'پیشرفت' در جهت ایجاد حیات مصنوعی، بی بی سی

گامی مهم در تلاش برای ایجاد نوعی از حیات مصنوعی برداشته شده است.
گروهی از پژوهشگران آمریکایی با انتشار مقاله ای در نشریه "ساینس" دستاور خود در ساخت آزمایشگاهی تمامی رمز دی ان ای یک سلول باکتریایی با استفاده از مواد ژنتیکی را شرح داده اند.

این پژوهشگران امیدوارند با استفاده از ژنوم های طراحی شده بتوانند در نهایت سازواره زنده ای را "خلق" کنند که قادر به تولید سوخت پاکیزه و جذب گاز اکسید کربن از جو زمین باشد.

اصطلاح ژنوم به مجموعه کامل اطلاعات مربوط به خصوصیات وراثتی یا نقشه ژنتیکی یک موجود زنده اطلاق می شود و رمز (یا کدهای) دی ان ای حامل آن است.

گزارش آذر امیری را بشنوید -- برنامه جام جهان نما

انتشار نتیجه تحقیقات گروه آمریکایی به دیگر دانشمندان امکان آن را می دهد تا روش مورد استفاده این گروه را از نظر اعتبار علمی ارزیابی کنند اما کسانی نیز در مورد جنبه های اخلاقی ایجاد "حیات مصنوعی" ابراز نگرانی کرده اند.

در واقع، چندین سال است که این گروه از منتقدان خواستار بحث و تبادل نظر در باره خطراتی بوده اند که از نظر آنان ایجاد مصنوعی موجودات زنده یا به اصطلاح حیات مصنوعی می تواند در پی داشته باشد.

در مقابل دکتر همیلتون اسمیت، که در تحقیقات اخیر شرکت داشته است، تاکید دارد که ژنوم ساخته شده در این فرآیند - که نسخه دی ان ای باکتری Mycoplasma genitalium است - گامی به سوی پدید آوردن "حیات ترکیبی" است و نه "حیات مصنوعی."

وی در مصاحبه با بی بی سی گفته است که باید بین "حیات ترکیبی" و "حیات مصنوعی" تفاوت قایل شد زیرا در ایجاد حیات ترکیبی، دانشمندان به طراحی کروموزوم های سلول به شکل مورد نظر خود مبادرت می ورزند، که با "خلقت حیات" تفاوت دارد.

'کاستهای ژن'

در مقاله ای که این گروه هفده نفره از محققان آمریکایی منتشر کرده اند آمده است که ژنوم باکتریایی مورد مطالعه حاصل ترکیب شیمیایی واحدهای کوچک دی ان ای بوده است.

این واحدهای دی ان ای سپس در داخل یک باکتری کشت شد و با اتصال به یکدیگر، قطعات بزرگتری را ایجاد کرد که دانشمندان به نوارکاست ضبط صوت تشبیه کرده و آن را کاست دی ان ای نام داده اند.

در ادامه این فرآیند، چند قطعه بزرگ دی ان ای پدید آمد که اتصال آنها به یکدیگر، در واقع نسخه ای از خصوصیات ژنتیکی باکتری مورد نظر را ایجاد کرد.

دانشمندانی که در این فعالیت مشارکت داشتند این نسخه ترکیبی را Mycoplasma JCVI- 1.0 نام داده اند که شامل نام باکتری و حروف اول نام مرکز محل این تحقیقات، یعنی موسسه جی کریگ ونتر در راکویل، ایالت مریلند آمریکاست.

دکتر کریگ ونتر، که چند سال پیش در مسابقه جهانی برای کشف دی ان ای انسان شرکت داشت، معتقد است که خرده سازواره های تصنعی می توانند در تولید سوخت های بدون آلودگی، مانند هیدروژن، کارآیی قابل توجهی داشته باشند.

به نظر وی می توان از انواع دیگر باکتری های ترکیبی به منظور جذب گازهای گلخانه ای از جو زمین استفاده کرد.

دکتر اسمیت، یکی از دست اندرکاران تحقیقات اخیر، ابراز امیدواری کرده است که این تحقیقات زمینه مساعدی را برای آنچه که می تواند نگرشی نوین به مهندسی سازواره های زنده باشد فراهم آورد.