آیا خاتمی خواهان "شرکت نکردن در انتخابات" است؟ گفت‌وگوی راديو فردا با محمدجواد اکبرين

علیرضا کرمانی - محمد خاتمی، رئيس جمهور پيشين ايران، در سخنانی که به صورت غیر رسمی منتشر شده است، درباره شرکت اصلاح‌ طلبان، در انتخابات دور آينده مجلس شورای اسلامی گفته است که «اگر شرايط فراهم نشود، حتما در انتخابات شرکت نمی کنيم.»

در سخنانی که وب‌ سايت «ميهن» از قول آقای خاتمی منتشر کرده، آمده است که «زندانيان سياسی حتما بايد آزاد شوند، فضای امنيتی بايد باز شود و انتخابات بايد آزادانه برگزار شود.»

در گفت ‌و گو با محمدجواد اکبرين، روزنامه ‌نگار ساکن پاريس، که سخنان محمد خاتمی را در ديدار با گروهی از فعالان سياسی شمال ايران منتشر کرده و مدعی شده است که فايل صوتی اين سخنان را نيز در اختيار دارد، صحت و سقم این سخنان را پرسیده ایم.

رادیو فردا: چرا وب ‌سايت‌های نزديک ‌تر به آقای خاتمی، از جمله وب ‌سايت بنياد باران، اين سخنان را منتشر نکرده‌اند؟

محمدجواد اکبرين: سخنان آقای خاتمی در پايان خرداد ماه گذشته مطرح شده و در آن جلسه – که البته خصوصی هم نبوده- هيچ منعی از سوی آقای خاتمی هم برای انتشار اين سخنان صورت نگرفته است. البته طرح اين سوال که چرا سايت ايشان اين صحبت ها را منتشر نکرده است، البته دلايل قابل فهمی دارد.

آقای اکبرين، اينکه آقای خاتمی اظهار کند که ما سال ۱۳۸۴ اشتباه کرديم و نبايستی در انتخابات شرکت می کرديم، حرف های کمی نيست.
وقتی من از برخی دوستان ايشان پرسيدم که آيا من اجازه دارم که اين سخنان را منتشر کنم يا خير؟ ممنوعيتی از سوی آنها دريافت نکردم.

اين احتمال وجود ندارد که بعدها آقای خاتمی به کلی منکر قضيه بشوند و آن را تکذيب کرده، بگويند که من اصلا چنين سخنانی را مطرح نکرده ام؟
آقای خاتمی را با همه اختلاف سليقه ای که با ايشان داشتيم، در اين سالها به صداقت و درستکاری شناخته ايم. فايل صوتی سخنان ايشان موجود است و دوستان گيلانی که در آن جلسه حاضر بوده اند پس از انتشار اين سخنان گواهی داده اند که تک تک کلماتی که در اين گزارش آمده، درست است.
ضمن اينکه شرايط سياسی ايران بسيار متغير است. اگر بيش از ۲۰ روز پيش هنوز احتمالی برای گفت و گو وجود داشت، امروز ديگر اين اميد وجود ندارد.
وقتی يک طرف گفت و گو که قاعدتا رهبری و سپاه هستند، چنين مواضعی دارند. چرا که هم مواضع فرماندهان سپاه را می بنيم که رسما آقای خاتمی را «فتنه گر و برانداز» خواندند و هم مواضع نماينده ولی فقيه در يک روزنامه حکومتی را می بينيم که رسما اعلام کرده است که هيچ امکانی برای گفت و گو وجود ندارد و آقای خاتمی بايد توبه کند.
با اين اوصاف ممکن است نظر آقای خاتمی و دوستان ايشان تغيير کرده باشد که البته به اعتقاد من اين نظر صريح آقای خاتمی است که در اين سخنان آمده است.

در بين اصولگرايان مواضع متفاوتی را می بینیم، از جمله اينکه برخی از اعضا موتلفه تا حدودی از بازگشت اصلاح طلبانی چون آقای خاتمی به صحنه انتخابات دفاع می کنند، اما برخی ديگر مواضع تندتری دارند.
اين که شما می گوييد دوستان آقای خاتمی هم با انتشار اين سخنان موافق بوده اند، می تواند به اين معنا باشد که آقای خاتمی و دوستانشان در بازی سياسی که امروز بين اصولگرايان وجود دارد، جناح اصولگرای معتدل را تقويت می کنند؟
من بيشتر سعی می کنم از اين زاويه به مسئله نگاه کنم که تمامی تلاش ها برای تحقق شرايطی که آقای خاتمی مطرح کرده ، به بن بست رسيده است و الان وقت آن رسيده که اين بن بست رسما اعلام شود.

يعنی شما بر اين باوريد در صورتی که شرايط آقای خاتمی مثل باز شدن فضای امنيتی، آزادی زندانيان سياسی و انتخابات آزاد برآورده نشود، وی و طيف اصلاح طلبان نزديک به ايشان واقعا در انتخابات شرکت نخواهند کرد؟
به گمانم سخنان جديد آقای خاتمی که منتشر شده است، صريح تر از آن پاسخ اين سوال را داده است که ما نياز به تحليل و تفسير آن داشته باشيم. آقای خاتمی به صراحت گفته اند که مماشات سال ۸۴ اشتباه بود و اين بار اگر شرايط محقق نشود، حتما در انتخابات شرکت نکنيم.
در جای ديگری گفته اند که «مگر با آقای موسوی و کروبی قرار نگذاشتيم که به کمتر از تحقق اين شرايط راضی نشويم؟»

در سخنانی که از آقای خاتمی منتشر شده است، ايشان گفته اند که دلمان از حصر آقايان موسوی و کروبی خون است. اشاره آقای خاتمی به نام آقايان موسوی و کروبی، پاسخی است به آن دسته که شرط شرکت اصلاح طلبان در انتخابات را برائت از آنچه که «فتنه» می خوانند، گذاشته اند؟ و آقای خاتمی می خواهد بگويد که چنين برائتی در کار نخواهد بود؟
آقای خاتمی جمله ای دارد که صريح تر اين سخنان شما را تاييد می کند. آقای خاتمی در اين سخنان می گويند: «مگر با آقايان موسوی و کروبی ما قرار نگذاشتيم که به کمتر از تحقق اين شرايط قانع نشويم؟»
معنای اين حرف اين است که ايشان خودش را در کنار آن دو نفر ديگر، جزو رهبران سياسی جنبش سبز تعريف کرده است. من گمان می کنم که انتشار اين سخنان بسيار باعث آزار اصولگرايان نظامی خواهد شد، بيش از آنچه که تا به حال آنها را آزار داده است.
حتی گمان می کنم سخنان روزهای اخير فرماندهان سپاه هم می تواند ناشی از شنود سخنان آقای خاتمی در آن جلسه باشد، چون آن جلسه در دفتر آقای خاتمی تشکيل شده است، جايی که هيچ امنيتی برای جلوگيری از شنود وجود ندارد.