وزير ارتباطات: راه فيسبوک و توييتر با فيلترينگ هوشمند باز می‌شود

محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران

فيلترينگ هوشمند راهی است که گويا دولت برای تحقق وعده‌اش يعنی رفع فيلتر شبکه‌های اجتماعی، انتخاب کرده است. نگاه دولت به شبکه‌های اجتماعی با توجه به استفاده وزرا و مديرانش از اين شبکه‌ها روشن است.

فيلترينگ هوشند راهی است که گويا دولت برای تحقق وعده‌اش يعنی رفع فيلتر شبکه‌های اجتماعی، انتخاب کرده است. نگاه دولت به شبکه‌های اجتماعی با توجه به استفاده وزرا و مديرانش از اين شبکه‌ها روشن است. جواد ظريف، وزير امور خارجه، از فيسبوک برای گزارش دادن به مردم استفاده می‌کرد و روحانی با استفاده از حساب توئيترش با اوباما پيام رد و بدل کرد. اين نگاه کاربران اين شبکه‌ها را اميدوار کرد دولت برای آزاد کردن استفاده از آنها اقدام کند. نگاه دولت البته مخالفان زيادی داشت. «فاقد اختيار دانستن وزارت ارشاد در فيلترينگ» و مسئول دانستن «شورای عالی فضای مجازی» از سوی دادستان کل کشوری و هشدار او به وزير ارتباطات برای فيلتر کردن واتس‌اپ و وايبر نمونه‌ای از اين مخالفت‌ها بود. با وجود مخالفت‌ها، به نظر می‌رسد که دولت راهی بينابينی برای تحقق وعده‌اش در کنار راضی کردن مخالفان يافته است. راهی که هم بازار بزرگ فروش فيلترشکن‌ها را کساد کند و هم مخالفان را برای مسدود نکردن سايت‌ها متقاعد کند. سيد محمود واعظی،‌ وزير ارتباطات و فناوری اطلاعات، فيلترينگ هوشمند را در گفت‌وگو با فرهيختگان اين‌گونه توضيح می‌دهد: «در گذشته اگر در بخشی از يک سايت مصاديق محتوای مجرمانه وجود داشت کل آن سايت مسدود می‌شد. دولت می‌گويد با فيلترينگ هوشمند، سايت‌ها را مسدود نکنيم بلکه بخشی از آن را که محتوای مجرمانه دارد فيلتر کنيم. اين نکته مثبتی است.» فشارهايی که باعث شده‌‌اند رفع فيلتر فيسبوک و توئير تاکنون به تعويق بيفتد، دولت را به استفاده از فيلترينگ هوشمند ترغيب کرده است. پروژه‌ای که از دو هفته پيش به واقعيت نزديک‌تر شده است و واعظی آن را پروژه‌ای ۱۰ ماهه می‌داند. با وجود آنکه کاربران اينستاگرام که فيلترينگ هوشمند روی آن آزمايش شده است، از اين نوع فيلترينگ هم استقبال نکرده‌اند، موفقيت اين پروژه می‌تواند به رفع فيلتر از شبکه‌های اجتماعی ديگر منجر شود. اين چيزی است که واعظی هم به نوعی آن را تاييد می‌کند، هرچند که از دادن پاسخ مستقيم در مورد رفع فيلتر فيسبوک خودداری می‌کند: «ما در اينجا عمل می‌کنيم که ببينيم چه نتيجه‌ای می‌گيريم. اگر نتيجه خوبی داد اين کار را در جاهای ديگر هم انجام می‌دهيم.»

متقاعد کردن مخالفان رفع فيلترينگ با شيوه فيلترينگ هوشمند به نظر راحت‌تر می‌رسد، اما با اين وجود سختی‌هايی هم دارد. دادستان کل کشور يک بار به دولت هشدار داده است که در محدوده خودش عمل کند. اين چيزی است که واعظی هم احتمالا برای جلوگيری از فشارها بر آن تاکيد می‌کند و می‌گويد: «فشارها که در همه‌جا هست. دولت، چيزی که در حوزه اختيارات خودش است با قوت اعمال می‌کند. در کارگروه مبارزه با مصاديق مجرمانه که در قوه قضائيه است هم نمايندگان ما سعی می‌کنند در اين جهت حرکت کنند.» راه‌حل دولت در صورت موفقيت هم می‌تواند مخاطبان شبکه‌های اجتماعی را تا حدودی راضی کند و هم مخالفان رفع فيلترينگ را که به مجرمانه بودن محتوای برخی صفحه‌های آن استناد می‌کنند. حتی با اين تفاسير هم متقاعد کردن قوه قضائيه به تحقق رفع فيلترينگ کار دشواری است. واعظی هم به اين دشواری آگاه است، هرچند که می‌گويد برنامه‌ای برای متقاعد کردن قوه قضائيه در وزارتخانه‌اش وجود ندارد: «دولت کار خودش را انجام می‌دهد. ما وظيفه نداريم کسی را راضی کنيم. ما در جايی که حوزه عملکردمان است، عمل می‌کنيم.»