مريخ نورد ناسا در آستانه آخرين ماموريت، بی بی سی

پل رينکون
گزارشگر علمی، سايت خبری بی بی سی

متصدی ماموريت کاوشگرهای مريخ ناسا سرگرم تامل درباره اعزام يکی از اين دو مريخ نورد به داخل گودال بزرگی است که ظاهرا راهی برای خروج از آن وجود ندارد.

اگر اين ماموريت سرگرفته شود، کاوشگر موسوم به آپورچونيتی باقی عمر خود را به اکتشاف "ويکتوريا"، گودالی به عمق ۶۰ متر، خواهد گذراند.

استيو اسکوايرز گفت که آپورچونيتی احتمالا به اين ماموريت گسيل خواهد شد هرچند تاکنون هيچ راهی برای خروج آن از گودال پيدا نشده است.

اما وی تاکيد کرد که تيم او همه تلاشش را به کار خواهد بست تا اول راهی برای خروج بيابد.

اين کاوشگر قبلا به اکتشاف ساير گودال های دشت موسوم به "مريديانی پلانوم" پرداخته است.

آقای اسکوايرز گفت: "بايد تشخيص دهيد که اين يک گودال خيلی خيلی بزرگ برای مريخ نورد کوچکی مثل آپورچونيتی است. بزرگترين چيزی که با آپورچونيتی به اکتشاف آن رفته ايم گودال اندورانس بود که قطر آن ۱۵۰ متر است. اندازه ويکتوريا شش برابر آن است، خيلی عظيم است."

وی توضيح داد که اين مريخ نورد در پايين رفتن از شيب تواناتر از صعود از آن است.

آقای اسکوايرز گفت: "من نمی خواهم به اين گودال برويم مگر آنکه راهی برای خروج يافته باشيم يا خود را متقاعد کرده باشيم که چنين راهی وجود ندارد. به عبارت ديگر، می خواهم با وقوف به عواقب آن پا به گودال بگذاريم."

دستاورد بالقوه

او افزود: "اما حتی اگر متوجه شويم که راهی برای خروج وجود ندارد احتمالا باز هم داخل خواهيم شد زيرا دستاوردهای بالقوه زيادی دارد."

اين گودال دارای ديوارهای بلند با صخره هايی است که از آن بيرون زده و می تواند اطلاعات زيادی درباره گذشته ژئولوژيکی اين سياره را آشکار کند.

آقای اسکوايرز که در دانشگاه کورنل در ايتاکا تحقيق می کند گفت: "مزيت ويکتوريا در درجه اول اين است که چندين بار عميق تر از همه جاهايی است که تا حالا ديده ايم بنابراين به يک رکورد قديمی تر ژئولوژيکی دست پيدا می کنيم."

آپورچونيتی از ژانويه سال ۲۰۰۴ تاکنون سرگرم اکتشاف دشت های "مريديانی" در مريخ بوده است. همزاد ديگر آن، اسپيريت، همچنان سرگرم تحقيق درباره گودال "گوساو" در سوی ديگر سياره سرخ است.

اين دو کاوشگر که نزديک به سه سال قبل بر مريخ فرود آمدند ابتدا قرار بود تنها برای سه ماه فعاليت کنند.

اما آقای اسکوايرز گفت اصلا نمی داند که چه زمانی از کار خواهند افتاد: "ممکن است دو سال ديگر باشد يا همين فردا."

درحال حاضر هر دو آنها عليرغم ظاهر شدن تدريجی علائم فرسودگی به خوبی کار می کنند.

آپورچونيتی تاکنون مسافتی ۹ کيلومتری را روی سطح خاکی مريخ طی کرده و به معاينه صخره ها و مطالعه محيط مريخ پرداخته است.

اين کاوشگر شواهد قدرتمندی يافته است داير بر اينکه چندين ميليون سال قبل، آب های کم عمق هر از گاهی روی اين بخش از مريخ جريان پيدا می کرده است.