چطور از اعتياد به رایانه خلاص شويم؟، همشهری

المیرا صدیقی

بیش از حد ایمیل چک می‌کنید و برای بیش از 12 ساعت مشغول بازی با رایانه‌تان هستید.

به جای آنکه با دوستان حقیقی‌تان صحبت کنید تمام وقتتان را به صحبت با افرادی می‌کنید که در اقصی نقاط جهان همانند شما پشت رایانه به نمايشگرشان چشم دوخته‌اند.

با اعضای خانواده‌تان هیچ ارتباطی ندارید و آنها را از سر خود باز می‌کنید. خلاصه همه زندگیتان با رایانه عجین شده است. اینها همه علائم یک بیماری شایع و جدید هستند. بله درست فهمیدید شما هم به بیماری اعتیاد به رایانه دچار شده اید.

اعتیاد به رایانه می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند. شما ممکن است به رایانه‌تان معتاد باشید زیرا بازی جدیدی در آن وجود دارد که به آن بسیار علاقمندید یا اینکه اعتیاد شما قبل از آنکه به کامپیوتر خانگی‌تان باشد به اینترنت است در واقع شما عاشق آن هستید که روزانه ده‌ها ساعت را در اینترنت در سایت‌های مختلف بچرخید و وقت بگذرانید. پس به شما معتاد به اینترنت می‌گویند که آن‌هم در نوع خود بیماری بسیار شایعی است.

افرادی که به رایانه خود اعتیاد دارند دلایل مختلفی را برای بیماری خود عنوان می‌کنند. اکثر آنها معتقدند که استفاده بیش از حد از رایانه باعث می‌شود تا تنهایی آنها پر شود و احساس غمگینی آنها را رها کند.

آنچه که این افراد مدعی هستند آن است که رایانه وسیله بسیار مفیدی است و بنابراین نمی‌توان آنها را همچون افراد معتاد به هروئین پنداشت که باید فورا به شرایط خود رسیدگی کنند. از نظر آنها اعتیادشان به این وسیله به هیچ عنوان خطرناک نیست و بلکه مفید هم هست.

این ادعاهای افراد باعث شده است تا روانشناسان هم حتی در مورد اعتیاد به رایانه به شک و شبهه نزدیک شوند. از نظر بسیاری از آنها هم استفاده بش از حد از رایانه‌های شخصی اعتیاد نیست و افراد استفاده کننده از آن را نباید معتاد نامید.

آیا شما هم معتاد به رایانه هستید؟
برای آنکه متوجه شوید که به رایانه شخصیتان اعتیاد پیدا کرده‌اید یا خیر کافیست که چند سئوال زیر را پاسخ دهید تا تکلیفتان مشخص شود:

1- بیش از حد پشت رایانه‌تان می‌نشینید تا جایی که متوجه نمی‌شوید که ساعتها از پی هم می‌گذرند.

2- در طول مدتی که از رایانه استفاده نمی‌کنید مدام به فکر آن هستید و به دنبال فرصتی می‌گردید که پشت آن بنشینید.

3- از رایانه برای فرار از احساسات منفی و افسردگی که در وجودتان هست استفاده می‌کنید.

4- مناسبت‌های مهم و مهمانی‌ها را فراموش می‌کنید و خانواده‌تان را تا جایی که می‌توانید نادیده می‌گیرید.

5- به خاطر استفاده بی‌رویه تمرکز خود را از دست داده‌اید و حتی سرکار هم نمی‌توانید به درستی کار کنید.

اثرات منفی اعتیاد به رایانه
اگر با جواب دادن به این سئوالها متوجه شدید که در معرض اعتیاد به رایانه قرار دارید بهتر است هر چه زودتر یک راهی برای خود پیدا کنید زیرا این اعتیاد برایتان آزار دهنده خواهد بود.

بیشترین اثر منفی این اعتیاد بر روان و رفتارهای اجتماعی شماست. اگر به رایانه معتاد باشید مطمئنا روابطتتان با دوستان و خانواه‌تان رو به زوال خواهد رفت. کارتان تخت تائیر قرار می‌گیرد و اگر دانش اموز باشید که درس خواندتان هم به شدت آسیب می‌بیند.

متاسفانه افرادی که به بازی‌های رایانه‌ای معتاد می‌شوند زندگی واقعی را از دست می‌دهند و شروع به زندگی در محیط مجازی می‌کنند که حضور واقعی ندارد.

از سوی دیگر استفاده از چندین ساعت رایانه،ماوس و صفحه کلید آسیبهای جدی به شما می‌زند. خواب شما کم می شود و این کم شدن هم روی اعصابتان تاثیر می گذارد و سیستم دفاعی بدنتان را بسیار ضعیف می‌کند. چاق شدن به دنبال عدم تحرکتان هم که صد در صد برایتان بوجود می‌آید.

چطور کمک بگیریم؟
1- برای خود حد و مرز تعیین کنید به این معنا که کم کم ساعاتی که پشت رایانه صرف می‌کنید کمتر کنید. و به ان پایبند باشید.

2- اوقاتی از روز را "بدون رایانه" بگذرانید به این معنا که سعی کنید زمانی را که برای تفریح و انجام کارهای روزانه‌تان در نظر گرفته‌اید را کاملا آزاد فکر کنید و به رایانه‌تان اصلا فکر نکنید.

3- لیستی از کارهایی که می‌توانید به جای نشستن پشت رایانه‌تان انجام دهید را تهیه کنید و روی مانیتور رایانه بگذارید. به این شکل متوجه می‌شوید که کارهای مهم‌تری هم برای انجام دادن وجود دارد.

4-اسامی افراد خانواده و دوستانتان که می‌توانند در ترک این اعتیاد به شما کمک کننند تهیه کنید. ترک کردن این اعتیاد به تنهایی ممکن است سخت باشد.

5- رایانه را در نقاط پر رفت و آمد خانه بگذارید. اگر در جایی نشسته باشید که در اطرافتان رفت و آمد زیاد باشد تمرکز کمتری دارید و ناخوداگاه کمتر وقت صرف می‌کنید. این کار برای والدینی که فرندانشان بی رویه از رایانه استفاده می‌کنند بسیار مفید است.