‌بیانیه ‌کانون نویسندگان ایران به مناسبت هجدهمین سالگرد قتل محمد مختاری و محمدجعفر پوینده

هجده سال از خزان هولناک سال۱۳۷۷ گذشت. اما روشنایی هنوز در پرده های تو در تو و تاریکِ ابهام زندانی ست. هر چند در آن پاییز مرگبار شاخه‌ها و برگ های قتل های سازمان‌یافته و سیاسی- عقیدتی نمایان شد، اما ریشه های رویکرد ارتجاعی کشتار و حذف مخالفان و دگراندیشان نه تنها همچنان برجامانده است بلکه سیر آن را می‌توان تا نخستین سال های پا‌‌گرفتن حاکمیت جدید پی گرفت. حذف فیزیکی مخالفان و منتقدان در بسیاری از شهر‌ها به گونه ای شکل گرفت که رعب و وحشت را در بدنه ی جامعه بپراکند. پیام نمایندگان ستم روشن بود: هر صدای آزادی خواهانه‌‌ای را در گلو خفه می‌کنیم! سپس برای زمینه سازی فرهنگی – تبلیغاتی ساخت برنامه های تلویزیونی بر ضد روشنفکران مستقل در دستور کار قرار گرفت. دور تازهٔ سرکوبِ آزادی خواهان با برنامه های ننگینی چون «هویت» از سوی کارگزاران امنیتی در سیمای جمهوری اسلامی آغاز شد. آن‌گاه نوبت به احضار و تهدید نویسندگان، شاعران و همهٔ روشنفکران مستقلی رسید که درپی تجدید فعالیت نهاد مستقل اهل قلم، کانون نویسندگان ایران، بر آمده بودند. طرح ناکام به دره انداختن اتوبوس حامل نویسندگان در سفر ارمنستان و ربودن یکی از فعالان کانون، این چرخهٔ وحشت افکنی را به اوج‌های تازه‌ای رساند.

اما هنوز چرخهٔ مرگ و هول تکمیل نشده بود. قتل‌های سیاسی پاییز ۷۷ (موسوم به قتل های زنجیرهای) موج دیگری برای حذف فیزیکی دگراندیشان و آزادیخواهان به راه انداخت. با آشکار شدن قتل های تبهکارانه ی دو نویسنده ی آزادیخواه و عضو کانون نویسندگان ایران، محمد مختاری و محمد جعفر پوینده، اعتراض همه جانبهٔ آزادی خواهان و روشنفکران متعهد بالا گرفت. البته کمی پیش از آن، گردونهٔ جنایت و تاریکی به کار افتاده بود و داریوش فروهر و پروانه اسکندری را وحشیانه سلاخی کرده بود. حاکمیت ابتدا کوشید پیش‌دستی کند و با پذیرفتن و محدود کردن این کشتار‌ها به چهار قتل از عمق این جنایت‌ها بکاهد و روند مستمر سرکوب سازمان‌یافته را نتیجهٔ انحراف مشتی «خودسر» جلوه دهد. اما آرام آرام آشکار شد که عاملان بیرحم و خشن دستگاه امنیتی، در گذشته ای نه چندان دور، از ریختن خون ده‌ها مخالف و آزادیخواه دیگر همچون زنده یادان سعیدی سیرجانی، ابراهیم زال‌زاده، احمد تفضلی، غفار حسینی، احمد میرعلایی، پیروز دوانی، حمید و کارون حاجی زاده، مجید شریف و... هیچ بیمی به خود راه نداده‌اند.

بیش از دو سال بعد، دادگاهی سرهم بندی شده در پشت درهای بسته و بدون حضورِ خانواده‌ها و وکیلانِ جانباختگان بر پا شد. اما پیش از آن سعید امامی را از میان برداشتند تا رازهای مگوی این تبهکار و فرماندهان اصلی‌اش همچنان در پرده بماند. سپس با حذف همه ی اقرارهای او طول و عرض پرونده را کوچک و کوچک‌تر کردند و سرانجام مشتی عامل خردهپا را محکوم کردند و پس از چندی همین که آب‌ها از آسیاب افتاد ه‌مان‌ها را نیز به مرخصی‌های مادام العمر فرستادند. در این می‌ان، ناصر زرافشان، وکیل متعهد قربانیان و عضو کانون نویسندگان ایران را به جرم بیان حقیقت، کوشش پیگیرانه و پافشاری برای روشن شدن همهٔ ابعاد جنایت و طلب محاکمه ی آمران و عاملان جنایت‌ها، به پنج سال زندان محکوم کردند. از این گذشته، طی این سال‌ها، نه تنها کمترین گشایشی در فضای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه پدید نیامد، بلکه دامنهی فشار و سرکوب، اینبار به شیوههای دیگر گسترش یافت و کارگران، زنان، دانشجویان، فعالان اجتماعی و فرهنگی و سیاسی، روزنامه نگاران و... سرکوب و قلع و قمع شدند. فشارهای امنیتی بر کانون نویسندگان ایران همچنان به شدت ادامه داشته است و طی این سالیان بسیاری از اعضای این تشکل فرهنگی -اجتماعی مستقل به اتهام فعالیت‌های کانونی تحت تعقیب، مراقبت و بازجویی قرار گرفته، به محاکمه کشیده شده و راهی زندان شده‌اند. طی سه ماه گذشته، احضار و بازجویی شماری از اعضای هیئت دبیران کانون، جلوگیری از برگزاری مراسم سالگرد احمد شاملو، ممانعت از برپایی مجمع عمومی و انتخابات کانون تنها یک پیام روشن برای آزادی خواهان در برداشته است‌: هرگز نپندارید چیزی عوض شده است‌!

در هجدهمین سالگرد قتل جانباختگانِ راه آزادی، محمد مختاری و محمد جعفر پوینده، کانون نویسندگان ایران بار دیگر اعلام می‌کند که با آرمانهای پاک و آزادیخواهانهی یاران از دست رفته ی خود برای دست-یابی به آزادی اندیشه و بیان بی‌هیچ حصر و استثنا، بر‌‌ همان پیمان است که بود، هرگز حتا یکدم از دادخواهی در نمی‌گذرد و تا محاکمه و مجازات آمران و عاملانِ جنایتهای سه دههی اخیر و برچیده شدن تمامی بساطِ شکنجه و آزار و آزادی کُشی دمی از پای نمی‌نشیند. به همین مناسبت، روز جمعه ۱۲ آذر ماه، ساعت ۳ بعد از ظهر، بر مزار محمد مختاری و محمد جعفر پوینده در گورستان امامزاده طاهر کرج گرد می‌آییم و یادشان را گرامی می‌داریم.

کانون نویسندگان ایران
۹آذر ۱۳۹۵