گزارش کانون مدافعان حقوق بشر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه فروردین ۱۳۹۵

دستگاه قضایی درصورت فوت زندانیان بیمار، به قتل غیرعمد متهم می‌شود

کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی‌ وضعیت حقوق بشر در ایران در فروردین ماه ۱۳۹۵ پرداخت.

کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن‌ بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به چگونگی درمان زندانیان سیاسی و عقیدتی، از مقام‌های مسئول در قوه قضاییه خواسته است تا دسترسی فوری زندانیان سیاسی و عقیدتی به مراقبت‌های پزشکی مناسب و کافی را فراهم کرده و به ماده ۵۰۲ قانون آیین‌ دادرسی کیفری در خصوص چگونگی تعویق اجرای مجازات یا تبدیل مجازات برای زندانیان بیمار عمل کنند.

این سازمان مردم‌نهاد در گزارش خود با بیان اینکه مقام‌های مسئول در قوه قضاییه در خصوص درمان زندانیان سیاسی و عقیدتی، به‌صورت سلیقه‌ای با قانون آیین‌ دادرسی کیفری و آيين‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمينی و تربيتی كشور برخورد می‌کنند، اعلام کرده است: «هرگونه تعلل در درمان زندانیان سیاسی و عقیدتی عواقب سوئی برای دستگاه قضایی دارد، به‌گونه‌ای که در صورت بروز فاجعه مرگ، مسئولان قضایی را می‌توان به «قتل غیرعمد» متهم ساخت.»

در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.

به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه فروردین ۱۳۹۵ کانون مدافعان حقوق بشر که در چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۹۵منتشر شده، به شرح زیر است:

گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه فروردین ۱۳۹۵

مقدمه

چگونگی درمان زندانیان سیاسی و عقیدتی، نشان از آن دارد که مقام‌های مسئول در قوه قضاییه در خصوص این زندانیان به‌صورت سلیقه‌ای با قانون آیین‌ دادرسی کیفری و آيين‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمينی و تربيتی كشور برخورد می‌کنند؛ به‎گونه‌ای که این زندانیان از داشتن مراقبت‌های مناسب پزشکی محروم شده‌اند.

طبق گزارش‌های رسیده، یکی از این زندانیان سیاسی و عقیدتی، امید کوکبی است که به بیماری سرطان کلیه مبتلا شده و اینک در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری است.

وکیل مدافع آقای کوکبی در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌های وابسته به حکومت ایران گفته است که موکلش پیش از این نیز در مدت ۵ سال و ۳ ماهی که در حبس بوده، چندین بار با دفع سنگ کلیه و خونریزی داخلی ناشی از آن دست و پنجه نرم کرده است. گفته وکیل آقای کوکبی حکایت از آن دارد که مقام‌های مسئول در سازمان زندان‌ها، وظایف خود را در خصوص این بیمار به درستی انجام نداده‌اند.

همچنین طبق گزارشی دیگر، علیرضا رجایی که به تازگی و پس از تمام شدن دوران محکومیتش از زندان آزاد شده، به بیماری سرطان فک و صورت مبتلا است. او نیز در دوران زندان بیمار می‌شود که اقدام مناسب توسط مقام‎های مسئول در زندان اوین و اعزام به مراکز درمانی تخصصی برای معالجه این زندانی صورت نگرفته است.

زینب جلالیان، زندانی دیگری است که نیاز دارد تا به مراکز درمانی تخصصی برای معالجه چشم‌هایش اعزام شود. حسین رونقی ملکی نیز به درمان تخصصی نیاز دارد.

این در حالی است که مخالفت با اعزام زندانیان سیاسی و عقیدتی به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تخصصی در برخی مواقع حتی منجر به فوت زندانی بیمار شده است که در این مورد می‌توان به محسن دکمه‌چی اشاره کرد.

کانون مدافعان حقوق بشر، سال گذشته در گزارشی با بررسی وضعیت درمانی زندانیان سیاسی و عقیدتی، از قوه قضاییه خواسته بود تا به‌عنوان مسئول اصلی زندان‌ها، نسبت به بهبود وضعیت زندان‌ها و تسریع در روند درمان زندانی‌های بیمار و همچنین ایجاد شرایط آرام برای درمان آنان، اقدام‌های لازم را انجام دهد. اما متأسفانه بی‌توجهی به این درخواست باعث شد تا امروز بیماری‌های زندانیان سیاسی و عقیدتی حاد شود.

بنابراین هرگونه تعلل در درمان زندانیان سیاسی و عقیدتی عواقب سوئی برای دستگاه قضایی دارد، به‌گونه‌ای که در صورت بروز فاجعه مرگ، مسئولان قضایی را می‌توان به «قتل غیرعمد» متهم ساخت.

دردناک‌تر آنکه هزینه‌های «بستری شدن در بیمارستان و درمان» و «مأموران مراقب از زندانیان در بیمارستان» حسب اطلاع برخی زندانیان بیمار از جمله عیسی سحرخیز بر عهده زندانی بیمار است. این درحالی است که چنین درخواستی نیز با آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمينی و تربيتی كشور، در تضاد است.

در ادامه گزارش ماه فروردین ۱۳۹۵ همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در فروردین ماه ۱۳۹۵ در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود.

وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه فروردین ۱۳۹۵

الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی

۱) در این ماه بیش از سی نفر بازداشت شدند که بازداشت شدگان عبارتند از: امیر ولیزاده- فعال سایبری-، افشین حسین پناهی- فعال مدنی- و صبری حسن پور- فعال رسانه‌ای.

پلیس از بازداشت یک نفر بدون ذکر نام در استان خراسان به دلیل آنچه «ترویج اندیشه‌های لائیک» می‌نامید، خبر داد. همچنین خبرگزاری ایلنا از بازداشت حدود ۱۵ کارگر شاغل در معادن مجتمع مس «میدوک» و برخی رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از بازداشت هدیه تهرانی- بازیگر سینما- و چند فعال محیط زیست برای چند ساعت خبر دادند.

از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت ابراهیم رشیدی- فعال فرهنگی- ، على دبات، على كعبى، ميلاد دبات، فيصل دبات و مصطفى دبات- ۵ شهروند اهل شوش-، سجاد حيدرى-، سجاد هلالى و عبدالله حزباوى- سه شهروند اهل اهواز-، مؤمن بارکزهی، عظیمی قدیم- ۲ فعال مذهبی- حکایت دارند.

همچنین حسین دانشمند و حسن دانشمند- دو شهروند اهل بانه- محمد سعید نادری- دانشجوی انصرافی-، آرش مکری- دانشجو- و ایوب صبوری- شهروند اهل چابهار- در اواخر اسفند ماه سال ۱۳۹۴ بازداشت شدند.

لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه بصورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.

۲) ناهید گرجی- فعال مدنی- برای گذراندن سه سال حبس، سعید صادقی فر و محسن محسن زاده- دو فعال مدنی- برای گذراندن سه ماه و یک روز حبس، میثم جولانی، مرتضی پروین، مصطفی پروین، توحید امیرامینی و صالح پیچقانلو- ۵ فعال مدنی- برای گذراندن سه ماه حبس بازداشت و به زندان منتقل شدند. همچنین احکام سی ضربه شلاق توحید امیر امینی، مرتضی پروین، میثم جولانی، صالح پیچگانلو، مصطفی پروین و محسن محسن زاده اجرا شد.

۳) نازک افشار- فعال فرهنگی- با وجود صدور قرار وثیقه، هچنان در زندان نگهداری می‌شود.

۴) اسماعیل گرامی مقدم- عضو حزب اعتماد ملی- در دادگاه تجدید نظر به یک سال حبس تعزیری محکوم شد. همچنین طاهر قادر زاده- فعال فرهنگی- بە ۹۱ روز حبس تعزیری و محمد شجاعی- که در زندان به‌سر می‌برد- به ۵ سال حبس تعزیری، ۵ سال حبس تعلیقی و ۵ سال ممنوعیت خروج از کشور محکوم شدند.

۵) جلسه‌های رسیدگی به اتهام‌های ابراهیم مددی- فعال کارگری-، آفرین چیت‌ساز- روزنامه‌نگار که در بازداشت به‌سر می‌برد-، علیرضا گلی‌پور- که در زندان به‌سر می‌برد- برگزار شدند. همچنین دادگاه تجدید نظر سهیل بابادی- فعال سایبری که در زندان به‌سر می‌برد- برگزار شد.

۶) عباس لسانی- فعال مدنی که در زندان به‌سر می‌برد- بار دیگر با اتهامی جدید در دادسرا بازپرسی شد. همچنین سخنگوی قوه قضاییه از احضار شهیندخت مولاوردی- معاون رییس جمهور- به دادسرا خبر داد.

ب- وضعیت حقوق فرهنگی

۱) دادگاه مطبوعات به روزنامه «راه مردم» تذکر داد.

۲) مقام‌های مسئول از اجرای نمایش «لیلی نام تمام دختران ایران زمین است» جلوگیری کردند.

۳) افرادی بدون آنکه مقام‌های مسئول مانعشان شوند از انجام سخنرانی محمدباقر نوبخت- معاون رییس جمهور- جلوگیری کردند. همچنین سخنرانی مصطفی معین در دانشگاه اهواز با دستور مقام قضایی لغو شد.

۴) مجید درخشانی- آهنگساز و نوازنده- با وجود پایان یافتن رسیدگی به پرونده قضایی‌اش، همچنان ممنوع‌الکار است.

پ- سایر موارد نقض حقوق بشر

۱) در این ماه حداقل تعداد ۱۰ نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:

«د.الف»، «ع.ر»، «ع.ن» و «ف.و» در رشت اعدام شدند. مقام قضایی اتهام این افراد را قتل عمد اعلام کرد. همچنین رسانه‎های وابسته به حکومت ایران از اعدام دو نفر در مشهد و به اتهام قتل عمد اعدام شدند.

«ع.م»، «ح.ف»، «ر.ک» و «ج.م» در رشت اعدام شدند. مقام قضایی اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد.

همچنین برخی سایت‌های خبری غیر رسمی از اجرای احکام اعدام برای چندین نفر در زندان‌های رجایی‌شهر، ارومیه، بیرجند و کاشمر خبر داده‌اند؛ اخباری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.

۲) رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از صدور حکم اعدام برای یک نفر در استان تهران به اتهام تجاوز به عنف، یک نفر به اتهام قتل عمد و «سعید» به اتهام قتل عمد خبر دادند. مقتم قضایی نیز از صدور حکم اعدام برای چهار نفر در شهر آشخانه به اتهام محاربه، پلیس از صدور حکم اعدام برای دو نفر به اتهام قتل عمد و سایت‌های غیر رسمی از صدور حکم اعدام برای سه نفر در اهواز به اتهام محاربه و یک نفر در سنندج به اتهام قتل عمد خبر دادند.

۳) رسانه‌های وابسته به دولت ایران از صدور حکم شلاق برای دو نفر به اتهام سرقت و آزار و اذیت، و مقام قضایی از صدور حکم شلاق برای یک نفر به اتهام آزار و اذیت حیوانات خبر دادند.

۴) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند احسان مازندرانی و ایرج محمدی بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است.

بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی

وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران «سدید ریخته گر»، کارخانه «تبریز کف»، معدن زغال سنگ پرورده طبس، معدن پابدانای جنوبی، «فولاد زاگرس»، معدن چشمه پودنه، معدن زغال سنگ «ملچ آرام»، معدن زغال سنگ البرز شرقی، آبفای اهواز، کارخانه «سپهر اطلس نگین»، شرکت تولیدی سموم علف کش، پیمانکاری فازهای ۱۹، ۲۰ و ۲۱ عسلویه، «سیمان ارتا» حکایت دارد.

۱) پرداخت‌های حقوق و مزایای کارگران حدود ۲۰۰ کارگر آتش نشانی سردشت برای مدت چهار ماه، حدود ۲۶۰ کارگر شهرداری امیدیه برای مدت ۵ ماه، حدود ۱۲۰ کارگر شهرداری سی سخت برای مدت ۵ ماه، کارگران پیمانکاری شهرداری بروجرد برای مدت دو ماه، بیش از هزار کارگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس برای مدت دو ماه، رانندگان اتوبوس شرکت سامان سیر مشهد برای مدت یک ماه، ۲۴۰ کارگران کارخانه «کشتی سازی ایران صدرا» برای مدت ۴ ماه و بیش از ۴۰ راننده استیجاری اداره کار استان خوزستان برای مدت یک ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.

۲) حدود ۲۰۰ کارگر در پی تعطیلی خط تولید لوازم خانگی ارج، ۳۸۰ کارگر در پی تعطیلی کلیه خطوط تولید کارخانه کاشی و سرامیک ایرانا، ۱۲۰۰ کارگر در پی تعطیلی سه واحد تولیدی نساجی در مشهد، حدود ۶۰ کارگر در پی تعطیلی کارخانه «ستبر گرانول» بیکار شدند. همچنین حدود ۳۰ کارگر کارخانه «عرف ایران»، ۵۰ کارگر کارخانه یخچال سازی «زاگرس»، دو کارگر «کارگلاس»، حدود ۵۰۰ کارگر کارخانه «نساجی بروجرد»، ۱۰۰ کارگر کارخانه «کاشی گلچین»، ۱۵۰ کارگر قرار دادی کارخانه «ایساتیس»، حدود ۳۰ کارگر چاپخانه «مجاب»، ۱۵۰ کارگر قشرکت معدنی زغال سنگ «معدن جو»، ۵۲ کارگر کارخانه «فولاد لوشان» تعدیل شدند. از سوی دیگر سه کارگر منطقه ویژه عسلویه از محل کار خود اخراج شدند.

۳) پلیس مغازه «ترنجستان سروش» را به دلیل فروش کتاب‌هایی با عکس قلب پلمپ کرد.

بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست

اخبار منتشر شده از محیط زیست در فروردین ماه، همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد، به‌گونه‌ای که یک مقام دولتی از تبدیل ۱۶ میلیون هکتار جنگل به هفت میلیون هکتار در ایران خبر داد.

۱) میزان ریزگردها در هوای شهر اهواز در برخی از روزهای فروردین ماه، بیش از ۹ برابر حد مجاز از استانداردها انحراف داشت.

۲) بر اثر انفجار یک قبضه مین در بستان یک نفر کشته شد. همچنین براثر انفجار یک قبضه مین در مریوان، پای «م.ر» از ناحیه مچ قطع و در انفجاری دیگر در مهاباد یک نفر مجروح شد. از سوی دیگر بر اثر انفجار یک قبضه مین در یکی از روستاهای استان ایلام، «راسهمن حمیدی» و در انفجاری دیگر در قصرشیرین، یک نفر دچار موج‌گرفتگی شدند.

خاتمه

کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه فروردین ۱۳۹۵ از مقام‌های مسئول در قوه قضاییه می‌خواهد تا دسترسی فوری زندانیان سیاسی و عقیدتی به مراقبت‌های پزشکی مناسب و کافی را فراهم کرده و به ماده ۵۰۲ قانون آیین‌ دادرسی کیفری در خصوص چگونگی تعویق اجرای مجازات یا تبدیل مجازات برای زندانیان بیمار عمل کنند.

شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۹۵

توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، الف، کمیته گزارش‌گران حقوق بشر، ندای آزادی، بازتاب، هرانا، قانون، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، موکریان، ندای سبز آزادی، رادیو زمانه، رادیو فردا، بی بی سی و روزآنلاین.