پنگوئن،فعلا در سايه! اکونوميست، دنياي اقتصاد

سال‌هاست كه بسياري از شركت‌‌ها و افرادي كه در تجارت صنعت كامپيوتر فعاليت دارند، اين اميدواري كه سرانجام لينوكس يك سيستم عامل در حال حاضر موجود در دنيا كه پنگوئن سمبل و نماد آن است مي‌تواند به رقيب جدي براي ويندوز مايكروسافت تبديل شود؟
سيستم عاملي كه تقريباً دارد عمومي و همه‌گير مي‌شود و بيش از 90 درصد كامپيوترهاي شخصي از آن استفاده مي‌كنند. اين صنعت – البته به جز مايكروسافت و موسس آن بيل گيتس- در حال حاضر با موج جديدي از اميدواري مواجه هستند. آيا دلسردي و نوميدي در اين باره مجدداً روي خواهد آورد؟

در چند ماه گذشته برخي از كمپاني‌هاي بزرگ قدرتمند تكنولوژي،‌حمايت‌هاي چشمگيري از لينوكس بر روي دسك تاپ به عمل آورده‌اند. Helwett-Pakard(HP) كه رقابت شانه به شانه‌اي با كمپاني Dell به عنوان بزرگ‌ترين فروشنده كامپيوتر شخصي دارد، گفته است كه اين كمپاني آماده است تا كامپيوترهايي به بازار عرضه كند كه سيستم عامل آن مجاني به روي كامپيوتر ريخته شده و SuseLinux نام دارد. همچنين ديگر كمپاني رقيب مايكروسافت يعني Microsystems Sun اعلام كرده است كه كمپاني وال مارت Wal-Mart را متقاعد ساخته است (بزرگ‌ترين كمپاني خرده فروش دنيا را) كه كامپيوترهايي كه از سيستم عامل لينوكس و مجموعه برنامه Suns star office به جاي آفيس همه جا حاضر، مايكروسافت استفاده مي‌كنند را ارزان بفروشند. (اين در حالي است كه اين كمپاني رسماً اعلام كرده است كه عداوت و خصومت با مايكروسافت را كنار مي‌گذارد). به دنبال اعلام اين موضوع، كمپاني sun يك قرارداد با وزارتخانه‌هاي چيني منعقد كرده است كه حدود يك ميليون كامپيوتر شخصي با سيستم عامل لينوكس به چين در سال جاري بفروشد، اين ميزان در آينده احتمالاً‌ به ده‌‌ها ميليون افزايش مي‌يابد.

آيا اين آغازي بر افول انحصار مايكروسافت بر دسك تاپ خواهد بود؟
ال گيلن در يك كمپاني مشاوره‌اي معتقد است كه قطعاً خير. امروزه حدود 94 درصد همه كامپيوترهاي شخصي در سراسر دنيا از ويندوز به عنوان سيستم عامل استفاده مي‌كنند فقط حدود 3 درصد از سيستم مكينتاش اپل استفاده مي‌كنند، كمتر از 3درصد هم سهم لينوكس است. تا پايان دهه سهم لينوكس فقط مي‌تواند 7 تا 10 درصد رشد كند.
و مطابق اين برآورد به گفته‌هاي گيلن رشد محبوبيت لينوكس بركامپيوترهاي قدرتمند سرور بسيار كمتر انتظار مي‌رود. بنابراين به اعتقاد صاحب‌نظران و كارشناسان شانس لينوكس در مورد كامپيوترهاي شخصي و دسك تاپ بهتر از كامپيوترهاي سرور است.
آنها دلايل زيادي براي چرايي آن برمِي‌شمرند. اولاً، كيفيت لينوكس – كه شبيه ديگر نرم‌افزارهاي Open-soUrce كه به وسيله مجموعه‌اي از داوطلبان كه كار را مجاني تقسيم مي‌كنند- آرام آرام و پيوسته افزايش پيدا كرده است. كامپيوترهاي شخصي لينوكس ديگر صرفاً geek نيستند. ثانياً، مايكروسافت خودش را تاديب شده و البته نه ضعيف مي‌بيند. يك مجموعه از كرم‌ها و ويروس‌ها بر ويندوزهاي كامپيوترهاي شخصي ويراني و خرابي به بار آوردند.
مايكروسافت اين هفته با پريشاني در مورد چند منفذ امنيتي در مورد نرم‌افزار خود هشدار داد. در مقايسه با ويندوز، لينوكس كمتر مورد هدف هكرها قرار گرفته است. در نتيجه عدم اطمينان به مايكروسافت به عنوان انحصارگر، همچنان بالا باقي مي‌ماند. ماه گذشته مايكروسافت با جريمه 497 ميليون يورويي (2/6 ميليون دلار) كميسيون اروپا مواجه شد كه از مايكروسافت انتظار رفتار بهتري را دارد.
البته چنانكه گفته شده است، دو نسخه از ويندوز قرار بود افتتاح شود، يكي از آنها كه نسخه ديگري از ويندوز است، Longhorn نام داردتا اوايل 2006 در بازار نخواهد بود و در واقع عرضه آن به بازار به تعويق افتاد، اساساً‌ به اين دليل كه مايكروسافت در صدد است تا درباره امنيت اين نسخه از ويندوز كاملاً مطمئن شود. بنابراين تا دو سال ديگر كمپاني‌ها و كاربران خانگي درباره به روز كردن سيستم عامل كامپيوتر خود هستند، اين در حالي است كه آنها اكراه دارند تا نسخه‌اي از ويندوز يعني ويندوز XP كه در حال حاضر در بازار موجود مي‌باشد، بخرند، چرا كه مي‌دانند به زودي اين نسخه از دور خارج مي‌شود. بنابراين ممكن است آنها به طور جدي به يك جايگزيني مناسب فكر كنند. اگر لينوكس طي اين مدت بتواند شهرت خوبي دست و پا كند، اين سيستم عامل مي‌‌تواند حتي از Longhorn هم كه احتمالاً گران خواهد بود و سخت‌افزارهاي جديدي را طلب مي‌كند، بيشترجذابيت داشته باشد. از همه اينها گذشته، لينوكس مي‌تواند خيلي ارزان تمام شود، براي مثال 100 دلار براي هر كاربر. همچنين اين سيستم عامل مي‌تواند از اينترنت مجاني هم دانلود شود.
ديگر فرصت براي لينوكس مي‌تواند كشورهاي فقير باشند. برعكس كشورهاي ثروتمند كه بر روي تعداد زيادي از كامپيوترها، سيستم عامل ويندوز نصب مي‌باشد بسياري از كاربران در آسيا و آمريكاي جنوبي در آغاز خط قرار دارند. يكي از تحليلگران اين صنعت در كمپاني sun به نام شوارتز مي‌گويد، براي كشوري مثل چين، جذابيت نرم‌افزار Open-saurce آشكار است. براي اينكه ارزان‌تر است، بنابراين ارزان بودن لينوكس انگيزه آنها را براي استفاده از سيستم عامل تقلبي كاهش مي‌دهد (بسياري از نسخه‌هاي ويندوز در بازار چين تقلبي هستند) و در عين حال به چين هم كمك مي‌كند تا روابط خود را با سازمان تجارت جهاني ‌WTO گسترش دهد. همچنين اين موضوع به چين اجازه مي‌دهد كه از اينكه به يك فروشنده مشخص قفل شود و به طور مشخص به يك فروشنده آمريكايي، اجتناب كند.
از طرف ديگر، لينوكس، علي‌رغم پيشرفت‌هاي بسيار با موانع جدي روبه‌رو است.لينوكس و نصب آن هنوز هم براي كاربران خانگي يك بختك است مگر اينكه اين سيستم عامل به عنوان بخشي از يك محصول بزرگ‌تر تجاري مثل كالاهاي كمپاني sun فروش رود.
از همه بهتر اينكه لينوكس هنوز كاربرد محدودي دارد، كمتر از 1درصد بازي‌هاي كامپيوتري با لينوكس كار مي‌كنند. نرم‌افزارهايي كه براي كنترل و حسابرسي مالي و سازماندهي عكاسي ديجيتال استفاده مي‌شوند هم نمي‌توانند از لينوكس استفاده كنند. در تئوري هم اين برنامه‌ها مي‌توانند نوشته شوند اما بدون افزايش زياد و انبوهي در تعداد كاربران، نويسندگان به خود زحمت اين كار را نمي‌دهند.
اين مساله است كه نشان مي‌دهد كه چرا بعضي از حاميان و پشتيبانان لينوكس براي اين سيستم عامل آرزوها و جاه‌‌طلبي‌هاي معتدل و ميانه‌‌اي دارند و به جاي آن سعي دارند تا مايكروسافت را عقب برانند.
جذابيت اصلي لينوكس براي كمپاني‌هاي بزرگ است تا كاربران خانگي نيز حتي كمپاني‌هايي كه ويندوز را محدود به كامپيوتر شخصي آن عده از كاركنان خود كه مايكروسافت به آنها كارگران اطلاعاتي مي‌گويد مثل وكلا، حسابداران، مشاوران مي‌كنند. به عبارت ديگر لينوكس عالي است براي استفاده از مراكز تلفن، شمارشگر‌هاي پرداختي بانك‌ها، بخش‌هاي حمايت از مصرف كننده و ديگر كارهايي كه لازم است كاركنان فقط از يك يا دو كاركرد كامپيوتر استفاده كنند و نيز كارهايي كه كاركنان واقعاً بايد از وقت گذراني و اشتباه اجتناب كنند، حال آنكه كاربردهاي متعدد ويندوز براي آنها ممكن است اين وسوسه را ايجاد كند. آقاي فينك مي‌گويد هدف او به جاي كارگر اطلاعات فعاليت كارگري است.
اين مساله براي لينوكس ممكن است آينده‌اي بر روي كامپيوترهاي شخصي در نظر بگيرد. كمپاني‌هايي مثل ‌HP آن را به عنوان چيزي كه آيا پول مي‌‌سازد،‌ نگاه‌ نمي‌كنند، بلكه آن را به عنوان راهي براي فروش كامپيوترهاي سرور در كمپاني‌‌هايي كه مركز داده‌ها و اعلامات هستند مي‌نگرد و به عنوان بخشي از راه‌حل تكميل لينوكس در نظر مي‌گيرند.
براساس تحقيق پاپ كوبورن محقق بانك UBS احتمالاً‌ هدف كمپاني sun منحرف كردن توجه مردم و مصرف‌كنندگان از مايكروسافت است با اين توجيه كه ويندوز بر روي دسك تاپ باعث مصرف مي‌شود، البته وقتي كه لينوكس كامپيوترهاي سرور را در اختيار گرفته باشد.
البته مايكروسافت نبايد و نيازي هم نيست كه خيلي نگران حضور، لينوكس بر روي كامپيوترهاي شخصي باشد. لينوكس حداكثر همان كاري را انجام مي‌دهد كه اپل تا به حال انجام داده است و مايكروسافت همان كاري را با لينوكس بايد انجام دهد كه با اپل كرده است، به اين معني كه نشان دهد كه مايكروسافت انحصار را در دست ندارد، و اين مي‌تواند در مبارزات و دعواهاي قانوني نيز به نفع مايكروسافت باشد.
اما آينده نامعلوم است. لينوكس مي‌تواند تهديد جدي‌تري براي مايكروسافت در زمينه‌هاي ديگر ايجاد كند. تاكنون هيچ سيستم عامل استانداردي براي تلفن همراه، ربات‌‌ها، ساعت‌ها، تلويزيون‌ها، پرينتر، دستگاه‌هاي اتومبيل و ديگر ابزار نيامده است. طبيعتاً‌ مايكروسافت مي‌‌خواهد تسلط خود را بر اين حوزه تسري دهد و به جاي دسك تاپ اينجاست كه لينوكس مي‌تواند تهديد واقعي براي اين كمپاني قدرتمند آمريكايي باشد.