ناگفته‌های وزیر خارجه سوئد از سفر به تهران

تدبیر: حضور در دستگاه دیپلماسی سوئد در خانواده او موروثی بوده است. "کارل بیلت" وزیر امور خارجه سوئد متولد سال 1949 میلادی است و جد پدری اش از دیپلمات های وزارت امور خارجه سوئد بوده است و همین موضوع انگیزه ای بود تا او نیز بخواهد در آینده دیپلمات شود.

"کارل بیلت" سابقه میانجی گری و عهده داری ماموریت ویژه از سوی کشورش و سازمان ملل متحد در بحران های پیچیده ای از جمله بحران بالکان در کارنامه خود دارد.

تدبیر:هدف شما از سفر به تهران چه بود و نتیجه این سفر را چگونه ارزیابی می کنید؟

کارل بیلت: ما در سفر به تهران چند هدف را در نظر گرفته بودیم.نخست آن که دولت جدید ایران نشانه هایی از گشایش فضا در داخل اما به صورت محتاطانه نشان داده است. این نکته مهمی است چرا که می تواند تحولات را در مسیر صحیحی قرار دهد. نکته دوم آن که ما خواستار تقویت و ادامه روند پیشرفت در مذاکرات بر سر برنامه فناوری هسته ای ایران هستیم. نکته سوم آن که بیش از 100 هزار نفر که دارای تبار ایرانی هستند در سوئد زندگی می کنند. این بدان معناست که روابطی قوی میان دو کشور وجود دارد و از این رو امنیت روابط دوجانبه از اهمیت زیادی برخوردار است. من به صورت بی پرده و باز درباره موضوعات مختلفی با مقام های سیاسی ایران مذاکره کردم از جمله مسائل منطقه ای ایران و مسائل مرتبط با روابط دوجانبه آن کشور با سود. یکی از مسائلی که همواره دغدغه دولت سود بوده و در تمام مذاکرات ما با هیئت های ایرانی مطرح شد وضعیت حقوق بشر در آن کشور بود.

تدبیر:پیش از سفر به ایران شما گفته بودید که باید از فرصت ایجاد شده برای تعامل با ایران و پنجره باز شده در این زمینه به خوبی استفاده کرد. به نظر شما این پنجره تا چه زمانی باز خواهد ماند؟ چه گام هایی باید از سوی ایران و غرب برای استفاده از این فرصت برداشته شوند؟

کارل بیلت: شما نباید فراموش کنید که اکنون مفاد مورد توافق در مذاکرات موقت هسته ای در حال اجراست. گزارش ها از دیدارهای ماهانه نشان می دهند که مذاکرات در سطح فنی در حال پیشرفت است. توافق جامع و نهایی هسته ای ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 باید قبل از ضرب الاجل تعیین شده در ماه جولای آینده توافق نهایی و جامع حاصل شود.

تدبیر:علت علاقه سوئد به گسترش روابط با ایران چیست؟

کارل بیلت: فارغ از عادی سازی بیش تر روابط میان ایران و سوئد، همسایگان و کشورهای خارجی از توافق با ایران سود خواهند برد. روابط میان ایران و سوئد به سال ها قبل باز می گردد. دو کشور پیشینه ای طولانی در روابط دوجانبه دارند از جمله آن ها می توان به روابط مهم تجاری میان دو کشور اشاره کرد. بیش از صدهزار ایرانی ساکن سوئد هستند.

تدبیر:اتحادیه اروپا از تمایل به کاهش تحریم های وضع شده علیه ایران سخن گفته است. نظر شما درباره تاثیر "دیپلماسی عمومی" دولت روحانی بر اتخاذ این رویکرد تازه از سوی کشورهای عضو اتحادیه اروپا چیست؟

کارل بیلت: اتحادیه اروپا بسته ای پیشنهادی را ارائه کرده که در آن تحریم های به طور محدود قابل رفع شدن هستند. این بسته بخشی از توافق موقت کشورهای اروپایی با ایران بر سر برنامه هسته ای آن کشور بوده اما قابل بازگشت و تغییر است. با این حال، تمایل دولت تازه ایران تحت زمامداری رییس جمهور روحانی درباره مذاکره با کشورهای دیگر برای رسیدن به راه حلی جامع نکته ای قطعی و قابل توجه است.

تدبیر:موضع دولت سوئد در قبال برنامه هسته ای ایران چیست؟

کارل بیلت:دولت سوئد از "کاترین اشتون" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و گروه 1+5 برای دستیابی به راه حلی دیپلماتیک برای موضوع هسته ای ایران قویا حمایت می کند. تنها راه حل طولانی مدت برای حل این موضوع ادامه مذاکرات است. توافق جامع و نهایی باید تضمین کننده این موضوع باشد که برنامه هسته ای ایران صرفا با ماهیت صلح آمیز خواهد بود.

تدبیر:شما پیش تر گفته بودید که رژیم اسرائیل خطری عمده برای مذاکرات دیپماتیک میان ایران و کشورهای غربی درباره برنامه هسته ای آن کشور است. دولت سوئد همواره از حقوق فلسطینیان علیه نقض قوانین و معیارهای بین المللی از سوی اسرائیلی ها در قبال آنان دفاع کرده است. نظر شما درباره میزان قدرت "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر اسرائیل و لابی آیپک برای اعمال فشار بر اتحادیه اروپا و امریکا به منظور اعمال فشار بر کشورهای غربی در مسیر مذاکره با ایران چیست؟ آیا چنین فشاری از سوی رژیم اسرائیل بر دولت سوئد نیز وجود دارد؟

کارل بیلت:در مسیر موفقیت نهایی مذاکرات خطرات عمده وجود دارد و سخت کوشی دو طرف سبب خواهد شد تا این موانع برطرف شوند. من گمان می کنم که توافق نهایی و جامع در مورد برنامه هسته ای ایران به نفع تمامی طرفین خواهد بود.

تدبیر:آیا نمایندگان صنعتی و تجاری سوئد شما را در سفر اخیرتان به تهران همراهی کردند؟ شرکت های سوئدی به منظور گسترش روابط با ایران چه برنامه ای را مدنظر قرار داده اند؟

کارل بلیت: در سفر اخیر من به تهران هیچ نماینده تجاری یا صنعتی ای ما را همراهی نکرده بود. با شرایط کنونی تحریم ها علیه ایران، نگرانی های موجود برای گسرش روابط تجاری با ایران هنوز هم وجود دارد و به همین دلیل تلاش عمومی به منظور همکاری با ایران در زمینه اقتصادی محدود شده است. با این حال، باید بگویم که سوئد به تشویق شرکت های تجاری برای تجارت قانونی با ایران ادامه خواهد داد. من در سفر اخیرم به تهران به همتایان ایرانی ام گفتم که توافق نهایی هسته ای به آنان اجازه خواهد داد تا با رفع تحریم ها ظرفیت های آن کشور برای همکاری های اقتصادی با سایر کشورهای جهان افزایش یابد.

تدبیر:سوئد تجربه خوبی در زمینه کاهش نابرابری های اجتماعی و فقر از طریق به کارگیری مدل اقتصادی دولت رفاهی داشته است. آیا شما فکر می کنید یران می تواند از تجارب سوئد در عرصه اقتصادی برای فائق آمدن بر چالش ها بهره گیرد؟

کارل بیلت: واقعیت آن است که وضعیت اقتصادی و اجتماعی دو کشور ایران و سوئد تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. با این حال اگر تجارب سوئد در این زمینه می تواند یاری رسان باشد چرا که نه؟

تدبیر:آیا تیم همراه شما در سفر به تهران درباره امکان گسترش همکاری ها در حوزه فرهنگی و آموزشی نیز با مسئولان ایرانی گفت و گو کردند؟

کارل بیلت:ما در این سفر درباره مسائل ایران و منطقه و هم چنین روابط دوجانبه ایران و سوئد با مقام های ایرانی مذاکره کردیم. با این حال موضوع بحث ها بیش تر سیاسی بود. برنامه سفر من به شهر اصفهان شامل آموختن بیش تر درباره تاریخ و فرهنگ غنی ایران بود. من مطمئن هستم که ظرفیت های زیادی برای افزایش تبادلات آموزشی و فرهنگی میان ایران و سوئد در آینده وجود خواهد داشت.

تدبیر:تعداد زیادی از مهاجران ایرانی ساکن کشور سوئد هستند. آیا سوئد برنامه ای را برای تسهیل شرایط صدور روادید برای ایرانیان در نظر دارد؟ نظر شما درباره امکان تقویت صنعت جهانگردی میان تهران – استکهلم چیست؟

کارل بیلت:ما هنوز برنامه ای جداگانه برای صدور روادید برای ایرانیان را تنظیم نکرده اید. با این وجود، همانگونه که پیش تر ذکر کردم بیش از 100 هزار ایرانی ساکن سوئد هستند و در ارتباط با کشورشان. آنان پلی میان دو کشور می باشند. افزایش سفر شهروندان دو کشور و توسعه صنعت جانگردی امری است که نفعی متقابل برای ایران و سوئد خواهد داشت.

تدبیر:موضع دولت سوئد در قبال رویکرد "میانه روانه" اعلام شده از سوی دولت روحانی در قبال مسائل مختلف چیست. آیا شما نسبت به امکان عملی شدن اصلاحات در ایران امیدوار هستید؟

کارل بیلت: واضح است که در سطح بین المللی رییس جمهور روحانی در زمینه مذاکرات هسته ای بسیار فعال است. با این حال تردیدی ندارم که او در عرصه اجرای اصلاحات داخلی در ایران با چالش های متعددی مواجه خواهد بود که تنها محدود به حوزه اقتصاد نمی شود. این چالش ها در زمینه حقوق بشر از جمله آزادی بیان و عقیده نیز وجود خواهند داشت.