خبرنگاران بخش کارگری ایلنا، دسته‌جمعی اخراج شدند

رضا حاجی‌حسینی - رادیو زمانه ـ خبرگزاری کار ایران (ایلنا) که به عنوان منبع طرح و پیگیری اخبار کارگری شناخته می‌شود، خبرنگاران بخش کارگری خود را به شکل دسته جمعی اخراج کرده است.

خبرگزاری کار ایران. این خبرگزاری امروز برای مدتی بخش کارگری نداشت
سایت میدان، امروز (شنبه ۳۰ خرداد ماه)، با انتشار خبر کوتاهی در این‌باره نوشته است: «ایلنا، تنها خبرگزاری رسمی ایران که اخبار کارگران را پوشش می‌داد، حالا خود دست به اخراج دسته جمعی خبرنگارانش زده است. اخراج دسته‌ جمعی، قراردادهای موقت و یک‌طرفه و نبود امنیت شغلی، یکی از موضوعاتی است که ایلنا بارها درباره آن‌ها خبررسانی کرده است.»

خبر اخراج دسته‌جمعی خبرنگاران بخش کارگری ایلنا در حالی منتشر شده است که خبرهای این گروه در طول دو روز گذشته به روز نشده بود. امروز نیز برای ساعاتی آیکون بخش کارگری از میان بخش‌های این خبرگزاری حذف شده بود اما با بازگشت این آیکون و انتشار خبر جدید در بخش کارگری ایلنا، به نظر می‌رسد که فرد یا گروه تازه‌ای کار در این گروه را آغاز کرده است.

برای هر کسی که با اخبار کارگری سر و کار داشته باشد، خبرگزاری ایلنا به عنوان تنها خبرگزاری رسمی داخل ایران یک منبع مهم است. در واقع با توجه به محدودیت‌های رسانه‌های در پوشش اخبار کارگری، این رسانه تنها رسانه‌ای است که می‌تواند اخبار نسبتا جامعی درباره آنچه در جامعه کارگری ایران می‌گذرد، داشته باشد.

یک روزنامه‌نگار از تهران درباره گروه کارگری ایلنا به رادیو زمانه می‌گوید: «دقت و استمرار گروه کارگری اخراج شده این رسانه در پوشش اعتصاب‌ها، پیگیری موضوعات روز و حتی انعکاس اخبار جزیی کارگری که معمولا در رسانه‌های دیگر نمی‌شد آن‌ها را پیدا کرد، باعث شده بود که این بخش از خبرگزاری ایلنا، مرجع اخبار کارگران باشد. این گروه در ایجاد موج خبری درباره موضوعات کارگری بسیار موفق بود و گزارش‌های جاندار و مستندی از وضعیت معیشتی و حقوقی کارگران منتشر می‌کرد که غیبت آن به هر شکل، نشانه حساسیت حاکمیت به مساله کارگران و نفوذ و تاثیر این رسانه است و جای خالی آن در رسانه‌های ایران به وضوح احساس خواهد شد.»

اسماعیل محمد‌ولی، دبیر اخراج شده بخش کارگری ایلنا اما در پاسخ به سوال توییتری میدان درباره صحت و سقم این موضوع و در واکنش به این ماجرا، در توییتر خود نوشته است: «گروه کارگری ایلنا به طور دسته جمعی اخراج شده‌اند. دلایلش قابل حدس است اما به زودی توضیحاتی منتشر می‌کنیم.»

او روز شنبه در صفحه فیس‌بوک خود نیز نوشت: «برای آن‌ها که پرسیده‌اند فعلا همین قدر بگویم که تیم پنج نفره کارگری ایلنا امروز اخراج شدند. هر چند سمت اداری من دبیر گروه کارگری بود اما همه اهالی ایلنا می‌دانستند گروه ما شورایی اداره می‌شود. این شد که همگی ما را اخراج کردند. دلایلش برای کسانی که پیگیر اخبار کارگری بودند واضح است اما به زودی، بعد از فروکش کردن عصبانیت و با تصمیم جمعی، توضیحاتی منتشر خواهیم کرد.»

آیا وزارت کار عامل اخراج خبرنگاران است؟

گرچه دبیر گروه کارگری ایلنا معتقد است دلایل اخراج‌شان برای کسانی که پیگیر اخبار کارگری بوده‌اند واضح است، اما ضرورت طرح این پرسش که این دلایل چه بوده‌اند، از بین نمی‌رود.

کامبیز غفوری، روزنامه‌نگار مقیم فنلاند، در پاسخ به این سوال به رادیو زمانه می‌گوید: «به عقیده من، این مساله به یک اصل کلی در ماهیت سایت‌ها و خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی باز‌می‌گردد که به مثابه یک حزب سیاسی عمل می‌کنند.»

این روزنامه‌نگار می‌گوید: «همان‌گونه که می‌توان خبرگزاری‌های تسنیم و فارس را وابسته به یک جناح خاص در جمهوری اسلامی دانست، ایلنا هم در قامت رسانه حامی دولت ظاهر شده و گردانندگان ارشد آن که نزدیک به علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند، انتقاد از دولت را برنمی‌تابند.»

سایت میدان نیز این خبرگزاری را نزدیک به هاشمی رفسنجانی می‌داند: «به نظر می‌رسد این خبرگزاری از نظر سیاسی به هاشمی رفسنجانی نزدیک است. به عنوان نمونه در سرویس عکس ایلنا، هاشمی رفسنجانی و نزدیکان او در حدود یک چهارم گزارش‌های تصویری حضور دارند.

غفوری اما در توضیح برخورد صورت گرفته با خبرنگاران بخش کارگری ایلنا می‌گوید: «در تاریخ ۲۶ خرداد ماه، تیم کارگری ایلنا خبری را منتشر کرد که نشان می‌داد وزارت کار یک دستورالعمل مهم را پس گرفته و آن را کان لم یکن اعلام کرده است. بر اساس این دستور‌العمل، قراردادهای کمتر از یک سال در مشاغلی که ماهیت دائمی دارند، بی‌اعتبار می‌شدند. این دستورالعمل با فشار کارفرمایان و با نامه‌ای که حسن خلیلی عراقی، رییس انجمن صنفی کارفرمایان ایران، خطاب به حسن هفده‌تن، معاون روابط کار وزارت کار نوشته شده بود، لغو شد. تصویر این نامه هم روز ۲۷ خرداد توسط خبرنگاران بخش کارگری منتشر شد که انتقاد جدی فعالان کارگری را به همراه داشت.»

این روزنامه‌نگار مقیم فنلاند که اخبار کارگری ایران را پیگیری می‌کند، معتقد است که به نظر می‌رسد حامیان علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تحمل کوچک‌ترین انتقادی را نسبت به دولت و وزارتخانه‌ مذکور ندارند: «آقای ربیعی خود یک چهره امنیتی است و از نخستین ماه‌های بعد از انقلاب که نقش سرکوبگر خود را با حمله به خانه کارگر در سال ۵۸ و مصادره آن آغاز کرد، تا دوران خدمتش در وزارت اطلاعات و نهادهای دیگر امنیتی و اکنون وزارت کار، همواره استراتژی مشت آهنین را دنبال کرده است. اکنون هم سیاست اقتصادی نولیبرالی دولت روحانی از جمله خطوط قرمزی است که می‌خواهند اعمال کنند و با هر صدایی که از این سیاست‌ها انتقاد کند، برخورد می‌شود.»

غفوری امیدوار است روزنامه‌نگارانی که در ایران تلاش می‌کنند تا با چنین اعمال نظرها و سرکوب‌هایی مقابله کنند، دست‌کم با مسائل و مشکلاتی چون بازداشت و زندان روبه‌رو نشوند.

باید دید توضیحی که اسماعیل محمد‌ولی، دبیر اخراج شده بخش کارگری ایلنا و گروهش وعده انتشار آن را داده‌اند چه زمانی منتشر می‌شود و در صورت انتشار احتمالی این توضیحات، مسائلی که مطرح خواهد شد تا چه اندازه به گمانه‌زنی‌هایی که کامبیز غفوری مطرح کرده است، نزدیک خواهد بود.