مناقشه دولت و کنگره آمریکا بر سر محدودیت‌های مسافرتی ایرانیان

قانونگذاران ارشد جمهوری‌خواه به دولت آمریکا هشدار داده‌اند که نمی‌تواند به رغم تصویب قانون جدید تشدید محدودیت‌های سفر بدون ویزا به ایالات متحده، برای ایران استثناهای ویژه قائل شود و سفر ایرانیان را تسهیل کند.

در پی واکنش‌های مقامات ایران و آمریکا به تصویب طرح تشدید محدودیت‌های سفر بدون ویزا به آمریکا برای شهروندان ایران، عراق، سوریه و سودان، قانون‌گذاران آمریکایی روز چهارشنبه (۲۳ دسامبر/ ۲ دی) به دولت باراک اوباما هشدار داده‌اند که نمی‌تواند "اراده کنگره و روح قانون را نادیده بگیرد" و تضمین‌هایی مرتبط با قوانین دریافت روادید به طرف ایرانی بدهد.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، کوین مک‌کارتی، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه کنگره آمریکا، در این‌باره گفت: «هیچ ابهامی [در قانون] وجود ندارد. دولت باید این قانون را همان‌طور که تدوین شده و مورد توافق گرفته اجرا کند.»

بر اساس این طرح که در واکنش به حوادث تروریستی پاریس به سرعت و با اکثریت مطلق آرا در کنگره به تصویب رسید و با امضای باراک اوباما به قانون تبدیل شد شهروندان ۳۸ کشوری که پیش از این می‌توانستند بدون ویزا به آمریکا سفر کنند، در صورتی که در پنج سال گذشته به ایران سفر کرده باشند نیاز به ویزا خواهند داشت.

شهروندان ایران، عراق، سوریه و سودان حتی اگر تابعیت این ۳۸ کشور را داشته باشند هم باید در هر صورت از این پس برای سفر به آمریکا درخواست ویزا کنند، چرا که این کشورها در فهرست حامیان تروریسم قرار دارند. این قانون هم بر سر راه سفر ایرانی‌آمریکایی‌ها و هم برای آن دسته از تجار اروپایی که می‌خواهند به ایران رفت‌وآمد داشته باشند مانع ایجاد می‌کند.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در واکنش به امضای این طرح از سوی باراک اوباما، به صراحت گفت که "طرح با تعهدات ایالات متحده ذیل برجام هم‌راستا نیست" و ایران منتظر است تا ببیند آمریکا چطور می‌خواهد آن را با تعهداتش در قبال برجام همخوان کند. بیش از صد نماینده مجلس در ایران هم در تذکری به رئیس‌جمهور خواستار اقدام متقابل جمهوری اسلامی شدند.

جان کری، وزیر خارجه آمریکا، در واکنش به این اظهارات، در نامه‌ای به هم‌تای ایرانی خود گفت که قوانین جدید مرتبط با ویزای آمریکا "مانعی برای منافع اقتصادی ایران ایجاد نمی‌کند." به عبارت دیگر، دولت آمریکا می‌گوید تغییرات جدید برای کسب روادید را به گونه‌ای اجرا خواهد کرد که "هیچ مانعی برای منافع اقتصادی مشروع ایران ایجاد نکند."

این همان مساله‌ای است که اعتراض جمهوری‌خواهان کنگره و سنا را برانگیخته است. کوین مک‌کارتی و چند تن از روسای کمیته‌های گوناگون مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای به جان کری، وزیر خارجه و جی جانسون، وزیر امنیت داخلی این کشور اعلام کرده‌اند که از احتمال تلاش دولت برای مستثنی قائل شدن ایران از این قانون "عمیقا نگران‌‌اند."

آنها با ارسال این نامه تاکید کرده‌اند که کنگره به هیچ وجه اجازه لغو ویزا برای سفرهای تجاری (به ایران) را نخواهد داد؛‌ مساله‌ای که به‌طور بالقوه ممکن است برجام را هم با خطر تعلیق مواجه کند و دستاوردهای ماه‌ها مذاکرات فشرده برای پایان دادن به بحران هسته‌ای ایران پس از یک دهه را بر باد دهد.