پاسدار مسعود مهردادی؛ مغز متفکر امپراطوری اقتصادی سپاه، يوحنا نجدی و سعيد قاسمی‌نژاد

مسعود مهردادی، در کنار حضور در بنياد تعاون سپاه، بانک انصار، شرکت مخابرات و شرکت ارتباطات سيار و همچنين حضور در ده‌ها شرکت و نهاد ديگر متعلق به سپاه پاسداران بی‌ترديد يکی از اصلی ترين چهره‌های اقتصادی سپاه پاسداران محسوب می‌شود که تاکنون به خوبی موفق شده خود را از نگاه رسانه‌ها، حتی رسانه‌های دولتی در جمهوری اسلامی دور نگه دارد

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

"همراه اول" و "ايرانسل" دو اپراتور اصلی تلفن همراه در جمهوری اسلامی محسوب می‌شوند. در اين ميان، "همراه اول" به عنوان يک شرکت به ظاهر خصوصی، با اقماری از شرکت‌های ريز و درشت متعلق به سپاه پاسداران احاطه شده است که تنها نام آن‌ها متفاوت به نظر می‌رسد و اغلب، اسامی شرکت‌ها و افراد مشخصی در آن‌ها تکرار می‌شود. مسعود مهردادی، محمدرضا مدرس خيابانی، علی حاجی باقری و مظفر پوررنجبر از جمله اين افراد به شمار می‌روند.

مسعود مهردادی

پاسدار مسعود مهردادی، به کد ملی ۰۰۴۸۷۰۰۴۲۸ متولد سال ۱۳۳۷ در تهران، هرچند در حال حاضر از جمله پرنفوذ‌ترين افراد در بخش موبايل، مخابرات و حتی سيستم بانکی جمهوری اسلامی محسوب می‌شود اما تاکنون اطلاعات اندکی درباره وی منتشر شده است. اين پاسدار پرده نشين، حتی زمانی که بر رياست بزرگ‌ترين شرکت‌های موبايل و مخابرات جمهوری اسلامی نيز تکيه زد، تن به مصاحبه نداد جز در مواردی که ناگزير برای ارائه آمار عملکرد اين شرکت‌ها در ميان خبرنگاران حاضر شد.

وی مدرک کار‌شناسی ارشد خود را از دانشگاه امام حسين تهران، دانشگاه مخصوص کادرهای سپاه پاسداران، دريافت کرد و در حال حاضر، گفته می‌شود که دانشجوی دوره دکترای مديريت سيستم‌ها در همين دانشگاه است.

درباره سابقه وی در سپاه پاسداران اطلاعات چندانی منتشر نشده؛ تنها در جمع آوری آثار و خاطرات برخی از سپاهيانی که در جنگ با عراق کشته شدند، از وی تقدير شده است. از جمله، در گردآوری خاطرات و يادداشت‌های سردار حسن باقری، از پاسدار مسعود مهردادی نيز در کنار افراد شناخته شده‌ای از سپاه پاسداران همچون يحيی رحيم صفوی، محمدباقر قاليباف، عزيز جعفری، قاسم سليمانی، حسن پلارک و علی اکبر خوش لهجه قدردانی شده است.

گفته می‌شود که آقای مهردادی پيش‌تر مدتی مسئوليت لجستيک سپاه پاسداران را بر عهده داشته است. با اين حال، وی نيز به جمع ياران خود در حلقه بنياد تعاون سپاه پاسداران پيوسته است.

خبرگزاری "فارس"، متعلق به سپاه پاسداران، روز ۲۹ تيرماه سال ۱۳۸۷ گزارش داد که آقای مهردادی با تصويب هيات امنای بنياد تعاون سپاه پاسداران به مدت دو سال به عنوان يکی از اعضای اصلی هيات مديره اين بنياد منصوب شده است. سرانجام عضويت آقای مهردادی در هيت مديره اين بنياد متمول سپاه پاسداران روز ۶ شهريورماه سال ۱۳۸۷ در روزنامه رسمی کشور به اعلام عمومی رسيد. وی هم اکنون در اين بنياد، به عنوان "جانشين اقتصادی" فعاليت می‌کند.

مسعود مهردادی، اين عضو هيئت مديره بنياد تعاون سپاه، تقريبا بر صندلی هيئت مديره تمامی شرکت‌های ريز و درشت و مهم تحت تملک سپاه پاسداران، از بانک انصار گرفته تا شرکت مخابرات ايران تکيه زده است به گونه‌ای که از وی به عنوان "مغز متفکر امپراطوری اقتصادی سپاه" نام می‌برند.

ميانه‌های تيرماه گذشته نيز نام آقای مهردادی در يکی از بحث برانگيز‌ترين قراردادهای تجاری سپاه پاسداران مطرح شد. خبر امضای تفاهم‌نامه ميان شهرداری تهران و سپاه پاسداران، نخستين بار روز دوشنبه (۱۶ تير-۷ جولای) در وب‌سايت "روزآنلاين" منتشر شد که بر اساس اين قرارداد، پروژه‌های عمرانی تهران با "سقف ظرفيت ۲۰ هزار ميليارد تومان" به مدت "چهارسال" به سپاه پاسداران واگذار شده که «۱۰ هزار ميليارد تومان آن بايد از سوی شهرداری تهران به صورت نقدی پرداخت شود.»

در اين قرارداد، "بانک انصار" متعلق به "بنياد تعاون" سپاه به عنوان "بانک عامل" تعيين شده است.

امضای محمدباقر قاليباف، "شهردار تهران" همراه با عيسی شريفی، "قائم مقام شهردار" و سيد دادوش هاشمی، "معاون مالی و اقتصاد شهری"، از سوی شهرداری تهران و همچنين سرتيپ پاسدار جمال‌الدين آبرومند، "معاون فرمانده کل سپاه و رئيس هيات مديره بنياد تعاون سپاه" به همراه سيد پرويز فتاح، "مديرعامل" و مسعود مهردادی "جانشين اقتصادی بنياد تعاون سپاه" در پای اين تفاهنامه به چشم می‌خورد.

اما پای اين سپاهی ۵۶ ساله چگونه به بخش مخابرات جمهوری اسلامی باز شد؟ اواخر شهريورماه سال ۱۳۸۸ بود که "کنسرسيوم اعتماد مبين" متشکل از سه شرکت "گسترش الکترونيک مبين ايران"، "شهريار مهستان" و همچنين "شرکت سرمايه‌گذاری توسعه اعتماد" (متعلق به ستاد اجرايی فرمان امام) در سکوت خبری، ۵۱ درصد از سهام شرکت مخابرات ايران را به بهای ۷۸۰۰ ميليارد تومان خريداری کرد. به اين ترتيب، آقای مهردادی آذرماه سال ۱۳۸۸ يعنی درست در زمانی که سپاه، بسيج و نيروهای لباس شخصی در اوج جنبش سبز بر سر و صورت مردم می‌کوبيدند، رسما به عنوان "نماينده شرکت شهريار مهستان" وارد هيات مديره شرکت مخابرات شد.

در ميان اعضای هيات مديره شرکت مخابرات ايران نام شرکت‌های "شهريار مهستان"، "توسعه اعتماد مبين"، "گسترش الکترونيک مبين ايران" و همچنين نمايندگانی از دولت و کارگزاری از سهام عدالت به چشم می‌خورد.

آقای مهردادی رياست هيات مديره "شرکت سرمايه گذاری شهريار مهستان" را برعهده دارد. "شهريار مهستان" به شماره ثبت ۲۶۹۴۸۹ از جمله شرکت‌های بنياد تعاون سپاه پاسداران و مالک ۸ درصد سهام شرکت مخابرات ايران است. درباره اهميت و جايگاه اين شرکت بايد گفت که شهريار مهستان علاوه بر اين، همچنين از جمله سهامداران بانک تجارت در بورس اوراق بهادار تهران نيز محسوب می‌شود.

با اين حال، اين عضو سپاه پاسداران تنها به حضور در هيات مديره شرکت مخابرات ايران اکتفا نکرد و به عنوان قدم بعدی، يکی از پولساز‌ترين شرکت‌های کنونی در جمهوری اسلامی را به عنوان مقصد بعدی خود برگزيد؛ «شرکت ارتباطات سيار».

"شرکت ارتباطات سيار" که مردم از آن به عنوان ارائه دهنده سرويس "همراه اول" ياد می‌کنند، در کنار "ايرانسل" يکی از دو اپراتور اصلی تلفن همراه در جمهوری اسلامی است. آبان ماه سال ۱۳۸۹ يعنی يک سال بعد از حضور آقای مهردادی در شرکت مخابرات ايران بود که زمزمه‌هايی مبنی بر کوچ وی از هيات مديره شرکت مخابرات ايران به هيات مديره شرکت ارتباطات سيار ايران به عنوان جانشين مظفر پوررنجبر، رئيس پيشين هيئت مديره اين شرکت شنيده شد.

وحيد صدوقی که از سال ۱۳۸۵ مديرعاملی شرکت ارتباطات سيار را برعهده داشت، خيلی زود دريافت که اين سپاهی تازه از راه رسيده، به زودی به مرد اصلی شرکت ارتباطات سيار تبديل خواهد شد و از اين رو، روابط گرمی را با وی فراهم کرد. درباره نفوذ آقای مهردادی در هيات مديره همراه اول گفته می‌شود که وی مرد اصلی پشت صحنه اين شرکت متمول است به گونه‌ای که مديرعاملی چندين و چند ساله آقای وحيد صدوقی در اين شرکت، در حقيقت، با "حمايت مستقيم" و "چراغ سبز" آقای مهردادی صورت پذيرفته است.

مسعود مهردادی اما در ظاهر، به عنوان نماينده "شرکت شهريار مهستان" در هيات مديره شرکت ارتباطات سيار ايران حضور دارد. با اين حال، در هزار توی شرکت‌هايی که وی در آن‌ها حضور دارد، اگرچه آقای مهردادی رييس هيات مديره شرکت شهريار مهستان است اما خود، به نمايندگی از شرکت ديگری به اسم "گنجينه اعتماد پارس" در اين شرکت حضور يافته است.

"گنجينه اعتماد پارس" نيز پيش‌تر با نام "شرکت توسعه اقتصادی سبا" فعاليت می‌کرد که از زمستان سال ۱۳۹۱ نام خود را به اين عنوان جديد تغيير داد. با اين حال، اين پايان کار نيست؛ آقای مهردادی که رييس هيات مديره "گنجينه اعتماد پارس" است، باز هم به نمايندگی از شرکت ديگری به نام "مهر گستر يمين پارس" (سهامی خاص) در اين شرکت حضور پيدا يافته است.

باری! شرکت ارتباطات سيار پولساز‌ترين شرکت زيرمجموعه مخابرات ايران و همچنين از جمله سهامداران بانک تجارت در بورس اوراق بهادار تهران است. آقای مهردادی اسفندماه سال ۱۳۹۱ درآمد سالانه شرکت ارتباطات سيار را "۸ هزار ميليارد تومان" اعلام کرد و گفت که اين درآمد هنگفت «از محل فروش کارت شارژ، سيم کارت و ديتا به بيش از ۳۷ ميليون مشترک فعال اين شرکت به دست آمده است.»

مهرماه سال ۱۳۹۳ نيز خبرگزاری "آنا" با انتشار گزارشی ضمن استناد به صورت مالی شرکت ارتباطات سيار، درآمد اين شرکت از محل ارائه خدمات تلفن همراه به مشترکين خود در سال ۱۳۹۲ را رقمی بالغ بر ۷۲ هزار و ۹۲۳ ميليارد و ۶۳۳ ميليون ريال يعنی معادل با ۷. ۲ هزار ميليارد تومان برآورد کرد.

مديران همراه اول همچنين از جذب بيش از هشت و نيم مشترک جديد در سال ۱۳۹۲ خبر داده و مدعی شده‌اند که تعداد مشترکين ثبت شده اپراتور همراه اول در سال ۱۳۹۲ در مجموع به بيش از ۶۴ ميليون نفر رسيده است.

در جريان انتخابات اعضای هيات مديره "شرکت ارتباطات سيار" طی سال‌های اخير، وی همواره به عنوان رئيس هيات مديره اين شرکت انتخاب شده و وحيد صدوقی نيز به عنوان مديرعامل آن ابقا شده است که آخرين انتخابات آن مربوط به مردادماه گذشته بوده است.

با اين حال، خرداد ماه سال گذشته آقای مهردادی تصميم گرفت که کمی از مشغله‌هايش بکاهد و از اين رو، زمانی که قرار شد تعداد اعضای هيات مديره شرکت ارتباطات سيار از ۷ نفر به ۵ نفر کاهش يابد، مسعود مهردادی که همزمان عضو هيات مديره شرکت مخابرات ايران و شرکت ارتباطات سيار بود از هيات مديره مخابرات ايران کناره گرفت تا از آن پس تنها به عنوان رييس هيات مديره همراه اول فعاليت کند.

مسعود مهردادی همچنين از جمله چهره‌های پرنفوذ "بانک انصار" به عنوان مهم‌ترين بازوی سپاه پاسداران در سيستم بانکی کشور محسوب می‌شود. در آگهی ثبت شرکت بانک انصار که روز ۸ خردادماه سال ۱۳۸۹ در روزنامه رسمی کشور منتشر شد، آقای مهردادی به نمايندگی از طرف "شرکت سرمايه گذاری نگين خاتم" به عنوان رئيس هيات مديره "شرکت بانک انصار" معرفی شد.

اواخر بهمن ماه سال ۱۳۹۰ بانک مرکزی ايران فهرست مديران دارای صلاحيت از ديد اين بانک را برای حضور در بانک‌های خصوصی و دولتی اعلام کرد که در ميان آن‌ها نام آقای مسعود مهردادی در بانک انصار ديده می‌شود. آيت الله ابراهيمی، يحيی فروتن و محمود رهنما ديگر چهره‌هايی از بانک انصار هستند که صلاحيت آن‌ها توسط بانک مرکزی تاييد شده است.

اين عضو سپاه پاسداران همزمان عضو هيات مديره بيش از ۴۰ شرکت ريز و درشتی است که در زمينه‌های گسترده‌ای از موبايل و مخابرات گرفته تا امور فرهنگی و نفت فعاليت می‌کنند و در بيشتر آن‌ها، به تناوب رئيس هيات مديره بوده است. وی البته همه جای ايران را سرای خود می‌داند آنچنانکنه اين شرکت‌ها تنها در تهران به ثبت نرسيده‌اند و ردپای شرکت‌های وی را می‌توان در کيش، انديمشک، دزفول و چهارمحال و بختياری نيز پيدا کرد.

با استناد به اطلاعات موجود در روزنامه رسمی کشور درباره ثبت شرکت‌ها، از جمله شرکت‌هايی که آقای مهردادی در آن‌ها به عنوان عضو و اغلب رئيس هيات مديره حضور دارد می‌توان به شرکت‌های "بنياد تعاون بسيج"، "صنايع غذايی مائده"، "پشتيبانی ايثار"، "ناصرين وحيد"، "گروه بهمن"، "توسعه معدن پهنه تهران"، "مجتمع خانه سازی رزمنده"، "افق توسعه صابرين"، "پرديس سبز ملل"، "موسسه صندوق پس انداز و قرض الحسنه انصارالمجاهدين"، "سرمايه گذاری اعتبار ايران"، "سرمايه گذاری سامان مجد"، "توسعه اعتماد مبين"، "سرمايه گذاری نگين خاتم ايرانيان"، "سرمايه گذاری گنجينه شايستگان"، "سرمايه گذاری توسعه اعتماد" و "نگين گنجينه ايرانيان" اشاره کرد.

شرکت‌های "مزدا يدک"، "موسسه قرض الحسنه بسيجيان"، "شمس ارتباطات پارس"، "رايان تصوير پرديس"، "تعاونی اعتبار ثامن الائمه"، "تجارت الماس مبين"، "بنياد خيريه فاطر صادق"، "پالايش نفت سروش انديمشک"، "نارا تک پرديس"، "سرمايه گذاری بهمن"، "سرمايه گذاری تجلی سامانه"، "توسعه صنعت سلامت پرديس"، "گيتی گستر ليو"، "توسعه ارتباطات تابا"، "گنجينه اعتماد پارس"، "موسسه فرهنگی ثارالهه دزفول"، "نگين انديشه البرز"، "يکتاسازان سروش اميد"، "مخابرات استان چهار محال و بختياری" و "سامان سازه غدير" نيز جمله شرکت‌هايی محسوب می‌شوند که آقای مهردادی در هيات مديره آن‌ها حصور دارد.

علاوه بر اين، آقای مهردادی علاقه عجيبی به جزيره کيش در جنوب ايران دارد به گونه‌ای که دست کم سه شرکت "انرژی کاو کيش"، "اکمه تاور کيش" و "صابرين کيش" را در اين جزيره تاسيس کرده و در هر سه آن‌ها نيز رئيس هيات مديره است.

مسعود مهردادی، در کنار حضور در بنياد تعاون سپاه، بانک انصار، شرکت مخابرات و شرکت ارتباطات سيار و همچنين حضور در ده‌ها شرکت و نهاد ديگر متعلق به سپاه پاسداران بی‌ترديد يکی از اصلی ترين چهره‌های اقتصادی سپاه پاسداران محسوب می‌شود که تاکنون به خوبی موفق شده خود را از نگاه رسانه‌ها، حتی رسانه‌های دولتی در جمهوری اسلامی دور نگه دارد.

به اين ترتيب، اکنون که سپاه پاسداران به بازيگر بی‌بديل عرصه اقتصادی جمهوری اسلامی تبديل شده، از کنار نام مسعود مهردادی نمی‌توان بی‌تفاوت عبور کرد؛ چه آنکه فهرست شرکت‌های او گويای تمايل فراوان وی و فرماندهان سپاه برای تصرف عرصه‌های مختلف اقتصادی و تجاری در سراسر کشور است.

ـــــــــــــــــــ
• سعيد قاسمی نژاد پژوهشگر بنياد دفاع از دموکراسيها در واشنگتن، و مدرس و دانشجوی دکترای فايننس در سيتی يونيورسيتی نيورک است. يوحنا نجدی مدير پژوهشها در مرکز مطالعات ليبراليسم و دانشجوی دکترای اقتصاد سياسی است.