آرزوی دوجنسی‌ها چيست؟

ايسنا ـ نتايج يک پژوهش دانشگاهی نشان داد که به‌طور کلی عمل جراحی در کيفيت زندگی افراد «تراجنسی» تاثير مثبتی دارد و ميانگين اختلال هويت جنسی در افراد عمل کرده بسيار کمتر از افراد عمل نکرده است و لذا افرادی که جراحی لازم را در اين نوع اختلال تجربه می‌کنند از آرامش روانی بيشتری برخوردارند.

به گزارش خبرنگار پژوهشی ايسنا، يکی از مهمترين وجوه هويت انسانی، هويت جنسی است. اينکه انسانی زن ناميده شود يا مرد، پس از هستی و حيات او مهمترين وجه شناسايی و ارزش‌گذاری هر فرد توسط خود و محيط پيرامون آن فرد است. پس اين نقش‌ها به کودک آموخته شده و او را در جهت تقويت رفتارهای متناسب با جنسيت او تشويق می‌کند اما اين فرآيند طبيعی که اکثريت موارد با موفقيت طی می‌شود، در پاره‌ای موارد مسير متفاوتی را می‌گذراند به طوری که کودک در مورد تعلق خود به يکی از دو جنس دچار ترديد شده يا کاملا خود را متعلق به جنس مخالف جنسيت بيولوژيک خود می‌داند که در اين وضعيت وی دچار اختلال هويت جنسی می‌شود. چنين وضعيتی معمولا با رشد کودک ادامه می‌يابد و در مواردی نيز به قوت ادامه يافته و به حداکثر شدت خود يعنی تقاضای فرد برای تغيير مشخصات آناتوميک خود به صورت جنسيتی که فرد خود را متعلق به آن می‌داند، برسد به اين دسته از افراد «تراجنسی» گفته می‌شود.

در طول بيست سال اخير علاقه‌مندی به ارزيابی و بهبود کيفيت زندگی بيماران مبتلا به بيماری‌های مزمن افزايش چشمگيری يافته است و بهبود عملکرد روزانه و کيفيت زندگی بيماران مبتلا به صورت يک هدف درآمده است و مشکلات و مسائل متعددی که افراد تراجنسی با آن دست به گريبان هستند، بررسی کيفيت زندگی آنان را ضروری می‌کند.

در همين راستا پژوهشی توسط محققان دانشگاهی انجام شده است که به بررسی رابطه‌ی اختلال هويت جنسيتی با کيفيت زندگی پرداخته است.

يافته‌های اين پژوهش که با استفاده از تکنيک پيمايش از ميان ۱۶۸ نفر از افراد صاحب پرونده در ادارات بهزيستی کشور انجام شد، نشان داد که از کل پاسخگويان تراجنسی ۵۵.۴ درصد افراد مرد به زن و ۴۴.۶ درصد زن به مرد بودند. ۸.۹ درصد از پاسخگويان در گروه سنی ۲۹-۲۵ سال، ۳۲.۱ درصد در گروه سنی ۲۴-۲۰ سال، ۳۹.۳ درصد در گروه سنی ۲۹- ۲۵ سال، ۱۵.۴ درصد در گروه سنی ۳-۳۰ سال و ۴.۲ درصد در گروه بيش از ۳۵ سال قرار داشته و از اين ميان ۷۰.۸ درصد فارس زبان و مابقی متعلق به اقوام ديگر بودند.

عوامل کاهش‌دهنده کيفيت زندگی تراجنسی‌ها

نتايج اين پژوهش نشان داد که تراجنسی‌ها با وجود اينکه می‌دانند به جنس موافق خود تعلق دارند اما تفاوتهای محسوسی بين خود و آنان حس می‌کنند. بيشتر آنان پيش از سن بلوغ از وضعيت جنسيت خود متنفرند و آرزوی اصلی آنان تغيير جنسيت و قرار گرفتن در گروه جنس مخالف است. اين آرزوی هميشگی، کليه‌ی فعاليتهای آنان را تحت الشعاع خود قرار داده و محور اصلی جهان‌بينی آنان را تشکيل می‌دهد.

اين وضعيت مبتلايان به اختلال را دچار تنش‌ها و آسيب‌های روانی کرده و ارتباطات با ديگران را با چالش جدی مواجه کرده است . طرد و منزوی شدن از طرف خانواده، دوستان و بستگان، آواره شدن و فقر از جمله مواردی است که اغلب افراد تراجنسی با آن مواجه می‌شوند اين شرايط به همراه اقدام نکردن جهت هورمون درمانی و عمل تغيير جنسيت، اختلال هويت جنسی آنان را افزايش داده و اين امر موجب کاهش کيفيت زندگی اين دسته افراد می‌شود.

عمل تغيير جنسيت، اختلال هويت جنسی تراجنسی‌ها را کاهش می‌دهد

يافته‌های تحليلی تحقيق حاکی از آن است که ميانگين اختلال هويت جنسی در بين افراد عمل کرده بسيار کمتر از افراد عمل نکرده است. مقايسه‌ی اختلال هويت جنسی افراد عمل کرده در پيش از عمل و پس از عمل نشان داد که پس از عمل جراحی تغيير جنسيت از مقدار اختلال افراد عمل کرده به شدت کاسته شده است.

همچنين مقايسه‌ی ميانگين شاخص کل کيفيت زندگی و بعد آسايش روانی در بين افراد عمل کرده و عمل نکرده تفاوت معناداری را نشان می‌دهد، افراد عمل کرده کيفيت زندگی و آسايش روانی بالاتری نسبت به پاسخگويانی که دست به عمل تغيير جنسيت نزدند داشتند، اما تفاوت معناداری در ديگر ابعاد کيفيت زندگی بين افراد عمل کرده و افراد عمل نکرده مشخص نشد.

در بين تراجنسی‌های عمل نکرده، اختلال هويت جنسی تنها با بعد آسايش روانی و شاخص کل کيفيت زندگی رابطه‌ی معناداری داشته است و رابطه‌ی آن با ابعاد ديگر کيفيت زندگی معنادار نبوده است. اما در بين افراد عمل کرده اختلال هويت جنسی با همه‌ی ابعاد کيفيت زندگی به غير از کيفيت محيطی رابطه‌ی معناداری دارد.

نتايج اين پژوهش نشان داد که عمل تغيير جنسيت، اختلال هويت جنسی تراجنسی‌ها را به شدت کاهش می‌دهد و انطباق جدی بين ذهن آنها و اندام جنسی آنها ايجاد می‌کند.

همچنين با عمل تغيير جنسيت، بعد آسايش روانی کيفيت زندگی بهبود يافته و تراجنسی‌ها از وضعيت روحی و روانی بسيار بهتری برخوردار خواهد بود اما ابعاد ديگر کيفيت زندگی‌شان تغيير نمی‌کند اين يافته نشان می‌دهد که عمل تغيير جنسيت تنها بر ذهن و روان تراجنسی‌ها اثرگذار است و ابعاد ديگر کيفيت زندگی تحت تاثير عوامل ديگری چون ارتباط با والدين، پايگاه اجتماعی و اقتصادی و .... است.

نتايج اين پژوهش نشان داد که در بين تراجنسی‌های عمل نکرده، اختلال هويت جنسی تنها جنبه‌ی ذهنی و روانی کيفيت زندگی را تحت تاثير قرار می‌دهد که اين تاثير منفی است و جنبه‌های ديگر کيفيت زندگی تحت تاثير اختلال هويت جنسی افراد عمل نکرده، نيست.

چرا تراجنسی‌ها هويت خود را پنهان می‌کنند؟

اين نتايج نشان می‌دهد که تراجنسی‌های تغيير جنسيت نداده، به علت ترس از برخورد جامعه، سعی می‌کنند هويت خود را پنهان کرده و مطابق انتظار جامعه رفتار کنند و اختلال هويت‌شان را کمتر در رفتارشان بروز دهند. در واقع پيش از آ‌نکه نارضايتی از جنس زيستی خود را با رفتاری که از نظر جامعه نابهنجار تفسير می‌شود بروز دهند، يا در بين دوستان و بستگان بسيار نزديک خود بروز می‌دهند يا اين نارضايتی را نزد خود نگه می‌دارند، بنابراين با اين شيوه، آنها می‌توانند کمتر موجب بروز حمايت جامعه نسبت به اختلال هويت و رفتارشان شوند و هنوز بتوانند در کنار خانواده زندگی کنند و طرد نشوند.

با اين همه نتايج اين پژوهش نشان داد که برخی از تراجنسی‌های عمل نکرده با وجود اينکه رفتارشان در جامعه مطابق با جنس زيستی آنها نيست، به علت اينکه هنوز دست به عمل جراحی تغيير جنسيت نزدند، می‌توانند همراه با خانواده زندگی کنند. به دليل دست ندادن پايگاه حمايتی خانواده، جنبه‌های عينی زندگی آنها کمتر دستخوش شرايط نامناسب می‌شود.

بدين خاطر اختلال هويت جنسی تنها روی ذهن و روان خود فرد تاثير منفی می‌گذارد و تغذيه، محيط، جسم و دسترسی به خدماتشان از آن متاثر نمی‌شود.

تراجنسی‌های عمل کرده طرد می‌شوند!

نتايج اين پژوهش حاکی از آن است که افراد عمل کرده با توجه به اينکه جنسيت خود را نيز تغيير داده‌اند اغلب از طرف خانواده‌ها مطرود شده‌اند، شدت اختلال هويت مبنی آنها جنبه‌های ذهنی و عينی زندگی‌شان را تحت تاثير قرار می‌دهد. معنادار نبودن رابطه‌ی اختلال هويت جنسی و کيفيت زندگی در بين افراد عمل کرده و نکرده نشان می‌دهد در حالی که همبستگی ضعيفی (۲۲ درصد) بين اختلال هويت جنسی و کيفيت زندگی در بين افراد عمل کرده وجود دارد و همچنين در حالی که ۴.۸ درصد از واريانس کيفيت زندگی افراد عمل نکرده را اختلال هويت جنسی‌شان تبيين می‌کند، اختلال هويت جنسی افراد عمل کرده ۲۵.۴ درصد از واريانس کيفيت زندگی‌شان را تبيين می‌کند. با توجه به نتايج مطالعه‌ی حاضر، ميزان اختلال هويت جنسی ابعاد جسمی و روحی فرد پاسخگو را تحت تاثير قرار می‌دهد، فردی که هنوز دست به عمل نزده است از اندام خود به شدت ناراضی بوده و خواهان تغيير تمام اندامی است که جنس وی را مشخص می‌کند.

اين افراد پيش از هورمون درمانی و عمل تغيير جنسيت از صدا، ظاهر، پوشش، نقش جنسی و اندام تناسلی خود ناراضی هستند و خواهان سازگاری اين اندام با جنسی که خود را متعلق به آن می‌دانند، هستند.

نتايج اين مطالعه حاکی از آن است که هرچه ميزان نارضايتی از اين اندام بيشتر باشد افراد سازگاری کمتری با خود و آن اندام دارند که موجب می‌شود رفتاری متناسب با انتظار جامعه نداشته باشد و موجب دريافت برچسب، اذيت و آزار و مشکلات ديگر شده و وی را به مرحله‌ی خودکشی بکشاند. بدين ترتيب هر چه فرد اختلال هويت جنسی‌اش بيشتر باشد دغدغه‌های وی در سطح ابتدايی زندگی باقی می‌ماند و کيفيت زندگی پايينی خواهد داشت و هرچه سازگاری اندامش با آن جنس که خود را متعلق به آن می‌داند بيشتر باشد، سطح نيازهای فرد بالاتر رفته و کيفيت زندگی‌اش ارتقاء می‌يابد.

با توجه به نتايج به دست آمده، يکی از عمده دلايل کاستن از اختلال هويت جنسی و افزايش کيفيت زندگی، تسريع در روند کسب هويت جنسی واقعی فرد تراجنسی است و از اين طريق با به دست آوردن خود واقعی، فرد مبتلا به اختلال هويت جنسی به آرامش روانی دست يافته، رفتارهای وی با جنس‌اش هماهنگ می‌شود.

هويت جنسی جديد، ارتباطات وی را با اجتماع و ديگران ترميم می‌کند و فرد مبتلا به اختلال هويت جنسی با حضور خود در اجتماع و کسب وجهه و جايگاه اجتماعی با گذر از نيازهای اوليه به زندگی عادی دست پيدا می‌کند.

به گزارش ايسنا، اين پژوهش حاصل طرح پژوهشی دکتر موحد استاد جامعه شناسی و مرتضی حسين‌زاده گاسمانی کارشناسی ارشد جمعيت شناسی است.