مخالفت ترکیه و عربستان با استفاده از شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران در عملیات موصل

رادیو فردا - وزیران خارجه ترکیه و عربستان سعودی، در یک کنفرانس خبری مشترک، با حضور نیروهای موسوم به بسیج مردمی عراق، عمدتا متشکل از شیعیان تحت حمایت ایران، در عملیات برای بازپس‌گیری موصل از «داعش» مخالفت کردند.

مولود چاوش‌اغلو، وزیر خارجه ترکیه، و عادل جبیر، هم‌تای عربستانی او، ۲۲ مهر ماه در پی نشست شورای همکاری خلیج فارس، در یک کنفرانس خبری مشترک شرکت کردند.

موضوع عراق از مهم‌ترین محورهای این کنفرانس خبری، و نیز آن‌طور که از گزارش‌ها بر می‌آید، از موضوعات اصلی گفت‌وگوهای نشست اعضای شورا و ترکیه بود.

به گزارش خبرگزاری رسمی ترکیه، آناتولی، آقای چاوش‌اغلو گفته آنکارا مایل نیست مردم موصل مجبور به انتخاب بین شبه‌نظامیان شیعه، یا شبه‌نظامیان گروه موسوم به حکومت اسلامی شوند.

عادل جبیر نیز گفته است شبه‌نظامیان شیعه «مرتبط با ایران در دیگر نقاط عراق مشکلاتی به وجود آورده‌اند و مرتکب جنایت شده‌اند و اگر وارد موصل شوند، فاجعه رخ می‌دهد».

روزنامه عربستانی «سعودی گازت»، گفته‌های وزیر خارجه ترکیه را به شکل دیگری نیز نقل کرده که در خبرگزاری آناتولی به آن اشاره نشده است. در گزارش «سعودی گازت» چاوش‌اغلو گفته است «حضور داعش و شبه‌نظامیان [شیعه] فاجعه‌بار است و عراق باید از هر دو خطر دور شود».

وزیران خارجه ترکیه و عربستان در عین حال رویکرد خود در مورد چگونگی بازپس‌گیری موصل را نیز مطرح کرده‌اند. مولود چاوش‌اغلو می‌گوید بهتر است خود مردم موصل و «داوطلبان محلی» رهبری عملیات علیه داعش، در موصل، را در دست گیرند و «ارتش عراق و عوامل دیگر می‌توانند حمایت‌های لازم را از آن‌ها بکنند». عادل جبیر گفته «بهتر است عراق از ارتش ملی خودش استفاده کند و عواملی که با ایران در ارتباط نیستند و فرقه‌گرایی نمی‌کنند، به آن کمک کنند».

وزیر خارجه ترکیه و عربستان در گفته‌های خود نامی از عوامل یا داوطلبان مورد نظر خود نبرده‌اند.

وزیر خارجه ترکیه پیش از دیدار با هم‌تایان خود در شورای همکاری خلیج فارس و گفت‌وگو با وزیر خارجه عربستان، در مورد عراق، با وزیر خارجه ایران نیز در این مورد گفت‌وگوهایی انجام داده بود.

محمد جواد ظریف، هفتم مهر ماه، پشت درهای بسته در آنکارا، با چاوش‌اغلو دیدار کرده بود، که گفته شد سوریه و «موضوعات منطقه‌ای» به میان کشیده شده‌است. دو طرف در زمستان نیز در مورد عراق رایزنی کرده بودند.

روابط دیپلماتیک ایران و عربستان قطع شده و گزارشی تازه از گفت‌وگوهای احتمالی میان مقام‌های ارشد دو کشور در مورد عراق یا دیگر مسائل منتشر نشده‌است.

ایران از حامیان اصلی دولت مرکزی عراق است و از شماری از گروه‌های پرقدرت شبه‌نظامی شیعه نیز در آن کشور حمایت می‌کند. دولت مرکزی عراق اما طی هفته‌های گذشته روابط نسبتا پرتنشی را، هم با ریاض و هم با آنکارا، از سر می‌گذراند. از یک سو حضور نظامیان ترکیه در شمال عراق با انتقاد شدید بغداد روبه‌رو شده، از سوی دیگر تحت فشار بغداد، سفیر عربستان نیز، پس از اظهاراتی در مورد ایران و اتهام‌ها در مورد «دخالت در امور عراق» تغییر کرد.

عملیات برای موصل، مهم‌ترین عملیات علیه گروه موسوم به حکومت اسلامی در عراق برآورد می‌شود. موصل مرکز حضور شبه‌نظامیان افراطی در عراق است، از طرف دیگر جمعیت زیادی دارد و نیز شهر بزرگی‌ست. در حال حاضر ارتش و نیروهای امنیتی عراق در موقعیت حمله برای بازپس‌گیری شهر هستند و صدها پرسنل و کارشناس ارتش آمریکا نیز در پایگاه مرکزی عملیات مستقر شده‌اند، که قرار است نقش حمایتی داشته باشند.