واعظی دبير کل نهاد کتابخانه‌های عمومی: متوسط مطالعه در ايران ۱۸ دقيقه است، رمان در صدر کتابخوانی قرار دارد، مهر

منصور واعظی با ارائه نتايج سنجش مطالعه کتابخوانی در ايران گفت: متوسط مطالعه در ايران ۱۸ دقيقه است و رمان و ادبيات داستانی در اولويت مردم برای کتابخوانی قرار دارد.
به گزارش خبرنگار مهر، منصور واعظی دبير کل نهاد کتابخانه‌های عمومی ايران عصر ديروز چهارشنبه ۱۶ ارديبهشت در نشست "الگوی مصرف کتاب در ايران، آسيب شناسی " که در سرای اهل قلم مستقر در نمايشگاه کتاب برگزار شد گفت: سال گذشته موضوع مطالعه و ارتقای فرهنگ کتابخوانی مفيد را اصلی ترين هدف خود قرار داديم و تصميم گرفتيم تا وضعيت کتابخوانی را به صورت علمی بسنجيم.

وی افزود: همه سنجشهايی که تا کنون درباره کتابخوانی شده بود نشان می‌داد که افراد تنها بر اساس حدس و گمان خود درباره اين اين امر صحبت می‌کنند درحالی که سنجش آمار کتابخوانی نيازمند يک کار دقيق و کارشناسانه است.

فقط سه درصد خطا

واعظی در ادامه تصريح کرد: سنجش کتابخوانی که نشان داد هر ايرانی به طور متوسط ۱۸ دقيقه مطالعه دارد حاصل همين تحقيقات بود که سال گذشته از زبان وزير فرهنگ و ارشاد اعلام شد. جامعه آماری دراين سنجش که دقيقترين شيوه سنجش کتابخوانی از گذشته تا به حال است افراد ۱۲ سال به بالا که ساکن ايران بودند تعيين شد و پس از سنجش نتايج با استفاده از نرم افزار spss ارزيابی شد که نتيجه استنباط نشان داد در اين سنجش سه درصد احتمال خطا وجود دارد.

وی اظهار داشت: افراد نمونه که از اين جامعه آماری انتخاب شد دو هزار و ۲۹ نفر بودند که نمونه به صورت چند مرحله ای در آذر و آبان ماه سال گذشته انجام شد و موضوع سنجش مطالعه در ايران به سه دسته تقسيم شد، اول سنجش ميزان کتاب و کتابخوانی در ايران، دوم مطالعه روزنامه در ايران و سوم مطالعه نشريات غير روزنامه‌ای در ايران بود. ما مطالعات درسی را از اين سنجش جدا کرديم.

دبير کل نهاد کتابخانه‌های عمومی ايران در ادامه گفت: نتايج اين نظرسنجی نشان داد که متوسط مطالعه غيردرسی هر ايرانی روزانه ۱۸ دقيقه است که اين مطالعه روزانه در ميان افراد باسواد ۲۲ دقيقه و در ميان کسانی که اهل مطالعه‌هستند، ۳۹ دقيقه است.

متاهلين کمتر از مجردها کتاب ‌می‌خوانند

به گفته واعظی ميانگين مطالعه مردان و زنان در ايران هيچ تفاوتی ندارد اما متاهلين کمتر( با ميانگين ۱۷ دقيقه) از مجردها (با ميانگين ۲۱ دقيقه) مطالعه می‌کنند. همچنين ميزان مطالعه غير‌درسی در ميان گروههای سنی ۱۲ تا ۳۰ سال ۲۱ دقيقه در روز، در ميان۳۰ تا ۵۰ سال ۱۸ دقيقه در روز و بالای ۵۰ سال ۶ دقيقه در روز است.

وی افزود: مطالعه بر اساس تحصيلات نيز نشان می‌دهد افراد با تحصيلات ابتدايی کمتر از ۶ دقيقه درروز کتاب می‌خوانند، افراد با تحصيلات ابتدايی تا ديپلم نيز ۱۸ دقيقه و افراد با تحصيلات عاليه ۳۸ دقيقه در روز کتاب می‌خوانند. اما ميزان مطالعه بر اساس درآمد خانوارهای ايرانی نيز نشان می‌دهد خانوارهای با حقوق ماهيانه کمتر از ۵۰۰ هزار تومان ۱۶ دقيقه، خانوارهای با حقوق ۵۰۰ هزار تا يک ميليون تومان ۲۳ دقيقه و خانوارهای با حقوق ماهيانه بالاتر از يک ميليون تومان ۳۲ دقيقه در روز است.

رمان و داستان اول شدند

واعظی ادامه داد: سنجش ميزان کتابخوانی بر اساس اولويت موضوعات مورد علاقه مردم نشان می‌دهد رمان و داستان با ۶/۵۸ درصد در صدر قرار دارد و مطالعه موضوعات دينی (۶/۵۳ درصد)، قرآن و ادعيه( ۷/۵۰ درصد) و شعر (۴/۳۴ درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

دبير کل نهاد کتابخانه‌های عمومی ايران همچنين نتايج سنجش روزنامه‌خوانی در ايران را به شرح زير اعلام کرد: ۴۷/۵ درصد از مردم ايران گفته‌اند روزنامه ‌می‌خوانند و ۶/۳۳ درصد پاسخ داده‌اند مطالعه روزنامه در برنامه‌ آنها جايی ندارد. همچنين۴/۱۷درصد نيز گفته‌اند بيسواد هستند. بقيه آمار هم گمشده است. در مجموع اين آمارها نشان می‌دهد به طور متوسط هر ايرانی ۴۴ دقيقه برای مطالعه روزنامه وقت صرف می‌کند و در اين ميان متوسط ميزان مطالعه در ميان مردان ۵۱ دقيقه و در ميان زنان ۳۸ دقيقه است. همچنين ميزان مطالعه افراد متاهل ۳۹ دقيقه و افراد مجرد ۵۵ دقيقه در روز است.

ميليونرها ۷۷ دقيقه روزنامه می‌خوانند

در ميان گروههای سنی ۱۲ تا ۳۰ سال ميزان مطالعه روزنامه ۴۹ دقيقه، ۳۱ تا ۵۰ سال ۴۶ دقيقه و بالای ۵۰ سال ۳۱ دقيقه است. نتايج سنجش ميزان مطالعه بر اساس تحصيلات هم نشان می‌دهد که افراد با تحصيلات ابتدايی ۱۱ دقيقه در روز، افراد با تحصيلات ابتدايی تا ديپلم ۵۶ دقيقه در روز و افراد با تحصيلات عالی ۶۵ دقيقه در روز روزنامه می‌خوانند.

ميزان مطالعه بر اساس درآمد خانوارها هم نشان می‌دهد که خانوارهای با درآمد کمتر از ۵۰۰ هزار تومان ۴۱ دقيقه، خانوارهای با درآمد ۵۰۰ هزار تومان تا يک ميليون تومان ۶۰ دقيقه و خانوارهای با درآمد بالاتر از يک ميليون ريال ۷۷ دقيقه در روز است.

واعظی تصريح کرد: متاسفانه احصاء موضوعات مورد علاقه مردم در روزنامه‌خوانی نشان می‌دهد که صفحه حوادث روزنامه‌ها با ۵۲ درصد در اولويت قرار دارد و مطالب ورزشی و سياسی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

بقيه آمار گمشده است

وی در ادامه به ارائه نتايج سنجش مطالعه نشريات غير روزنامه‌ای پرداخت و گفت: در اين سنجش ۸/۴۱ درصد از مردم پاسخ دادند که مطالعه نشريات در کارهای روزانه‌شان وجود دارد و ۷/۲۸ درصد گفته‌اند مطالعه نمی کنند . ۴/۱۷ درصد نيز پاسخ داده‌اند که سواد ندارند و بقيه آمار گمشده است.

واعظی همچنين متوسط مطالعه نشريات غير روزنامه‌ای را ۹ دقيقه در روز خواند و افزود: ميزان مطالعه بين زنان و مردان ۹ دقيقه در روز است. اولويت موضوعی نيز در مطالعه اين نشريات به اين ترتيب است که ۳۵ درصد از مردم موضوعات اجتماعی را دنبال می‌کنند و مطالب طنز و سرگرمی، فرهنگی و ورزشی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

دبير کل نهاد کتابخانه‌های عمومی ايران در ادامه سخنانش با مقايسه سنجش کتابخوانی در سال ۸۷ و ۷۸ و اذعان کرد: اگر چه امکان مقايسه بين اين سنجشها وجود ندارد چراکه نوع سوالات در اين دو سنجش متفاوت است اما می‌توانيم بگوييم که شاخص‌ سنجش ميزان مطالعه در سال گذشته بسيار دقيتر و مطمئن‌تر است.

وی يادآور شد: جامعه آماری سنجش سال ۷۸خانوارهای مراکز ۲۸ استان کشور بودند در حاليکه در سنجش سال گذشته کل جمعيت ۱۲ سال به بالای ايران که ساکن شهر و روستا هستند به عنوان جامعه آماری محسوب شدند.

پيشرفت کرده‌ايم

واعظی با اشاره به پيشرفت چشمگير فرهنگ کتابخوانی در کشور عنوان کرد: متوسط جمعيت کتابخوان در کشور در ده سال گذشته ۱/۴۳ درصد بوده که اين رقم در سال گذشته به ۶/۵۰ درصد افزايش يافته است، همچنين ميزان مطالعه روزانه کتاب در سال ۷۶ ، به طور ميانگين ۶ دقيقه و مطالعه روزنامه و نشريات ۳۱ دقيقه در روز بوده است درحاليکه در سال ۸۷ متوسط مطالعه کتاب ۱۸ دقيقه، روزنامه ۴۴ دقيقه و نشريات ۹ دقيقه در روز است.

دبير کل نهاد کتابخانه‌های عمومی ايران همچنين با مقايسه اولويتهای موضوعی در ميان کتابخوانان ايرانی از سال ۵۳ تا سال ۸۷ گفت: دکتر علی اسدی در سال ۵۳ سنجشی انجام داد که در آن تنها اولويت موضوعات در کتابخوانی سنجيده شده بود و نشان می‌داد مردم در آن زمان بيشتر رمان و داستان می‌خوانند و کتابهای مذهبی، تاريخی و اجتماعی در رتبه‌های بعدی قرار دارد.

وی تاکيد کرد: در مجموع نتايج اين نظرسنجی و دو سنجش اخير نشان می‌دهد که از سال ۵۳ تا کنون رمان و داستان مهمترين اولويت مردم در مطالعه کتابهای غير درسی است.

در اين نشست دکتر ناصر فکوهی استاد دانشگاه تهران و نادر قديانی مدير انتشارات قديانی به عنوان ديگرسخنرانان اعلام شده بود اما حضور نيافته بودند.