گفت و گو با عليرضا شيرازي مدير سايت پارسيک، آي تي ايران

مهدي رودكي،
مدير سايت www.iranseo.com
سايت تخصصي موتورهاي جست و جوگر

به پيشنهاد شهرام شريف، برنامه مصاحبه با عليرضا شيرازي مدير و موسس سايت پارسيک را هماهنگ كردم و در يك عصر گرم (!) پاييزي من و محمود بشاش مدير شرکت اطلاع رساني همکاران سيستم پذيراي عليرضا بوديم.
عليرضا يك برنامه نويس علاقه مند به كار در حوزه موتورهاي جست و جوگر است، برنامه نويسي كه علاقه زيادي دارد تا هنر برنامه نويسي اش را در اين زمينه پياده سازي كند و از آن لذت ببرد اما او كه بسيار گرم و صميمي سخن مي گويد حرفهاي ديگري هم دارد .او براي ارضاي ايده هاي برنامه نويسي اش، پارسيك را دارد. به قول خودش اگر تنها به فكر يك موتور جست و جوگر مي بود اصلا سراغ اين کار نمي رفت .او ارزش كارش را به خوبي مي داند. اگر ديگران آمار ترافيك سايت خود را چندين برابر اعلام مي كنند، او براي نشان دادن عظمت كارش و تعداد بينندگان پارسيك، مجبور به استفاده از سرويسهاي نشانگر ترافيك شد. (شايد يكي از دلايل جدي گرفته نشدن تبليغات اينترنتي در ايران همين غلو بيش از حد در گزارش آمار بينندگان سايتها باشد.)
خيلي از سايتهاي ايراني، به ادعاي صاحبان آنها اولين، بزرگترين، بهترين، پربيننده ترين و ... هستند اما پارسيك، در نوع خودش مي تواند ادعايي واقعي تر داشته باشد.
بعضي وقتها به شوخي به عليرضا مي گويم: بسي رنج بردي در اين پارسيك ...

رودکي : براي آغاز مصاحبه خوب است اصلا بگويي که ايده پارسيک از کجا به ذهنت رسيد؟
شيرازي : سايت پارسيك براساس ايده يك جستجوگر محلي به وجود آمد، بطور كلي اهداف پياده سازي سايت عبارتند بودند از: پياده سازي جستجوگري كه نتايج آن بخش زيادي از نيازهاي كاربران ايراني را برآورده كند و به تمام درخواستهاي آنها جوابي قانع كننده دهد و همچنين ايجاد محيط و امتيازاتي براي جستجوگر بود كه بتواند نيازهاي كاربران ايراني را برآورده ساخته و به عنوان يك جستجوگر محلي مطرح شود (از جمله جست و جوي فارسي و يك محيط مناسب با فرهنگ ايراني).
مطالعاتي بر روي پروژه Open Directory ، نرم افزارهاي جستجوگر كد باز و حتي يك جستجوگر كاملا ايراني انجام شد . اما در نهايت به اين نتيجه رسيدم كه آنها نميتوانند پاسخ مناسبي به دو هدف اصلي ايجاد سايت باشند. همچنين مي بايست محدوديتهاي مالي و شرايط صنعت آي تي در ايران را نيز در نظر ميگرفتم چرا كه مثلا راه اندازي يك جست و جوگر مستقل ايراني در بلند مدت نياز به پهناي باند بالا، نرم افزار بانك اطلاعاتي قدرتمند و فضاي زياد اختصاص داده شده به اطلاعات آنرا داشت و با توجه به درآمد پايين سايتهاي ايراني چنين كاري چندان مقرون به صرفه نخواهد بود. به خصوص اينكه كاربران معمولا به دنبال بهترين و جامع ترين جواب هستند كه در چنين شرايطي نتايج جست و جوگرهاي معروف همچون گوگل بهترين پاسخ به نياز كاربران است.
در چنين شرايطي با نگاهي به سايتهاي NetScape ، AOL ، EuroSeek , MSN كه سايتهاي محبوبي به شمار ميرفتند و قابليتهاي جست و جوي مناسبي هم داشتند و البته نقطه اشتراك همگي آنها ، استفاده از بانك اطلاعاتي ديگر موتورهاي جست و جو بود، اقدام به طراحي پارسيك كردم و در نهايت پارسيك در ارديبهشت سال 1381 راه اندازي شد.

رودكي: البته سايتهايي كه اشاره كردي، تنها موتور جست و جوگر نيستند و خدمات ديگري را هم ارايه مي كنند.
شيرازي: بله به همين خاطر من هم سرويسهاي خبر و معرفي وبلاگها را در پارسيك گذاشته ام اما روي بخش جست و جوي آن تاكيد دارم. پارسيك با امكان جست و جوي فارسي در وب با كمترين تنظيمات و همچنين دارا بودن صفحه كليد فارسي به سرعت مورد توجه كاربران فارسي زبان قرار گرفت. پارسيك اولين جست و جوگري بود كه جست و جوي جامع در وب با امكان جست و جوي كلمات فارسي ، راهنماي فارسي و امكاناتي كه ممكن است براي جست و جوي فارسي نياز باشد را يكجا فراهم كرد. البته در زمان راه اندازي پارسيك نسخه فارسي گوگل ارائه نشده بود و جست و جوي فارسي در گوگل نيازمند تنظيمات و مشكلاتي بود.

بشاش: در زمان پياده سازي پارسيک و بعد از آن با چه مشکلاتي روبه رو شدي؟
شيرازي:يكي از اولين مشكلات برقراري ارتباط و دريافت سرويس هاي خاص از موتورهاي جست و جوگر مطرح بود چرا كه ميزان جست و جو در پارسيك فراتر از سرويس هاي رايگان آنها بود كه اين مشكل در نهايت با كمك دوستي در خارج از كشور و گرفتن سرويس از يك شركت خارجي ديگر فراهم شد هر چند كه سرويسهاي اين شركت كند و با مشكلات زيادي همراه بود.
رودكي: يعني از همان ابتدا مي خواستي پارسيک يک ابرجست و جوگر (meta search engine)باشد؟
شيرازي: نه ، اما با توجه به شرايط موجود اين گزينه بهترين انتخاب بود.
مشكل ديگري كه در اوايل پيش آمد برخورد برخي افراد فعال در حوزه آي تي كشور بود كه برخي بدليل معرفي پارسيك در تلويزيون ايران ، عده اي به خاطر استفاده از سرويس يك سايت ديگر و حتي عده اي هم به بهانه وابستگي سايت به وزارت اطلاعات آن را زير سوال بردند و يا حتي آن را به تمسخر گرفتند.

رودكي: و اين اتفاقات به محبوبيت پارسيك كمك كرد؟
شيرازي: همينطوره. البته اين مشكل به مرور برطرف شد و امروز من با بسياري از منتقدان پارسيك رابطه دوستانه اي دارم و استفاده از سرويس هاي وبي نيز ديگر روشي رايج در بين سايتهاي ايراني شده است. اما مشكلي كه امروزه با آن درگير هستم عدم استقبال از آگهي هاي اينترنتي است.

بشاش: اين مشکل بسياري از سايتهاي ديگر ايراني هم هست.
شيرازي: دقيقا. با وجود تعداد بالاي بازديدكنندگان پارسيك، همچنان در جذب بنرهاي تبليغاتي با مشكل روبه رو ست كه اين مشكل ريشه در عدم باور به تبليغات اينترنتي در ايران دارد و اين عدم درآمدزايي، پيشرفت پارسيك و امكانات آنرا با محدوديت هايي روبه رو كرده است.

بشاش: با آنكه پرشين بلاگ خوب عمل كرده است اما هنوز سود دهي خيلي كمي دارد.
رودكي:چرا با وجود جست و جوگرهاي مشهوري همچون گوگل و بقيه، كاربران بايد از پارسيك استفاده كنند؟

شيرازي: خوب اين سوال براي من نيز مطرح بود و سعي كردم چنين جذابيتي براي كاربران پارسيك ايجاد كنم. براي نمونه در آن زمان و حتي امروز نيز ياهو از بنرهاي تبليغاتي استفاده مي كند كه براي بسياري از ايرانيان خوشايند نيست و حتي من شاگرد خانمي داشتم كه از رفتن به سايت ياهو در زماني كه در دانشگاه بود بدليل اگهي هاي آن مي ترسيد.

بشاش: يعني تصاوير موجود در آگهي ها متناسب با فرهنگ ايراني نبود؟
شيرازي: بله همين طور است ولي البته هميشه نه.

رودكي: اين مسئله در مورد MSN هم صادق است، مخصوصا msn.it .
شيرازي: همچنين اكثر كاربراني ايراني تمايلي به خواندن راهنماي انگليسي جست و جوگرها را نداشتند و حتي شما ميبينيد پس از آنكه گوگل نسخه فارسي خود را ارائه ميكند تازه بسياري متوجه امكانات آن و مدير ايراني آن مي شوند. سعي شده است كه در پارسيك اين موارد در نظر گرفته شود. همانطور كه گفته شد پارسيك زودتر از گوگل فارسي راه اندازي شده و حتي امروز امكاناتي چون كيبورد فارسي يا بهينه سازي جست و جوي فارسي و برخي امكانات ديگر است كه در موتورهاي جست و جوگرهاي مهم وجود ندارد.
البته يك جست و جوگر معروف و محبوب ايراني براي صنعت آي تي كشور نيز خالي از فايده نيست چرا كه شايد تنها منبعي باشد كه بتواند با آماري از جست و جوي انجام شده انعكاس دهنده وضعيت ، علاقه منديها و خواسته هاي كاربران فارسي زبان و ايراني باشد.

بشاش: برنامه اي براي استفاده از اين نوع اطلاعات نداريد؟
شيرازي: من گزارشات هفتگي خوبي از جست و جوهاي انجام شده دارم اما به دليل حجم بالا و عدم نياز به اين اطلاعات متاسفانه آنها را پاك مي كنم.

بشاش: آيا سازمانهايي در ايران وجود دارند كه از در اختيار داشتن اين اطلاعات استقبال كنند؟
شيرازي: اينجا ايران است!( خنده همه )

رودكي: خوب است کمي به محتوا بپردازيم، كمي بيشتر درباره امكان بهينه ساري جست و جوي فارسي پارسيك بگو
شيرازي: بهينه سازي جست و جوي فارسي يك الگوريتم براي كامل كردن جست و جوي عبارات فارسي با برطرف كردن مشكل كدهاي مختلف براي برخي حروف فارسي است. همانطور كه ميدانيد در سيستم عامل ويندوز XP و 2000 براي برخي حروف مانند ي و ك كدها و شكل متفاوتي نسبت به ويندوزهاي 98 فارسي در نظر گرفته شد .حال از يك طرف صفحاتي را داريم كه ممكن است با يكي از دو سيستم فوق طراحي شده باشند و از طرفي كاربراني كه ميتوانند با هر يك از سيستمهاي فوق عبارات فارسي را وارد كنيد.تايپ عبارت با شكلهاي متفاوت حروف كاري سخت و آزاردهنده است و حتي جمع كردن نتايج با استفاده از علمگر OR ميتواند باعث بهم ريختگي نتايج به خصوص در عبارات طولاني شود.
با توجه به اينكه بنده حتي قبل از راه اندازي پارسيك مقاله اي دراين زمينه در يكي از سايتهاي خبري نوشته بودم اين مشكل را در نظر داشتم و يك ماه پس از راه اندازي پارسيك روشي براي حل اين مشكل در برنامه جست و جوگر پياده سازي كردم كه هم اكنون نيز نسخه اي جديدتري از آن در پارسيك استفاده ميشود.

بشاش: آيا اين بهينه سازي فارسي با استقبال روبه رو شده است؟
شيرازي: فكر مي كنم اينگونه باشد.

رودكي: نسخه جديد پارسيک چه امکاناتي دارد؟
شيرازي: چند ماهي است كه نسخه جديد پارسيك ارائه شده است. اول اينكه طراحي آن بسيار سبك و كاملا فارسي شده است و راهنماي كاملتر فارسي نيز در آن تعبيه شده است.
دوم، استفاده از پيام هاي هوشمند فارسي در حين جست و جو كه به كاربر در رسيدن به مقصود و استفاده از امكانات سايت كمك ميكند.
سوم، تغيير موتور جست و جوگر مادر و عدم استفاده از گوگل (چرا كه با وجود محيط فارسي گوگل ترجيج دادم يك محيط فارسي با نتايجي متفاوت از گوگل عرضه شود و به خصوص كه در مورد جست و جوي عبارت فارسي هم اكنون پارسيك در بسياري موارد از گوگل نيز پيش افتاده است).
چهارم، ارائه برخي امكانات در پارسيك از جمله جست و جوي عبارت ساده و عبارت منطقي بطور همزمان كه حتي در جست و جوگر مادر نيز اين امكان وجود ندارد.
پنجم، ارائه معادلهايي براي عمگرهاي منطقي AND,OR,ANDNOT به صورت و، يا، ونه كه علاوه بر راحت تر كردن جست و جوي عبارت فارسي كاربران را نيز به استفاده از عملگرهاي منطقي تشويق خواهد كرد.
در نسخه جديد پارسيك بخش جستجوگر اخبار فارسي نيز اضافه شده است كه امكان مشاهده آخرين عناوين خبري از ده‌ها سايت خبري به همراه مشاهده عناوين خبري موضوعات خبري همچون ايران،جهان،اقتصاد،آي تي و... در آن فراهم است و در واقع دومين كار از نوع خود در جهان است.
امكانات فعلي سايت پارسيك شامل جست و جوگر وب ، جست و جوگر اخبار فارسي، اخبار انگليسي ، فهرست وبلاگهاي فارسي ، فهرست سرويس دهندگان اينترنت،آخرين نرخهاي ارز و طلا ، ماشين حساب علمي است و به زودي نيز بخش Open Directory نيز با شكلي جديد و نو ارائه خواهد شد.

بشاش: در حال حاضر پارسيک از كدام موتور جست و جوگر استفاده مي كند؟
شيرازي: با واسطه از امكانات Fast.

بشاش: چرا با واسطه؟
شيرازي: خب. اين را از اسرار پارسيك بدانيد.

رودكي: خوب چرا در نسخه جديد ديگر از گوگل استفاده نكرديد؟
شيرازي: مي خواستم نشان دهم كه من با سرويس رايگان گوگل تفاوت دارم. در ضمن همه از گوگل استفاده ميكنند. لذا سراغ Fast رفتم. هر چند كه خيلي دقيق نيست اما عميق تر از گوگل در وب مي گردد.

رودكي: يعني پارسيك هم مانند AllTheWeb (موتور جست و جوي كمپاني Fast ) خيلي دقيق نيست؟
شيرازي: البته من بعضي از مشكلات موجود در آنرا حل كرده ام و امكاناتي به پارسيك افزوده ام كه انتظار دارم از آن استفاده بهتري بشود.

بشاش: آيا انتظار داريد كه كاربران علاوه بر موتورهاي ديگر جست و جو از پارسيك هم كنند؟
شيرازي: بله. براي جست و جوي فارسي ، پارسيك انتخاب بهتري است.

بشاش: آيا كاربران تمايل به استفاده از چند موتور جست و جوگر را دارند؟
شيرازي: خير. ايرانيها معمولا از گوگل استفاده مي كنند. همينطور كاربراني هستند كه از پارسيك استفاده مي كنند چون به آن عادت كرده اند.

رودكي: راستش را بگو آيا خودت از پارسيك استفاده مي كني؟
شيرازي: من از گوگل و پارسيك استفاده مي كنم چون نتايج متفاوتي ارايه مي دهند.

رودكي: البته مي دانيد كه سيستم رتبه بندي گوگل خيلي موفق عمل مي كند.
شيرازي: به همين خاطر است كه قصد دارم تا تركيبي از گوگل و Alltheweb را براي پارسيك طراحي كنم و طراحي يك الگوريتم رتبه بندي مناسب را در نظر دارم. اما در اينصورت مشكل كند بودن همچنان باقي خواهد بود: دادن دو درخواست و دريافت دو پاسخ و سپس رتبه بندي نتايج ارايه شده!

رودكي: فيدبك پارسيك بين كاربران ايراني چه بوده است؟
شيرازي: در مورد وبلاگها خيلي موثر بوده است. بسياري براي جست و جوي وبلاگها به پارسيك مراجعه مي كنند. سايتها و طراحان زيادي از پارسيك ايده گرفتند. آمار مراجعه به آن هم بالاست. خلاصه اينكه كاربراني كه مي خواهند فارسي جست و جو كنند، به آن مراجعه مي كنند.

بشاش: آيا فعاليت خود را يك چيز كاملا منحصربفرد مي دانيد؟
شيرازي: نه. چيز منحصربفردي نيست بلكه يك ابتكار خوب از پارسيك است و چيز خارق العاده اي نيست. مثل چيزي كه درباره پيج رنك در گوگل گفته مي شود.

بشاش: پس منتظر رقباي جديدي هستيد؟
شيرازي: بله، اما نگران كننده نيست. سعي خواهد شد كه پارسيك همچنان برگ برنده را در اختيار داشته باشد.

بشاش: آيا پارسيك درآمدزاست؟
شيرازي: به زحمت بخشي از هزينه هاي خود را پوشش مي دهد البته من براي آن بازاريابي نمي كنم.

بشاش: مي توان از پارسيك در سايتهاي ديگر استفاده كرد؟
شيرازي: بله. البته محدوديت ترافيك سرور پارسيك نيز وجود دارد.


[سايت پارسيک]

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]