ايران در محاصره آنفلوآنزا، آنفلوآنزا به تركيه، پاکستان و عراق بازگشت، کامران ملک پور، آينده نو

گروه اقتصادي – کامران ملک‌پور: امروز دقيقا يک‌سال پس از اولين گزارش رسمي حضور آنفلوآنزاي فوق‌حاد پرندگان در قوهاي وحشي تالاب انزلي، اين ويروس مرگبار دوباره ايران را محاصره کرده است. سال گذشته ستاد آنفلوآنزاي کشور در هشتمين اطلاعيه خود که 24 بهمن‌ماه 85 منتشر شد حضور آنفلوآنزاي فوق حاد را در ايران تاييد کرد اما پس از آن ديگر حضور موارد جديد مورد تاييد رسمي قرار نگرفت.
هرچند از ابتداي پاييز امسال با آغاز مجدد فصل مهاجرت پرندگان، کارشناسان از احتمال بازگشت آنفلوآنزا به کشور خبر داده‌اند. اما دامپزشکي کشور حضور مجدد اين بيماري را تکذيب مي‌کند، اما ويروس فوق حاد آنفلوآنزا دروازه مرزهاي شرقي و غربي ايران را به لرزه درآورده است.
آنفلوآنزا در پاکستان و ترکيه
هفته گذشته دکتر عثماني، رئيس سازمان دامپزشکي پاکستان در گزارشي به سازمان جهاني بهداشت دام (OIE) ضمن اعلام حضور مجدد آنفلوآنزا در کشورش نوشت: «در 10 روز گذشته موارد متعددي از بيماري آنفلوآنزاي پرندگان در مناطق مختلف پاکستان ديده شده است.» وي در ادامه گزارش خود با تاکيد حضور بيماري مذکور در شمال غرب کشورش که هم‌مرز با سيستان‌وبلوچستان ايران است، تاکيد کرد: «بيش از 227 پرنده مشکوک در پاکستان مورد آزمايش قرار گرفته‌اند که پس از آزمايشات تکميلي از اين تعداد 120 پرنده مبتلا به آنفلوآنزاي فوق حاد تشخيص داده شده‌اند.»
در همين راستا دکتر سونگور، رئيس دامپزشکي ترکيه نيز در گزارش مشابهي به سازمان بهداشت جهاني ضمن اعلام حضور اين بيماري در کشورش تاکيد کرد: «محل وقوع اين بيماري در استان باتمان در نزديکي مرز با ايران بوده است.»
وزارت کشاورزي ترکيه نيز شنبه شيوع مجدد آنفلوآنزاي فوق حاد را در بخش جنوب‌شرقي کشور تاييد کرد.
وزارت کشاورزي ترکيه احتمال داده که حضور مجدد آنفلوآنزا به دليل مهاجرت پرندگان وحشي بوده است. در عين حال سه کودک در استان مذکور به دليل داشتن علايمي شبيه آنفلوآنزا اکنون تحت مراقبت قرار گرفته است.
سال گذشته سازمان بهداشت جهاني (WHO) ابتلاي انساني به آنفلوآنزاي فوق حاد پرندگان در روستاي دوغ بايزيد ترکيه که در 50 کيلومتري مرز ايران قرار دارد را تاکيد کرد. در آن زمان چهار نفر از اهالي اين روستا بر اثر آنفلوآنزا جان خود را از دست دادند و هشت نفر ديگر نيز که به بيماري مبتلا شده بودند بهبود يافتند. حضور آنفلوآنزاي فوق حاد در سال 2006 باعث کاهش 7 درصدي درآمد توريسم ترکيه شد.
ابتلاي انساني به آنفلوآنزا در جهان
براساس آمار انتشار يافته روز گذشته توسط سازمان بهداشت جهاني (WHO) از سال 2003 که بيماري آنفلوآنزاي فوق حاد پرندگان موجب اولين مرگ انساني شد تاکنون بيش از 272 نفر مبتلا به اين بيماري در سراسر جهان تشخيص داده شده‌اند که از اين تعداد 166 نفر جان خود را از دست داده‌اند. در ميان کشورهايي که تاکنون تلفات استاني آنفلوآنزا در آنها گزارش شده نام سه کشور ترکيه، آذربايجان‌ و عراق که در همسايگي ايران قرار دارند، ديده مي‌شود.
سال گذشته ميلادي در کشور آذربايجان بيش از پنج نفر در اثر ابتلا به اين بيماري فوت کرده‌اند. تاکنون عراق دو مورد و ترکيه چهار نفر تلفات انساني گزارش کرده‌اند.
اکنون در نقشه‌هاي سازمان بهداشت جهاني دام (OIE) ايران به عنوان کشوري که حضور بيماري در آن ادامه دارد ديده مي‌شود. (نقشه 1)
با توجه به گسترش مجدد ويروس (H5H1) آنفلوآنزاي فوق حاد پرندگان در مرزهاي غربي و شرقي به نظر مي‌رسد کشور ما در روزها يا هفته‌هاي آينده درگير اين بيماري شود.

هرچند در طول 365 روز گذشته بارها گزارشاتي مبني بر تلفات مشکوک پرندگان در استان‌هاي مختلف کشور منتشر شده است، اما هر بار مسوولان دامپزشکي حضور مجدد آنفلوآنزاي فوق حاد پرندگان در ايران را تکذيب کرده‌اند. اين تاکيد و تکذيب حضور آنفلوآنزا در کشور حتي چند بار در زمينه مشاهده موارد انساني بيماري نيز مطرح شد که در اين موارد نيز وزارت بهداشت آنها را تکذيب کرد.
در همين حال منابع غيررسمي از جابه‌جايي حسين حسني، رئيس فعلي سازمان دامپزشکي ظرف روزهاي آينده خبر مي‌دهند که دليل‌ اصلي آن واکنش‌هاي اين سازمان نسبت به حضور آنفلوآنزا در کشور بوده است.
نگراني‌ها در خصوص وجود اين بيماري در بعضي از مراکز نگهداري پرندگان نيز وجود دارد. گزارش‌ها حاکي است که 12 مورد آزمايش روي چند مرکز نگهداري پرندگان در کشور انجام شده، اما نتايج رسمي اين آزمايشات تاکنون منتشر نشده است. بعضي از منابع خبري علت عدم اطلاع‌رساني شفاف و رسمي از اين بيماري را نگراني مسوولان از لطمه ديدن صنايع مرغداري‌ ذکر مي‌کنند. همچنين بعضي از حدس و گمان‌ها حکايت از جابه‌جايي حسين حسني، رئيس فعلي سازمان دامپزشکي به دليل عدم بروز اطلاعاتي در اين زمينه تلقي مي‌کنند، اما با همه اين احوال ناظران عقيده دارند ارائه اطلاعات درست و شفاف در زمينه وجود يا عدم اين بيماري در کشور مي‌تواند راهگشا بوده و از پخش شايعات نادرست بکاهد. به همين خاطر دستيابي به اطلاعات درست يکي از موضوعاتي است که در آينده مورد توجه مراکز خبري قرار خواهد گرفت. همچنين اقدامات پيشگيرانه دولت براساس ميزان اطلاعات دست يافته از اهميت خاصي برخوردار است که بايد آن را مورد توجه قرار داد.