نگرانی از ائتلاف روسیه-ترکیه در سوریه

دویچه وله - روسیه و ترکیه در تحولات اخیر در حلب نقش مهمی ایفا کردند. حال پوتین و اردوغان در فکر برگزاری "نشست سوریه" در قزاقستان هستند. در حالی که غرب در حاشیه قرار گرفته، نگرانی‌ها از "معامله‌ای روسی-ترکی" در سوریه بالا گرفته است.

روسیه، ترکیه و ایران نقش خود در بحران سوریه را در سطح دیپلماتیک هم با جدیت دنبال می‌کنند. آن‌طور که وزارت خارجه جمهوی اسلامی ایران اعلام کرده، وزیران خارجه‌ی سه کشور ۲۰ دسامبر (۳۰ آذر) در مسکو به دیدار هم می‌روند. مسکو و تهران همچنین اعلام کرده‌اند که سرگئی لاوروف، مولود چاووش‌اغلو و محمد جواد ظریف پیش از این در مورد وضعیت سوریه و اوضاع حلب با هم تبادل نظر کرده‌اند.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، روز جمعه قالب جدیدی از گفت‌وگوهای صلح سوریه را مطرح کرد که در آن ترکیه به عنوان پشتیبان تاکنونی مخالفان رژیم سوریه نقش پررنگ‌تری خواهد پذیرفت. شهر آستانه، پایتخت قزاقستان، می‌تواند گزینه احتمالی میزبانی نشست جدید سوریه باشد.

پوتین که در ژاپن به سر می‌بُرد، افزود: «این نشست با نشست سوریه در ژنو در رقابت نیست، بلکه مکمل آن است».

غرب در حاشیه

گفت‌وگوهای صلح سوریه که در ژنو و زیر نظر سازمان ملل متحد برگزار می‌شوند، از ماه‌ها پیش بی‌نتیجه مانده‌اند. آمریکا و دیگر متحدان غربی‌اش در تحولات اخیر سوریه، به‌ویژه در شرایط فاجعه‌بار حلب تقریبا هیچ نقش مؤثری نداشته‌اند. تماس‌های تلفنی متعدد لاوروف و همتای آمریکایی‌اش، جان کری – که آخرین روزهای مسئولیتش را می‌گذراند – هم نتوانستند از اختلاف نظرها بکاهند.

به همین نسبت در غرب نگرانی‌ها از راهکاری روسی-ترکی در خاورمیانه افزایش یافته است. هم ترکیه و هم روسیه در روزهای اخیر نقش مؤثری در مذاکرات مربوط به خروج شورشیان و غیر نظامیان از شرق حلب بازی کردند.

"آرایشی خطرناک"

رئیس کمیسیون سیاست خارجی پارلمان آلمان از جمله سیاستمدارانی است که این نگرانی را بر زبان آورده است. به گفته‌ی نوربرت روتگن: «یکی از خطرناکترین گزینه‌ها آرایشی روسی-ترکی در سوریه است». روزنامه آلمانی "فرانکفورتر آلگماینه" به نقل از او می‌نویسد که چنین گزینه‌ای "فاجعه‌ی دیپلماتیک دیگری برای غرب" خواهد بود.

به عنوان نمونه بیم آن می‌رود که مسکو و آنکارا در مورد "تقسیم سوریه" با هم به توافق برسند؛ روسیه چشم خود را روی حضور دائمی ترکیه در مناطق کردنشین شمال سوریه ببندد، ترکیه هم در مقابل از پشتیبانی مخالفان بشار اسد دست بردارد.

گفته می‌شود در جریان مذاکرات اخیر برای خروج شورشیان و غیر نظامیان از شرق حلب، دولت ترکیه تأثیر بسزایی بر شورشیان داشته است.