«شب شیرکو» با ساز و آواز شهرام ناظری برگزار شد

میرجلال‌الدین کزازی در مراسم «شب شیرکو» عنوان کرد: «شیرکو بی‌کس» برخلاف نامش، بی‌کَس و تنها نبود. پُرکَس بود و کسان او دوستداران ادبیات و رادی و آزادگی هستند.

به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، شهرام ناظری، در مراسم «شب شیرکو، یادبود شاعر بلند آوازه کرد» که شامگاه پنجشنبه - 24 مردادماه - در تالار وحدت برگزار شد، در سوگ شیرکو بی‌کس قطعاتی را با آواز و ساز تار اجرا کرد و گفت: درگذشت شاعر بزرگ شیرکو بی‌کس را به خلق آزاده کُرد، ملت ایران،‌ شاعران، ادیبان و نویسندگان جهان و به انسان و انسانیت تسلیت می‌گویم.

او همچنین افزود: بی‌کس آزادمردی بود که آثار خلاق و پرشمارش را در نابسامانی‌ها خلق کرد.

در بخش دیگری از این مراسم، میرجلال‌الدین کزازی، استاد ادبیات فارسی، ‌گفت: درود به کردان و درود به ایرانیان پاک و نژاده. هرجا که کردان باشند، گرمی، شور،‌ مهربانی‌، آزادی‌، رادی، ‌کردی و مردی است. فزون‌تر از این، هر زمان ما کردی را به جامه کردان می‌بینیم که به زبان کردی سخن می‌گوید، به ژرفای تاریخ ایران باستان می‌رسیم. کردستان دروازه‌ی تاریخ است.

او افزود: شیرکو بی‌کس برخلاف نامش بی‌کس و تنها نبود. پرکس بود و کسان او دوستداران ادبیات و رادی و آزادگی هستند. شیرکو بی‌کس از سالاران سترگ در سخن کردی است و عجیب نیست از دامن ادب کردی چنین چهره‌ای برانگیخته شود.

کزازی همچنین عنوان کرد: ما بسزا بدان می‌نازیم که ادب پارسی مایه‌ورترین و شیواترین سامانه ادب جهان است، اما نازش دیگر ما این است که در ادب کردی نیز برابر هر شاهکار ادب پارسی در پیوسته‌ای وجود دارد؛ مثلا نالی‌، حافظ کردستان است. همچنین ما از مولوی کرد سخن می‌گوییم.

او ادامه داد: در میان زبان‌های بومی ایران‌زمین‌، ادب کردی مایه‌ورترین است. از این رو نمی‌توان در شگفت بود که مردی چون شیرکو بی‌کس در ادب کردی ظهور کند. شیرکو بی‌کس شعر کردی را به اوج رساند و افق‌های تازه‌ای را پیش روی ادب کردستان باز کرد.

در این مراسم همچنین ناظم عمر دباغ، نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران، در پیامی درگذشت شیرکو بی‌کس را تسلیت گفت و اظهار کرد: ما امروز یکی از قله‌های شعر کردی را از دست داده‌ایم. امروز یکی از مدافعان حقوق زنان عرصه را خالی می‌کند، اما لشکر مدافع حقوق زنان رو به فزونی است. امروز یکی از بزرگان شعر کردستان عینک و قلمش را زمین می‌گذارد و سیگارش را خاموش می‌کند، اما هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی آزادی را بگیرد.

او ادامه داد: مُردن لایق کسانی است که جاویدان نمی‌مانند، اما شیرکو بی‌کس با شعرهای خلاق و زیبایش همواره زنده است. شیرکو بی‌کس در آثارش پیامی را برای حکومت اقلیم کردستان به جای گذاشته و آن همانا پیام دفاع از حقوق انسان‌ها و آزادی است و ما برای اینکه روح او را شاد کنیم، تلاش می‌کنیم آرمان‌هایش را تحقق ببخشیم.

در بخش دیگری از این شب، قطب‌الدین صادقی، از برگزارکنندگان شب شیرکو و دوست قدیمی این شاعر، در شرح آشنایی و دیدارهایش با شیرکو بی‌کس، گفت: نخستین‌بار در سال 1353 صدای شیرکو را در رادیو انقلاب کردستان شنیدم و بار اولی که نامش را شنیدم، سال 1355 بود. با خواندن نمایشنامه‌هایش به یادگیری زبان و خواندن ادبیات کردی علاقه‌مند و مشغول شدم. در سال 1357 نخستین ترجمه اشعارش را به فارسی خواندم.

او افزود: من به لطف روح شاعرانه شیرکو بی‌کس با آثار دیگر شاعران کُرد نیز ارتباط برقرار کردم. او را با حرمتی بزرگ در لانه روحم پنهان داشتم و بزرگ می‌داشتم، بی آنکه همدیگر را دیده باشیم. در شعرهای شیرکو عواطف دردمند انسانی‌اش را به وضوح می‌دیدم و با آنها ارتباط برقرار می‌کردم. در سال 1358 با خواندن مجموعه «دره پروانه‌ها» به جسارت و خلاقیت این شاعر ایمان آوردم.

صادقی سپس با مروری بر رویدادهای تاریخی کردستان، یادآوری کرد: شیرکو بی‌کس در سال‌های دهه 90 میلادی به ایران آمد. من در روزهای آغازین حضورش، با اشتیاق به دیدارش رفتم و او را بسیار افسرده دیدم. از سر همدلی و احساس وظیفه در دو مجله معتبر «آدینه» و «دنیای سخن» گفت وگوهایی را با او ترتیب دادم و او در هر دو گفت‌وگو تاکید کرد که هنر از سیاست رسمی جداست و این آواز همدلی و رفاقتی بود که تا پایان زندگی‌اش ادامه داشت.

او در بخش دیگری از سخنانش، با مروری بر دیدارهایش با این شاعر در تهران و کردستان، به خاطره دیدار احمد شاملو با شیرکو بی‌کس اشاره کرد و گفت: در آن دیدار تفاهم دو شاعر استثنایی را که وزن شعر و آبروی تغزل شرق عالم را به دوش داشتند، از نزدیک دیدم.

صادقی همچنین اضافه کرد: اگرچه زمان، جسم او را فرسوده بود، روح طغیانگر شعرهای شیرکو بی‌کس تا روزهای آخر با او بود. شیرکو بی‌کس شاعر عشق و آزادی در دوران تعصب‌های نژادی بود و برای مردم سرزمینش، پیام‌آور امید و شادی بود.

در بخش دیگری از این مراسم، نماهنگ‌هایی از زندگی شیرکو بی‌کس به زبان فارسی و کردی نمایش داده شد که در آنها، تصاویری از این شاعر مطرح کُرد در کنار احمد شاملو دیده می‌شد و همچنین صدای شاملو پخش شد که می‌گفت اگر شعرهای بی‌کس را قبل از لورکا می‌شناختم، نخست شعرهای شیرکو بی‌کس را ترجمه می‌کردم.

علیرضا قزوه، مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری نیز در این مراسم گفت: با اینکه من هیچ‌وقت شیرکو بی‌کس را ندیدم، اما به واسطه آثارش با این شاعر بزرگ زندگی کرده‌ام.

او شعر شاعران کردستان را سرشار از عاطفه و احساس دانست و یکی از سروده‌های خود را خواند که در آن از شیرکو بی‌کس یاد شده بود.

در ادامه این مراسم، بختیار سجادی، استاد دانشگاه کردستان، گفت: شعر شیرکو بی‌کس تاثیر بسزایی در روند نوگرایی ادبیات کردی داشته است و مردم ادب‌دوست کردستان از او به عنوان «سلطان تخیل»،‌ «پادشاه کلمات»، «امپراطور شعر» و «دریای مروارید واژه» یاد می‌کنند.

او افزود: شیرکو بی‌کس با بکارگیری تخیلی خلاق و تاثیرگذار، شعرهای جاودانه‌ای به جهانیان عرضه کرد و سروده‌های این شاعر بزرگ، به مساله فاجعه با عمق خلاقانه و شاعرانه‌ای پرداخته می‌شود. شیرکو بی‌کس از این که بر فاجعه‌های رفته بر سر کردها با نگاهی ساده و دمِ‌دستی برخورد شود، مخالف است و از این رو در شعرهایش سعی می‌کند عمق فاجعه را خلاقانه و زیبا، نشان دهد.

همچنین در این مراسم، کامبیز کریمی، شاعر و ادیب معاصر کُرد، ترجمه شعر «عروسی شهید» را از سروده‌های شیرکو بی‌کس خواند.

در بخش دیگری از «شب شیرکو»، سید قاسم ناظمی، معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در سخنانی با اشاره به تأثیر عمیق شعر شیرکو بی‌کس بر شعر مقاومت ایران امروز و شاعران جوان، از دوره‌ای یاد کرد که این شاعر تحت تعقیب رژیم صدام بوده و به همین دلیل در تهران زندگی می‌کرده است و به حاضران خیرمقدم گفت.

در این مراسم، همچنین پیام تسلیت کردهای مقیم مرکز به مناسبت درگذشت شیرکو بی‌کس خوانده شد که در بخشی از این پیام، از شیرکو بی‌کس به عنوان "شاعر آزادی‌خواه کرد" یاد شده بود.

در این مراسم همچنین پیام‌های تسلیت انستیتو فرهنگی کردستان و انیستیتو زبان کردی قرائت شد، جلال ملک‌شاه، شاعر و ادیب معاصر کُرد، شعری را به زبان کردی خواند و امید برازنده، استاد دانشگاه سنندج با اشاره به انتشار کتاب «زن باران» از شیرکو بی‌کس در 12 سال پیش، ترجمه یکی از شعرهای بلند این مجموعه را خواند.

اجرای موسیقی یک گروهی موسیقی کردی نیز از دیگر بخش‌های مراسم «شب شیرکو بی‌کس» بود.