"ديکتاتور متشکريم"، حسن مکارمی

اين شعار در ميان مردم حاضر در خيابان‌ها و پس از اعلام نام روحانی به‌عنوان رئيس‌جمهور در يازدهمين دوره رياست جمهوری شنيده شد. بازتاب اين شعار در رسانه‌ها به‌ گونه‌ای بود که دير به چشم و گوش من آمد. در همين حال طی دو مصاحبه با روزنامه فرانسوی ليبراسيون و روزنامه پرتقالی پوبليکا به چند پرسش پاسخ دادم. دقت بيشتر در اين پرسش و پاسخ‌ها مرا به دريافت درايت دسته‌جمعی و ظرافت و گويايی شعار "ديکتاتور متشکريم" واداشت

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

ويژه خبرنامه گويا

ترجمه اين چند پرسش و پاسخ کوتاه : ليبراسيون ، مصاحبه با ژان پير پرن، شانزدهم ژوين ٢٠١٣

پرسش : در مورد انتخاب روحانی چه فکر می کنيد؟ حسن مکارمی روانکاو و پژوهشگر ايرانی ساکن پاريس ، گفت:" فکر نمی کنم که انتخاب روحانی به شيوه کارکرد مدارای رهبری باز گردد. فکر می کنم که اين کار او کاملا حساب شده است. انتخاب روحانی به او اجازه خواهد داد تا در مورد پرونده هسته ای زمان بدست آورد، اوضاع را آرام کند به مشکلات اقتصادی وحشتناک در ايران سر و سامان دهد. ..... خوشحالم . جنگ به تاخير افتاد. امشب، آرام می خوابم".

مصاحبه با "سوفيا لورنا"، روزنامه نگار روزنامه پرتغالی " پوبليکا"، ٢٣ ژوين ٢٠١٣ زير عنوان "انتخاب مرد نظام و اميد مخالفان نظام "، در مورد انتخابات اخير در ايران:

چکيده منتشر شده: حسن مکارمی ، پژوهشگر ايرانی که در پاريس زندگی می کند، به پوبليکا چنين گفت: " از ميان شش نامزد رياست جمهوری نزديک به رهبر ، در انتخاباتی بدون دستکاری، به طور طبيعی, ايرانيان نامزدی را انتخاب کردند که بيش از همه در رفتار، گرايش و سليقه از رهبرفاصله داشت ، در اين جا تمام افرادی که خود را خارج از دايره نفوذ رهبر می دانند ، برنده شدند، به نوعی خود رهبر نيز برنده است, چرا که بدون پرداخت هزينه ای بالا از بن بست خود سا خته ١٣٩٨ بيرون آمد.

متن تمامی اين مصاحبه:

پرسش: گروهی از کارشناسان می گويند که تناقض بزرگ اين انتخابات در اينست که گويی همه پيروز شده اند، اصلاح طلبان بر اين باورند که ميتوانند جايی در فضای سياسی بيآبند، نظام به دنبال بازگشت به نوعی حالت عادی پس از سال ١٣٩٨وقايع است.نظر شما چيست؟
پاسخ: بدون شک تقسيم بندی ايرانيان و رهبرانشان در شرايط موجود بيشتر به زاويه ديد تماشاگر بستگی دارد. ده ها سال است که احزاب سياسی جاندار و سازمان يافته در ايران وجود ندارند. احزابی که از راه نمايندگان منتخب وابسته به خود، بتوانند طبقات و تمايلات فرهنگی و آرزوهای شهروندان را منعکس کنند.

پرسش : روحانی از آزادی زندانيان سياسی و نوشتن منشور حقوق مدنی سخن گفته است. آيا واقعا می خواهد اين کار را انجام دهد؟ و ايا اين کار ممکن است؟
پاسخ: حق با شماست، سوال واقعی اين است: "آيا اين کارها ممکن است؟ ". روحانی به تازگی گفته است که چنين تصميمی به هرسه قوه بستگی دارد و نه فقط تنها به او. رهبران دو قوه ديگر مقننه و قضايی ، برادران لاريجانی هستند که به رهبر بسيار نزديک اند، از سخنان روحانی چنين می توان استنباط کرد که چنين تصميمی به نظر رهبر بستگی دارد و زمان می برد. منطقا، می توان تصور کرد که روحانی تمام امکانات خود را بکار خواهد برد تا به تعهدات خود در اين زمينه عمل کند.

پرسش: آيا احتمال آشتی بين نظام و جوانان ايران وجود دارد؟ آيا ممکن است که نظام هنوز بر اين باور باشد؟
پاسخ: خامنه ای و پيرامونيان نزديکش چنين پرسشی را مطرح نمی کنند، چرا که بحران سخت تر بين زنان است و نظام. مشکلی که در ابعاد گوناگون اساسی بن بست رسيده است. حتی اگر خامنه ای در آشتی با مردان جوان به توافق برسد، تفاهم با زنان جوان ناممکن است. مثال ساده ای بزنيم ، در ايران درهای استاديوم فوتبال بر روی زنان چون تماشاگر، بسته است با وجود پيروزی تيم فوتبال ايران در کره جنوبی آنهم يک روز پس از پيروزی روحانی در انتخابات، نظام نتوانست اقدام بجايی در گشودن درب استاديوم برروی آنها انجام دهد.

پرسش: آيا روحانی می تواند در تعريف استراتژی هسته ای نقشی داشته باشند؟ آيا می تواند خامنه ای را به تغييرعقيده وا دارد آنهم بدون درخواست کاهش تحريم های بين المللی؟
پاسخ: ما در اينجا با چهار متغير بسيار پيچيده و بدون شک ناروشن روبرو هستيم.
الف: مسئله هسته ای در سطوح مختلف و تقريبا برای همه، موضوع اختلاف بين نيروهای سياسی عمده در جهان است، که نقش مهمی در تعادل جهان بازی می کند.
ب : ساختار و سازمان قدرت سياسی و تصميم گيری در ايران. رهبر چه بر اساس قانون اساسی ونيز سياست اجرايی ٣٤ سال گذشته، دارای قدرت مطلق است، عملا برای يک عمر انتخاب شده ودر مقابل هيچ کس پاسخگونيست.با اين ويژگی که خامنه ای در اساس ساختار روانی دشمن ستيز (اگر چه خيالی) و امنيتی است.
ج : انرژی هسته ای و استفاده های صلح آميز و نظامی از آن و پيچيدگی تسلط بر فن آوری آن، برای پاره ای از مردم امروز ايران ممکن است به معنای نماد استقلال است، به ويژه در منطقه ای که چندين کشور درحال حاضر دارای انرژی هسته ای هستند.
د : و در نهايت، مناقشه اسرائيل و فلسطين که بيش از ٦٠ سال است مخل نظم منطقه است. و مسئله هسته ای ايران جزيی از اين پرونده است. بنابراين، بله روحانی به عنوان رئيس شورای امنيت ملی، به نمايندگی از تمام جريانات درون نظام، اما نه لزوما موافق با خامنه ای، ممکن است مذاکرات را تحت تاثير قرار دهد. پيش بينی در مورد آينده غير ممکن است، مگر آنکه نظر رهبردر مورد پرونده اتمی پيش از آنکه شورای نگهبان قانون اساسی، صلاحيت روحانی را تاييد کرده باشد تعديل شده باشد. به عبارت ديگر، رهبر با به قدرت رسيدن فردی نه چندان نزديک به خود برای گام برداری در جهت تعديل نظرات خود موافقت کرده است. آيا دست اندرکاران در سطح ايران و جهان می توانند از اين لحظه تاريخی استفاده کنند؟ تاريخ پاسخ مارا خواهد داد.

حسن مکارمی، روانکاو پژوهشگر