بلوچ‌ها و روز جهانی قربانيان ناپديد شدن‌های اجباری، عبدالستار دوشوکی

پاکستان به دلايل مختلف و به‌درستی خطرناکترين و بزرگترين ناقض کنوانسيون (ميثاق) بين‌المللی حمايت از تمامی اشخاص در برابر ناپديد شدن اجباری است و بلوچ‌ها بزرگترين قربانی ناپديد شدن اجباری توسط نهادهای نظامی و امنيتی پاکستان در جهان هستند

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

امروز شنبه ۳۰ اوت برابر با ۸ شهريور ماه روز جهانی قربانيان ناپديد شدن های اجباری (International Day of the Victims of Enforced Disappearances)، توسط مجمع عمومی سازمان ملل نامگذاری شده است. مبارزه با ناپديد شدن های اجباری توسط خانواده های قربانيان و نهادهای غير دولتی در برخی از کشورهای آمريکای لاتين از جمله کلمبيا، بوليوی، آرژانتين و شيلی در سال ۱۳۵۹ آغاز شد. اعلاميه جهانی حمايت از اشخاص ناپديد شده اجباری طی قطعنامه شماره ١٣٣/۴۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ١٨ دسامبر ١۹۹٢ به تصويب رسيد، که در آن شيوه سيستماتيک ناپديد شدن های اجباری توسط ديکتاتورهای نظامی جرم عليه بشريت تلقی شده است. در طی ۲۲ سال گذشته قطعنامه های متعددی در اين مورد توسط سازمان ملل تصويب شده است. از جمله قطعنامه شماره ۲۰۹/۶۵ که در دسامبر سال ۲۰۱۰ تصويب شد که ۳۰ اوت را بعنوان روز جهانی قربانيان ناپديد شدن های اجباری نامگذاری نمود.

"ناپديد" کردن اشکال مختلفی را در بر می‌ گيرد. بازداشت مخفيانه در زندان و يا خانه ‌های امن، محروم کردن خانواده‌ ها از اطلاعات در باره محل بازداشت و سرنوشت زندانی، آدم ربايی که گاه منجر به کشتن می‌ شود. "ناپديد" کردن افراد بدترين ستمی است که فعالان حقوق بشر، مخالفان، روزنامه نگاران مستقل و مدافعان آزادی بيان را که همواره در خط اول مبارزه با رژيم‌ های مستبد قرار دارند، هدف قرار می ‌دهد. ديکتاتورها علاوه بر سانسور سخن آزاد و عدالت، به پرسشگران و حاملان اين صداها نيز يورش می برند. اين اقدامات نه تنها نقض فاحش حقوق جهانی و عملی شيطانی بلکه در برخی مواقع حتا نقض حق حاکميت دولت است. در همين خصوص “کار گروه ناپديد شدن‌ های اجباری و غير داوطلبانه“، توسط سازمان ملل برای بررسی شکايات در خصوص اشخاص ناپديد شده اجباری تشکيل شده است که موارد ارعاب، آزار و اذيت يا انتقام از بستگان افراد ناپديد شده را به آگاهی دولت های مربوطه و افکار عمومی می رساند.

امروز ديکتاتورهای نظامی از صحنه سياست آمريکای جنوبی محو شده اند و آن کشورها در مسير احيای دمکراسی، پيشرفت و احترام به کرامت انسانی در حرکتند. حتی ديکتاتورهای خاور دور نيز از صحنه روزگار رخت بربستند. تا امروز تنها ٩٠ کشور در جهان کنوانسيون (ميثاق) بين المللی حمايت از تمامی اشخاص در برابر ناپديد شدن اجباری را امضا و ٢٩ کشور آنرا رسما تصويب کرده‌اند. شوربختانه برخی از کشورها عمدتا در منطقه خاور ميانه از جمله سوريه، پاکستان و سريلانکا و همچنين گروه های تروريستی مسلمان نظير داعش و بوکوحرام پرچمدار زير پا گذاشتن عميق ترين ارزش های انسانی، جنايت عليه بشريت و نقض سيستماتيک حقوق بشر بخصوص از منظر ربودن و ناپديد شدن های اجباری هستند. بان کی مون دبير کل سازمان ملل متحد در پيامی به همين مناسبت ربودن انسان ها و شکنجه آنها در بازداشتگاه های مخفی را محکوم کرده است. گزارشگران بدون مرز نيز تائيد می ‌کند که کشورهای زيادی هنوز قوانين جهانی را در اين باره نقض می‌ کنند و تاکيد کرده است برخی از کشورها از جمله ايران و چين از ناپديد کردن اجباری و بازداشت ‌های غير قضايی بعنوان ابزاری در خدمت سانسور آزادی بيان و سرکوب استفاده می‌ کنند؛ و از پاکستان بعنوان خطرناک ‌ترين کشور در اين زمينه ياد می کند.

پاکستان به دلايل مختلفی و به درستی خطرناکترين و بزرگترين ترين ناقض کنوانسيون مربوطه است. و بلوچها بزرگترين قربانی ناپديد شدن اجباری توسط نهادهای نظامی و امنيتی پاکستان در جهان هستند. اول اينکه بر خلاف کشورهايی نظير سوريه يا گروه های تروريستی مثل داعش و بوکوحرام که توسط سازمان ملل و نهادهای بين المللی و کشورهای غربی محکوم شده اند، پاکستان مورد حمايت غرب و دريافت کننده ميلياردها دلار کمک از کشورهای غربی و شرقی (چين و ژاپن) است. دوم اينکه بر خلاف سوريه پاکستان درگير جنگ داخلی تمام عيار نيست و مفقودشدگان در بلوچستان آدم های بيگناه غير نظامی هستند. سوم اينکه بيش از ۱۸ هزار بلوچ توسط نهادهای امنيتی و نظامی پاکستان ربوده شده اند و حتی دادگاه عالی پاکستان هم به اين امر اعتراض کرده و از ارتش و سرويس اطلاعاتی مخوف پاکستان ملقب به آی اِس آی (ISI) توضيح خواسته. چهارم اينکه تقريبا روزانه اجساد مثله شده قربانيان ربوده شده بلوچ در شهرهای مختلف پاکستان رها می شوند که تا کنون تعداد آنها قريب به دوهزار جسد می باشد. پنجم اينکه خانواده های قربانيان در کويته پاکستان به مدت ۲۰۴۱ روز اعتصاب غذای محدود کرده اند و برخی از خانواده های افراد مفقود شده نيز با راهپيمايی های هزاران کيلومتری و با پای پياده برای برجسته نمودن مخمصه مرگبار عزيزان خويش و جلب افکار عمومی جهان راهپيمايی کرده اند؛ اما متاسفانه رسانه های غربی و از جمله رسانه های فارسی زبان علاقه چندانی برای انعکاس اخبار مربوط به بلوچستان از خود نشان نداده اند و سکوت توجيه ناپذير را پيشه نموده اند. مبارزه مردم بلوچ از جمله گروه های مسلح ناسيوناليست بلوچ کاملا سکولار، دمکراتيک و بدور از هرگونه رنگ و بوی مذهبی است. اين در حالی است که پاکستان مولد اژدهای دوسر طالبان ـ القاعده می باشد که از آن فرزندان خلفی چون بوکوحرام و داعش زائيده شده اند. و ميزبان اساما بن لادن بود. اکنون نيز پاکستان برای به ظاهر مهار اين اژدها دنيا را شانتاژ و طلب باج می کند، و در اين بين بلوچ ها بزرگترين قربانی هستند.

ديروز (جمعه ۲۹ اوت) در آستانه روز جهانی قربانيان ناپديد شدن های اجباری سه سازمان معتبر بين المللی، عفو بين الملل (Amnesty International)، ديدبان حقوق بشر (Human Rights Watch) و کمسيون بين المللی حقوقدانان قضايی (International Commission of Jurists) در يک بيانيه مشترک بمناسبت روز جهانی قربانيان ناپديد شدن های اجباری حکومت پاکستان را بخاطر ربودن، شکنجه و ناپديد کردن افراد در کشور و بخصوص در بلوچستان محکوم کردند. در بيانيه آمده است : دولت پاکستان بجای پاسخگويی و رعايت حقوق بشر، "قانون حفاظت از پاکستان مصوبه ۲۰۱۴" را تصويب نموده که بر اساس آن ناپديد شدن افراد (شامل کسانی که در گذشته نيز ناپديد شده اند) و بازداشت آنها در مکانهای نامعلوم توسط نهادهای حکومتی قانونی می باشد و به نهادهای مختلف حکومتی، امنيتی و نظامی مصونيت کامل قضايی اعطاء کرده است. بيانيه می افزايد: اين اقدام تداوم بخشيدن قانونی و نگران کننده به عملکرد گستاخانه و مصونيت (از مجازات) در پاکستان را اشاعه می دهد که ترديد جدی در مورد نيت و اراده دولت در رابطه با احيای عدالت و حقوق بشر بوجود می آورد".

آنچه که به نقل از بيانيه مشترک در پاراگراف بالا خوانديد، از جانب سه معتبرترين نهاد بين المللی مدافع حقوق بشر است. اما دريغا که پاکستان هم پيمان غرب است و دولت ها و رسانه های غربی نه تنها تمايل چندانی برای پرداختن به نقض فاحش حقوق بشر در پاکستان و رسانه ای کردن آن ندارند، بلکه کمک های مالی خود را نيز افزايش می دهند. حتی خانم ناوی پيلای کميسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به پاکستان در مورد نقض گسترده حقوق بشر و ناپديد شدن های اجباری در بلوچستان هشدار داده است و از دولت پاکستان درخواست نموده تا اقدامات لازم را جهت رعايت حقوق بشر و بازگرداندن افراد مفقود شده بعمل آورد. اما همانگونه که در بيانیه مشترک سه نهاد بين المللی حقوق بشر مشاهده کرديم، دولت پاکستان بجای رعايت حقوق بشر، مصونيت قانونی به نهادهای امنيتی و نظامی خاطی اهداء کرده است. بر طبق گزارش مستند ويکی پديا (دانشنامه آزاد) که از ديده بان حقوق بشر نقل می کند "نقض حقوق بشر در بلوچستان ابعاد بسيار گسترده و فراگيری (اپيدميک) يافته است. بدينگونه مردم بيدفاع و بيگناه بلوچستان پاکستان قربانی کشتار آرام و بيصدا در جنگ فراموش شده ای هستند که بر آنها تحميل شده است، و صداهای معترضی که در سياهچالهای ناکجاآباد کشور جديدالتاسيس پاکستان خاموش می شوند، و طرفداران حقوق بشری که ترجيح می دهند حواسشان جای ديگر باشد.

دکتر عبدالستار دوشوکی
مدير مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن
شنبه ۳۰ اوت برابر با ۸ شهريور ۱۳۹۳
doshoki@balochstudy.com