"دو مهاجم به دفتر نشریه شارلی ابدو در شمال فرانسه دیده شدند"

صاحب یک پمپ بنزین در شمال فرانسه مدعی است دو مردی را که گفته می‌شود مهاجمان به دفتر نشریه طنز "شارلی ابدو" بوده‌اند، دیده و هویت آنان را تشخیص داده است. نخست‌وزیر فرانسه پیشتر از بازداشت چند تن خبر داده بود.

دویچه وله ـ به نوشته خبرگزاری آلمان، دو برادر مظنون به حمله تروریستی در پاریس، روز پنجشنبه (۸ ژانویه/ ۱۸ دی) در شمال فرانسه دیده شده‌اند. صاحب یک پمپ بنزین در حوالی "ویلر-کوتِره" (۸۵ کیلومتری شمال شرق پاریس) دو مرد نقابدار و مسلح را به وضوح تشخیص داده است.

تصویری که پلیس فرانسه از سعید (راست) و شریف کواشی منتشر کرده است

برادران کواشی متهم هستند روز چهارشنبه با حمله به دفتر نشریه طنز "شارلی ابدو" ۱۲ تن از جمله دو پلیس را کشته‌اند. حمید مراد، جوان ۱۸ ساله‌ای که همدست آن‌ها معرفی شده، نیمه‌شب چهارشنبه خود را تسلیم پلیس کرد.

دست‌اندرکاران این مجله طنز روز پنجشنبه اعلام کردند که شماره جدید "شارلی ابدو" با وجود حمله یادشده، هفته آینده منتشر خواهد شد.

صبح پنجشنبه همچنین خبر تیراندازی در حاشیه جنوبی پاریس منتشر شد. در این حمله مردی ۵۲ ساله مأموران پلیس را به گلوله بست. در این رخداد یک پلیس زن و یک رفتگر به شدت زخمی شدند. پلیس زن از شدت جراحات وارده جان خود را از دست داد. مهاجم دستگیر شده است. هنوز مشخص نیست ارتباطی بین حمله خونین روز چهارشنبه و تیراندازی صبح پنجشنبه وجود داشته باشد.

بازداشت چند تن

مانوئل والس، نخست‌وزیر فرانسه، صبح پنجشنبه (۸ ژانویه/ ۱۸ دی) به رادیو "RTL" گفت که چند تن در رابطه با حمله تروریستی چهارشنبه در پاریس دستگیر شده‌اند. بر این اساس، چند تن تحت نظر پلیس هستند. والس جزئیات بیشتری در مورد شمار بازداشت‌شدگان فاش نکرد.

رسانه‌های فرانسه تعداد بازداشت‌شدگان را که از قرار معلوم در ساعات پایانی چهارشنبه (روز حادثه) دستگیر شده‌اند، هفت نفر اعلام کرده‌اند. محل دستگیری این زنان و مردان هنوز مشخص نیست.

پیشتر یکی از مقامات دادستانی پاریس گفته بود که یکی از سه مظنون حمله‌ی تروریستی به دفتر نشریه فکاهی "شارلی ابدو" در پاریس خود را در شمال شرق کشور تسلیم پلیس کرده است. این مقام دادستانی فرانسه که نخواست نامش ذکر شود، به خبرگزاری رویترز گفته بود که این فرد ۱۸ ساله خود را در حوالی ساعت ۱۲ نیمه‌شب به وقت اروپای مرکزی تسلیم پلیس کرد. به نوشته خبرگزاری آلمان، این فرد تأکید کرده که بی‌گناه است.

شبکه تلویزیونی "بی ام اف" فرانسه (BFM) به نقل از منابع خبری نوشته بود که این فرد پس از مشاهده اسم خود در شبکه‌های اجتماعی، تصمیم به تسلیم خود گرفته است.

تلاش برای دستگیری دو مظنون فراری هنوز ادامه دارد. پلیس فرانسه اعلام کرده بود سه فرد مظنون در حمله تروریستی روز چهارشنبه به دفتر نشریه "شارلی ابدو" در پاریس را شناسایی کرده است. دو تن از آن‌ها سعید و شریف کواشی، دو برادر ۳۴ و ۳۲ ساله فرانسوی الجزایری‌تبار از شهر پاریس، و نفر سوم حمید مراد ۱۸ ساله، بی‌خانمان معرفی شدند.

پلیس فرانسه در نخستین ساعات بامداد پنجشنبه تصاویر دو برادر فراری را منتشر و آنان را مسلح و خطرناک معرفی کرد.

"شارلی ابدو" یک هفته‌نامه فکاهی است که دور جدید انتشار آن از سال ۱۹۹۲ آغاز شده است. در این نشریه همواره کاریکاتورهایی از شخصیت‌های مذهبی همه مذاهب، سیاستمداران یا افراد سرشناس منتشر می‌شود. در روزهای اخیر همچنین کاریکاتوری از ابوبکر بغدادی، رهبر گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش سابق) در صفحه توییتر این نشریه منتشر شد.

وب‌سایت این نشریه هم‌اکنون فعالیت معمول خود را قطع کرده و تنها یک فایل در این وب‌سایت مشاهده می‌شود که در آن به زبان‌های مختلف نوشته شده است: «من شارلی هستم.» این شعار به صورت گسترده از سوی کسانی که شب گذشته در شهرهای اروپا و آمریکا یا به صورت مجازی در شبکه‌های اجتماعی به قتل عام در نشریه "شارلی ابدو" اعتراض کردند، مورد استفاده قرار گرفت. این شعار به یکی از پراستفاده‌ترین عبارت‌های روز گذشته توییتر درآمد.

فرانسوآ اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه، شامگاه چهارشنبه به مناسبت حمله خونین پاریس سخنرانی و روز پنج‌شنبه (۸ ژانویه/ ۱۸ دی) را روز عزای ملی در فرانسه اعلام کرد.

ادعای انجام حمله از سوی القاعده‌ی یمن

به گفته یکی از مقامات پلیس فرانسه، یکی از سه مهاجم از روی کارت شناسایی‌اش که در اتومبیل فرار جا گذاشته، شناسایی شده است. به نقل از نشریات فرانسوی، شریف کواشی، یکی از دو برادر، یک بار در سال ۲۰۰۵ پیش از سفرش به عراق برای پیوستن به شبه‌نظامیان اسلام‌گرا با اتهاماتی مرتبط به تروریسم دستگیر شده بود. وی در سال ۲۰۰۸ به اتهام‌های تروریستی و اعزام جهادگرایان به عراق به تحمل ۱۸ ماه حبس محکوم شد.

هنوز هیچ گروهی مسئولیت حمله روز چهارشنبه به دفتر "شارلی ابدو" را برعهده نگرفته است. اما یکی از شاهدان حمله گفته است که یکی از مهاجمان هنگام سوارشدن به اتومبیل فرار، فریاد زد: «به رسانه‌ها بگویید این کار القاعده یمن بود.» به گفته شاهدان عینی ضاربان همچنین شعار "الله اکبر" سر داده بودند و گفته‌بودند که "انتقام [انتشار کاریکاتور] پیامبر اسلام" را گرفته‌اند.

نشریه‌ی طنز "شارلی ابدو" پیش از این کاریکاتورهایی از پیامبر اسلام منتشر کرده بود. این اقدام موجی از خشم و اعتراض مسلمانان در کشورهای اسلامی را به دنبال داشت. در پی انتشار این کاریکاتورها دفتر نشریه به آتش کشیده شد. پلیس فرانسه در واکنش به این اقدام و تهدیدهای پس از آن برای این نشریه تیم محافظان مسلح در نظر گرفت. این محافظان در حمله روز چهارشنبه کشته شدند.

در حمله تروریستی روز چهارشنبه به دفتر مجله "شارلی ابدو" در مجموع ۱۲ نفر از جمله دبیر نشریه کشته شدند. چهار تن از قربانیان از کاریکاتوریست‌های نامدار فرانسه بودند و دو تن از آنان پلیس بودند. در این حمله ۱۱ نفر نیز زخمی شدند. یک مقام پلیس که وضعیت دفتر "شارلی ابدو" را "قتل عام" توصیف کرد، گفت وضعیت چهار تن از افراد زخمی وخیم است. او همچنین گفت این نگرانی وجود دارد که حملات بیشتری صورت بگیرد.
دولت فرانسه بالاترین سطح وضعیت هشدار را در کشور اعلام کرده است. پلیس از روز حمله درجه هشدار امنیتی را بخصوص در مراکز حمل‌ونقل عمومی، مراکز مذهبی، دفاتر مطبوعاتی، و فروشگاه‌های زنجیره‌ای به شدت افزایش داده است.

حمله روز گذشته به دفتر "شارلی ابدو" خونبارترین حمله تروریستی در فرانسه در دهه‌های اخیر است. آخرین حمله از این دست وقتی بود که در اواسط دهه‌ی ۱۹۹۰ گروه اسلام‌گرای الجزایر (GIA) تعدادی حمله از جمله یک مورد بمب‌گذاری در قطار (در سال ۱۹۹۵) انجام داد. در حمله به قطار هشت نفر کشته و ۱۵۰ نفر زخمی شدند.

واکنش‌های گسترده داخلی و خارجی

فرانسوا اولاند، رئيس‌جمهور فرانسه، روز چهارشنبه، حمله به نشریه "شارلی ابدو" را "بربریتی استثنایی" خواند. او مانند بسیاری از ناظران و کارشناسان، حمله به یک روزنامه را به معنای اقدام علیه آزادی بیان برشمرد.

وی گفت این اقدام علیه روزنامه‌نگارانی انجام گرفته است که همیشه خواسته‌اند نشان دهند در فرانسه امکان دفاع از اندیشه افراد وجود دارد. اولاند افزود: «هم‌اکنون که با شما حرف می‌زنم هنوز نمی‌دانیم هزینه نهایی این تراژدی چه میزان خواهد بود.» او با اشاره به تهدیدهای پیشین علیه نشریه "شارلی ابدو" گفت امروز فرانسه در شوک است. وی با این همه تاکید کرد: «باید نشان دهیم که یک کشور متحد هستیم.»

او گفت فرانسه در چند هفته گذشته مثل "هر کشور دیگری که دوستدار آزادی است" تحت تهدیدهای تروریستی بوده است و تاکید کرد هیچ کس نباید تصور کند دست‌اندرکاران حمله روز گذشته خواهند گریخت. بنا بر اعلام مقام‌های فرانسوی، در ماه‌های اخیر چندین حمله در فرانسه پیش از انجام خنثی شده‌اند.

باراک اوباما، رئيس‌جمهور آمریکا، نیز روز چهارشنبه ضمن محکوم کردن حمله به دفتر "شارلی ابدو"، این اقدام را حمله‌ای تروریستی علیه کشور هم‌پیمان آمریکا خواند.

اوباما از آمادگی آمریکا برای یاری‌رساندن به دولت فرانسه در وضعیت کنونی خبر داد: «ما با مقامات فرانسه در تماس هستیم و من از دولت خواسته‌ام تا هر کمکی را که لازم است برای برقراری عدالت درباره این تروریست‌ها فراهم کند.» او از فرانسه به عنوان "یکی از قدیمی‌ترین هم‌پیمانان آمریکا" نام برد که "شانه به شانه" آمریکا در نبرد با تروریست‌ها که امنیت آمریکا و فرانسه و جهان را تهدید می‌کنند، ایستاده است. اوباما گفت پاریس به جهان "مثالی ابدی از بردباری" ارایه خواهد داد.

به گفته یکی از مقامات وزارت امنیت داخلی آمریکا، این وزارت‌خانه در حال پیگیری اخبار پاریس است و در تماس مدام با مقامات امنیتی فرانسه قرار دارد.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در پیامی که به زبان فرانسه قرائت کرد با مردم و مقامات فرانسه ابراز همدردی کرد.

دانشگاه الازهر مصر، یکی از مهم‌ترین مراکز اسلامی جهان، پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، شورای امنیت سازمان ملل متحد، آلمان، بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، چین، دانمارک از دیگر افراد، سازمان‌ها و کشورهایی بودند که به حمله روز گذشته واکنش نشان دادند و آن را محکوم کردند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز این حمله را محکوم کرد.

واکنش‌های دیگر؛ از مسلمانان فرانسه تا سلمان رشدی و جوامع حقوق بشری

نه تنها روز گذشته ده‌ها هزار نفر از مردم فرانسه در سراسر این کشور در خیابان‌ها گرد آمدند، که جامعه مسلمانان این کشور نیز نسبت به حمله تروریستی بی‌تفاوت نماند. دلیل بوباکر، رئیس شورای مسلمانان فرانسه (CFCM) ضمن محکوم کردن واقعه تروریستی پاریس، آن را عملی "فوق‌العاده وحشیانه" خواند که علیه دموکراسی و آزادی بیان به انجام رسیده است. او گفت: «عاملان این حمله نمی‌توانند ادعا کنند که مسلمان واقعی هستند.»

در پی حمله روز گذشته نگرانی‌هایی از اوج‌گیری اسلام‌هراسی در فرانسه وجود دارد.

همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه، سلمان رشدی، نویسنده بریتانیایی- هندی نیز که از سال‌ها پیش از بیم جان و از جمله در پی فتوای روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، مخفیانه زندگی می‌کند، حمله روز گذشته را محکوم کرد. وی گفت: «مذهب نیز مثل دیگر موضوعات شایسته نقد، طعنه، و بی‌احترامی بی‌باکانه ما است».

گروه‌های مختلف حقوق بشری و نهادهای حامی حقوق روزنامه‌نگاران، نظیر "گزارشگران بدون مرز"، "کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران"، و "عفو بین‌الملل" هم حمله روز گذشته را جداگانه محکوم کرده‌اند.