه‌ای و بين‌المللی ديگر داشته باشد. برای اينکه سازمان ملل متحد در خط مباحث مربوط به مديريت جهانی قرار گيرد تقويت و اصلاح آن بايد در مرکز توجه باشد. برای دستيابی به چنين هدفی، احيا و تقويت نقش مجمع عمومی سازمان ملل، از جمله در زمينه حفظ صلح و امنيت بين‌المللی تجديد ساختار شورای امنيت با اين هدف که اين دو نهاد منعکس‌کننده واقعيت‌های جهان امروز باشند، ضروری است.

تاکيد بر اهميت و جايگاه فزاينده کشورهای در حال توسعه

ج- اهميت و جايگاه فزاينده کشورهای در حال توسعه از نظر اقتصادی بايد در ساختارهای مديريتی نهادهای کليدی بين المللی انعکاس يابد. تصميمات کليدی مربوط به موضوع مديريت جهانی ديگر نمی توانند در انحصار گروه کوچکی از کشورهای توسعه يافته بمانند. با توجه به اينکه سياستگذاری در قبال شمار کثيری از موضوعاتی انجام می شود که همه کشورها را تحت تاثير قرار می دهند، ضروری است که کشورهای در حال توسعه حضور و نقش بيشتری در نهادهای مهمی که در صدد هماهنگی سياست ها در سطح بين المللی هستند، داشته باشند.

بحران‌های چند سال اخير تاثيرات سوئی در کشورهای در حال توسعه دارد

د- بحران‌های چند سال اخير عدم کفايت‌ها و نارسايی‌های نهادهای مالی و اقتصادی بين‌المللی را که تاثير سوئی بر توانايی‌های آنها برای پرداختن به بحران‌ها و حرکت در جهت ايجاد هماهنگی‌های لازم در سطح کلان دارد، عيان ساخته است. از آنجا که اين نهادها طی دوره بعد از جنگ دوم ايجاد شده‌اند، قادر به حل و فصل چالش‌های جهان کنونی نيستند و اين امر تاثيرات سوئی در کشورهای در حال توسعه دارد.

زندگی صلح‌آميز در صورتی ميسر است که تنوع در جامعه جهانی به رسميت شناخته شود

هـ- در جامعه بين‌المللی هر ملتی دارای ارزش‌ها و نظرات خاص خود است. زندگی صلح‌آميز و توام با همکاری در صورتی ميسر است که تنوع در جامعه جهانی به رسميت شناخته شده و مورد احترام باشد. بنابراين تلاش برای تحميل ارزش‌ها بر ساير اعضای جامعه بين‌المللی بايد پرهيز شود.

تاکيد بر لزوم ايجاد کشور مستقل فلسطين

۲- اشغال سرزمين فلسطين و جنايات مستمر رژيم صهيونيستی (اسرائيل) بر اراضی اشغالی همواره علت اصلی وضعيت بحرانی در خاورميانه بوده است. هر راه حلی برای اين بحران مستلزم پايان بخشيدن به اشغال، اعاده حق لاينفک مردم فلسطين در رابطه با حق تعيين سرنوشت آنها و ايجاد کشوری پايدار و مستقل در فلسطين با پايتختی قدس شريف است. اعاده حقوق ملی مردم فلسطين، تنها راه برقراری صلح پايدار و منصفانه در منطقه است.

نژادپرستی و تبعيض نژادی توهين آشکارای به کرامت و برابری انسانهاست

۳- نژادپرستی و تبعيض نژادی توهين آشکارای به کرامت و برابری انسانهاست. اشکال جديد نژادپرستی و جنايات مرتبط با آن در قسمت‌های مختلف جهان موجب نگرانی بسيار است. در نتيجه، ضروری است که با اتخاذ تصميمات قاطع و داشتن اراده سياسی به تمامی اشکال و نمادهای نژاد پرستی و تبعيض نژادی، بيگانه هراسی، اسلام هراسی و مانند آن و نيز بردگی تحت اشکال جديد و قاچاق انسان در هر جايی که اتفاق افتد، پرداخته شود.

مسائل حقوق بشری بايد بر اساس رويکردی غيرگزينشی و عادلانه مدنظر قرار گيرند

۴- تمامی انواع حقوق بشر غير قابل تفکيک و مرتبط با هم هستند. مسائل حقوق بشری بايد بر اساس همکاری و رويکردی سازنده، غير تقابلی، غير گزينشی، عادلانه، منصفانه، بی طرفی، متوازن، عينی و دور از ملاحظات سياسی مدنظر قرار گيرند. احترام به تنوع فرهنگی، حاکميت ملی و تماميت ارضی، عدم مداخله در امور داخلی کشورها، با مد نظر قرار دادن ويژگی های فرهنگی، مذهبی، اجتماعی، تاريخی و سياسی هر کشور از ديگر اصولی است که بايد مبنای پرداختن به موضوعات حقوق بشری باشد. توجه ويژه به حقوق و ظرفيت های زنان و جوانان و مشارکت آنان در فرآيندهای سياسی، اقتصادی و اجتماعی ضرورت دارد.

پيمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌يی حقی را برای کشورهای دارنده تسليحات هسته‌يی بوجود نمی‌آورد

۵- تسليحات هسته‌يی غيرانسانی‌ترين سلاح‌هايی هستند که تاکنون ساخته شده‌اند. حفظ و نگهداری توان هسته‌يی تاکتيکی و راهبردی و مدرن‌سازی مستمر آنها و دکترين‌های نظامی نوين که توجيه‌گر استفاده از آنها، خصوصا عليه کشورهای فاقد سلاح هسته‌يی هستند، بزرگترين تهديد عليه افراد بشرند. پيمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌يی حقی را برای کشورهای دارنده تسليحات هسته‌يی جهت حفظ زرادخانه‌های خود به طور نامحدود بوجود نمی‌آورد. کشورهای ياد شده بايد به تعهدات خود در چارچوب ماده ۶ پيمان منع اشاعه برای نابودی کليه سلاح‌های هسته‌يی خود در يک چارچوب زمانی مشخص عمل کنند و در اين راستا تدوين کنوانسيون جامع امحا سلاح‌های هسته ای ضرورت دارد.

انتخاب کشورها، از جمله ايران برای استفاده صلح‌آميز از فناوری هسته‌يی بايد محترم شمرده شود

۶- تمامی کشورها بايد بتوانند از حق مسلم و انکارناپذير خود برای توسعه، تحقير، توليد و استفاده از انرژی هسته‌يی برای مقاصد صلح جويانه، بدون تبعيض و منطبق با تعهدات حقوقی مربوطه بهره‌مند شوند. بنابراين، هيچ چيزی نبايد به نحوی تفسير شود که حق کشورها برای توسعه انرژياتمی برای مقاصد صلح‌آميز را منع يا محدود کند. تصميمات و انتخاب کشورها، از جمله جمهوری اسلامی ايران در زمينه استفاده صلح‌آميز از فناوری هسته‌يی و سياست‌هايشان در زمينه چرخه سوخت بايد محترم شمرده شود.

هرگونه حمله يا تهديد به حمله عليه تاسيسات صلح‌آميز هسته‌يی نقض جدی حقوق بين‌الملل است

۷- مصونيت فعاليت‌های صلح‌آميز هسته‌يی بايد محترم شمرده شود و هرگونه حمله يا تهديد به حمله عليه تاسيسات صلح‌آميز هسته‌يی فعال يا در حال ساخت به منزله خطری جدی عليه انسانها و محيط زيست است و نقض جدی حقوق بين‌الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بين‌المللی انرژی اتمی به شمار می‌آيد. در نتيجه، تدوين سندی جامع و بين‌المللی که حمله يا تهديد به حمله عليه تاسيسات هسته‌يی مورد استفاده برای توليد انرژی را منع کند مورد نياز مبرم است.

اعضای «نم» از تصويب يا اجرای اقدامات يا قوانين قهرآميز يکجانبه خودداری کنند

۸- کشورهای عضو جنبش عدم تعهد توافق می‌کنند که از شناسايی، تصويب يا اجرای اقدامات يا قوانين قهرآميز يکجانبه يا فرامرزی، شامل تحريم‌های يکجانبه اقتصادی و ديگر اقدامات تهديدآميز عليه کشورها و اعمال محدوديت‌های خودسرانه عليه سفر اشخاص که هدفشان اعمال فشار به کشورهای عضو جنبش عدم تعهد ـ از طريق اعمال تهديد بر عليه حاکميت و استقلال و آزادی در تجارت و سرمايه‌گذاری ـ است خودداری کنند.

کشورهای عضو جنبش همچنين توافق دارند که مانع از تهديد حق کشورها برای تصميم گيری بر مبنای اراده آزاد خود و در چارچوب نظام‌های اجتماعی، اقتصادی، سياسی خود شوند چراکه چنين اقدامات و يا قوانينی به منزله نقض آشکار منشور ملل متحد، قوانين بين‌الملل، نظام تجاری چندجانبه و هنجارها و اصول حاکم بر روابط دوستانه ميان کشورها است. در همين راستا کشورها توافق کرده‌اند با چنين اقدامات و قوانين و کاربرد آنها مخالفت و آنها را محکوم کنند و به نحوی مجدانه در صدد خنثی کردن چنين تلاش‌هايی باشند. همچون مجمع عمومی و ديگر نهادهای سازمان ملل متحد، اعضای جنبش عدم تعهد نيز از کشورها می‌خواهند در همين راستا عمل کنند. اعضای جنبش همچنين خواستار آن هستند که کشورهايی که چنين اقداماتی اتخاذ يا چنين قوانينی را وضع می‌کنند بخواهند که بلافاصله و به طور کامل اقدامات ياد شده را لغو کنند.

تمامی اقدامات تروريستی از جمله تروريسم دولتی، بايد بدون هرگونه ابهامی محکوم شود

۹- تمامی اقدامات تروريستی از جمله تروريسم دولتی، بايد بدون هرگونه ابهامی محکوم شود. همه دولت‌ها بايد در رابطه با تهديد تروريسم که بر صلح، امنيت، ثبات و توسعه بسياری از کشورهای عضو جنبش عدم تعهد تاثير منفی می‌گذارد، به تعهدات بين‌المللی خود پايبند باشند و در جهت تحقق جهانی عاری ازتروريسم بکوشند. تمامی قربانيان تروريسم از جمله دانشمندان و محققين ايرانی که قربانی اقدامات تروريستی ضدبشری شده‌اند شايسته عميق‌ترين ابراز همدردی هستند.

گفت‌وگو ميان اديان، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها ارتقا يابد

۱۰- ضروری است که با تلاش‌های معطوف به تحميل تک‌فرهنگی يا تحميل مدل‌های خاص، سياسی، اقتصادی، اجتماعی، حقوقی يا فرهنگی مخالفت شود و گفت‌وگو ميان اديان، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها که می‌تواند به تقويت صلح، امنيت، ثبات و توسعه، احترام به تنوع‌گرايی بر اساس عدالت، اخوت و برابری و کاهش تقابل کمک کند، ارتقا يابد.

جنبش عدم تعهد درصدد ايجاد سازوکاری مستحکم برای پيگيری اهداف و اجرای مصوبات خود باشد

۱۱- جنبش عدم تعهد بايد تمامی امکانات خود و اعضا را برای اجرای تصميمات و اراده سران کشورهای عضو که در اسناد جنبش منعکس می‌شوند به کار گيرند. بر همين اساس جنبش بايد در صدد ايجاد سازوکاری مستحکم برای پيگيری اهداف و اجرای مصوبات خود باشد.»