عراقچی: مشاجره بین ظریف و الجبیر پر تنش بود

خبرگزاری صدا و سیما - سید عباس عراقچی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: سیاست خارجی متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران است و متعلق به دولت‌های مختلف نیست.

معاون وزیر امورخارجه اضافه کرد: البته هر کدام از دولت‌ها تاکتیکها، ادبیات و رویکردهای خاص خود را دارند که در جای خود مؤثر است اما اصول راهنما جای دیگری تدوین و مشخص شده است و وزارت امورخارجه و کارگزارانش مجریان این اصول و سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران هستند.

عراقچی با بیان اینکه در مذاکرات هسته‌ای ما مجری منویات نظام جمهوری اسلامی بودیم گفت: این گونه نبود که مذاکرات متعلق به دولت باشد.

وی افزود: دولت‌های مختلف مسیر مذاکرات را در ۱۲ سال طی کردند، اگرچه ممکن است برخی تاکتیکها مؤثر باشد اما اصول هیچگاه تغییر نکرده است.

معاون وزیر امورخارجه گفت: در مذاکرات هسته‌ای اصول چارچوب‌ها و خطوط قرمزی را که مقام معظم رهبری با تأکید بر اصول قانون اساسی تعیین می‌کردند مد نظر بود اما متصدی جزئیات و تاکتیک‌ها دولت بود.

عراقچی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری درباره اجرای سیاست خارجی انقلابی جمهوری اسلامی ایران افزود: مهمترین نکته این سخنان این بود که ما امیدوارانه و با اعتماد به نفس جلو برویم و در سیاست خارجیمان اعتماد به نفس داشته باشیم و بدانیم ظرفیت‌ها و توانایی‌ها و بنیه‌های اقتصادی و سیاسی داریم که به یک دیپلمات قدرت می‌دهد تا با صلابت در برابر دیپلمات‌های خارجی از هر دولتی حاضر شود.

وی گفت: در مذاکرات هسته‌ای دیپلمات‌های ایرانی در برابر دیپلمات‌های قدرت‌های جهانی با صلابت و استوار ظاهر شدند.

معاون وزیر امورخارجه با تأکید بر لزوم تقویت اعتماد به نفس در دیپلمات‌ها افزود: همان طور که در جنبه‌های دفاعی توانستیم بنیه‌های دفاعیمان را تقویت کنیم و دشمن را از حمله و تهدید نظامی منصرف نماییم و همان گونه که دانشمندان ما توانستند در جنبه‌های علمی به بنیه‌های قوی برسند، باید بدانیم در دیپلماسی هم می‌توانیم محکم جلوی قدرت‌های جهانی بایستیم و منافع خودمان را تأمین کنیم.

عراقچی گفت: کسانی که در این مهم تردید می‌کنند در حقیقت توانمندی جمهوری اسلامی ایران را دست کم گرفته‌اند.

وی افزود: به فرموده رهبری، دیپلمات‌های ما باید با صلابت، استوار، امیدوارانه، محکم و انقلابی سیاست‌های نظام و منافع ملی کشور را دنبال کنند.

معاون وزیر امورخارجه گفت: در مذاکرات هسته‌ای نفس مذاکرات قرار گرفتن در برابر شش قدرت بزرگ دنیا و تحمیل خواسته‌هایمان به طرف مقابل، تثبیت برنامه هسته‌ای ایران، پذیرفتن حق غنی سازی، آب سنگین و تحمیل این مسئله که باید تحریم‌ها علیه ایران را بردارند و حقوق جمهوری اسلامی و مردم ایران را به رسمیت بشناسند؛ همه نتیجه امیدواری و اعتماد به نفس ما در مذاکرات بود.

عراقچی افزود: برجام و مذاکرات یک مسئله بود اما بخش مهم دیگر اجرای برجام است که به اندازه خود مذاکرات اهمیت دارد.

وی گفت: در اجرا طرف مقابل ممکن است به هزار و یک نیرنگ و ترفند بخواهد از زیر بار تعهداتش فرار کند که ما باید به دقت مراقبت و خواسته‌هایمان را که در برجام محقق شده در اجرا هم محقق کنیم و جلوی نقض موارد را بگیریم.

معاون وزیر امورخارجه با اشاره به اینکه مقدمات اجرای برجام آغاز شده است افزود: از ۹ موردی که مقام معظم رهبری در نامه‌شان اشاره کردند که در اجرای برجام دولت مکلف به مراعات آنهاست، محور اولش قبل از شروع اجرای برجام و ۸ مورد دیگر به حین اجرای آن مربوط می‌شود.

عراقچی با بیان اینکه شرط اول آن بود که وقتی به روز تصویب رسیدیم طبق برجام طرف‌های آمریکایی و اروپایی باید تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته‌ای را متوقف یا لغو کنند، گفت: در ۲۶ مهر، روز تصویب، این اتفاق در اتحادیه اروپا و آمریکا صورت گرفت.

وی با بیان اینکه از نظر ما تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا ظاهراً متوقف شده است، افزود: حقوقدانان ما در حال بررسی دقیق دستور اتحادیه اروپا و نامه اوباما و بیانیه کری هستند تا چیزی از قلم نیفتاده باشد.

معاون وزیر امورخارجه گفت: در ضمیمه شماره ۲ برجام در قوانینی که باید متوقف شود یک به یک آمده است و تصریح شده که خود تحریم‌ها و خدمات مربوط به آن باهم برداشته می‌شود.

عراقچی افزود: نگرانی از بابت انتقال پول فروش نفت وجود ندارد و اگر مشکلی هم باشد به آمریکایی‌ها منتقل می‌کنیم که اصلاح کنند.

وی گفت: در اجرای برجام مقدمات کار ما هم شروع شده، البته تا کنون سانتریفیوژها جمع آوری نشده است.

معاون وزیر امورخارجه با بیان اینکه ما می‌توانیم مقدمات تعهداتمان را در نطنز و فردو شروع کنیم، افزود: در اراک و موضوع ذخایر اورانیوم غنی شده طبق نظر مقام معظم رهبری، پس از آنکه موضوع پی‌ام دی در آژانس نهایی و بسته شد آنوقت کار روی این دو موضوع را هم شروع خواهیم کرد.

عراقچی با بیان اینکه کار پی‌ام دی در آژانس و شورای حکام طبق نقشه راه به خوبی پیش می‌رود، گفت: تا ۱۵ اکتبر باید همکاری‌های ما با آژانس درباره پی‌ام دی تکمیل می‌شد، که شد.

وی افزود: ۱۵ اکتبر آژانس اعلام کرد همکاری‌های ما با ایران تکمیل شده است و این مرحله از نقشه راه هم کامل شد.

معاون وزیر امورخارجه این مرحله را بسیار بسیار مهم دانست و گفت: ما سال‌ها با آژانس در کشاکش بودیم تا به این نقطه برسیم تا آژانس اعلام کند که از ایران راجع به پی‌ام دی سؤالی ندارد.

عراقچی افزود: در سال‌های گذشته آژانس حاضر به اعلام ختم این موضوع نبود و هر بار که به سؤالات آژانس جواب می‌دادیم سؤالات جدیدی را مطرح می‌کردند چون اراده سیاسی برای بستن پرونده نبود اما هم اکنون این اراده سیاسی از طریق ۱+۵ به وجود آمده است و بستر فنی هم از طریق نقشه راه با آژانس انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه آژانس ختم همکاری با ایران را اعلام کرده و گفته که دیگر سؤالی از ایران ندارد و بازدیدهایش را هم انجام داده است، گفت: آژانس هم اکنون در حال تدوین گزارش نهایی خود است تا در اواخر نوامبر حدود یک ماه دیگر آن را به شورای حکام ارائه دهد.

معاون وزیر امورخارجه افزود: شورای حکام ۱۵ دسامبر تشکیل جلسه می‌دهد و ۱+۵ موظف هستند قطعنامه‌ای را با هدف بستن پی‌ام دی به این شورا ارائه دهند و شورا آن را تصویب کند.

عراقچی گفت: وقتی شورا این قطعنامه را تصویب و موضوع پی‌ام دی را خاتمه یافته اعلام کرد، آن وقت ما آن دو کار را انجام خواهیم داد.

وی افزود: اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود حدود دو ماه دیگر این روند به پایان می‌رسد.

معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه گفت: ما به آژانس اعلام کردیم کار در نطنز و فردو را ممکن است شروع کنیم ولی طبق فرمایش مقام معظم رهبری بر روی اراک و ذخایر کاری نمی‌کنیم تا پی‌ام دی بسته شود.

عراقچی با بیان اینکه الآن تحریم‌ها برداشته شده است، افزود: اگر مشکلی پیش نیاید دو ماه دیگر به روز اجرایی شدن می‌رسیم، روزی که تحریم‌ها عملاً برداشته خواهند شد.

وی گفت: در نامه اوباما و دستور اتحادیه اروپا درباره حفظ ساختار تحریم‌ها، چیزی نیامده است که اگر باشد، نقض برجام است.

عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان با بیان اینکه با سه نوع تحریم مواجه بودیم، افزود: تحریم‌های اتحادیه اروپا و رئیس جمهور آمریکا لغو و تحریم‌های کنگره آمریکا متوقف شده و همه اینها محقق شده است.

عراقچی با بیان اینکه بعد از نامه مقام معظم رهبری دیگر آمریکایی‌ها سخنی درباره حفظ ساختار تحریم‌ها بیان نکردند، گفت: اگر پیش از این هم از این مسئله سخن می‌گفتند صرفاً ترفندی تبلیغاتی و فضاسازی روانی بود.

وی افزود: در نامه مقام معظم رهبری، اصولی بیان شده است که بر اساس آن اجرای تعهدات ما منوط به تضمین کتبی از طرف مقابل، اجرای اراک و فروش ذخایر منوط به قراردادهای قطعی و محکم و هر دوی اینها بعد از بسته شدن پی‌ام دی باید باشد.

عراقچی گفت: در نامه مقام معظم رهبری به مصادیق اشاره نشده و مصادیق را وزارت امورخارجه و دولت تشخیص می‌دهند.

وی افزود: از نظر ما اتحادیه اروپا و آمریکا هر کاری را که باید می‌کردند انجام داده و تضمین کتبی هم داده‌اند.

معاون وزیر امورخارجه گفت: ظرف دو تا سه روز آینده نظر قطعی حقوقدانان را که هم اکنون در حال بررسی هستند اعلام خواهیم کرد.

عراقچی افزود: سازمان انرژی اتمی مقدماتی را که مانعی بر سر آنها نیست شروع کرده تا وقتی به جمع آوری سانتریفیوژها در فردو و نطنز برسند.

وی در پاسخ به سؤالی درباره رسیدن به ظرفیت ۱۹۰ هزار سو افزود: از نظر برجام تا قبل از اجرایی شدن، سازمان انرژی اتمی باید طرح خود را در این زمینه ارائه دهد و از نظر مجلس هم این سازمان دو ماه فرصت دارد و در نامه رهبری نیز اصل آن ذکر شده ولی مهلتی نگذاشته‌اند.

عراقچی گفت: سازمان انرژی اتمی این طراحی را انجام می‌دهند و اطمینان دارند که تا فاصله ۱۵ ساله حتی به بیش از ۱۹۰ هزار سو هم خواهیم رسید.

وی افزود: تا دو ماه دیگر که این طرح درازمدت سازمان انرژی اتمی منتشر شود همه خواهند دید که چگونه در ۱۵ سال آینده ما نه تنها ۱۹۰ هزار سو را تأمین خواهیم کرد بلکه به بیشتر از آن هم خواهیم رسید و به نظر من تا ۸۰۰ هزار سو ظرفیت وجود دارد.

معاون وزیر امورخارجه در بخش دیگری از این برنامه با اشاره به نشست وین برای حل بحران سوریه، گفت: ما با آمریکایی‌ها مذاکره دو جانبه درباره سوریه نداشته و نداریم و آنچه به ما اجازه داده شد در طول دو سال گذشته صرفاً مذاکره دوجانبه با آمریکا در موضوع هسته‌ای و مقداری هم امور کنسولی و انسان دوستانه بود.

عراقچی افزود: درباره موضوعات منطقه‌ای ما مذاکرات دوجانبه با آمریکا نداریم و مقام معظم رهبری هم صریح به این مسئله اشاره کردند.

وی گفت: در قالب جمع اجازه داده شد تا در نشست وین درباره سوریه حاضر شویم و نظراتمان را بیان کنیم و در این چارچوب با مجموعه شرکت کنندگان مذاکره کردیم.

عراقچی با اشاره به دو تا سه دور مذاکره دوجانبه با آمریکا در حاشیه نشست وین افزود: موضوع این نشست‌ها صرفاً برجام و اجرای آن بود.

وی با اشاره به اینکه درباره اراک اسناد مختلفی باید آماده شود که در حال مذاکره هستیم، گفت: یک سند سه جانبه بین ایران، چین و آمریکا توافق شد که منتشر شده و یک سند رسمی بین ایران، ۱+۵ و اتحادیه اروپا قرار است تا یک هفته آینده امضا شود و پس از آن قراردادهای اجرایی‌اش نوشته و امضا خواهد شد.

عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان افزود: در مورد انتقال ذخایر اورانیوم قراردادهایی باید با کشورهای خارجی بسته شود تا آن را به فروش برسانیم و در برابرش کیک زرد خریداری کنیم که موارد آسانی نیست و یک معامله مهم تجاری است که قراردادها و مذاکراتش در حال انجام است.

عراقچی گفت: در زمینه تحریم‌ها ما مشغول مذاکرات مفصل با اروپایی‌ها و آمریکا هستیم زیرا برداشتن قوانین تحریمیشان یک بحث است و تدوین اصول راهنما برای شرکت‌ها و بانک‌ها یک بحث دیگر که در نوشتن اینها باید با ایران مشورت کنند.

وی با اشاره به اینکه مشورت‌های غیررسمی مفصلی در این روزها داشتیم افزود: از ۱۲ نوامبر مشورت‌های رسمی بین ایران، اروپا و آمریکا درباره تهیه دستورالعمل‌های مربوط به رفع تحریم‌ها آغاز می‌شود و در مذاکرات دو جانبه با آمریکا درباره این مسائل بحث کردیم.

عراقچی با اشاره به جلسه هشت ساعته نشست وین درباره بحران سوریه گفت: تمام این مدت به بحث‌های مفصل میان طرف‌ها و هیئت‌ها و بخش زیادی از آن هم به مشاجره بین ظریف و الجبیر گذشت.

وی با بیان اینکه آنچه بین ما و عربستان در این نشست صورت گرفت پر تنش بود، افزود: خواسته‌های اصولی ما که همان عدم تجزیه سوریه و تصمیم گیری مردم سوریه برای آینده و سرنوشت کشورشان بود، هر دو در سند نهایی و بیانیه آمده است.

معاون وزیر امورخارجه گفت: این سند نهایی با درج خواسته‌های ایران می‌تواند مبنایی برای یک سری مذاکره پیچیده و طولانی در آینده باشد.

عراقچی افزود: در نشست وین همه به این نتیجه رسیدند که واقعیت صحنه اقتضا می‌کند که اگر خواسته ایران که ناشی از خواسته‌های بحق مردم سوریه است محقق نشود در میدان هم اتفاقی صورت نخواهد گرفت.

وی گفت: همه آنها در چهار سال گذشته تجربه کرده‌اند و با بسیج نیروهایشان همه تلاش‌های سیاسی و نظامیشان را بکار گرفتند اما نتوانستند خلاف خواست جمهوری اسلامی ایران و مردم و دولت سوریه کاری انجام دهند.

عراقچی افزود: اینهایی که از دعوت ایران در جلسات گذشته با موضوع سوریه ابا داشتند مجبور به این کار شدند و این مسئله به واسطه شرایط میدانی و دیپلماسی بود.

وی آنچه را در میدان اتفاق می‌افتد تعیین کننده دانست و گفت: دیپلماسی آن را در عرصه سیاسی نقد می‌کند و اگر در عرصه میدانی هر چقدر هم پیشرفت داشته باشیم اما نتوانیم در عرصه سیاسی آن را نقد کنیم همه تلاش‌های میدانی ابتر می‌ماند همانطور که در صحنه سیاسی هم اگر میدانی برای اتکا نداشته باشیم دستمان خالی است.

معاون وزیر امورخارجه گفت: شرایط میدانی دیپلماسی، اعتماد به نفس در هر دو میدان و فضای پس از برجام باعث شد که در اجلاس اخیر سوریه، ایران بازیگردان اصلی باشد و در آینده هم همین مسیر را ادامه خواهیم داد.