اينترنت ارزان‌قيمت برای مردم کی محقق می‌شود؟ گزارشی از ايسنا

خبرگزاری دانشجويان ايران - تهران
سرويس: جامعه اطلاعاتی -فناوری اطلاعات

اوايل سال گذشته با اعلام خبر کاهش تعرفه‌های پهنای باند بالای دو مگ برای شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی اينترنت، کاربران به کاهش قيمت اينترنت در بازار اميدوار شدند؛ اما با کاهش تعرفه‌ها، تاکنون تغييری در قيمت اينترنت بازار مشاهده نشده است. بررسی علل کاهش نيافتن قيمت اينترنت از سوی شرکت‌های اينترنتی در بازار و راهکارهای پيشنهادی برای تحقق اينترنت ارزان قيمت برای مردم، موضوعی است که اين گزارش در گفت‌وگو با مسوولان، مديران شرکت‌های اينترنتی و کارشناسان به آن پرداخته است.

به گزارش خبرنگار سرويس فناوری اطلاعات خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، شرکت‌های اينترنتی بالا بودن ساير هزينه‌های خود را مانع کاهش قيمت اينترنت برای کاربران می‌دانند و گويا استفاده کردن اکثر ISP‌ها از پهنای باند زير دو مگ نيز باعث شده تا کاهش تعرفه‌ها تاثيری بر روی قيمت تمام شده‌ی اينترنت برای آن‌ها نداشته باشد.

جدول تعرفه‌های اينترنتی هم به گونه‌ای تنظيم شده که تهيه‌ی پهنای باند بالای دو مگ، ارزان‌تر از پهنای باند يک مگ برای ISPها است و اين عامل باعث نارضايتی اکثر شرکت‌ها شده بود.

تغيير دولت، فرصتی به مسولان پيشين وزارت ارتباطات، برای تنظيم مجدد جدول تعرفه‌ها نداد و مسوولان جديد نيز همانند همکاران قبلی خود، به دنبال کاهش قيمت اينترنت بودند و با به دست گرفتن قدرت، طرح اينترنت ملی را به منظور کاهش قيمت اينترنت و امنيت اطلاعات به کميسيون صنايع مجلس ارايه دادند و با تبليغ رسانه‌يی سعی داشتند که اين کميسيون را برای موافقت با اختصاص بودجه‌ی مستقل به طرح مذکور تحت تاثير قرار دهند که اينگونه نشد.

عبدالمجيد رياضی - معاون IT وزارت فناوری اطلاعات - بعد از اين جريان به رسانه‌ها، گفت: طرح اينترنت ملی با استفاده از منابع داخلی وزارت ICT اجرا خواهد شد.

به‌گفته کارشناسان، مسوولان وزارت ارتباطات ظاهرا در مورد کاهش قيمت اينترنت بسيار جدی هستند، اما تاکنون کاری در عمل برای اجرای کاهش قيمت اينترنت انجام نشده است.

رضا صيامی - معاون مرکز ICT دانشگاه شهيد بهشتی - در تحليل خود از علت کاهش نيافتن قيمت اينترنت در بازار، با بيان اين که برقراری رقابت بين ISP‌ها، کاهش قيمت اينترنت را به دنبال خواهد داشت و تاثير بيشتری نسبت به نظارت دولتی بر روی قيمت‌های اينترنت به همراه دارد، گفت: کاربران در سطح جامعه، با واحدهای خصوصی در ارتباطند و اينترنت را از ISP‌ها خريداری می‌کنند، اين شرکت‌های ISP‌ هستند که قيمت اينترنت را تعيين می‌کنند؛ نه شرکت فناوری اطلاعات؛ بنابراين اگر هيچ ‌يک ازISPها، قيمت‌های خود را پايين نياورند، رقابتی ايجاد نشده و قيمت‌ها بدون تغيير می‌ماند و اين مساله نشان‌دهنده‌ی سود قابل توجهی است که شرکت‌های ISP از اين کاهش پهنای باند می‌برند و باعث می‌شود کاربر نهايی، ارزان و با کيفيت بودن اينترنت را احساس نکند.

وی ‌نياز به سيستم نظارتی دولتی در اين حوزه را بااهميت دانست و خاطرنشان کرد: شرکت فناوری اطلاعات زمانی که به ISP‌ها پهنای باند با کاهش ۵۰ درصدی می‌فروشد، بايد در قرارداد خود ISP‌ها را به فروش ارزان اينترنت به کاربران مجاب کند؛ با قيد شدن اين نکته، ISP‌ها مجبور می‌شوند قيمت را کاهش دهند و همين باعث رقابتی شدن بازار بين شرکت‌ها خواهد شد.

اما رييس هيات مديره‌ی انجمن کارفرمايان شبکه‌های اينترنتی با تاييد اين که پايين آمدن تعرفه‌ی پهنای باند در سال گذشته، تاثيری بر روی قيمت اينترنت در بازار نداشته است، گفت: وزارت ICT نبايد به فکر درآمدزايی از طريق واگذاری اينترنت و پهنای باند باشد؛ جامعه به اينترنت نياز دارد، به همين دليل مخابرات بايد پهنای باند را با قيمت تمام شده ارايه کند تا قيمت اينترنت برای مصرف‌کنندگان کاهش يابد.

مسعود رياضيات ادامه داد: زيرساخت‌های کشور به ميزان قابل توجهی گسترش پيدا کرده است و در حال حاضر، به دليل ‌آماده بودن زيرساخت‌ها، امکان توزيع پهنای باند ارزان قيمت در ميان شرکت‌ها وجود دارد و برای ارزان شدن قيمت اينترنت، بايد تعداد لينک‌های فيبر نوری با ساير کشورها، بويژه کشورهای همسايه، افزايش پيدا کند، تا در زمان ايجاد اختلال بتوانيم از آن‌ها به عنوان خطوط پشتيبان استفاده کنيم.

دبير شورای عالی فناوری اطلاعات با اين که به شدت در حال پيگيری ارزان شدن قيمت اينترنت برای مصرف کننده است، معتقد است: بايد بحث کاهش نهايی قيمت اينترنت به مصرف‌کنندگان را به خود شرکت‌ها‌ی ISP واگذار کرد؛ زيرا اگر بتوانند، به طور قطع اين کار را خواهند کرد.

رياضی با تاکيد بر اين‌که در صورت ارايه‌ی پهنای باند رايگان به سرويس‌دهندگان نيز تاثير قيمت چندانی را در ارايه‌ی اينترنت به مصرف‌کنندگان نهايی شاهد نخواهيم بود، گفت: ازجمله راهکارهايی که می‌توان در زمينه‌ی ارايه‌ی اينترنت ارزان‌قيمت به مصرف‌کنندگان نهايی ارايه داد، بحث توزيع کارت‌ها از توليد به مصرف است؛ به اين معنا که توزيع کارت‌ از سرويس‌دهندگان به مصرف‌کنندگان وجود نداشته باشد و هر کاربری به‌صورت دايل‌آپ به اينترنت متصل و هزينه‌ی آن در صورت حساب قبض تلفن وی محاسبه شود.

به اعتقاد وی، زمانی بحث اينترنت ارزان‌قيمت محقق می‌شود که شبکه‌ی اينترنت ملی را با پهنای باند زياد در اختيار داشته باشيم يا ‌هاستينگ‌ سايت‌ها را در داخل کشور انجام دهيم که در اين صورت، همه‌ی مسيريابی‌ها در داخل کشور انجام می‌شود.

وی ايجاد IDC داخلی را يکی ديگر از راهکارهای ارايه‌ی اينترنت ارزان‌قيمت در کشور ذکر کرد و گفت: نبايد برای تعاملات داخلی به پهنای باند خارجی نياز داشته باشيم؛ البته در اين رابطه در حال انجام اقداماتی هستيم و اميدواريم در طول سه سال آينده، بتوانيم بحث اينترنت ارزان‌قيمت را محقق کنيم.

نظرات مسولان امر درباره‌ی قيمت اينترنت در حالی ارائه می‌شود که يکی از ارايه‌کنندگان اينترنت معتقد است: ارايه‌ی سرويس اينترنت دايل‌آپ در بازار، پايين‌تر از قيمت فعلی امکان ندارد و هدف از کاهش تعرفه‌ها‌ی پهنای باند، کاهش قيمت برای مصرف کننده در بازار نبوده است.

آيدين الفت ادامه داد: شرکت فناوری اطلاعات در سال گذشته، به دليل وجود رقابت شديد بين ISPها و ورشکسته شدن برخی از آن‌ها، تعرفه‌ی پهنای باند را پايين آورد و هدف از کاهش تعرفه‌ها، بيرون آوردن شرکت‌ها از مرز ورشکستگی و تشکيل کنسرسيوم بين آن‌ها برای گرفتن پهنای باند بود؛ تا از اين طريق هزينه‌ی ‌آن‌ها به حداقل برسد.

او با بيان اين که هزينه‌ی گرفتن پهنای باند از ICP‌ها بالاست، گفت: اين کاهش تعرفه، تاثيری بر روی مصرف‌کننده‌ی خرد ندارد و تنها شرکت‌های ISP را به حالت سودآوری باز می‌گرداند.

الفت ادامه داد: ارايه‌ی اينترنت پايين‌تر از قيمت کنونی در بازار، غير ممکن است؛ مگر اين که دولت تصميم بگيرد تا يارانه ارايه دهد.

اما عليرضا طالب‌پور - مدير يک مرکز ICT - معتقد است: شرکت‌های ISP کوچک بايد به شرکت‌های بزرگ ملحق شوند تا هزينه‌ی تمام شده‌ی شرکت‌هايی که حجم فعاليتشان کم است، پايين بيايد؛ در اين صورت، کاهش قيمت پهنای باند می‌تواند ملاک قيمت نهايی در بازار اينترنت باشد.

ناصرعلی سعادت - مدير يک شرکت ارايه‌دهنده‌ی اينترنت - درباره‌ی اين که چرا اين کاهش قيمت، در اينترنت دايل‌آپ يا ADSL تاثير نداشته است، اظهار داشت: اينترنت، نيازمند امکانات ديگری نظير زيرساخت داخل کشور، خطوط تلفن و E۱ است؛ بخشی از اين هزينه‌ها به تجهيزات سخت‌افزاری مربوط است و به صورت دلاری وارد کشور می‌شود و اين درحالی است که هيچ کدام از اين موارد ارزان نشدند.

وی با بيان اين که ارزان شدن قيمت پهنای باند به ابتدای سال گذشته مربوط است،‌ گفت: بر اين اساس، ليست قيمت پهنای باندی که مخابرات به ISP‌ها و ICP‌ها ارايه می‌دهد، تا ۵۰ درصد کاهش يافته و اين کاهش عينا در تعرفه‌ها اعمال شد.

محمد اسمی - مدير يک شرکت ISP - نيز تاکيد کرد: اگر پايين آوردن قيمت اينترنت برای دولت مهم باشد، بايد هزينه‌ی تمام‌شده‌ی فيبر نوری را بين شرکت‌های ISP توزيع و از تجميع شرکت‌های کوچک حمايت کند؛ درحالی‌که بدنه‌ی وزارت ICT، تا زمانی که تعدادی از شرکت‌ها کنسرسيوم تشکيل ندادند، هيچ کمکی به آن‌ها نکرد.

اما کوروش فهامی - رييس انجمن ICT استان اصفهان - با بيان اين که تعرفه‌ی پهنای باند در ايران چندين برابر قيمت جهانی است، يادآور شد: تمام هزينه‌های شرکت‌های ISP پهنای باند نيست و هزينه‌های ديگری مانند اجاره‌، نيرو و غيره افزايش يافته، در حالی که در چند سال اخير، قيمت اينترنت به دليل رقابت ميان شرکت‌ها، در بازار تغيير نکرده است.

او گفت: مسوولان وزارت ICT، می‌توانند برای افزايش ضريب نفوذ اينترنت، علاوه بر پايين آوردن قيمت پهنای باند،‌ به شرکت‌های ارايه دهنده‌ی خدمات اينترنتی وام کم‌بهره و بلندمدت ارايه دهند و برای گسترش اينترنت و دسترسی آسان مردم به آن، توسعه‌ی شبکه‌ی IN را در اولويت کاری خود قرار دهد.

نظام‌الدين خوارزمی - رييس سازمان نظام صنفی رايانه‌يی استان فارس - تنها راه ارزان‌تر شدن قيمت اينترنت را برای کاربران نهايی، کاهش ۸۰ درصدی مخابرات برای ISP‌ها دانست و تصريح کرد: کاهش قيمت پهنای باند از سوی شرکت فناوری اطلاعات، هنوز ISP‌ها را به مرحله‌ی سوددهی نرسانده است؛ تا بتواند در قيمت نهايی کاربران اينترنت تاثيرگذار باشد و کاهش ۵۰ درصدی قيمت پهنای باند، تنها باعث شده است تا ISP‌ها بتوانند موجوديت خود را حفظ کنند.

محمدکاظم قنبری - مدير يک شرکت اينترنتی - نيز در اين مورد معتقد است: کاهش قيمت اينترنت به تعرفه‌ی پهنای باند بستگی ندارد؛ هزينه‌های سربار بر روی ‌شرکت‌های ISP، مانع از پايين آوردن قيمت اينترنت در بازار می‌شود، همه‌ی صنوف در ابتدای هر سال، با تصويب مراکز دولتی و بر اساس نرخ تورم، افزايش درآمد دارند؛ در حالی که شرکت‌های ISP بايد در مقابل انواع هزينه‌ها مقاومت کنند و قيمت خود را ثابت نگه دارند.

رييس انجمن کارفرمايان شبکه‌های اينترنتی شاخه‌ی کرج هم بر اين عقيده است: برای پايين آوردن قيمت اينترنت، برای کاربران نهايی، علاوه بر کاهش هزينه‌ی پهنای باند، بايد جدول توزيع آن نيز قانونمند شود.

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

رضا فرزانه در گفت‌وگو با ايسنا، يکی از مشکلات شرکت‌های ISP را در دريافت پهنای باند، نبود نظم خاص در جدول توزيع پهنای باند شرکت مخابرات ايران دانست و گفت: شرکت‌های کوچک که پهنای باند کمتری را نياز دارند، بايد چهار برابر شرکت‌های بزرگ پول پهنای باند بدهند؛ چراکه طبق جدول توزيع پهنای باند شرکت مخابرات ايران، هر چه قدر پهنای باند درخواستی شرکت‌ها بيشتر باشد، قيمت آن کمتر می‌شود، در حالی که شرکت‌های بزرگ هزينه‌های کمتری را نسبت به ISP‌های کوچک دارند.

صادق جديدی - مدير يک شرکت اينترنتی - با اشاره به تلاش مسوولان برای پايين آوردن قيمت اينترنت در کشور، تاکيد کرد: هزينه‌ی تامين پهنای باند هنوز در کشور بالاست و نوع سياست‌گذاری‌ها به گونه‌ای است که ISP‌ها نمی‌توانند شبکه‌هايشان را به صورت ملی گسترش دهند و بايد برای هر استان مجوز دريافت کنند، درنتيجه ايجاد شبکه‌های کوچک، راندمان اقتصادی شرکت‌ها را به شدت پايين می‌آورد.

دکتر مهدی پاکروان - عضو هيات علمی ‌دانشگاه شريف - در مورد علت ارزان نشدن قيمت اينترنت برای کاربران نهايی، با وجود کاهش قيمت پهنای باند برای شرکت‌ها، تصريح کرد: فضای موجود با نظارت ازسوی وزارت ارتباطات هم حل نخواهد شد؛ بلکه تنها با برقراری يک بازار رقابتی است که می‌توان ISP‌ها را به سمت ارايه‌ی ارزان قيمت خدمات اينترنتی به کاربران سوق داد.

وی با اشاره به رقابت موجود در بازار ارايه‌ی پهنای باند بين شرکت‌های خارجی و سرويس‌های ماهواره‌يی اظهار داشت: وجود اين بازار رقابتی به ارزان شدن قيمت منجر شده بود؛ مقايسه‌ی آن با داخل کشور، باعث شد تا وزارت ارتباطات به کاهش نرخ پهنای باند در شرکت فناوری اطلاعات اقدام کند.

پاکروان در ادامه خاطرنشان کرد: اگر قيمت ISP‌ها تفاوتی نکرده است، ريشه‌ی اصلی آن قيمت‌های دولتی است که تازه پس از کاهش ۵۰ درصدی، به نرخ قابل مقايسه با قيمت ماهواره‌ها رسيده است؛ حضور ISP‌ها در يک بازار رقابتی، قيمت‌ها را منطقی‌تر خواهد کرد، البته لزوم نظارت وزارت ICT در بررسی هرگونه تبانی، بين شرکت‌های ISP ضرورت دارد؛ تا از بروز هرگونه بازار انحصاری جلوگيری شود.

اين اظهارات در حالی است که يکی از اعضای انجمن ISP‌ها، عقيده دارد که برای ارزان شدن قيمت اينترنت بايد شبکه‌ی IN گسترش پيدا کند.

مهران صالحيان در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس ارتباطات خبرگزاری دانشجويان ايران، اظهار داشت: اولين راهکار برای کاهش قيمت اينترنت و هزينه‌ی شرکت‌های ISP، توسعه‌ی شبکه‌ی IN است که با توسعه‌ی اين سرويس، دست دلال‌ها از بازار اينترنت کوتاه می‌شود و هزينه‌ی توزيع کارت‌های اينترنت ISP‌ها را کاهش می‌دهد، زيرا در حال حاضر بيش از ۳۰ درصد قيمت کارت‌ها را دلالان به خود اختصاص می‌دهند.

در هر حال بر اساس اظهارات يادشده می‌توان به اين نتيجه رسيد که برای تحقق اينترنت ارزان قيمت برای مردم، کاهش بيشتر قيمت پهنای باند برای شرکت‌ها، اختصاص يارانه در اين بخش ازسوی دولت، راه‌اندازی شبکه‌ی اينترنت ملی، استفاده و گسترش شبکه‌ی IN، تنظيم مناسب جدول توزيع پهنای باند شرکت مخابرات، الحاق شرکت‌های ISP کوچک به شرکت‌های بزرگ و تشکيل کنسرسيوم برای کاهش هزينه‌های شرکت‌ها ازجمله راه‌کارهای پيشنهادی است.