نگاهی اجمالی به وضعيت حقوق بشر ايران در فروردين ماه ۹۴

خبرگزاری هرانا - آنچه که در پی می آيد گزارش اجمالی و ماهانه وضعيت حقوق بشر در ايران در دوره زمانی فروردين ماه ۹۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران تهيه شده، اين گزارش با توجه به حجم محدود آن و نيز به دليل عدم اجازه فعاليت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ايران نميتواند بازتاب دهنده کامل وضعيت حقوق بشر در ايران باشد، لازم به اشاره است بخش آمار اين تشکل بصورت سالانه گزارشات مفصل تر خود را به اشکال آماری و تحليلی از وضعيت حقوق بشر در ايران منتشر می سازد.

همچنين بايد اشاره داشت اين دوره زمانی به دليل مصادف شدن با تعطيلات بلند مدت پايان سال با رکود ناشی از عدم فعاليت منظم سازمانها، رسانه ها و فعالان همراه شده است، اين کاهش فعاليت بصورت چشمگيری گزارشات اين دوره را به حداقل رسانده است.

گزارش تفصيلی، آماری نقض حقوق بشر در فرودين ماه ۱۳۹۴

در فروردين ماه سال ۱۳۹۴ نقض سامانمند حقوق بشر در ايران همچنان مانند گذشته ادامه داشت، به دليل تعطيلات نوروزی آغاز اين ماه با کاهش چشمگير گزارشات نقض حقوق بشر همراه بود با اين وجود در ادامه ماه با اعدام ۱۴ نفر در شهرهای مراغه، مشهد وشيراز گزارشات برجسته ای از نقض حقوق بشر منتشر شد. از برجسته ترين گزارشات اعدام در اين ماه بايد به اجرای حکم هشت زندانی در زندان رجايی شهر کرج،اعدام فردی به اتهام سرقت مسلحانه در ملاعام و اعدام های دسته جمعی در زندان های رجايی شهر و قزلحصاراشاره کرد که اغلب اين اعدام ها مخفيانه و بدون پوشش رسانه های دولتی انجام شد.

سازمان عفو بين‌الملل در تازه‌ترين گزارش خود که روز چهارشنبه (اول آوريل / ۱۲ فروردين) منتشر کرد، به مجازات مرگ و موارد صدور و اجرای حکم اعدام در جهان در سال ۲۰۱۴ پرداخته است.

بر پايه اين گزارش، موارد ثبت‌شده صدور حکم اعدام در جهان در سال گذشته ميلادی به ميزان ۵۴۱ حکم افزايش يافته و به ۲۴۶۶ حکم رسيده است. عفو بين‌الملل در اين گزارش اذعان داشت که ايران در اجرای حکم اعدام پيشتاز است.

در اين ماه شاهد خبر مسرت بخش توقف حکم اعدام ۶ محيط بان در سال ۹۴ بوديم در اين زمينه معصومه ابتکار، رئيس سازمان محيط زيست ضمن بيان اينکه از ۸ نفر محيط بانی که حکم اعدامشان قطعی شده بود ۶ نفر حکمشان متوقف شده ابراز اميدواری کرد که در سال ۹۴ حکم دو نفر ديگر نيز متوقف شود.

اين ماه همچنين با تداوم تعرض به حقوق اوليه اقليت‌های قومی و دينی در ايران همراه بود کشته شدن يک شهروند بلوچ در شليک ماموران انتظامی و کشته شدن يک چوپان بلوچ توسط ماموران سپاه در کنار کشته شدن ۸ مامور مرزبانی در مرز ايران و پاکستان که نميتوان آن را جدای از مشکلات و ناامنی مناطق حاشيه ای کشور دانست از مهمترين آنها بودند.

در رسته ی نقض حقوق شهروندان بهايی چون هميشه گزارشاتی منتشر شد که در اين بين آغاز محکوميت ايمان رشيدی و شبنم متحد در زندان يزد واجرای حکم يک سال حبس تعزيری فرحناز ميثاقيان شهروند بهايی از جمله برجسته ترين گزارشات بود.

يکی از بارزترين گزارشات تضييع حقوق بهاييان، گزارش، ممانعت از دفن يک شهروند بهايی در تبريز بود. بر اساس اين خبر، مسئولين قبرستان عمومی تبريز موسوم به وادی رحمت از دفن يک شهروند بهايی به نام (آقای) مروتی که در ۲۹ اسفند ماه سال گذشته در تبريز فوت کرده جلوگيری کردند و جسد متوفی را بدون اطلاع خانواده و انجام مراسم مذهبی در شهر مياندوآب به خاک سپردند.

در ادامه بخش آزادی های مذهبی فشار‌ها و آزار دراويش ايرانی نيز در اين دوره مخابره شد، چهار تن از دراويش ساکن کوار در حالی که با خودروی شخصی به سمت اين شهرستان در حرکت بودند بازداشت شدند.

همچنين تفتيش يک موسسه فرهنگی دراويش و بازداشت موقتی دو درويش گنابادی و تبعيد چهار درويش گنابادی توسط دادگاه انقلاب شيراز نيز توسط رسانه های جمعی منتشر گرديد.

در ادامه فشارها و آزار نوکيشان مسيحی در ايران، منابع خبری از بازداشت چند تن از آنان در شهر کرج خبر دادند. همينطور ابراهيم فيروزی نوکيش مسيحی و زندانی عقيدتی زندان رجايی شهر کرج به ۵ سال حبس محکوم شد.

درزمينه حقوق کودکان نيز گزارشاتی منتشر گرديد که برجسته‌ترين آن‌ها تنبيه و انتقال به بيمارستان دختر دبستانی در استان همدان بود.

مضاف بر مورد بالا، علی اصغر فانی وزير آموزش و پرورش نيز ادعا کرد: يک سوم مدارس کشور استاندارد لازم را نداشته و نياز به بازسازی دارند.

در حوزه حقوق اولبه زنان در ايران در اين ماه نيز هجمه‌های بسياری به بانوان ايرانی شد که از جمله پراهميت‌ترين آن‌ها ميتوان اشاره کرد به تبعيض در تعداد حضور زنان در استخدام دولت و درگذشت يک قربانی اسيدپاشی در ايران.

وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعی نيز با بيان اين‌که نرخ بيکاری زنان دو برابر مردان شده است گفت: وزارت کار در تلاش است با سياست گذاری‌های مناسب جايگاه مجموعه زنان را ارتقا بدهد. علی ربيعی زنانه شدن آسيب‌های اجتماعی را يکی از چالش‌های موجود ذکر کرد و گفت: سن زنان سرپرست خانوار پايين آمده و نرخ بيکاری زنان دو برابر مردان شده که اين امر ضرورت برنامه ريزی شايسته در اين زمينه را می‌طلبد.

رويدادها و اخبار کارگری در آذر ماه بسان ماه‌های گذشته پرشمار بود که از جمله تجمع صد‌ها کارگر پتروشيمی تبريز در اداره کار، بی خبری از وضعيت فعال کارگری کوروش بخشنده و صدور حکم زندان و شلاق برای ۵ کارگر معدن چادرملو و نيز بازداشت يک فعال کارگری در سنندج.

مضاف بر موارد فوق، دو تن از نمايندگان قانونی کارگران نانوايی‌های سنندج به تحمل ۵ ماه حبس تعزيری و ۳۰ ضربه شلاق محکوم شدند. محکوميت اين دو فعال کارگری با نظر مثبت قاضی به ۵ سال حبس تعليقی تبديل شده است.

در اين ماه متأسفانه گزارشاتی از حوادث کاری که موجب مرگ و مصدوميت کارگران شده بود نيز چاپ گرديد که مرگ دو کارگر به علت فقدان ايمنی محيط کار در آمل و مرگ چهار کارگر ديگر نيز به دليل مشابه در شهرستان شيروان از برجسته ترين موارد بودند.

در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم اين ماه خالی از حوادث نبود، چنانکه بازداشت عليرضا هاشمی، دبيرکل سازمان معلمان ايران و تجمع مربيان سوادآموزی مقابل مجلس از مهمترين خبرها بود.

در حوزه فرهنگ خوشبختانه گزارشات محدودی در اين ماه منتشر شد که از جمله گزارشات مثبت اين ماه بايد به خبر آزادی اردشير احمدی، مستندساز جوان ايرانی-کانادايی از زندان اشاره کرد.

در شرايطی که همه منتظرند تغيير روندهايی که رئيس‌جمهور قول آن‌ها را داده بود در عرصه‌های مختلف شاهد باشند خبرهای مکرر درمورد لغو کنسرت‌هايی که پشت آن تلاش‌های فراوان و صرف هزينه‌های قابل توجه نهفته است می‌تواند اين پيام را منتقل کند که عرصه فرهنگ هنوز تن به تغييرات نداده و شايد همين عامل است که موجب شده بسياری از علاقه‌مندان و دست‌اندرکاران اين عرصه در مواجهه با موانع، عطای کار در اين زمينه را به لقايش ببخشند يا زمين بازی خود را عوض کنند. دولت روحانی با لغو ۲۰ کنسرت در طول قريب به دو سال رکورد جديدی در اين زمينه به نام خود زده است.

درزمينه ی بهداشت و محيط‌زيست در اين ماه تنها گزارشی که منتشر شد در رابطه با سگ کشی در شيراز بود، بر اساس اين گزارش در يکی از شهرک‌های صنعتی شيراز، سگ‌ها به روشی غيرانسانی با تزريق اسيد و سم کشته شدند و پيمانکاران در ازای ارائه هر لاشه ۱۵ هزار تومان دريافت کردند. نحوه غير قابل پذيرش برخورد با حيوانات در کنار آلودگی های زيست محيطی اين روش از عمده ترين موضوعات اعتراض به اين عمل و شيوه بود.
توجه خاص به موارد نقض حقوق بشر

در اين بخش سعی شده به گزارش‌هايی از نقض حقوق بشر در آبان ماه که با حساسيت و توجه بيش‌تری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بديهی ست که اين توجه بيش‌تر، الزاماً به معنی شاخص بودن اين دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نيست.

برای انتخاب مورد اول در اين دسته بايد به محبوس بودن مصطفی عزيزی، نويسنده و تهيه کننده در زندان اوين اشاره کرد با واکنش و حساسيت زيادی در افکار عمومی روبرو شد.

همچنين ميتوان به گزارشات فيلترينگ هوشمند و اختلال در شبکه اجتماعی اينستاگرام، آزادی اردشير احمدی از زندان و بازداشت دوباره آيت الله نکونام از زمره گزارشاتی که با اقبال توجه از سوی افکار عمومی روبه رو اشاره کرد.

گزارش‌های حقوق بشری، در سايه‌ی کم توجهی

در مقابل بخش قبل، بسياری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً باکم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتيب تشکيل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند؛ روبه‌رو شدند. گفتنی است اين نوع کم توجهی‌های بعضاً غير تعمدی يا بعضاً تبعيضات هدفمند، زمينه بيشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

اخراج دبير خبرگزاری ميزان پس از انتشار نام سيد محمد خاتمی، احضار يک خبرنگار زن خبرگزاری ايسکانيوز به وزارت اطلاعات و محکوميت حبس برای دو عضو جوان حزب ندای ايرانيان تعدادی از گزارشاتی بود که در سايه کم توجهی قرار گرفتند.