جان ارزان محیط بانان

رویداد۲۴، شیدا ملکی

سه نفر از محیط بانان کشور حین انجام وظیفه برای دفاع از طبیعت ایران در کمتر از ۴۸ ساعت مظلومانه به دست شکارچیان متخلف به شهادت رسیدند. ابعاد این فاجعه آنقدر بزرگ و این زخم بر پیکر طبیعت و طبیعت دوستان آنقدر عمیق است که به راحتی نمی‌توان در مورد آن اظهار نظر کرد.

به گزارش رویداد۲۴، اگر این افراد را سرباز محیط زیست نمی‌نامند شاید فقط به دلیل نبود بوی خون و باروت در فعالیت‌های روزمره‌شان است. محیط بانان اما هر روز در کارزاری دشوار، در جنگی خاموش از محیط زیستی که همیشه سکوت کرده است دفاع می‌کنند و بی‌دلیل نیست که در شزایطی که در حال انجام عملیات به دست متخلفان کشته شوند، به مقام شهادت خواهند رسید. شهادت در میدان جنگی که آتش آن به چشم همه سامنان زمین می‌رود.

بعد از گذشت چند روز از خبر شهادت سه محیط‌بان، حمیدرضا خیلدار، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور گفت: «باتلاش پلیس اطلاعات هرمزگان دو قاتل محیط بان هرمزگان که پدر و پسر هستند دستگیر شدند.»

از سویی دیگر محمد درویش، دبیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌و‌گو با رویداد۲۴ بر این موضوع تاکید می‌کند، محیط بان‌هایی که در حین انجام عملیات کشته می‌شوند، شهید محسوب شده و خانواده آن‌ها از همه مزایای خانواده شهدا بهره‌مند می‌شوند.

این در حالیست که درویش درباره موارد قبلی که محیط بانان برای دفاع از محیط زیست و دفاع از جان خود محکوم به قتل شدند و زمانی بسیار طولانی طی شد تا بتوانند با پرداخت دیه بسیار سنگین آزاد شوند می‌گوید: بعد از رایزنی‌های متعدد با دادگستری کشور، توانستیم اقداماتی مثبت برای اثبات قتل غیرعمدی که نتیجه درگیری‌های محیط‌بان‌ها و شکارچیان و قاچاقچیان چوب است انجام دهیم و از این پس قوانین بیشتر به نفع محیط زیست و محیط‌بان‌ها خواهد بود.

وی همچنین تاکید کرد، ۱۱۸ محیط‌بان در سال‌های گذشته به شهادت رسیده‌اند که فقط، سه محیط بانی که اخیرا به شهادت رسیدند در دولت روحانی جان خود را از دست داده‌اند، در حالی که ۱۱۵ محیط‌بان دیگر طی ۱۰ دولت قبل به شهادت رسیده‌اند و همین موضوع نشان دهنده آن است که موقعیت محیط‌بان‌ها نسبت به قبل بهبود پیدا کرده است.

شکارچی، قاتل است
همچنین حسین عبیری گلپایگانی، فعال محیط زیست، درباره شرایط استفاده اسلحه توسط محیط بانان به رویداد۲۴ می‌گوید: «قوانین استفاده از اسلحه بسار دشوار است و شرایط قانونی دست محیط بانان را برای شلیک و حتی دفاع از خود بسته است و همین موضوع باعث می‌شود محیط بانان در مقابل شکارچیان نتوانند از خود دفاع کنند.

عبیری تاکید می‌کند، شکارچی وقتی می‌تواند حیوان‌های زبان بسته را که هیچ راه دفاعی از خود در مقابل صلاح ندارند بگیرد شکی هم نیست که می‌توانند جان محیط‌بان هم به سادگی بگیرند. حال آنکه در شرایط فعلی محیط‌بان به دلیل ضعف قانونی و عدم حمایت قانون گذار نمی‌تواند از خود دفاع کند و نتیجه آن هم شهادت مظلومانه خواهد شد.

وی با اشار به حضور نداشتن نماینده‌های سازمان‌های مردم نهاد در نهاد‌های قانون گذاری، تاکید می‌کند؛ تا زمانی که فعالان محیط زیست، وارد مراکز قانون گذاری نشوند نمی‌توان امیدی به بهبود شرایط محیط زیست داشت، از همین رو در اکثر موارد فعالان محیط زیست برای حمایت از محیط بانان و همچنین مسائل دیگر محیط زیستی باید به شکل خود جوش و مردمی فعالیت کنند.

وضعیت معیشتی محیط بانان خوب نیست
محیط زیست از با اهمیت‌ترین سرمایه‌های کشور است و از سویی دیگر کمترین بودجه و سرمایه گذاری به آن اختصاص داده می‌شود.

سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بودجه‌ای معادل تقریبا ۱۲۴ میلیارد تومان چگونه می‌تواند به بهبود وضعیت زیست کشور کمک کند، در حالی که این بودجه نه تنها برای بهبود موقعیت زیست محیطی کافی نیست بلکه حتی این امکان را به سازمان نمی‌دهد تا حقوق مناسبی به محیط بانان و کارمندان خود دهد.

شاهد این موضوع اما فیش حقوقی یک میلیلون تومانی یکی از محیط بانان جنگل‌های شمال کشور است.

این محیط‌بان که مساحتی حدود ۵ هکتار را تحت کنترل قرار می‌دهد، صاحب سه فرزند است و ۲۴ سال سابقه کاری دارد. بر کسی
پوشیده نیست ارزش هریک از درخت‌هایی که محیط بانان جنگل‌های مناطق شمالی کشور از آن‌ها حفاظت می‌کنند از نظر مالی بسیار زیاد است و خطر قاچاقچیان چوب به شدت آن‌ها را تهدید می‌کند.

از سویی دیگر عبیری گلپایگانی، درباره وضعیت معیشتی محیط بانان به رویداد۲۴ می‌گوید:«محیط بانان در مقایسه با کار بسیار دشواری که انجام می‌دهند حقوق بسیار اندکی دریافت می‌کنند و همین موضوع نشان دهنده آن است که این افراد نه به دلایل مالی بلکه فقط به دلیل علاقه به محیط زیست فعالیت می‌کنند.»

به اعتقاد گلپایگانی در شرایطی که هر یک درخت حفاظت شده، حداقل ۳ میلیون تومان ارزش مالی دارد، امکان همکاری محیط بانان با قاچاقچیان چوب بسیار زیاد است، اما عجیب آن است که هیچ موردی از ارتباط محیط بانان با متخلفان دیده نشده است. همچنین محیط بانان علاوه بر دشواری وضعیت معیشتی از نداشتن امنیت جانی هم بسیار رنج می‌برند.

بارقه امیدی که یک سال قبل برای محیط بانان روشن شد
این در حالیست که، شنبه ۹ خرداد ۹۴ معصومه ابتکار در وبلاگ شخصی خود نوشت:«در جلسه هیات دولت پرداخت فوق العاده سختی شرایط کار محیط بانان که سقف آن ۳ هزار امتیاز است به طور کامل به تصویب رسید. این مصوبه در بهبود دریافتی و معیشت محیط بانان تاثیر گذار خواهد بود.»

در یک سال و نیم گذشته البته اقدامات متعددی در این زمینه صورت گرفته که از جمله از سر گیری تعیین و پرداخت حق الکشف به محیط بانان بوده و بر این اساس هر محیط بانی که موفق به کشف جرمی شود، حق الکشف دریافت می‌کند.

محیط بانان همواره با خطرهای زیادی مانند درگیری مسلحانه، عبور از مسیرهای سخت، مناطق بیابانی، کوهستانی، مواد سمی، تله‌های انفجاری و آتش سروکار دارند، بنابراین حمایت از آن‌ها جزو برنامه‌های اصلی دولت یازدهم است.

در سال ۹۳ حدود ۸۵۰ محیط‌بان دوره‌های آموزشی را نیز گذراندند و این روند همچنان ادامه دارد. به علاوه اجرای درجه بندی محیط بانان که در چند سال گذشته متوقف شده بود، در یک سال و نیم گذشته از سرگرفته شده است. محیط بانان بر اساس آیین نامه ستاد یگان حفاظت محیط زیست می‌بایست درجه بندی شوند و بر این پایه به درجه سر محیط‌بان و یا رییس یک پارک ملی برسند که این امر نیز می‌تواند در ارتقای انگیزه خدمت و بهبود شرایط معیشتی ایشان موثر باشد.

تجهیز محیط بانان هم از دیگر اقداماتی است که انجام شده، اگر چه هنوز راه زیادی در پیش داریم اما تاکنون در حد توان موفق به تجهیز برخی محیط بانان به موتورسیلکت و خودروهای مخصوص شده‌ایم، همچنین در برخی از مناطق حفاظت شده و پارک‌های ملی دوربین نصب شده است.

اما با گذشت بیش از یک سال از یادداشت ابتکار در وبلاگ شخصی‌اش، امروز شاهد آن هستیم که محیط بانان هنوز هم با مشکلات قبلی دست و پنجه نرم می‌کنند و هیچ مسئولی برای حل مشکلات آن‌ها فکری جدی نمی‌کند.

یک آمریکایی سوری تبار شهردار شهر پراسپکت پارک در ایالت نیوجرسی

هالک ایرانی از بوشهر جهانی شد؛ او را عصبانی نکنید

ثروتمندترین کشورهای جهان کدامند؟