مصباح منهای "پايداری"

شرق ـ مهسا جزينی: اصولگرايان، «پايداری»ها را وارد بازی وحدت و ائتلاف می‌کنند يا نه؟ به اين سوال اين روزها پاسخ‌های متناقضی داده ‌شده‌ است. اگرچه به نظر می‌رسد، نوحزبی‌های «پايداری» برای نقش‌آفرينی در اردوگاه اصولگرايان برنامه دارند و برای همين هم به سرعت از «جبهه» به «حزب» نقل مکان کردند اما از آن‌سو هم نشانه‌های روشنی برای اين پذيرش ديده نمی‌شود. اصولگرايان، اگرچه، از برگزاری نشست‌های معطوف به وحدت با حضور «مصباح‌يزدی» سخن می‌گويند و محور نخستين همايش سراسری خود را در مهرماه با «مصباح يزدی» تعريف کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد حساب آيت‌الله را از ياران پايداری‌اش جدا کرده‌اند. اخباری که از تلاش برای وحدت به گوش می‌رسد همه حاکی از «مصباح» منهای «پايداری» است. شايد هم اصولگرايان به اين نتيجه رسيده‌اند که برای مجاب‌شدن حلقه ياران، ابتدا بايد پدرمعنوی را همراه کرد.

برای پايداری کارت دعوت نفرستاده‌اند
تا اين لحظه جلسات وحدت بدون «پايداری‌ها» برگزار شده ‌‌است. اگرچه دبيرکل حزب «پايداری» تا به حال نگفته‌‌‌ بود اصولگرايان آنها را در جلسات وحدت خود راه نداده‌اند. اما برای نخستين‌بار چند روز پيش يک عضو شورای مرکزی اين موضوع را فاش کرد. «مرتضی آقاتهرانی» پيش‌تر بهانه می‌آورد که عدم‌حضور در جلسات وحدت به گرفتاری‌های اعضای حزب پايداری مربوط است. دبيرکل جبهه پايداری اگرچه از برخی رفت‌وآمدها و نشست‌ها با برادران اصولگرايش خبر داده است اما از فحوای سخنش مشخص است که اين رفت‌وآمدها ربطی به جلسات وحدت ندارد. او چندی قبل به ايسنا گفته‌ بود: «ما گرفتاری‌های زيادی داريم و حتی گاهی برای برگزاری يک جلسه شورای مرکزی جبهه پايداری در هفته فرصتی باقی نمی‌ماند و بايد کارهای جدی‌تر را رها کنيم.» اما اخيرا «سيداميرحسين قاضی‌زاده‌هاشمی» عضو شورای مرکزی اين جبهه تازه‌حزب‌شده خيلی شفاف گفته ‌است آنها تا به حال کارت دعوتی از سوی اصولگرايان برای شرکت در جلسات دريافت نکرده‌اند. او هم اگرچه با تمسک از دبيرکل، بهانه می‌آورد که عدم‌حضور اين تشکل در جلسات وحدت اصولگرايان به دليل روشن‌نبودن ميزان تاثير و نتيجه‌بخش‌بودن جلسات است و بعد هم به شکل جلسات ايراد می‌گيرد، اما کتمان نمی‌کند که «هيچ وقت به‌عنوان «جبهه پايداری»، دعوتی صورت نگرفته البته افراد دعوت شدند اما به صورت تشکيلاتی دعوتی به عمل نيامده است.» او به «ايسنا» گفته‌ است: «ممکن است بزرگان بگويند فلان شخص از «جبهه پايداری» بيايد اما معلوم نيست که آن فرد از طرف تشکيلات نمايندگی داشته باشد اما وقتی رسما از تشکيلات خواسته شود، نماينده خودش را معرفی می‌کند.»

خوشبين يا بدبين
به نظر می‌رسد اصولگرايان هنوز تصميم مشخصی درباره «پايداری‌ها» نگرفته‌اند. تجربه تک‌روی آنها در انتخابات ۹۲ و تاکيدشان بر «گزينه اصلح» هنوز پيش چشمشان است و «پايداری‌ها» هم هرگز نگفته‌اند از اين ايده عدول کرده يا می‌کنند. اين درحالی است که «پايداری‌ها» درصورتی که بخواهند زير چتر وحدت قرار بگيرند بايد زعامت بزرگان اصولگرا را بپذيرند. اگرچه برخی چهره‌های اصولگرا تمايل دارند همچنان مانند روزها و ماه‌های پيش از انتخابات رياست‌جمهوری ۹۲ تصوير اميدوارکننده‌ای از وحدت ارائه کنند.

«حميدرضا ترقی» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه می‌گويد اصولگرايان مشکلات رسيدن به وحدت، به‌ويژه معضل «پايداری‌ها» را آسيب‌شناسی کرده‌اند و مشکلی ندارند. او به «ايلنا» گفته ‌است: «در اين مساله يک آسيب‌شناسی صورت گرفته است و مذاکرات پيرامون ائتلاف يا وحدت با پايداری‌ها يا ساير تشکل‌های اصولگرايی نيز حول همين مسايل دنبال می‌شود.» حجت‌الاسلام «حسين ابراهيمی» هم از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانيت هم با ابراز اين نظر که «پايداری‌ها ديگر تندی‌های گذشته را ندارند و بزرگانشان هم فهميده‌اند که بايد با بزرگان اصولگرا به وحدت برسند» به سايت «تدبير» گفته ‌است: «تلاش‌هايی صورت گرفته تا اصولگرايان با جبهه پايداری به وحدت برسند. من فکر می‌کنم اين وحدت، محتمل است به خاطر اينکه اختلافات بر سر مسايل سليقه‌ای است که آنها هم قابل حل است.»

«روح‌الله حسينيان» عضو جبهه پايداری هم حضور «مصباح» را در همايشی که قرار است محور وحدت اصولگرايی قرار گيرد، نشانه اين موضوع دانسته ‌است که «وحدت جزو اصول استراتژی ماست.» اما «امير محبيان» تحليلگر سياسی در جريان معتدل اصولگرايی اين خوشبينی را ندارد. او با اشاره به مواضع انتقادی و تند اين گروه و اختلافات زيادی که با طيف معتدل اصولگرايی دارند به سايت «تدبير» گفته ‌است: «برداشت من اين است که اتحاد به‌صورت روشن ديگر امکان‌پذير نيست. به اين دليل که لازمه اتحاد اين است که همسانی انديشه در حوزه مفهوم و کردار وجود داشته باشد.» او درباره امکان ائتلاف هم گفته ‌است: «لازمه ائتلاف اين است که شرايط و اقتضائات موجود به نحوی پيش برود که با وجود بروز اختلافات، طرفين به اين نتيجه برسند که با تقسيم سهم‌ها به يک همگرايی برسند. آيا وزن «جبهه پايداری» در حدی هست که بتواند سهمی را از بدنه اصولگرايی داشته باشد؟ آيا نسبت به موقعيت خود دچار توهم نيست؟ آيا آنها ارزيابی نسبت به مسايل اجتماعی و نفوذشان در جامعه اصولگرايی صورت داده‌اند؟» «ناصر ايمانی» تحليلگر سياسی جناح راست هم به «ايلنا» گفته ‌است: «اصولگرايان تجربه خوبی از پايداری‌ها در جريان ائتلاف‌ها و وحدت ندارند. چه در انتخابات رياست‌جمهوری و چه شورای شهر، آنان در دقايق پايانی وحدت را شکستند که اکنون نياز است تا يک اطمينان خاطر در اين باب برای اصولگرايان حاصل شود.»

نشانه‌های ائتلاف ديده نمی‌شود
«محبيان» اگرچه چندی قبل در گفت‌وگو با «شرق» دورنمای حرکت «پايداری»ها را فاصله‌گرفتن انديشه‌های آرمانی «مصباح» به‌سود عملگراترشدن، دانسته ‌بود اما به نظر می‌رسد هنوز برای پيش‌بينی اين اتفاق کمی زود است. نقل‌قول‌هايی که از«پايداری‌ها» به گوش می‌رسد همچنان عطف به همان ايده «انتخاب اصلح» است و چرخشی در مواضعشان ديده نمی‌شود. درحالی‌که لازمه ائتلاف و اتحاد، تمکين‌کردن از خردجمعی يا ريش‌سفيدی است. «مصباح‌يزدی» ماه گذشته در ديداری که با رييس شورای سياست‌گذاری ائمه‌جمعه داشت دوباره با تاکيد بر اينکه هميشه حمايت از اصلح به معنای رای‌آوردن وی نيست، گفته‌ بود: «گاه اگر از چنين فردی حمايت نشود، اين پيام به دنيا صادر می‌شود که مردم از انقلاب و ارزش‌های انقلابشان خسته شده‎اند. لذا در چنين مواقعی که هيچ‌کسی دغدغه انقلاب و اسلام را مطرح نمی‎کند، بايد از کسی که از انقلاب حمايت می‎کند، طرفداری کرد، ولو يقين داشته باشيم که رای نمی‌آورد.»

قاضی‌زاده‌هاشمی هم در ادامه همان صحبت‌هايش با «ايسنا» گفته ‌‌‌است: «مشکل وقتی پيش می‌آيد که می‌خواهيم مصداق انتخاب کنيم. اگر مصاديق جامعيت کافی را داشته باشند ما از آنها حمايت می‌کنيم و اگر نداشته باشند به وظيفه‌مان عمل می‌کنيم.»در اين شرايط است که «محبيان» احتمال انشعاب را بعيد نمی‌داند.

او پيش‌بينی کرده ‌است بعيد نيست بدنه نزديک به «مصباح» با بدنه عملگراتر که خواهان پذيرش در بدنه اصولگرايی و سهم‌داشتن در قدرت هستند دچار اختلاف شده و انشعاب رخ دهد. چنانچه در مقطعی هم اين اتفاق رخ داد و «پايداری»های نزديک به مصباح شاخه قم و آنها که زمانی به دولت وقت نزديک بودند شاخه به‌اصطلاح تهران را شکل دادند. نگاه «ناصر ايمانی» هم در تحليل رابطه «پايداری» با «مصباح» تا حدی ايده «محبيان» را تاييد می‌کند. او به «ايلنا» گفته ‌است: «برخلاف آنکه برخی جريان‌ها آيت‌الله مصباح را «پدرمعنوی» جبهه پايداری می‌دانند ولی آيت‌الله مصباح‌يزدی نقش تعيين‌کننده‌ای در «جبهه پايداری» نداشته و فقط نقش تاثير‌گذار در اين جريان را دارند.»