اين گوگل دوست داشتني، دنياي اقتصاد

اكونوميست/ترجمه: اميركوچك سرابندي

گوگل حالا چيزي بيش از يك بنگاه تجاري است، آن يك پديده فرهنگي است اما چند سال آينده، گوگل به كجا خواهد رفت؟

اين‌كه اسم كسي يك فعل جديد در ميان زبان اصلي جهان شود، نهايت اعتبار و اهميت است، پس گوگل دلايل زيادي دارد براي اينكه مفتخر و مغرور باشد.

وقتي 5 سال قبل، سرگئي براين‌ولاري پيج «دانشجويان دانشگاه استانفورد اين كمپاني را تأسيس كردند، آنها يك كلمه را انتخاب كردند و اين بازي را به راه انداختند، كلمه‌اي با عدد «يك» جلوي آن كه 100 تا صفر به دنبال آن بود و اين حكايت از آرزوي آنان براي سازماندهي كردن اطلاعات با اضافه كردن بار شبكه‌ها داشت، شيوه انتقال عالي وخوب. اين آرزو تا حدي جامه عمل هم پوشيد، اين روزها خانم‌هاي خانه‌دار قبل از آشپزي سري به گوگل مي‌زنند و از دستورالعمل‌هاي آن براي آشپزي كمك مي‌گيرند و بيماران قبل از رفتن پيش دكتر، ابتدا بيماري خود و درمان آن را در گوگل مي‌جويند. بسياري از بازديدكنندگان گوگل معتقدند، وقتي شما دو كلمه وارد گوگل مي‌كنيد، پس از چند لحظه آنها با اطلاعات دقيق باز مي‌گردند.

گوگل به عنوان موتور جستجو، حركتي روبه جلو دارد و به عبارت ديگر، موفقيت‌هاي زيادي را درو كرده است. گوگل نه تنها پرطرفدارترين سايت براي جستجو در وب است، بلكه همچنين موتورهاي جستجوي مهم‌ترين معابر وب مانند ياهو و AOL را نيز تقويت مي‌كند. گفته مي‌شود حدود 75 درصد مراجعه‌كنندگان اين وب‌سايت‌ها از الگوريتم‌هاي گوگل به آنجا رفته‌اند.
اين يعني قدرت.

حالا پس از مدتي، هيأت مديره گوگل (سرمايه‌گذاران ماجراجو كه يكي جان دوور و ديگري مايكل مورتيز هستند) در حال بررسي اين موضوع هستند كه آنها چگونه مي‌توانند اين قدرت را تبديل به پول سازند. آنها تصميم دارند كه گوگل را از بهار آينده وارد بازار سهام سازند. بانكداران شنيده‌اند كه ارزش سهام گوگل حدود 15 ميليارد دلار يا حتي بيشتر است. بالاترين ارزش مالي كه تاكنون دات كام‌ها داشته‌اند.

شايد تنها نغمه‌هاي شك و ترديد را سرنوشت Netscape ايجاد كرده است. حالا كه اين دات كام در بدترين وضعيت خود به سر مي‌برد، آنها بيمناك هستند كه آيا گوگل به يكي از نجات‌يافتگان اينترنت تبديل مي‌شود و به آمازون و eBay مي‌پيوندد يا تبديل مي‌شود به يك صاحب سهام جنجالي كه صرفا مي‌تواند موجب ثروتمندشدن موسسانش گردند، آن هم تا آن اندازه كه ورشكست نگردند، حال به دليل فقدان يك مدل تجاري سودمند و پايدار يا مثل Netscape به دليل برخورد با غول توانا و قدرتمندي مثل مايكروسافت بر سرراه خود به چنين موقعيتي مي‌رسد.

در جستجوي سود

طبيعتا گوگل ناگريز است به هر قيمتي كه شده از سرنوشتي كه دامن Netscape را گرفت، اجتناب كند. به همين دليل آنها، اريك اشميت را به مديريت كمپاني خود در سال 2001 برگزيدند. وي رييس كمپاني نوول، كمپاني سخت‌افزاري است كه مايكروسافت او را از ميدان به ‌در كرد، بود. او در سال 2001، 46 ساله بود، زماني كه براين و پيج 20 ساله بودند. اما حالا به نظر مي‌رسد كه او به اندازه كافي بزرگ شده است كه گوگل را به ماشين پولسازي تبديل كند.

اشميت كه كليدپولسازي همه مشتريان جستجو (كه حالا 2 ميليون نفر در روز هستند) يك جاي كوچك و بي‌سروصدا در حواشي صفحات نتايج جستجو هستند. تبليغ‌كنندگان اين سيستم را دوست دارند زيرا آنها در صورتي پول مي‌پردازند كه جستجوگر وب آن لينك، (لينكي كه در حاشيه صفحات نتايج وجود دارد) را كليك كند. حال جستجوگران يا اين كار به ذهنشان نمي‌رسد يا اين‌كه ياد گرفته‌اند كه اين لينك‌هاي تبليغاتي را دوست داشته باشند، درست مثل صفحات دزد.

گوگل در اين راه، يعني گرفتن پول براي تبليغات، پيشگام نبود. افتخار اين پيشگامي، از آن يك كمپاني كاليفرنيايي به نام اورتور است كه امسال توسط ياهو خريداري شده است. موسسان گوگل قبلا نمي توانستند اين مساله را بپذيرند، پيج قبلا در جايي گفته بود كه آگهي‌هاي تبليغاتي، صنعت جستجو را مخدوش و منحرف مي‌كند. اما اشميت اين موضوع را در گوگل جا انداخته است و بدين ترتيب مي‌خواهد به رشد صنعت تبليغات كمك كند.

گام بعد براي تبليغات، استفاده از صفحات نتايج مورتورهاي جستجو و ديگر صفحات وب است. ناشران وب از وبلاگ‌نويسان تفريحي تا بنگاه‌هاي تجاري كوچك به كمپاني گوگل اجازه مي‌دهند كه گوگل آهسته آهسته روي صفحات مطالب آنها وارد شده و درحاشيه سمت راست قرار گيرد. وقتي يك بيننده بر روي آن لينك كليك كند، آنها درآمد خود را با گوگل تقسيم مي‌كنند. اين به اصطلاح «تبليغات متني» بسياري از ناشران وب را به لحاظ مالي خودكفا كرده است و اين شايد منجر شده است كه فعاليت آن‌لاين غيرانتفاعي به لحاظ اقتصادي دوام بياورند.

متاگروپ يك گروه مشاوره‌اي است مي‌گويد كه پرداخت‌ها از محل جستجو و ديگر تبليغات متني حدود 5 ميليارد دلار در سال 2006 افزايش خواهد داشت. اين مهم‌ترين فرصت براي گوگل است (اگرچه اين كمپاني درآمدهايي هم از محل ليسانس بر تكنولوژي جستجو هم دارد). در حال حاضر به نظر مي‌رسد سود سالانه گوگل حدود 150 ميليارد دلار است.

گوگل براي روند پايدار و متداوم سوددهي بايد با ستارگان اينترنتي مانند eBay (37 ميليارد دلار سرمايه) رقابت كند، eBay شبكه كلاسيك اينترنتي كه فروشندگان و خريداران آن را بهترين جا براي تجارت و معامله مي‌دانند. براي گوگل، همواره ماندن در صدر، جلوتر از ديگر موتورهاي جستجو تقريبا ناممكن است، اگرچه احتمال كمي هم وجود دارد كه موفقيت خود را در صدر از دست بدهد. برخلاف سايت‌هايي مانند ياهو كه به استفاده‌كنندگان اي‌ميل و برخي خدمات جهاني ديگري را هم ارائه مي‌دهد، گوگل صرفا يك موتور جستجو است.

در حقيقت احتمالا اول حمله را ياهو تدارك ببيند، رقباي ياهو به عنوان موتور جستجو Alltheweb و Inktomi و Altavista هستند.

ياهو در حال حاضر همه عناصر و لوازم يك مدل تجاري كه قرار است گوگل را به موفقيت برساند، در دسترس دارد. ياهو راه درازي در پيش دارد كه از يك مشتري پرسود گوگل به يك رقيب قدرتمند تبديل شود.

اما چيزي كه بيشتر مايه ترس است (به ويژه براي آنهايي كه تقدير Netscape را به خاطر دارند) مايكروسافت است كه بوي خون را شنيده است و در حال حاضر در حال كار بر روي الگوريتم‌هاي جستجو است و اميدوار است كه تا اوايل سال آينده آنها را عمومي و عرضه كند. به لحاظ تاريخي، مايكروسافت همواره به ديگران مثل Real و Apple و Netscape اجازه داده كه در تكنولوژي پيشقدم شوند قبل از اين‌كه برآنها غلبه پيدا كرده و با تسلط در سيستم‌هاي عملياتي دسك‌تاپ آنها را استثمار كند.

بنگاه‌هاي تبليغاتي تازه تأسيس گوگل در حال حاضر پول مي‌سازد ولي اين موتور جستجوي گوگل است كه شعبات مصرف‌كننده‌ها را مي‌سازد و اين بنگاه‌ها را قدرتمند مي‌سازد. هرگاه استفاده‌كنندگان بر آگهي در سايت گوگل كليك كنند، گوگل همه درآمد را مي‌گيرد، اما وقتي استفاده‌كنندگان به سوي ديگر موتورهاي جستجو منحرف شوند، گوگل بايد درآمد خود را با ديگر سايت‌ها تقسيم كند. همان‌طور كه رقابت ميان گوگل، اورتور و ديگران داغ مي‌شود، حاشيه سود گوگل تنزل پيدا مي‌كند.

اين موضوع بايد هم اكنون اتفاق افتاده باشد. لريگ پيساريس هندرسون، مدير اجرايي Findwhat.com كه رقيب كوچكي براي گوگل و اورتور در زمينه آگهي‌هاي متني به‌شمار مي‌رود، برآورد كرده است كه حواشي عملياتي گوگل بر روي سايت‌ها غير از سايت خودش خيلي بيشتر از Findwhat.com كه حدود 23 درصد و اورتور كه 12 درصد كاهش داشته است بايد تنزل كرده باشد.

دني سوليوان، سردبير موتور جستجوگر واچ.دات كام، يك راهنماي آن‌لاين صنعتي براي مصرف‌كنندگان معتقد است، فقط ممكن است يك چيز گوگل را در برابر مايكروسافت حفظ كند و آن تصوير زيباي گوگل (لوگوي) آن است و اسكات بانيستر، يكي از پيشگامان تكنولوژي پرداخت پول براي جستجو (Paid Search) كه حالا موسس كمپاني آيرون پورت است، معتقد است كه گوگل در حال حاضر به اندازه كافي شبكه‌ها و ارتباطات عميق با تبليغات گران دارد كه به او قدرت مقاومت موثري در مقابل هجوم مايكروسافت بدهد.

با اين وجود گوگل، چيز مطمئني نيست، حتي آنهايي كه اميدوارند، سهام آن را بفروشند، از اين تزلزل و ترديد به خوبي آگاه نيستند. آنها بايد آوردن ياهو و Netscape را به بازار به خاطر داشته باشند و از آن درس گرفته باشند. اميدواريم مالكان گوگل به‌خاطر داشته باشد كه بايد به دنبال يك استراتژي ماندگار براي گوگل باشند، فراتر از طرحي كه آنها در حال حاضر مي‌خواهند در افكنند و از آن پول در بياورند.

[لينک مطلب اصلي]