دو قطبی شدن اوپک در آستانه برگزاری اجلاس ۱۶۶

تهران - ايرنا - اوپک در آستانه تشکيل يکصد و ششمين اجلاس به شدت دو قطبی شده و اعضای اين سازمان، بيش از هر زمان ديگری دچار واگرايی شده اند و اختلاف نظرهای سياسی بيش از هر مقطع ديگری بر اين سازمان سايه افکنده است.

به گزارش ايرنا، الجزاير، ايران، عراق، کويت، ليبی، نيجريه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اکوادور، آنگولا و ونزوئلا قرار است تا پنج روز ديگر در مقر اوپک در وين گردهم آمده و تصميم سرنوشت سازی را در خصوص وضعيت بازار جهانی نفت اتخاد کنند.

تصميم ۱۲ عضو اوپک می تواند به کاهش شديد قيمت نفت دامن بزند و يا اينکه باعث حفظ و يا افزايش نرخ اين منبع انرژی شود.

اما آنچه که در آستانه اجلاس ۱۶۶ اوپک جلب توجه می کند، وجود دو دستگی دراين سازمان و دو قطبی شدن آن است که می توان ريشه آن را در تحولات سياسی خاورميانه جستجو کرد.

با وجود اينکه در هفته های اخير قيمت نفت به طور بی سابقه ای کاهش يافته است، برخی مقامات نفتی کشورهای عضو اوپک، واکنشی در برابر آن نشان نداده و حتی به طور تلويحی نيز آن را تاييد کرده اند.

برخی ديگر از اعضا در مقابل درخواست کشورهايی که خواستار کاهش توليد به منظور مقابله با کاهش قيمت شده اند، واکنش منفی نشان داده و بر حفظ سقف توليد کنونی نفت تاکيد کرده اند که به معنای کاهش بيشتر قيمت است.

قطب بندی در ميان کشورهای عضو اوپک، حول دو کشور ايران و عربستان که هر کدام داعيه های سياسی و منطقه ای جداگانه ای دارند، شکل گرفته است.

محور ايران - ونزوئلا در پی کاهش توليد و افزايش قيمت

برخی از اعضای اوپک حساسيت بيشتری نسبت به کاهش شديد قيمت نفت داشته و در اين راستا تلاش کرده اند، ساير اعضا را برای کاهش توليد و افزايش قيمت متقاعد کنند.

اين گروه که ايران و ونزوئلا در محور آن قرار دارند، ديدارهای متعددی را با ساير اعضا برگزار و گفت و گوهايی را انجام داده اند.

بيژن نامدار زنگنه برای هماهنگ کردن ديدگاه اعضای اوپک در آستانه اجلاس ۱۶۶ مذاکراتی را با برخی از اعضای اين سازمان انجام داد که از جمله آنها می توان به ديدار با مقامات نفتی عراق، ونزوئلا، کويت، قطر و امارات متحده عربی اشاره کرد.

در اين ديدارها وضعيت بازار نفت، دلايل کاهش قيمت و راهکارهای مقابله با افت بيشتر قيمت ها مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است.

زنگنه در خصوص جزييات مذاکرات با مقامات کويتی و قطری، می گويد: هدف از اين سفرها مشورت های متعارفی است که معمولا هنگام خروج بازار از حالت عادی، اعضای اوپک چه بصورت تلفنی چه بصورت حضوری بويژه در زمان نزديک به برگزاری اجلاس انجام می دهند.

وی خاطرنشان می کند: در اين ديدارها دلايل کاهش قيمت نفت و راهکارهای جلوگيری از آن بررسی شد.

وزير نفت درباره اينکه در اين مذاکرات ديدگاه ايران به چه ميزان به اين دو کشور نزديک بوده است، تصريح کرد: در اين ديدارها ديدگاه های مختلفی بحث و بررسی شد؛ به صورت درصدی نمی توان تخمين زد که چند درصد ديدگاه های ايران به اين دو کشور نزديک بوده است، زيرا هم اکنون زمان تبادل نظرها است تا در اجلاس پيش رو درباره آن تصميم گيری شود.

رايزنی های نفتی زنگنه تنها به اعضای اوپک خلاصه نمی شود و وزير نفت کشورمان به سراغ آذربايجان، صادرکننده عمده انرژی که در اوپک عضو نيست، نيز رفته است.

زنگنه در ترکيب هياتی به رياست حجت الاسلام والمسلمين حسن روحانی رئيس جمهوری اسلامی ايران به باکو سفر کرد و مذاکراتی را در حوزه های مختلف انجام داد.

ونزوئلا نيز عضو ديگر اوپک است که به علت وابستگی شديد به درآمدهای نفتی، در پی جلوگيری از افت قيمت نفت خام است و در اين راستا، رايزنی هايی را با اعضای اوپک شروع کرده است.

وزير خارجه ونزوئلا که همزمان با کاهش قيمت نفت در بازارهای جهانی سفرهای دوره ای خود را به برخی از کشورهای توليدکننده نفت آغاز کرده، در سومين ايستگاه به ايران رسيد تا پيش از نشست آذرماه اوپک برای مقابله با سقوط قيمت نفت تشکيل می شود، با مقامات کشورمان ديدار کند.

وزير خارجه ونزوئلا پيش از ايران به قطر و الجزاير سفر کرد و با عبدالله بن ناصر بن خليفه الثانی، نخست وزير قطر و عبدالعزيز بوتفليقه رئيس جمهوری الجزاير ديدار کرد.

وزير خارجه ونزوئلا پس از ديدار با زنگنه، کشورمان را به مقصد روسيه ترک و با مقامات اين کشور صادرکننده نفت ديدار و گفت وگو کرد.

عربستان، حمايت از تثبيت توليد

عربستان که جايگاه بزرگترين توليدکننده نفت در اوپک را در اختيار دارد، حامی تثبيت وضعيت فعلی شناخته شده و از کاهش عرضه نفت خام توسط اوپک و کاهش سهميه ها استقبال نکرده است.

اين کشور به دليل دارا بودن نقش تعيين کننده در تصميم گيری های اوپک از جمله مراکز اصلی رايزنی مقامات نفتی کشورهای مختلف در هفته های اخير بوده است.

فواد معصوم رئيس جمهوری عراق و عبدالله الثانی نخست وزير ليبی هفته پيش گفتگوی جداگانه ای را با مقامات سعودی در رياض انجام داده اند و همچنين النعيمی وزير نفت عربستان به آمريکای لاتين سفر کرده است.

وزير انرژی کويت نيز که در اغلب موارد از سياست های نفتی عربستان حمايت می کند در اين خصوص می گويد: احتمالا ميزان توليد نفت اوپک در ٢٧ نوامبر در وين کاهش نخواهد يافت.

هرچند عربستان به عنوان حامی جدی کاهش نيافتن توليد اوپک شناخته می شود، اما برخی اخبار حاکی از آن است که النعيمی وزير نفت اين کشور در سفر اخير خود به مکزيک مذاکراتی را در خصوص کاهش توليد نفت توسط ساير کشورهايی که در اوپک عضويت ندارند، انجام داده است.

در صورت صحت اين خبر به نظر می رسد که عربستان نقشی مبهم را در بازی قيمت نفت بازی می کند و تلاش دارد که محوريت خود در تعيين قيمت ها را حفظ و جايگاه خود در بازار جهانی نفت را تثبيت کند.