بزرگداشت سياهکل و دو جريان پر اهميت از فدائيان خلق ايران، علی صمد

بعد از سی سال، در ۱۹ فوريه ۲۰۱۱ ، برای اولين بار چهلمين سالگرد بنيانگزاری جنبش فدائيان خلق، توسط دو جريان مهم جنبش فدائی با حضور نزديک به ۵۰۰ نفر از ايرانيان، علاقمندان و دوستداران دو سازمان اتحاد فدائيان خلق ايران و سازمان فدائيان خلق ايران اکثريت در کشور آلمان در شهر کلن، برگزار شد و بدين ترتيب اولين اقدام موفق و مشترک بيرونی ميان دو سازمان پر اهميت در جنبش فدائی – که به سالروز تاسيس آنها مربوط می شود - واقعيت عينی پيدا کرد. بعد از تلاش های زيادی که توسط مسئولين دو سازمان مربوطه صورت گرفت بالاخره آنها موفق شدند اين بار برای گراميداشت سالروز سياهکل، فرصتی را فراهم آورند که دو جريان مهم از جنبش فدائی بتوانند با وجود داشتن تفاوت ها، اختلافات و اشتراکات موجود ميان خود، تلاشی مشترک را برای برگزاری مراسمی از يکسو برای تجليل از ياران مبارزی که برای بهروزی و سعادت مردم کشورشان مبارزه کردند و جانشان را در راه آن از دست دادند و برای سعادت مردم کشورشان سختی‏ها، شکنجه‏ها، زندان ها، اعدام ها و انواع ديگر تبعيض و ستم را در آن سال های ديکتاتوری تحمل کردند و از سوی ديگر با بزرگداشت چنين سالگردی بتوانند امکان انتقال تصويری از تجربيات و مبارزات خود به نسل جوان کنونی کشور در جهت پيوند با مبارزات آنها و نيز برای يافتن راه های غلبه بر وحدت چپ دمکرات و بويژه فدائيان خلق برای هر چه موثرتر بودن در جامعه، بوده است.

قابل توجه است که بزرگداشت سياهکل در زمانی صورت می گيرد که سال های بسياری است که دو جريان مهم از جنبش فدائی ديگر به مشی چريکی و مبارزه مسلحانه اعتقادی ندارند و نيز ساليان مديدی است که سيمای اين دو جريان فدائی بعنوان جريانات سياسی که به مبارزه مسالمت آميز و مدنی، به حقوق بشر، تجدد، عدالت اجتماعی، آزادی و... اعتقاد دارند آميخته شده است. البته لازم است که گفته شود سيما و رويکرد مدرن و سياسی دو جريان فدائی در مبارزه کنونی به منزله نفع موجوديت گذشته خود نمی باشد. در واقع سالروز سياهکل بخشی از زندگی و حيات دو سازمان فدائی است و نمی شود هشت سال مبارزه مسلحانه سازمان چريک های فدائی خلق ايران را که جزيی از تاريخ جريانات متعلق به اين جنبش است را بسادگی ناديده گرفت و آنرا انکار کرد.

در اعلاميه مشترک دو سازمان اتحاد فدائيان خلق ايران و فدائيان خلق ايران اکثريت می خوانيم": هر دو سازمان تاکيد دارند که فدائيان خلق به عنوان وسيع ترين بخش فعالان چپ می توانند نقش شايسته خود را در وحدت چپ دمکرات و سوسياليست ايران حول برنامه و اهداف روشن در جهت استقرار دمکراسی و عدالت اجتماعی در ايران و همراهی با تمامی نيروهای دمکرات و آزاديخواه کشورمان ايفا کنند. کشور ما برای رهائی از بختک استبداد مذهبی و برای استقرار يک جمهوری دمکراتيک و سکولار در ايران، نيازمند يک چپ قدرتمند و موثر در حيات سياسی کشور است. گذار به دمکراسی و استقرار عدالت اجتماعی و تحقق اهداف سوسياليستی که بر سرلوحه برنامه جنبش فدائيان خلق از همان آغاز حک شده است، به خودی خود تحقق نخواهد يافت. تحقق هر برنامه ای در گرو سازماندهی و بسيج نيرو برای پيشبرد آن است. ما بر اين باوريم که جنبش چپ ايران، امروز بيش از هر زمان ديگری برای آن که بتواند نقشی در خور در تحولات آتی جامعه ايفا کند، نيازمند برآمدی متحدتر و با قدرت عمل بيشتر در صحنه سياسی کشور است. چپ متحد و قدرتمند تضمينی برای استقرار يک جامعه آزاد و عادلانه است. در چهلمين سالگرد بنيانگذاری جنبش فدائيان خلق، ما بار ديکر با وظيفه سازماندهی وحدت چپ مواجهيم و معتقديم که فدائيان خلق، به مثابه بزرگ ترين طيف فعالان چپ، می توانند همگام با ديگر نيروهای چپ دمکرات و سوسياليست نقش برجسته‏ای در تحقق چنين وحدتی ايفا کنند و با الهام از بنيانگذاران اين جنبش موانع بر سر راه شکل‏گيری يک چپ قدرتمند و موثر در سياست ايران را بر طرف سازند. وحدت چپ دمکرات و سوسياليست مهم ترين چالش پيش روی فدائيان خلق و همه محافل چپ دمکرات و آزاديخواه ايران است".

با چنين نگرشی بود که سالگرد جنبش فدائی در چهل سالگی اش، مشترکاً توسط دو جريان فدائی، سازمان داده شد. سالن بزرگذاشت برنامه با شعارهای وحدت طلبانه ميان جريانات چپ دمکرات وعکس های بنيانگذاران جنبش فدائی و نيز تابلوی نقاشی بسيار زيبا و بزرگی که به مناسبت چهل سالگی جنبش فدائی تهيه شده بود، تزئين يافت. در بيرون از سالن در جلوی در ورودی ميز مشترکی از کتاب ها و اعلانات جديد دو سازمان مربوطه در اختيار علاقمندان گذاشته شد. در پشت ميز کتاب، عکس هايی از جانباخته گان فدائی و نيز تصاوير زيادی از مبارزات جوانان و زنانی که در دو سال اخير در جنبش اعتراضی و مدنی شرکت کرده و حماسه های بيشماری آفريدند، تهيه و برای همبستگی با مبارزات داخل کشور بر ديوار در ورودی نصب شده بود.

شروع برنامه

برنامه سالگرد به دو بخش سياسی و هنری تقسيم شده بود. در بخش اول برنامه آقای علی ستاری مجری برنامه با خواندن متنی، يک دقيقه سکوت بياد همه جانباختگان جنبش مردمی ايران، اعلام کرد و سپس از خانم ميهن جزنی و آقای ايرج نيری برای سخنرانی دعوت کردند که برای بيان سخنان خود حضور يايند. آن سروران سخنان خود را برای حاضرين بيان کردند. سپس نوبت به ديگر دعوت کنندگان رسيد و آقايان بهروز خليق و مجيد عبدالرحيم پور از سازمان فدائيان خلق ايران اکثريت، پرويز نويدی و مسعود فتحی از سازمان اتحاد فدائيان خلق ايران و نيز امير ممينی و رسول آذرنوش به عنوان شخصيت های جنبش فدائی دعوت بعمل آوردند که برای سخنرانی حضور بيابند. برنامه پيشبرد بحث های ميزگرد به عهده خانم فرزانه عظيمی گذاشته شد. به هرسخنران پانزده دقيقه وقت داده شد که صحبت های خود را تنظيم و بيان کند و سپس به حاضرين در برنامه زمانی برای طرح سوالات، بصورت کتبی از سخنرانان داده شد.

حضور نيروی جوان در بزرگداشت سالگرد جنبش فدائی

در برنامه طيف نسبتاً خوبی از جوانان ۲۲ تا ۴۰ ساله شرکت داشتند و حرف های سخنرانان که متعلق به طيف های مختلف فدائی بود را شنيدند. متاسفانه برنامه از چند جهت جذابيت زيادی برای جوانان شرکت کننده ايجاد نمی کرد. اولاً ميانگين سنی اغلب سخنرانان بالای ۶۰ سال بود و می شود گفت که تقربياً تمام سخنرانان متعلق به نسل اول فدائيان بودند و از فعالين نسل های بعدی پس از انقلاب فدائيان در پانل سخنرانی، دعوت بعمل نيآمده بود. صحبت های پيش کسوتان جريانات فدائی برای جوانانی که در مراسم سالگرد حضور داشتند و به جنبش فدائی به دلايل متنوع و متفاوت علاقمند بودند متاسفانه از طراوت و تازگی جوانی برخوردار نبود. برای آنها معلوم نبود که در اين گونه مراسم ها چرا فقط بايد هر ساله فقط ترکيبی از شخصيت های مسن، قديمی و اوليه جنبش فدائی برای سخنرانی دعوت بعمل ميآيد و اينکه چرا به نسل های جوانتر فدائيان در اينگونه پالن ها فرصت داده نمی شود؟ در ضمن جا داشت که توسط مسئولين برنامه از جوانانی که خود را به جنبش سبز متعلق می دانند يک يا دو نفر را نيز دعوت می کردند که نگاهشان را به جنبش فدائی و نقشی که جريانات فدائی در لحظه کنونی می توانند در جنبش اعتراضی ايران بازی کنند را ارائه می دادند. اما سازماندهندگان برنامه ترجيح دادند که به روش سنتی و همشيگی سخنرانان را از نسل ۴۰ و ۵۰ شمسی تعيين و انتخاب کنند و باز هم متاسفانه حرف ها و حديث ها در بحث های مربوط به گذشته باقی ماند و گاه سوالات و ارزيابی هايی که ربط چندانی به جنبش کنونی و اعتراضی کشور نداشت در پالن سخنرانی ها بازتاب پيدا کرد. با اين احوال موضوع وحدت ميان دو سازمان فدائی از جمله مواردی بود که توسط بعضی از سخنرانان و حاضرين در مراسم بدفعات مطرح شد.

در اينجا شايد يادآوری اين واقعيت تاريخی بی اهميت نباشد که جنبش فدائی از جوانان دهه ۴۰ و ۵۰ که اغلب ۲۰ تا ۳۰ساله بودند تشکيل شده بود. بعد از انقلاب هم نيروی بسيار جوانی به سازمان پيوست که سن اغلب آنها بين ۱۵ تا ۳۰ سال بوده است. نيروی جوان يکی از مولف های مهم سازمان چريک ها و بعد فدائيان خلق ايران اکثريت تا سال ۱۳۶۲ بوده است. اما به دلايل مختلف و بويژه سرکوب جمهوری اسلامی نيروی جوان در سازمان های مختلف فدائی و از جمله دو سازمان فدائی سازماندهنده مراسم سالگرد جنبش فدائی رو به کاهش شديدی رفته است. در صورتی که ايده و برنامه های دو جريان فوق به لحاظ سياسی و اجتماعی مدرن و امروزی است و در صورت بوجود آمدن امکان و فرصت مناسب می توانند نيروی بزرگی از جوانان را حول خود گرد آورند. البته لازم به گفتن است که برای جلب نيروی جوان ضرورت دارد که فدائيان در ترکيبات مسئولين و رهبران کنونی خود تغييرات زيادی را ايجاد کنند و با جوان سازی هر چه بيشتر رهبران و سخنگويان خود و پيشبرد برنامه و پروژه های سياسی و اجتماعی که سمتگيری آزاديخواهانه و عدالت جويانه و حقوق بشری آن هر چه بيشتر برجسته باشد، رابطه خود را با نسل جوان ايران در داخل و خارج از کشور با انجام حرکت های مستقل و مشترک ميان اپوزيسيون دمکرات،آزاديخواه، لائيک و جمهوريخواه گسترش دهند. يکبار ديگر تاکيد می کنم که يادمان نرود که اساس نيروهای فدائيان خلق ايران از قشر جوان تشکيل شده بود. در سال های بعد از انقلاب با پيوستن نيروی جوان و نوجوان، سازمان توانست در ايران به يک سازمان سراسری و بزرگ تبديل شود. در آن زمان وضعيت سنی تشکيلات سازمان چريک ها و بعد فدائيان بين ۱۸ تا ۳۵ سال بوده است و علاوه بر سازمان چريک ها ما با سازمان جوانان پيشگام نيز مواجه بوديم که عمده نيرويش را دختران و پسران ۱۵ تا ۲۰ ساله، تشکيل می دادند و اينکه عمده نيروی های سازمان جوانان پيشگام، نيز از ميان دانش آموزان دبيرستان های ايران بوده است. اما امروز به دلايل مختلف، جوانان زير چهل سال در تشکيلات های فدائيان حضور ندارند. با آنکه علاقمندی به اين جنبش در بخشی از جوانان ۲۰ تا ۴۰ سال ديده می شود اما با وجود اين علاقمندی نيروی جوان همچنان با فاصله با جريانات فدائی حرکت می کند. روشن است که آنها نياز به زمان و اعتمادسازی دارند. بايد شرايط و فرصت لازم برای ايجاد چنين فضايی را در ميان جوانان کشور بوجود آورد و ما می دانيم که بخشی از اين فضاسازی از طريق ايجاد تغييرات ساختاری، نظری و فکری فراهم می شود و گسترش چنين تغييراتی می تواند دمکراتيسم هر چه بيشتر و تازگی را برای ايجاد فرصت های مناسب در دو سازمان فدائی تقويت کند.

شرايط داخل کشور و نيروی جوان

شرايط موجود در جنبش اعتراضی داخل کشور و حضور صدها ها هزار جوان (دختر و پسر) در اين جنبش می تواند ما را دوباره برای ايجاد ارتباط با نيروی جوان ياری رساند. امروزه می شود با استفاده مناسب و به موقع از امکانات تکنولوژی های اطلاعاتی حتی با وجود سرکوب، سانسور و اختناق در کشور، امکان اين را بوجود آورد که برای شناساندن تاريخ، ديدگاه ها، برنامه و مواضع سياسی برای نسل جوان کشور بويژه دختران و پسران دانشجو و ديگر فعالين سياسی و اجتماعی کشورمان گام های موثر و اساسی برداشت. بايد هر چه بهتر از شرايط و موقعيت جديد بهره مناسب برد و نيروی خود را هر چه بيشتر جوان کرد. با ايجاد چنين شرايطی است که قدرت تاثيرگذاری ما در ميان اپوزيسيون و جامعه جوان کشور فراهم و افزايش می يابد.

در برنامه چهل سالگی جنبش فدائی نمايندگان زيادی از احزاب و سازمان های جمهوريخواه شرکت داشتند و پيام هايی را برای بزرگداشت جنبش فدائی تهيه و در اختيار مسئولين جشن قرار دادند. متاسفانه فرصت برای قرائت پيام ها در مراسم بوجود نيآمد. به علاوه برنامه سياسی از طريق برنامه پالتاک در اينترنت بطور مستقيم پخش شد و بدين طريق ديگرانی که در جشن حضور نداشتند در جريان بحث های انجام گرفته، قرار گرفتند.

بعد از پايان بخش سياسی، زمانی برای استراحت داده شد؛ سپس برنامه هنری متنوعی برای حاضرين به اجرا در آمد. در بيرون از سالن در ميان شرکت کنندگان بحث های زيادی در خصوص جنبش سبز، وحدت چپ و بويژه وحدت دو سازمان فدائی، اتحاد سازمان های جمهوريخواه، حوادث اخير ايران و تظاهرات اعتراضی اول اسفند در ايران، صورت گرفت. فضای برنامه صميمی، رفيقانه بود و همه به اشکال گوناگون نگران حوادث پيش روی ايران بودند و اينکه چگونه می توانند به مردم، جوانان و زنان مبارز ايران ياری رسانند.

برگزاری سالگرد جنبش فدائی توسط دو سازمان فدائی با توجه به انتقادهايی که به آن وجود دارد نشانگر اين واقعيت نيک بود که دو جريان فدائی از چنان بلوغ سياسی برخوردار شده اند که می توانند با وجود داشتن تفاوت ها و اختلافات اما نيز بر سر اشتراکات با هم تلاش و فعاليت مشترک سازمان دهند و بدين طريق اشتراکات را در ميان خود گسترش دهند و از اين طريق بر تفرقه موجود در ميان چپ ايران و بويژه فدائيان خلق فائق شوند و راه های مشترکی را برای حضور هر چه پررنگتر و عينی تر فدائيان و يا کلاً چپ دمکرات ايران را در جنبش سياسی ايران بيابند و بدين ترتيب در جايگاه مناسب خود که همان دفاع از آزادی، عدالت و حقوق بشر است قرار گيرند.

- عکس ها از سايت های اخبار روز و کار آن لاين برداشته شده است.

۲۰ فوريه ۲۰۱۱-۰۲-۲۱
علی صمد