فارس: پيوند مرموز کاهش نرخ دلار در بازار و کاهش واردات

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، نوسانات نرخ ارز در يک سال و نيم گذشته آثار فراوانی بر قيمت کالاهای اساسی و به تبع بر ساير کالاها داشته است به نحوی که بر اساس آمارهای بانک مرکزی می‌توان گفت قيمت انواع کالاها به دليل نوسانات نرخ ارز در يک‌سال گذشته ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزايش داشته است.

با خلق حماسه سياسی در روز ۲۴ خردادماه ورق برگشت و بسياری از اتفاقاتی که در يک سال و نيم گذشته رخ داده بود، حالت معکوس به خود گرفت.

بيشترين تاثير انتخاب حسن روحانی به عنوان رئيس جمهور دولت يازدهم در بازار ارز، سکه ، طلا و بورس خودنمايی کرد تا آنجا که جو روانی ايجاد شده در بازار باعث کاهش شديد قيمت دلار از ۳۶۰۰ تومان به ۳۲۰۰ و يا حتی پايين‌تر هم شد و در کنار آن نيز قيمت سکه و طلا که به دليل کاهش قيمت جهانی آن کاهش قابل توجهی داشت بنحوی که قيمت سکه طرح قديم در روز گذشته به زير يک ميليون تومان هم رسيد.

با رصد در اخبار مربوط به بورس اوراق بهادار می‌توان به اين نتيجه رسيد که آثار حماسه سياسی ۲۴ خردادماه در بازار بورس نيز بی‌نظير بوده و تا روز گذشته شاخص از ۵۵ هزار واحد نيز عبور کرده است.

البته به عقيده برخی کارشناسان در شرايطی که توليد با حداقل ظرفيت خود کار می‌کند و رشد اقتصادی کمتر از صفر درصد است، رشد شاخص‌های بورس می تواند معانی ديگری هم داشته باشد که در اين مقال نمی‌گنجد.

در اينجا يک سوال اساسی مطرح است و آن اين است که آيا دليل کاهش قيمت انواع ارز فقط به خاطر جو روانی ناشی از انتخاب حسن روحانی به عنوان رئيس دولت يازدهم بوده است يا عوامل ديگری نظير ايجاد روابط مثبت خارجی و يا گشايش قابل توجه در مبادلات مالی خارج کشور رخ داده است.

*‌ دولت دلار را با قيمت ۳ هزار تومان به روحانی تحويل می دهد

اسداله عسگراولادی در پاسخ به اين سوال می‌گويد: به هيچ کدام از اين موارد که گفتيد ربطی ندارد،در حال حاضر واردات به کمترين ميزان خود رسيده و ثبت سفارش انجام نمی‌شود. بانک مرکزی و مرکز مبادلات ارزی دلاری در اختيار واردکنندگان قرار نمی‌دهند و کالاهای وارد شده در گمرکات جنوبی کشور در انتظار دلار است تا بتوانند وارد کشو شوند. در حال حاضر مقدار زيادی کالا در گمرکات انبار شده است.

اين تاجر کهنه کار می گويد: شايد انتخاب آقای روحانی به لحاظ روانی در بازار تأثيرگذار باشد و اين تصور وجود داشته باشد که با روی کار آمدن وی ايران با غرب وارد مذاکره می‌شود. شايد قيمت اسکناس دلار پايين آمده باشد و آنهم به اين دليل است که مردم پول خود را در بازار نقد می‌کنند، اما حواله کم شده است. دولت به دنبال آن است تا دلار را با قيمت ۳ هزار تومان به دولت يازدهم تحويل دهد.

*‌ مشکل کاهش واردات را در بانک مرکزی دنبال کنيد

در مقابل کيومرث کرمانشاهی نيز در واکنش به اينکه عسگر اولادی از انجام نشدن ثبت سفارش و کاهش واردات به عنوان دلايلی برای کاهش قيمت دلار اعلام می‌کند می‌گويد: اينکه صادرات غير نفتی از واردات پيشی گرفته است آرزوی ديرينه ما بوده اما نکته منفی در اينجا کاهش حجم تجارت خارجی کشور است به نحوی که صادرات غير نفتی با احتساب ميعانات نفتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱.۷ درصدی و بدون احتساب ميعانات گازی رشد ۷ درصدی داشته است، اما واردات نسبت به سه ماهه سال قبل کاهش ۲۶ درصدی داشته است و اين درحالی است که در آمار دو ماهه اين شاخص کاهش ۳۳ درصدی داشته است. صادرات بايد از واردات پيشی بگيرد اما نبايد حجم تجارت خارجی کاهش پيدا کند.

معاون کل سازمان توسعه تجارت معتقد است: سال گذشته حجم واردات کشور ۵۳ ميليارد دلار بود که ۱۱ ميليارد دلار آن به واردات کالای اساسی مربوط می‌شد و ۹۰ درصد از مابقی آن مربوط به مواد اوليه خطوط توليد کشور بوده و کمتر از ۱۰ درصد کالای مصرفی وارد شد. سال گذشته حجم واردات کشور ۵۳ ميليارد دلار و صادرات غيرنفتی ۴۱ ميليارد دلار بوده يعنی حجم تجارت ما ۹۴ ميليارد دلار بوده که سهم ۳ ماهه اول سال ۲۳.۵ ميليارد دلار در سال گذشته بوده است درحاليکه در سال جاری حجم تجارت ما در ۳ ماهه ۱۹.۲ ميليارد بوده که اين به مشکل واردات مربوط می‌شود. هيچ مشکلی در سيستم ثبت سفارش کشور وجود ندارد و ثبت سفارش انجام می‌شود اما اگر می‌خواهيد به دنبال مشکل کاهش واردات باشيد بايد آن را در بانک مرکزی و تخصيص ارز دنبال کنيد.

به نظر می‌رسد در شرايط فعلی و با کاهش واردات در اينده نه چندان دور با کاهش کالا در بخش‌های مختلف توليدی مواجه خواهيم بود به نحوی که شايد مشکل تامين مواد اوليه صنعتی جزو اولين مشکلاتی باشد که دولت يازدهم بايد برای آن يک راهکار اساسی پيدا کند. از طرفی ديگر علی‌رغم اينکه برخی کارشناسان وضعيت موجودی کالاهای اساسی را نامناسب اعلام می‌کنند اما مسئولين دولتی از انبارهای مملو از کالا خبر می‌دهند و اعلام می‌کنند ذخاير کالاهای اساسی به حد کفايت وجود دارد هرچند که مهدی غضنفری پس از ارائه گزارش به حسن روحانی اعلام کرده بود ذخاير کالاهای اساسی را تا ۶ ماه آينده تحويل خواهد داد اما در آخرين اظهارنظر خود رقم ۶ ماه را به ۳ ماه کاهش داد.

از طرفی ديگر، تعلل بيش از يک ميليون تن کالاهای اساسی در بنادر جنوبی کشور از ديگر مشکلات در تامين اين گروه از کالاها بوده است که ظاهراً با دستور ويژه محمود احمدی‌نژاد بانک مرکزی سر کيسه‌را شل کرده و با ارز ۱۲۲۶تومانی ترخيص بيش از يک ميليون تن کالای اساسی را آغاز کرده است.

گزارش از رضا کيميايی