تحلیل خواندنی صادق زیباکلام از بودجه سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی کشور

بسمه‌تعالی
جناب آقای دکتر علی مطهری
نماینده محترم مردم تهران و عضو کمسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی

با سلام و تحیات و طلب مغفرت برای روح پرفتوح ابوی ارجمندتان، اخیراً بودجه سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی کشور در سال جاری را مطالعه می‌کردم و ازآنجاکه حضرت‌عالی عضو کمسیون فرهنگی مجلس هستید، یکی دو پرسش در خصوص این حجم هزینه فرهنگی برایم پیش آمده که انشاالله ارشاد می‌فرمایید. بنده ارقام را از بالاترین شروع کرده و به‌تدریج پایین آمده‌ام:

۱- سازمان صداوسیما..... ۱۱۴۰ میلیارد تومان
۲-سازمان بسیج مستضعفین..... ۱۰۳۵ میلیارد تومان
۳- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .....۷۷۰ میلیارد تومان
۴- مرکز خدمات حوزه‌های علمیه قم.....۵۲۸ میلیارد تومان
۵- شورای عالی حوزه‌های علمیه.....۳۲۹ میلیارد تومان
۶- کمک به بازسازی عتبات عالیات.....۳۱۳ میلیارد تومان
۷ – کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی (*جدول ۱۷).....۲۸۹ میلیارد تومان
۸ – جامعه المصطفی العالمیه.....۲۱۸ میلیارد تومان
۹ – اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآن.....۲۰۰ میلیارد تومان
۱۰ – شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه خواهران.....۱۹۳ میلیارد تومان
۱۱ – سازمان تبلیغات اسلامی..... ۱۱۵ میلیارد تومان
۱۲ – نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها.....۱۰۲ میلیارد تومان
۱۳ – دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.....۹۲ میلیارد تومان
۱۴ – کمک به آستان‌های مقدس تحت نظر مقام معظم رهبری.....۸۰ میلیارد تومان
۱۵ – کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.....۷۸ میلیارد تومان
۱۶ – شورای برنامه‌ریزی و مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان..... ۵۷میلیارد تومان
۱۷- موسسه نشر آثار امام (ره) .....۵۷ میلیارد تومان
۱۸ – دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه پاسداران .....۵۶ میلیارد تومان
۱۹ – شورای عالی انقلاب فرهنگی..... ۵۰ میلیارد تومان
۲۰ – احداث و تکمیل مساجد کشور..... ۵۰ میلیارد تومان
۲۱ – بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس..... ۳۹ میلیارد تومان
۲۲ – شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه.....۳۷ میلیارد تومان
۲۳ – مجمع جهانی اهل‌بیت..... ۳۶ میلیارد تومان
۲۴ – شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی.....۳۵ میلیارد تومان
۲۵ – سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.....۲۲ میلیارد تومان
۲۶ – موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.....۲۰ میلیارد تومان
۲۷ – ستاد اقامه نماز.....۱۹ میلیارد تومان
۲۸ – سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.....۱۲ میلیارد تومان
۲۹ – بیمه هنرمندان (فعالان قرانی، مداحان و سایر هنرمندان) .....۱۰ میلیارد تومان
۳۰ – موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی.....۸ میلیارد تومان
۳۱ – کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.....۶ میلیارد تومان
۳۲ – بنیاد سعدی.....۶ میلیارد تومان
۳۳ – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسعه بازی‌های رایانه.....۴ میلیارد تومان
۳۵- شورای عالی انقلاب فرهنگی بابت تحول علوم انسانی در دانشگاه‌ها......۳ میلیارد تومان
۳۶- دانشگاه اهل‌بیت .....۳ میلیارد تومان
جمع کل: ۶۰۱۲ میلیارد تومان

(*توضیح: جدول شماره ۱۷ شامل سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی متعددی می‌شود ازجمله: موسسه فرهنگی بصیرت، موسسه فرهنگی تبیان، موسسه فرهنگی دارالحدیث، موسسه فرهنگی نسیم نور، کمک به مؤسسات فرهنگی و دینی همه استان‌ها، کمک به فعالیت‌های فرهنگی مسجد جمکران، پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی، سازمان مدارس معارف اسلامی، پژوهشکده باقرالعلوم، دانشگاه باقرالعلوم، دانشگاه امام صادق، بسیج دانش‌آموزان، جشنواره عمار، شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه، ستاد امر به معروف و نهی از منکر و...)

همان‌طور که ملاحظه می‌شود سهم وزارت ارشاد از این ۶۰۰۰ میلیارد تومان کمتر از ۱۳ درصد می‌باشد و ۸۷درصد مابقی در اختیار نهادها، سازمان‌ها، بنیادها و ارگان‌هایی است که نه‌تنها کاملاً مستقل از مجموعه دولت قرار دارند بلکه اساساً هیچ پاسخگویی نیز نه در قبال مجلس دارند و نه در قبال قوه مجریه. مع ذالک و علیرغم این واقعیات، منتقدین و مخالفین دولت آقای روحانی علی‌الدوام دولت و بالأخص وزارت ارشاد را مورد مواخذه قرار می‌دهند که چرا وضعیت فرهنگی کشور این‌گونه است؟ جالب است که حتی یک‌بار هم نشده که مخالفین دولت کوچک‌ترین انتقاد و گلایه‌ای نسبت به این سی، چهل تشکیلات دیگری که نزدیک به ۹۰درصد بودجه فرهنگی کشور را به خود اختصاص داده‌اند بنمایند.

اما عرضم از نگارش این عریضه طرح زاویه دیگری از اختصاص بودجه ۶۰۰۰ میلیاردی برای امور فرهنگی می‌باشد. جنابعالی را نمی‌دانم اما من خودم وقتی ارقام خیلی زیاد می‌شوند ابعاد آن را دیگر درست ملتفت نمی‌شوم. به همین منظور و برای درک اینکه ۶۰۰۰ میلیارد تومان یعنی چقدر پول، آن را با کل بودجه محیط‌زیست کشور برای سال جاری مقایسه نمودم. کل بودجه محیط‌زیست در سال ۹۴ رقم ۱۷۴ میلیارد تومان می‌باشد؛ یعنی بودجه فرهنگی‌مان نزدیک به چهل برابر بودجه محیط‌زیستمان است. نمی‌دانم در کشورهای دیگر این نسبت چگونه است؛ اما در ایران با این ۱۷۴ میلیارد تومان خانم ابتکار هم می‌بایستی حقوق بیش از ۶۰۰۰ تن کارکنان محیط‌زیست را بپردازند، هم جلوی ریزگردها که از عراق و عربستان وارد خوزستان و مابقی کشور را می‌شوند را بگیرند، هم جلوی خشک شدن دریاچه ارومیه را بگیرند، هم تالاب انزلی که لجن‌زار شده را احیاء نمایند، هم یک‌دو جین تالاب و دریاچه‌های بزرگ و کوچک را که یا از بین رفته‌اند یا در شرف از بین رفتن هستند را نجات بدهند، هم حیات رو به انقراض وحش را جلوگیری کنند، هم جلوی روند انقراض هولناک جنگل‌های کشور را بگیرند، هم‌فکری برای رودخانه‌های کشور نمایند که خیلی دیگر تفاوتی با فاضلاب ندارند، هم پس‌فردا که باد خنک زد و پاییز شد، مردم تهران و سایر شهرهای بزرگ را از مرگ‌ومیر در نتیجه آلودگی هوا برهانند، هم به‌منظور آنکه من با این حسرت و عقده از دنیا نروم که محیط‌زیست گیلان (و سایر آستان‌های دیگر کشور که دارای جنگل هستند) یک دستگاه هلی‌کوپتر آبپاش ندارند و هنوز در قرن بیست و یکم آتش‌سوزی جنگل را با بیل و سطل شن مجبورند خاموش کنند، یک دستگاه هلی‌کوپتر آبپاش بخرند، هم...

البته همکاران جنابعالی در مجلس اگرچه اولویتشان در تصویب بودجه سالیانه کشور بیشتر فرهنگ بوده تا محیط‌زیست، درعین‌حال از حق نمی‌بایستی گذشت و نمایندگان محترم مجلس نهم گام‌های ارزنده‌ای‌ برای بهبود بخشیدن به وضعیت اسفناک محیط‌زیست کشور برداشته‌اند. ازجمله اینکه وقتی اهواز و سایر شهرهای خوزستان دچار آن وضعیت اسفناک ریز گردها شده بود آن‌ها هم در تهران با زدن ماسک در مجلس حاضر شدند. بعلاوه خانم ابتکار را هم با شجاعت و شهامت کم‌نظیری و بدون آنکه ترسی به خودشان راه دهند موردحمله و انتقادات شدید قراردادند که چرا به فکر مردم خوزستان نیستند و چرا به اهواز مسافرت نمی‌کنند. مجلس نهم درست می‌بیند: برای بهبود وضعیت ناگوار زیست‌محیطی در ایران می‌بایستی بیشتر به فکر فرهنگ بود تا محیط‌زیست.

با تهنیت بعثت نبی اکرم (ص) - ایام به کام باد
صادق زیباکلام