خوش بينی ها به مذاکرات هسته ای با پيشنهادهای جديد

تهران - ايرنا - ديپلمات های غربی گفته اند که ايران می تواند سانتريفيوژهای بيشتری داشته باشد، اما بايد در تغذيه اورانيوم ميان آن ها تغيير صورت گيرد.

محمدجواد ظريف در گفت و گو با شبکه سی.سی.تی وی چين، نسبت به دستيابی به توافق جامع ابراز خوشبينی کرد. وزير خارجه درباره دستيابی به توافق جامع تا ۲۴ نوامبر گفت: دليل اينکه من نسبت به انجام توافق خوشبين هستم اين است که همه می دانند که گزينه جايگزين بدتر از انجام توافق است. در هر شرايطی تعدادی مخالف در همه پايتخت های امريکا، ايران و برخی کشورهای اروپايی وجود دارد.

در اثنای رايزنی های هسته ای ايران و ۱+۵ در نيويورک، يک رسانه امريکايی از طرح تازه ای خبر داده که از طرف امريکا و ساير کشورهای طرف مذاکره با ايران بر روی ميز قرار گرفته است.

روزنامه نيويورک تايمز با اشاره به اين پيشنهاد تازه به نقل از ديپلمات هايی ادعا کرده است: در صورت پذيرفته شدن اين طرح جديد، ايران بدون کاستن از تعداد سانتريفيوژهای موجود در تأسيسات غنی سازی هسته ای، اتصالات مربوط به تزريق اورانيوم به اين دستگاه ها را تغيير خواهد داد.

به نوشته اين رسانه، مقامات امريکايی به موجب اين طرح خواهان تغيير در اتصالات بين سانتريفيوژ های ايران شده اند تا در عين حال که غنی سازی اورانيوم در اين دستگاه ها حفظ می شود، ايران بتواند آن ها را در تأسيساتی که مستقر هستند حفظ کند و بدين ترتيب ديگر سخنی از برچيده شدن سانتريفيوژها نباشد و از سوی ديگر طرف مقابل نيز بتواند مدعی شود که زمان گريز هسته ای ايران به اندازه ای که مد نظرشان بود افزايش داشته است.

اين پيشنهاد که به وزير امور خارجه کشورمان در نيويورک ارائه شد، در ساير رسانه ها و محافل خبری غرب هم مورد توجه قرار گرفته است. خبرگزاری آسوشيتد پرس به نقل از منابع آگاه ديپلماتيک اعلام کرد: بر اساس پيشنهاد جديد امريکا، ايران می تواند سانتريفيوژهای بيشتری داشته باشد، اما با شرايط تازه ای که توافق خواهد شد.

يک مقام امريکايی درباره اين پيشنهاد می گويد: زمان بسياری می برد که بتوان يک آبشار راه اندازی کرد و اتصال لوله ها به سانتريفيوژها به يکديگر يک روند پرزحمت و زمانبر است. در همين رابطه کارشناسان غربی اعلام کرده اند که ايده تغيير در اتصال ميان سانتريفيوژها به شکل های مختلف در مذاکرات غرب با ايران در بيش از يک دهه گذشته وجود داشته است.

ايران در مذاکرات هسته ای پايبند منطق است

اين خبر که تاکنون با واکنش رسمی مقامات مذاکره کننده کشورمان و همچنين مسئولان غربی مواجه نشده است در حالی است که علی لاريجانی، رئيس مجلس شورای اسلامی در اظهاراتی تازه به انتقاد از سياست های کج دار و مريز مقامات امريکايی در جريان مذاکرات هسته ای پرداخته و گفته است: اينکه امريکايی ها در آستانه مذاکرات هسته ای با حرف های نسنجيده و کودکانه قصد انحراف در بحث هسته ای را دارند، روحيه ديگر همان خوی استکباری امريکا است که وقتی در مبارزه با ايران عاجز شدند و در مذاکرات هم نتوانستند تحميلی ايجاد کنند به بايد و نبايد های غير منطقی در حد و اندازه فعاليت های هسته ای ايران روی آوردند و خط و نشان کشيدند. رئيس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر اين اقدامات را به عنوان مانور مهربانی انجام می دهند بايد اين مسأله را فهميده باشند که ايران در مذاکرات هسته ای پايبند منطق است و علاقه ای به کرشمه های سياسی امريکا ندارد. وی با بيان اينکه ايران با گشاده دستی در مذاکرات حضور يافته افزود: مذاکرات هسته ای صرفاً بر پايه مقررات بين المللی که برای همه کشورها يکسان است مفهوم دارد نه با گردن کشی و گرانفروشی.

*واکنش سناتورهای امريکا به طرح تازه

اما همزمان با انتشار گزارش ها درباره احتمال بررسی پيشنهاد تازه غرب در مذاکرات، ۳۱ سناتور جمهوريخواه در نامه ای خطاب به جان کری، وزير امور خارجه امريکا از اين موضوع انتقاد کرده و خواستار توضيح بيشتری درباره پيشنهاد جديد مقامات امريکايی به ايران شده اند. اين سناتورها در نامه خود مدعی شده اند که امريکا برای دستيابی هرچه سريعتر به مصالحه هسته ای با ايران، مواضع خود را در مقابل اين کشور تعديل کرده و به صورت نرم روند مذاکرات را پيش می برد. سناتور جمهوريخواه مارک کرک، از تهيه کنندگان اصلی مصوبات مربوط به تحريم های ايران و يکی از امضاکنندگان اين نامه، مدعی شده که طرح اين ايده تازه در مذاکرات به اين دليل است که وندی شرمن، نماينده امريکا در مذاکرات و هیأت همراهش از حصول نتيجه نااميد شده اند و اين «راهکارهای مبتکرانه» را به منظور مخفی کردن اين واقعيت مطرح می کنند که نتوانسته اند ايران را وادار به توافق با يک گام برگشت ناپذير برای حذف قابليت تسليحاتی کنند.

*ظرفيت غنی سازی؛ چالش اصلی مذاکرات

سناتورهای امريکايی درحالی از طرح تازه مذاکره کنندگان با ايران ابراز نارضايتی می کنند که بحث ظرفيت غنی سازی ايران، مهمترين و چالش برانگيزترين موضوعی بوده که تاکنون به مانعی بر سر راه امضای توافقنامه نهايی با مذاکره کنندگان ۱+۵ تبديل شده است. ايران بارها اعلام کرده که خواهان حفظ ظرفيت کنونی غنی سازی (۱۹ هزار سانتريفيوژ نوع اول که در حدود ۱۰ هزار عدد آن فعال است) می باشد و اين ظرفيت را در بازه زمانی مشخص و متناسب با نياز داخلی خود افزايش می دهد تا در پايان دوره توافق نهايی و جامع بتواند اورانيوم را به صورت صنعتی غنی سازی کند و بدين ترتيب نياز رآکتور هسته ای بوشهر و همچنين ساير موارد تحقيقاتی و پزشکی را بر طرف سازد.

با اين احتساب کشورمان به ده ها هزار سانتريفيوژ نياز خواهد داشت که بخش عمده ای از آن در نيروگاه هسته ای بوشهر برای توليد برق به کار خواهد رفت. اما طرف های غربی مدعی اند که نياز ايران به غنی سازی بسيار کمتر از اين رقم است. آن ها معتقدند تهران بايد ظرفيت غنی سازی خود را محدود به چند هزار سانتريفيوژ نوع اول نمايد.

اين موضوع در کنار بحث لغو تحريم ها از مهمترين دلايل ناتمام ماندن مذاکرات وين ۶ بود که با تمديد گفت و گوها به مدت چند ماه ديگر، ايران و کشورهای طرف مذاکره اش رايزنی ها برای کاستن از اين اختلافات را آغاز کردند. اين در حالی است که وندی شرمن، پيش از دور تازه مذاکرات در نيويورک از اختلاف عمده دو طرف بر سر ظرفيت غنی سازی ايران خبر داده بود. وی به همراه ويليام برنز، قائم مقام وزارت امورخارجه امريکا در روزهای گذشته با عباس عراقچی و مجيد تخت روانچی، معاونان وزير امور خارجه ايران در نيويورک گفت و گو کردند.

*ادامه رايزنی های هیأت ايرانی با ۱+۵

گفت وگوهای هسته ای در فضای متأثر از پيشنهادات تازه غرب با ديدارهای دوجانبه مذاکره کنندگان کشورمان با مقامات غربی ادامه دارد. اين ديدارها روز گذشته (شنبه) با ملاقات ديگری ميان ظريف و اشتون ادامه يافت. در ادامه سيدعباس عراقچی و هلگا اشميد معاونان ظريف و اشتون ديدار کردند. معاونان وزير خارجه کشورمان همچنين در ديدارهای دوجانبه با نمايندگان امريکا، روسيه و چين نيز گفت و گو کردند.