نگاهي به وبلاگ نويسي در فرانسه، ايرنا

پاريس، خبرگزاري جمهوري اسلامي ‪۸۴/۰۶/۲۱‬
خارجي. اجتماعي. فرانسه. اينترنت. وبلاگ.

پديده اينترنت در ساليان اخير روند رو به رشد بي‌سابقه‌اي داشته است.

ابعاد اين فناوري مهم و نوين چنان گسترده است كه تشريح آن در يك مقاله نمي‌گنجد. شايد در تمامي زمينه‌هاي مورد بحث اين پديده بتوان اين ويژگي مشترك را ذكر كرد كه وبلاگ راههاي ارتباطي را در اين كره خاكي بسيار كوتاه كرده‌است.

وبلاگ نويسي يكي از زمينه‌هايي است كه جهان اينترنت ايجاد كرده و شايد عمده‌ترين رسالت آن، انتشار يادداشت‌هاي شخصي با انگيزه‌هاي گوناگون است بنابراين مي‌توان آن را يك دفترچه يادداشت شخصي با انگيزه مطالعه عمومي قلمداد كرد.

با اين همه وبلاگ‌ها را مي‌توان آيينه‌هاي شكسته‌اي توصيف كرد كه هر يك با كالبد شكافي اجتماعي، گوشه‌اي از مسايل و مشكلات يك كشور را باز مي‌تابانند و در مجموعه آنها مي‌توان تصويري نسبتا كامل از فضاي سياسي اجتماعي يك كشور را ديد.

فرانسه از جمله كشورهايي است كه در سال‌هاي اخير با رشد پديده وبلاگ نويسي رو به‌رو بوده و اين روند هر روزه شتاب بيشتري بخود مي‌گيرد ولي سمت و سوي اين پديده در فرانسه و غربي با كشورهاي ديگر مي‌تواند متفاوت باشد.

نگاهي به وبلاگ‌هاي منتشره در اين كشور نشان مي‌دهد كه وبلاگ بر خلاف بسياري از جوامع رو به رشد، ابزار مبارزه سياسي و اجتماعي نيست و بيشتر جوانان از آن به‌عنوان وسيله‌اي براي ابراز احساسات و عواطف جواني و تبادل تجربه‌هاي رمانتيك خود سود مي‌جويند.

سهولت استفاده، احساس اقتدار از داشتن يك رسانه شخصي و تقسيم دانسته‌هاي شخصي با ديگران از جمله انگيزه‌هايي است كه افراد را به سوي وبلاگ نويسي مي‌كشاند.

اين نشريه مجازي كم هزينه، موثر و پر مخاطب امروزه در فرانسه ‪۲/۵‬ ميليون نفر را جذب كرده است.

كارشناسان، اين خيل عاشق را كه گاه در بند زبان، ادبيات و رعايت دستور در متن نوشتار نيستند، "نسل ديجيتال" نام داده‌اند، كه وصف مشترك آنان جواني و نوجواني است.

نكته‌اي كه در بسياري از اين وبلاگ‌ها آشكار است شخصيت و زبان دو گانه اين افراد است كه ناشي از ويژگي سني آنهاست. به‌همين علت تصوير نقش آشكاري در بيان مطالب اين دسته دارد.

وبلاگ مركب از دو كلمه "وب" و "لاگ" است كه كلمه‌اي انگليسي است و از فرهنگ آمريكايي وارد زبان فرانسه شده است، فرانسوي‌ها آن را به "بلوگ" برگردانده‌اند تا زبان فرانسه را پاس داشته باشند و فعل "بلوگه" هم مصدر اين واژه متعارض است.

متعارض از اين رو كه اين واژه به معناي انتشار صفحه‌اي "شخصي" در فضايي "عمومي" است، مساله‌اي كه پيش از اين به عنوان دفترچه خاطرات از نظر ديگران دور نگه داشته مي‌شد.

"ويكيپديا" دايره‌المعارف رايگان اينترنت در نسخه فرانسوي خود اين واژه را به معاني مشابه ديگري چون "دفترچه يك عكاس" و "ياد داشت" نيز آورده است اما با اين همه، اين واژه را براي تبيين چنين كاربرد گسترده‌اي چندان وافي به مقصود نمي‌داند.

در كنار همه ويژگي‌هاي يك وبلاگ، مهمترين خصيصه بايد روزآمدي آن باشد، برخي سايت‌هاي مادر به وبلاگ‌هاي قديمي به روز نشده هشدار مي‌دهند يا به فعاليت پرداخته و يا آن را از دور خارج كنند.

نخستين وبلاگ‌ها در سال‌هاي پاياني دهه ‪ ۹۰‬در آمريكا متولد شد و عمده فعاليت آنها به شمارش بازديد كاربران، آمارگيري و سپس كامنت‌گذاري (حاشيه نويسي) و دادن ربط (لينك) با ساير سايت‌ها و مطالب خبري ختم مي‌شد.

اولين وبلاگ‌هاي فرانسوي در سال ‪ ۱۹۹۶‬پا به عرصه وجود گذاشتند و امروز با گوناگوني موضوعات و فراواني نويسندگان، در كنار ساير موارد عادي مانند خاطره نويسي، سفرنامه، خبر، موسيقي، طنز و ... به وبلاگ‌هاي تخصصي عكس (فتو بلاگ)، مد (كاستينگ) و فيلم (ويديو بلاگ) نيز تقسيم مي‌شوند.

افزون بر اين موارد، سياستمداران نيز به جمع وبلاگ نويسان پيوسته‌اند و چهره‌هاي سرشناس و رهبران احزاب سياسي فرانسه از جمله "ژاك شيراك" رييس جمهوري اين كشور نيز با درك نفوذ اين رسانه پر مخاطب، به جمع وبلاگ نويسان پيوسته اند.

اين رسانه به آنان امكان مي‌دهد فارغ از ديوارهاي تحميلي و تشريفاتي حاكم بر شخصيت‌هاي سياسي، با عامه مردم ارتباط مستقيم داشته باشند و با بياني شخصي‌تر و بي‌پيرايه به تبادل افكار با همگان بپردازند.

همچنين وبلاگ فضايي است كه سايت مادر يا ميزبان، بسياري از وظايف از جمله نكات فني و رايانه‌اي را خود انجام مي‌دهد و وبلاگ نويسان با فرصت بيشتري مي‌توانند به تبادل افكار بپردازند.

از ديدگاه برخي كارشناسان سياسي، امر وبلاگ نويسي به‌خاطر ويژگي‌هاي منحصر به فرد آن، اندك اندك به نوعي از دمكراسي مستقيم در جوامع دامن مي‌زند.

"اسكاي بلاگ" فرانسه پيشتازترين سايت براي دادن فضا به متقاضيان وبلاگ است. روزانه هزاران نفر به اين سايت مراجعه كرده و با ثبت نام، مشخصات فضايي را بدست مي‌آورند تا داشته‌هاي فكري و روحي خود را با ديگران تقسيم كنند و روزانه ‪ ۱۰‬هزار نفر در فرانسه وبلاگ درست مي‌كنند.

"اسكاي راك" پايگاه زير مجموعه اسكاي بلاگ است كه طراحان اوليه آن از شنوندگان و علاقه‌مندان موسيقي راديو بوده‌اند و بعد با پديد آمدن اينترنت، به اين فكر افتاده‌اند سيل مشتاق جوانان را در جايي گرد آورند و امروزه با داشتن ‪ ۱۰۰‬هزار مشتري وبلاگ نويس از اين بابت خرسندند.

اين سايت در هر ‪ ۱۲‬ثانيه يك صفحه جديد به خود مي‌بيند و تاكنون ‪۱۰۸‬ ميليون مقاله داشته و ‪ ۱۴۸‬ميليون پانويس را در خود جاي داده است.

خيل كساني كه مي‌نويسند تا خوانده شوند و سبب شده‌اند فرانسه در رده كشورهايي قرار گيرد كه بيشترين وبلاگرها را دارند.

براساس آمارهاي جهاني، امروزه از بين ‪ ۱۴‬تا ‪ ۳۴‬ميليون بلاگري كه در سراسر اين شبكه جهاني شكل گرفته، سهم فرانسه تا ‪ ۲۲‬درصد ارزيابي مي‌شود.

اين رقم در آمريكا تا هشت ميليون بلاگر تخمين زده شده با اين تفاوت كه بلاگرهاي آمريكايي را بيشتر در حوزه اخلاق و اجتماع دسته‌بندي مي‌كنند.

از نظر زبان، هنوز فرانسوي‌ها پس از انگليسي دومين زبان كاربران وبلاگ‌نويسي را در جهان به خود اختصاص مي‌دهند.

مديران و صاحب نظران فرانسوي به اين پديده حساس شده‌اند و نوع اظهارات آنان نشان مي‌دهد اين حوزه موثر اجتماعي از هم اكنون جاي خود را در ميان تحقيقات فرانسه باز كرده است.

امروزه در "ث.ان.ار.اس" يا مركز تحقيقات علمي فرانسه حوزه مطالعات وبلاگ داير شده تا به بررسي ابعاد و تاثيرات اين مساله اجتماعي همت گمارده شود.

تمامي داده‌هاي اين سايت مادر نگهداري شده و سپس به منابع مطمئن دولتي منتقل مي‌شود تا درباره اين حجم انبوه نوشته‌ها بررسي‌هاي لازم انجام شود.

از جمله دلايل ذكر شده براي اين كار، بررسي‌هاي بعدي مورخان و جامعه شناسان است كه مي‌توانند از روي اين نوشته‌ها، روانشناسي يك نسل را تحليل كنند.

اين كنش نسل وبلاگ به انقلابي در رفتارهاي آنان تعبير شده كه براي نخستين بار در تاريخ مي‌توانند فارغ از هر نوع قيموميت بزرگسالان، انديشه‌ها و نظرات خود را بيان كنند.

آنان به‌نوعي خاطرات بزرگان و پدران خويش را تجربه مي‌كنند، جوانان مي‌گويند اين همان كاري است كه والدين ما نيز در جواني مي‌كرده‌اند با اين تفاوت كه آنان در دفترچه‌هاي كوچك يادداشت مي‌كرده‌اند و ما با نگارش رايانه‌اي و اينترنتي، مطالب را در نگاه همگان قرار مي‌دهيم.

رفتار امروز وبلاگ نويس‌ها، به‌گفته مسوولان سايت‌هاي مادر، نسبت به روزهاي نخست اندكي تعديل شده زيرا ابتدا اين سايت توسط كساني اشغال مي‌شد كه بيشتر به هرزگي تصويري يا نوشتاري مي‌پرداختند ولي اكنون به بيان رمانتيك و احساسي گرايش يافته است.

سايت‌هاي مادر براي مهار اين وضعيت دو راه بيشتر نداشتند: يكي بررسي و قانونمندي پيش از انتشار و يا سانسور پس از منتشر شدن بود كه راه نخست بسيار زمان بر و پر هزينه بود بنا بر اين، راهي جز خود سانسوري منظم بين كاربران وجود نداشت كه به حوصله و زمان نياز داشت.

اين امر بويژه براي انتشار تصاوير ضروري بود، سايت مادر، كليدي طراحي مي‌كرد تا هربيننده با ديدن تصوير نامناسب، مديران سايت را باخبر مي‌ساخت و آنان مي‌توانستند تا دو روز بعد با بررسي تصوير و يا مطلب مورد اشاره، به حذف و يا اصلاح آن اقدام كنند.

ادامه اين روند صاحبان وبلاگ‌ها را اندك اندك وادار مي‌كرد خود به كنترل و سانسور مطلب يا تصوير مورد نظر خويش همت كنند. نتيجه اين امر بستن روزانه حدود ‪ ۶۰‬وبلاگ بود كه در مجموع كمتر از يك درصد وبلاگ‌هاي منتشره را شامل مي‌شد كه قابل توجه نبود.

با اين روند، تمامي اخبار كره زمين و منازعات منطقه‌اي نيز بر روي صفحه اينترنت قرار مي‌گرفت كه تعصبات قومي، ديني، سياسي و ورزشي حتي مي‌توانست جنجال‌آفرين باشد. در اين ميان بررسي و نظارت بر رقابت‌ها و دشنام‌هاي منازعات سياسي و يا ورزشي مانند درگيري اعراب و اسراييل و يا بدگويي‌هاي طرفداران دو تيم ورزشي مثل پاري سن ژرمن و المپيك مارسي نسبت به يكديگر مي‌توانست وقت زيادي از گردانندگان سايت مادر را بگيرد.

انتشار فوق‌العاده و نا شمار تصاوير كه گاه وارد حريم شخصي هنرپيشه‌ها، مشاهير سياسي يا چهره‌هاي ورزشي مي‌شد مي‌توانست پيگيري قضايي را نيز در پي داشته باشد. برخي از جوانان اصولا وبلاگ را براي انتشار همين آلبوم‌ها مي‌خواستند، آلبوم‌هايي كه انتشار آنها در انحصار كمپاني‌هاي فرهنگي هنري بود و مي‌توانست از آين رهگذر ضررهايي را متوجه آنان سازد.

در اين ميان فناوري رو به افزايش تصوير نيز مي‌توانست جنجال‌آفرين باشد، وجود تلفن‌هاي همراه دوربين‌دار از اين پس دنياي ديگري باز مي‌كرد و افراد به راحتي مي‌توانستند شكارچي لحظه‌هايي باشند كه پيش از اين نياز به مقدمات فراوان و ملاحظات زياد داشت.

مربيان آموزش و پرورش فرانسه نيز در عرصه وبلاگ‌ها هدف قرار گرفتند، دانش‌آموزان و نوجوانان از اين پديده براي تهديد، توهين يا تمسخر مربيان آموزشي استفاده كرده و با گذاشتن تصاوير موهن نسبت به معلمان، آنان را وارد كارزار رايانه‌اي كرده‌اند.

سيل تهديد و توهين‌هاي موجود در وبلاگ‌ها، مقامات آموزش و پرورش را نگران كرده است تا مبادا ادامه اين روند به جايگاه آموزگاري لطمه زده و از سوي ديگر، دانش‌آموزان را نسبت به تخلفات آموزشي خود جسور نمايد.

با اين وصف، بعيد نمي‌نمايد در برنامه‌هاي آتي اين وزارت برخورد با جرايم اينترنتي دانش‌آموزان نيز قانوني شود و بتوانند چنين جرايمي را در دستور كار كميسيون‌هاي انضباطي قرار دهند.

مقامات ناظر بر اينترنت و وبلاگ نويسي در فرانسه نسبت به فحاشي و فرقه‌گرايي، نژاد ستيزي و بويژه سوء‌استفاده جنسي از كودكان حساسيت دارند.

اين نكته با دستگيري و محاكمه باندهاي آزار جنسي كودكان در فرانسه تشديد شد و امروزه گرفتن تصاوير از كودكان در فضاهاي عمومي جز در موارد مجاز، از سوي دولت ممنوع شده است.

در مركز "اسكاي بلاگ" چند نفر روزانه صفحات شخصي وبلاگ نويسان را مرور و كنترل مي‌كنند. اين افراد روزانه ‪ ۸۰‬تا ‪ ۱۰۰‬هزار تصوير را بازديد مي‌كنند كه حاصل آن بستن حدود ‪ ۶۰‬وبلاگ در روز است.

رايانه‌هاي اين افراد به سامانه هشداردهنده مجهز است بگونه‌اي كه با ورود كلمات مشخص داراي بار ناهنجار سياسي يا غير اخلاقي در اينترنت، آنان با خبر شده و با بازديد اين صفحات، نسبت به بستن آنها اقدام مي‌كنند.

نكته قابل توجه ديگر در اين وبلاگ‌ها، رديابي كساني است كه دچار بحران‌هاي روحي هستند و از اين راه با نوعي خبر رساني به ديگران يا حتي اشاره‌هاي اينترنتي، خودكشي مي‌كنند.

فرانسه از كشورهايي است كه آمار بالاي خودكشي دارد، گزارش‌هاي روزانه جرايد و نشريات فرانسوي نشان مي‌دهد اين كشور با خودكشي به‌عنوان يك پديده روزمره دست به گريبان است و مراكزي به‌عنوان امداد خودكشي نيز به نجات شهروندان از اين امر كمك مي‌كنند.

ناظران سايت‌هاي اينترنتي و وبلاگ‌ها با مطالعه ياداشت‌هاي خصوصي افراد در حقيقت به نوعي روانكاوي دست مي‌زنند و با مشاهده آثار، زمينه‌ها و علايم خودكشي، فورا دست بكار شده و با يافتن كاربر اينترنتي مورد نظر، از وقوع اين حادثه جلوگيري مي‌كنند.

حساسيت بر روي كليد واژه‌هاي خاص، به آنان در تسهيل اين امر كمك مي‌كند، براي نمونه بكارگيري واژه‌ها و عباراتي مانند "آخرين سفر"، "آغاز بزرگ" و "عزيمت نهايي" در يادداشت‌هاي خصوصي نوجوانان مي‌تواند هشداردهنده باشد.

روانكاوان و كارشناسان ناظر، پنج مرحله را براي شناسايي اين امر در نظر گرفته‌اند كه مي‌توانند با مطالعه يادداشت‌ها تشخيص دهند نويسنده يا كاربر اينترنتي در چه مرحله‌اي قرار دارد و چه فرصتي به اقدام نهايي وي باقي مانده است.

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

هنوز آماري از اقدامات مثبت اين كارشناسان در اين زمينه در دست نيست ولي شكي وجود ندارد كه تاكنون توانسته‌اند بسياري از حركات مشكوك به خودكشي را مهار كنند.

سايت‌هاي ناظر تمامي اطلاعات يك شهر از نام خيابان‌ها، نشاني خانه‌ها تا مشخصات ساكنان آنها و مراكز امداد رساني را در اختيار دارند تا بتوانند در نخستين فرصت ممكن از بروز فاجعه جلوگيري كنند.

با اين وجود، آنان گاه دير خبر دار مي‌شوند، والدين يا دوستان كاربر به سايت مادر بلاگر اطلاع مي‌دهند كه وبلاگ نويس مورد نظر دست به اين كار زده كه نخستين كار مديران سايت، بستن وبلاگ مربوطه است.

گاهي نيز والدين متوفي از سايت مادر مي‌خواهند براي بزرگداشت كاربر فوت شده، صفحه او را زنده نگه داشته و دسترسي براي همگان را آزاد گذارند ولي در اين موارد سايت مادر فقط اقدام به بستن بخش حاشيه نويسي يا "كامنت" مي‌كند. همچنين اقداماتي انجام مي‌دهد تا اطلاعات صفحه مزبور از دسترس دور بماند.

همچنين تحقيقات نشان مي‌دهد فرانسويان نسبت به ملت‌هاي ديگر از افشاي هويت و ماهيت خود در وبلاگ‌ها ابايي ندارند، آنان با چهره‌هايي آشكار و هويتي نمايان به بيان آرا، عقايد و تمايلات خود مي‌پردازند.

"اسكاي بلوگ"، "اسكاي نت بلوگ"، "يوبلوگ"، "نيوكي"، "ژورنال سكره"، "مون بلوگ"، "اروپ دو بلوگ"،" كانال بلوگ"، "بلوگ" و "او- ا- فور" به‌ترتيب استقبال، از سايت‌هاي مادر وبلاگ‌نويسي در فرانسه است.

بسياري از مشتريان وبلاگ نويس اين سايت‌ها پس از مدتي آزمون و خطا، كسب تجربه‌هاي مختلف و آشنايي كامل نسبت به اشكال مختلف اين كار، دست به طراحي سايت مستقل زده و يك پايگاه اينترنتي شخصي داير كرده‌اند.

آنان با تجربه وبلاگ‌هاي رايگان پا به دنياي سايت‌هاي حرفه‌اي مي‌گذارند و در حوزه جديد عنصر سود و زيان مادي نيز به موارد قبلي اضافه مي‌شود.

در اين مرحله بسياري از آنان براي گردش مالي سايت به جذب تبليغات بازرگاني روي مي‌آورند.

همچنين سايت‌هاي حرفه‌اي امكانات بيشتري نيز به آنان مي‌دهند تا با طراحي كامل‌تر و متنوع‌تر بتوانند فضاي حرفه‌اي را سامان دهند.

ولي امروزه برخي از سايت‌ها نيز صفحه‌هاي وبلاگ مشتريان خود را بهاگذاري كرده‌اند، روزنامه معروف "لوموند" از جمله آنهاست كه مي‌توان حدس زد شهرت و اعتبار اين رسانه بين‌المللي مكتوب كه انجيل سياسيون دنيا خوانده شده از مهمترين دلايل پولي بودن وبلاگ نويسي در آن باشد.