حقوق زنان و ارتجاع مذهبی: راهبردهای فعالان فمینیست از ۱۱ کشور

(پاریس، رباط) فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر در چارچوب بررسی ارتباط بین حقوق بشر و دین در منطقه‌ی موسوم به «هِلال بحران» سمیناری در رباط (مراکش) درباره‌ی تأثیر اسلام‌گرایی بر حقوق زنان برگزار کرد. در حدود ۳۰ کارشناس از ۱۱ کشور که در آنها گروه‌ها یا احزابِ اسلام‌گرا اداره‌ی امور را در دست گرفته‌اند، در دیداری به بررسی راهبردهای مبارزه علیه پس‌رفت‌ها یا خطر پس‌روی در حقوق زنان پرداختند. این بررسی به زودی منتشر خواهد شد.

با وجود این‌که نقض حقوق زنان منحصر به احزاب سیاسی اسلام‌گرا نیست، پیش‌روی این احزاب و تأثیر نظریه‌های بسیار ارتجاعی آنها، نه‌تنها در زمینه‌ی اصلاحات قانونی بلکه در زندگی روزمره‌ی زنان، تهدیدی آشکار علیه حقوق زنان به شمار می‌رود. کلیه‌ی کسانی که در این زمینه‌ها از حقوق زنان دفاع می‌کنند با مشکلات مشخصی روبرو می‌شوند. در واکنش به این وضعیت، فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر به همراه فعالان، پزشکان، دانشگاهیان، روزنامه‌نگاران، وکلای دادگستری و جامعه‌شناسانی از ۱۱ کشور برگزیده تأثیر سیاست‌های اسلام‌گرایانه را بر حقوق زنان مورد ارزیابی قرار دادند. بر اساس این ارزیابی، سمینار رباط موفق شد راهبردهایی را برای محافظت از حقوق به دست آمده‌ی زنان و جلوگیری از پس‌رفت‌ِ بیشتر تدوین کند.

پروژه‌ی فدراسیون به ۱۱ کشور در منطقه‌ی موسوم به «هِلال بحران» توجه دارد، زیرا حقوق زنان در کلیه‌ی این کشورها با مشکلات مشابهی رودررو است. کشورهای زیر در این منطقه قرار دارند: مراکش، تونس، مصر، مالی، نیجریه، سودان، سومالی، ترکیه، ایران، افغانستان و پاکستان.

شرکت‌کنندگان در سمینار شبکه‌یی برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات مربوط به روش‌های تقویت محافظت از حقوق زنان در کشورهای خودشان تشکیل دادند.

تحقیقات در این ۱۱ کشور که فدراسیون در آنها عضو و همکار دارد، اساس بحث‌ها را تشکیل می‌داد. گزارش سمینار در اوایل سال ۲۰۱۶ برای بحثِ جامعه‌ی مدنی در کشورهای برگزیده منتشر خواهد شد. راهبردهای به دست آمده به منظور تقویت مبارزه با رژیم‌ها و نیروهای ارتجاعی اسلام‌گرای مهاجم به زنان در سطوح ملی، منطقه‌یی و بین‌المللی به کار گرفته خواهد شد.

دو اظهارنظر

«بافت کشورهای مورد مطالعه ممکن است بسیار متفاوت از یک دیگر باشد، اما نگاهی به تجربیات آنها نشان می‌دهد که سرکوب زنان ـ گرچه در تمام این کشورها از شدت برابر برخوردار نیست ـ عنصر ثابتی است که کلیه‌ی جریان‌های ارتجاعی مبتنی بر دین در آن شریک هستند. با وجود این مشکل، امکان تدوین راهبردهای مشترک برای مبارزه با چنین سرکوبی، بدون نادیده گرفتن ویژگی‌های خاص هر کشور، وجود دارد.»
سوفی بِسی، عضو گروه اقدام فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر در زمینه‌ی حقوق زنان

«فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر کوشیده است با سازمان‌دهی اتاق فکری برای شناسایی اقدام مؤثر و راهبردهای دادخواهی در دفاع از حقوق زنان در نقاطی که این دستاوردها و حقوق در خطر هستند، به این کار کمک کند.»
عبدالکریم لاهیجی، رئیس فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر