شاهزاده سعود الفیصل وزیر امور خارجه پیشین سعودی درگذشت

بی بی سی - سعود الفیصل وزیر خارجه سابق عربستان سعودی که چند ماه قبل از مقامش کنار رفت روز پنجشنبه در سن ۷۵ سالگی در ریاض درگذشت.

امیر سعود یکی از مقام‌های عالی‌رتبه خاندان سلطنتی در عربستان سعودی بود که برای ۴۰ سال مقام وزارت خارجه این کشور را به عهده داشت.

در دوران زمامداری ۴۰ ساله سعود الفیصل، نقش بارز عربستان سعودی به عنوان یک بازیگر مهم در عرصه دیپلماسی منطقه ای اهمیت یافت و این کشور توانست ضمن حفظ روابط با غرب، چند بحران بزرگ منطقه‌ای را پشت سر بگذارد.

نبیل العربی دبیر کل اتحادیه عرب با صدور بیانیه‌ای مرگ سعود الفیصل را تسلیت گفته و سفارت آلمان در ریاض او را "دولتمردی قابل احترام" نامیده است.

باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در پیام تسلیت خود نوشته است: "به عنوان با سابقه‌ترین وزیر خارجه در جهان، امیر سعود شاهد برخی از دوره های بسیار چالش‌برانگیز در منطقه بود. او در هر موقعیت، چه مذاکره برای پایان جنگ داخلی لبنان و چه کمک به طرح صلح اعراب، برای رسیدن به صلح تلاش کرد. چند نسل از رهبران و دیپلمات‌های آمریکایی از وسعت نظر، جذبه و وقار شخصیت، و مهارت‌های دیپلماتیک او بهره‌مند شدند."

در ماه آوریل، ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی با صدور فرمانی سعود الفیصل را به سبب بیماری از مقام وزارت خارجه این کشور برکنار کرد و عادل الجبیر سفیر ریاض در واشنگتن را به عنوان جانشین او تعیین کرد.
چهار دهه وزارت

دوران وزارت سعود الفیصل با زمامداری چهار پادشاه عربستان سعودی همزمان بود. آخرین مراسم تحلیف امیر سعود در مقام وزیر خارجه، در ماه مارس و چند هفته پس از آغاز پادشاهی ملک سلمان صورت گرفت.

امیر سعود در اکتبر ۱۹۷۵ و هفت ماه پس از آنکه پدرش ملک فیصل به دست یکی از برادرزاده‌های خود ترور شد از سوی پادشاه تازه به مقام وزارت خارجه منصوب شد.

سعود الفیصل به شکل نزدیکی در تلاش‌های منطقه‌ای برای پایان دادن به جنگ داخلی لبنان (۱۹۷۵-۱۹۹۰) نقش داشت و همچنین سیاست خارجی عربستان سعودی در دوران جنگ ایران و عراق، و حمله عراق به کویت (۱۹۹۱) زیر نظر او هدایت می‌شد.

در پی واقعه ۱۱ سپتامبر که اعلام شد ۱۵ نفر از گروه ۱۹ نفره هواپیماربایان شهروند سعودی بودند روابط ریاض و واشنگتن بحرانی شد. این بحران کمی بعد با آغاز عملیات ریاض علیه پایگاه‌ها و هواداران القاعده در خاک عربستان سعودی فروکش کرد.

امیر سعود در سال ۱۹۴۰ در منطقه طائف به دنیا آمد و در سال ۱۹۶۴ در رشته اقتصاد از دانشگاه پرینستون در ایالت نیوجرسی آمریکا فارغ التحصیل شد.

او دومین پسر ملک فیصل بود که پادشاهی عربستان سعودی را از ۱۹۶۴ تا هنگام سوءقصد به جانش در سال ۱۹۷۵ بر عهده داشت.
سیاست خارجی

آشنایی سعود الفیصل با غرب به افزایش نفوذ دیپلماتیک عربستان سعودی در محافل غربی کمک کرد.

وزیر سابق امور خارجه عربستان سعودی نقش مهمی برای دیپلماسی در مسایل جهان عرب قائل بود و تلاش فراوانی کرد تا طرح صلح با اسرائیل را به نتیجه برساند.

بنا به طرح صلحی که در سال ۲۰۰۲ در نشست اتحادیه عرب و از سوی ملک عبدالله، ولیعهد وقت و پادشاه آینده، ارایه شد در صورت خروج اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی و اجازه بازگشت آوارگان فلسطینی، کشورهای عربی با اسرائیل قرارداد صلح امضا می‌کنند.

همزمان با برگزاری نشست اتحادیه عرب در بیروت، سعود الفیصل با حضور زنده در شبکه‌های تلویزیونی آمریکایی به تشریح این طرح صلح پرداخت و گفت: "با این طرح همه کشورهای عرب، موجودیت اسرائیل را به رسمیت خواهند شناخت. اگر این طرح منجر به صلح با اسرائیل نشود، مطمئن باشید که هیچ سلاحی نمی تواند برای این کشور امنیت به ارمغان آورد."

از سعود الفیصل به عنوان یکی از معتقدان به لزوم اصلاحات سیاسی و اجتماعی در عربستان نام برده می‌شود اما او اعتقاد داشت که اصلاحات باید تدریجی و مداوم از داخل صورت بگیرد.

در سال ۲۰۰۴ سعود الفیصل از لزوم کاهش وابستگی عربستان سعودی به آمریکا در مسایل امنیتی سخن گفت.

همزمان با نا آرامی‌های بحرین در سال ۲۰۱۱، سعود الفیصل نقش مهمی در جلب حمایت از طرح مداخله نظامی سعودی در آن کشور و سرکوب معترضان ایفا کرد.

در ارتباط با ایران، سعود الفیصل حامی تحریم‌های بین‌المللی علیه فعالیت‌های اتمی تهران و منع سفر مقام‌های جمهوری اسلامی بود.

سعود الفیصل در آخرین سخنرانی عمومی خود که ماه آوریل در ریاض ایراد شد گفت کشورش "در جنگ با تهران نیست" اما از مقام‌های ایران خواست که تجهیز نظامی حوثی‌های یمن را متوقف کنند.

ایران اتهام‌های مربوط به تجهیز نظامی حوثی‌های یمن را رد می‌کند.