اظهارات مجتبی واحدی عليه رضا پهلوی؛ انتقاد يا افترا؟ بهداد مرشدی

اخيرا مقاله انتقادی از جانب سيد مجتبی واحدی، مشاور آقای مهدی کروبی، در ارتباط با رضا پهلوی منتشر گرديده است. بخش عمده اين مقاله به انتقاد از برخی شبهات از متن مصاحبه رضا پهلوی با نشريه فوکوس پرداخته است که دفتر جناب پهلوی آن را مغاير با ادبيات ايشان خوانده و خواستار انتشار نسخه اصلی مصاحبه به زبان انگليسی گرديده، به همين دليل نگارنده به‌دليل در جريان بودن مکاتبات و عدم دريافت جوابيه از سوی نشريه فوکوس از هر گونه اظهار نظر در اين‌باره خودداری می‌کند.

انتقاد و اظهار نظر در راستای آزادی بيان از حقوق ابتدايی بشر همه انسان‌ها است و البته قانون نيز محدوده اين آزادی را دقيقا ترسيم نموده است. جناب واحدی مقيم ايالت ويرجينيا ايالات متحده امريکا هستند و به اين لحاظ تابع قوانين و مقررات ايالتی و فدرال می‌باشند. لازم به ذکر است که در کشورهای متمدن و جهان آزاد اساسا حق حاکميت قانون يک از بنيادی ترين مبانی ليبرال دموکراسی بوده و همه شهروندان در برابر قانون يکسان و برابر هستند و از هيچ‌گونه مصونيتی برخوردار نيستند. از جمله موارد محدود کننده آزادی بيان، مواردی است که به واسطه تعرض به حقوق ديگر شهروندان جرم محسوب می‌شوند. افترا، تهمت، توهين و نژادپرستی از چنين مصاديقی هستند که بسته به حوزه قضايی و قوانين مدون، پيگرد حقوقی و مجازات کيفری متناسبی با نوع و شدت قانون شکنی را در پی دارد.

صرف‌نظر از قياس مع‌الفارقی که جناب واحدی انجام داده‌اند و رضا پهلوی را که در هنگام ترک ايران نوجوانی ۱۷ ساله بوده و هيچ منصب حکومتی نداشته را با مجتبی خامنه‌ای که مظنون به فساد مالی و دست داشتن در سرکوب های سال ۸۸ است، مقايسه کرده‌اند، دو نکته در نوشتار ايشان به‌شدت جای تامل دارد که می‌تواند طبق قوانين ايالت ويرجينيا از مصاديق محتوای افترا آميز محسوب گردد.

سه شرط لازم برای احراز افترا به موجب قوانين ويرجينيا شامل (۱) انتشار (۲)محتوای قابل پيگرد حقوقی همراه با (۳) قصور افترا زننده خواه با نيت بد و يا از روی سهل‌انگاری است. محتوای قابل پيگرد حقوقی شامل نوشتار يا گفتار به محتوايی خطاب می‌گردد که دروغ باشد و به نام نيک و شهرت شخص مورد خطاب لطمه وارد سازد و پس از انتشار حداقل توسط شخص ثالث ديگری ديده و يا شنيده شده باشد. اين محتوا می‌تواند شامل کنايه، استنباط، اشاره به صورت ضمنی و يا القاء باشد.

جناب واحدی در بخشی از نوشتار خويش اينگونه استنباط کرده‌اند:

«کسی که سی و سه سال پس از اقدام اکثريت قاطع ملت ايران برای تغيير رژيم، همچنان رژيم سابق را پابرجا و خود را شاه ايران می داند احتمالاً اگر به جای پدرش بود به آسانی تن به ترک کشور نمی داد و دوره کشتار معترضان، بسيار طولانی می گرديد».

ايشان، رضا پهلوی را تلويحا يک «مجرم بالقوه» خوانده‌اند در صورتی که پيش‌فرض ايشان از مصاحبه مورد مناقشه‌ای حاصل گرديده که تا زمان انتشار جوابيه نشريه فوکوس، قطعيت نداشته و فارغ از پيش‌فرض مخدوش اساسا رضا پهلوی هرگز نمی‌توانسته به جای پدر فقيدش باشد و از همه مهم‌تر شخصيت سياسی خوشنامی همچون رضا پهلوی که همواره بر جهان‌شمول بودن حقوق بشر تاکيد داشته و اعتقاد عميق وی به پاسداشت اعلاميه جهانی حقوق بشر و عمل‌کرد او نشانگر دفاع بی‌قيد و شرط وی از حقوق بشر مردم ستم‌ديده ايران بوده، چگونه می‌توانسته حتی نيت ارتکاب جرم و نقض حقوق بشر را داشته باشد چه برسد به اتهام بی اساسی همچون «طولانی‌تر شدن کشتار معترضان»؟ آيا اين استنباط غير منطقی به نام نيک رضا پهلوی مخصوصا پس از تلاش شبانه روزی وی و تيم مجرب حقوقی‌اش ظرف ۶ ماه گذشته برای ارجاع وضعيت بحرانی حقوق بشر در ايران به ديوان کيفری بين المللی از طريق شورای امنيت و آغاز تحقيقات قضايی عليه علی خامنه‌ای به اتهام جنايت عليه بشريت، لطمه نمی‌زند؟

جناب واحدی همچنين در بخش ديگری از نوشتار خويش برای مقايسه رضا پهلوی با مجتبی خامنه‌ای شوربختانه به اظهارات کذب احمد علی مسعود انصاری متوسل می‌شود:

«ابهامات واتهامات مالی که پيرامون مجتبی خامنه‌ای مطرح می‌شود نيز کمتر از مسائلی نيست که برخی نزديکان خانواده پهلوی در مورد مبالغ خارج شده از کشور توسط آن خانواده مطرح کرده‌اند و رضا پهلوی هم اکنون وارث آنهاست.»

احمد علی مسعود انصاری فرد سابقه‌داری است که در دادگاه فدرال امريکا به جرم کلاهبرداری و خيانت در امانت محکوم شده است و تمام ثروت موروثی رضا پهلوی يعنی مبلغ ۲۵ ميليون دلار (از مجموع ۶۲ ميليون دلار دارايی محمدرضا پهلوی پس از خروج از ايران) بر باد داد و تنها ۲۷۰۰۰ دلار از اين مبلغ باقی گذاشت، البته علی رغم محکوميت در دادگاه فدرال امريکا و رای دادگاه مبنی بر پرداخت مجموعا ۹/۳ ميليون دلار خسارت و جريمه، اعلام ورشکستگی نمود و بعد ها به ايران رفت و با سيمای ج.ا. مصاحبه نمود.

واقعا جای تاسف دارد که جناب واحدی علی رغم آگاهی از مصاحبه ای که جناب پهلوی با وبگاه خبری آقای واحدی يعنی صبح امروز داشتند، دست به باز نشر ادعاهای کذب شخصی زدند که اسناد محکوميت وی در فضای مجازی در دسترس همگان بوده است. رضا پهلوی صراحتا در اين مصاحبه نظر خويش درباره "اظهارات بی اساس و ادعاهای بی مورد" را بيان کرده است

تکرار اظهارات بی اساس محکوم شدگان به کلاه برداری علاوه بر اينکه تمامی دارايی رضا پهلوی در اسناد دادگاه موجود است، تنها می‌تواند به لطمه زدن به نام نيک و شفافيت رضا پهلوی منتهی شود. ضمن اينکه اين حق برای رضا پهلوی طبق قوانين ايالتی ويرجينيا محفوظ است که تا ۱۲ ماه بعد از انتشار محتوای افترا آميز اقدام به پيگرد حقوقی کند، به هر روی به عنوان يک شهروند قانونمند اميدوارم که جناب واحدی اظهارات بالقوه افترا آميز را پس گرفته و از آنجا که در اين زمينه مسئوليت حقوقی دارند فارغ از نيت شان نسبت به تصحيح عاجل اين اشتباهات اقدام نمايند. نقد و انتقاد سازنده موجب بهبود عملکرد افراد ميشود و اميد است تا در انتقادات از هر گونه اظهار نظر غير موثق و ناصحيح خودداری شود و همگان به قوانين احترام بگذاريم.