تدریس سازهای جهانی در دانشگاه‌های ایران ممنوع شد؟!

آیا دانشکده‌های موسیقی از سال 92 در رشته نوازندگی سازهای جهانی هیچ دانشجویی را پذیرش نخواهند کرد؟ چندی است که این موضوع در محافل دانشگاهی سر زبان‌ها افتاده و اساتید موسیقی را نگران کرده است.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، داستان از این قرار است که برمبنای دستوری رسیده در دانشگاه جامع علمی – کاربردی و طبق اعلام چند تن از اساتید دانشگاه از سال 92 رشته‌ نوازندگی سازهای جهانی هیچ پذیرشی نخواهد داشت اما جایگزین آن رشته‌های رهبری ارکستر و آهنگسازی ایرانی راه‌اندازی شده‌اند.

کارشناسانی که چنین دستوری صادر کرده‌اند به این نکته توجه نداشته‌اند که اگر نوازنده ساز جهانی تربیت نشود چه بلایی بر سر ارکستر سمفونیک تهران می‌آید؟ یا در آینده چه کسانی باید سرود جمهوری اسلامی ایران را بنوازند؟

***

نوازنده حلقه بزرگ موسیقی است که آن را حذف کرده‌اند

رئیس گروه سازجهانی و رهبر ارکستر مرکز آموزش علمی – کاربردی درباره زیان‌های این تصمیم به ایسنا گفت: بزرگترین ضربه‌ای که این اقدام به موسیقی کشور خواهد زد، این است که طی 10 سال آینده ارکستری در ایران وجود نخواهد داشت.

لوریس هویان ادامه داد: آهنگسازی که در این رشته فارغ‌التحصیل می‌شود، برای کدام نوازنده قطعه بنویسد؟ یا کسی که در رشته رهبری ارکستر فارغ‌اتحصیل می‌شود، کدام نوازنده را رهبری کند؟

وی معتقد است: نوازنده، حلقه بزرگ موسیقی است که آن را حذف کرده‌اند.

هویان افزود: این اتفاق نه تنها به سیستم آکادمیک و موسیقی کلاسیک ضربه می‌زند بلکه موسیقی‌های دیگر از جمله موسیقی پاپ را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. برای نواختن سرود جمهوری اسلامی چه‌ کنیم؟ از افغانستان و ژاپن نوازنده دعوت کنیم، بگوییم سرود جمهوری کشور ما را بنوازند؟

این رهبر ارکستر افزود: هویت هر کشوری پرچم و سرود آن است. ارکستر نیز میراث جهانی یک کشور است که باید حمایت شود. آهنگساز که نمی‌تواند فقط برای تار و سه‌تار قطعه بنویسد؛ این‌ها فقط در ایران قابل استفاده هستند. این طرح فقط تخریب‌کننده است و هیچ فایده‌ای ندارد.

او درباره اضافه شدن رشته رهبری ارکستر نیز گفت: از جهتی اتفاق خوبی است چرا که زمانی هرکس چوب پشمک به دستش می‌رسید، رهبر ارکستر می‌شد و اینکه در این رشته چند تحصیل کرده پرورش می‌یابد، اتفاق خوبی است چرا که رهبری فقط به پوشیدن کت و شلوار «فراگ» نیست.

هویان همچنین گفت: بر اساس این رویداد احتمال رخ دادن هر اتفاقی وجود دارد.

***

جامعه دانشگاهی به این موضوع واکنش نشان خواهد داد

یکی از استادان موسیقی دانشگاه تهران نیز در این رابطه اظهار کرد: بعد از انقلاب اسلامی بزرگترین بلاتکلیفی برای نوازندگان این بود که آیا موسیقی ممنوع است یا خیر؟ اما با فتوای رهبر انقلاب و تلاش پیشکسوتان موسیقی بالاخره نوازندگان توانستند دوباره در کشور شروع به فعالیت کنند.

کیاوش صاحب‌نسق همچنین گفت: هسته اصلی نوازندگانی که امروز در ارکستر می‌بینید، نسل همان سال‌ها هستند که تا زمانی که دوباره دانشگاه‌های موسیقی شروع به کار نکردند، وظیفه تربیت هنرجویان را به صورت خصوصی خود آنها به عهده گرفتند.

او ادامه داد: از زمانی که دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها به شکل متمرکز شروع به تربیت نوازنده کردند، بخش بزرگی از این ارکستر را نوازندگان جوانی که فارغ‌التحصیل هنرستان موسیقی یا دانشگاه‌ها بودند، تشکیل دادند.

صاحب‌نسق معتقد است: نوازندگانی که با تمرکز و با آشنا شدن با شیوه‌های اجرایی درخشان نوازندگان اروپایی از طریق لوح‌های صوتی و تصویری، ماهواره‌ها و آموزش از طریق قشر متخصص تحصیل کرده در محیط‌های آموزش عالی توان خویش را بیش از پیش به چالش کشیدند و سطح نوازندگی‌شان را بالا ببرند که سیر این پیشرفت بدون اجرای آثار نو بخصوص از آهنگسازان ایرانی آهسته‌تر پیش می‌رفت.

اگر ماجرای تربیت نوازنده را در این برهه قطع کنیم با تاثیرات بسیار منفی روبرو خواهیم شد.

وی افزود: در این صورت مانند گذشته جمع اندکی نوازنده باقی می‌ماند که تمرکز لازم و وقت کافی را برای اجرای آثار نخواهند داشت و از طرفی ممکن است با این روند خطر نوازنده‌سالاری به وجود آید و این خوب نیست چون نوازنده براساس آن چیزی که آهنگساز می‌خواهد حرکت می‌کند نه برعکس. اما در این صورت بین آهنگساز و نوازنده فاصله به وجود می‌آید و ارکستر سمفونیک را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد در حالی که این نوازندگانی که در حال حاضر در ارکستر فعالیت می‌کنند، تعدادشان کافی نیست و باید همیشه به فکر به اصطلاح ساختار جوان این ارکستر و حفظ آن بود.

این موسیقیدان اضافه کرد: ما در هنرستان‌ها استعداد‌های زیادی داریم که حیف است بخواهیم آنها را در نیمه راه رها کنیم و صرفا به روشی تجربی و غیر علمی نوازنده تربیت کنیم.

او در پایان سخنانش گفت: جامعه دانشگاهی مطمئنا به این رویداد واکنش نشان خواهد داد.