مرجوع شدن "طب سنتی ایران" در یونسکو

کشورها هر سال، فقط یک پرونده را برای ثبت در فهرست میراث ناملموس یونسکو می‌توانند پیشنهاد دهند و تنها سهمیه‌ی کشور ما برای سال 92 پرونده‌ی «طب سنتی ایران» بود؛ اما کارشناسان یونسکو در مرحله‌ی بررسی پیش از صدور رأی نهایی، روی آن مهر «مرجوع» زده‌اند و همین موضوع سبب شده است تا شانس این اثر برای ثبت شدن در فهرست یونسکو بسیار کاهش یابد.

اما در این‌باره، رییس مرکز میراث ناملموس تهران معتقد است: رأیی که به پرونده‌ی طب سنتی ایران داده شده، رأی «مرجوع» شدن پرونده است، ولی هنوز امکان بازنگری در این پرونده وجود دارد.

یدالله پرمون در این‌باره به خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: ارگان فرعی یونسکو که تولیت ارزیابی پرونده‌ها را برعهده دارد و شش نماینده از شش کشور در آن فعالیت می‌کنند، نخست پرونده‌های ارائه‌شده به یونسکو را بررسی می‌کند و سپس تشخیص می‌دهد که پرونده‌ها می‌توانند ثبت، مرجوع یا مردود شوند. اکنون این ارگان فرعی تشخیص داده که پرونده‌ی «طب سنتی ایران» به‌دلیل وجود یکسری از ابهام‌ها و لزوم تکمیل پنج معیار درباره‌ی این پرونده، مرجوعی است.

رییس مرکز مطالعات منطقه‌یی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی یونسکو با تأکید بر این‌که ارگان فرعی کمیته‌ی بین‌الدول درباره‌ی پرونده‌ی طب سنتی ایران «توصیه» کرده است‌، توضیح داد: این ارگان به یونسکو «توصیه» کرده که خوب است این پرونده «مرجوعی» باشد؛ اما این رأی قطعی نیست و رأیی است که به‌صورت پیش‌نویس مصوبه به کمیته‌ی بین‌الدول می‌رود. در کمیته‌ی اصلی نیز کارشناسان همه‌ی پرونده‌ها را به‌صورت جزءبه‌جزء بررسی می‌کنند و سپس رأی ارگان فرعی را تأیید یا رد می‌کنند.

او اظهار کرد: گاهی نیز ارگان فرعی یک پرونده را «مردود» می‌کند، اما آن پرونده با نظر کارشناسان در اجلاس، به «مرجوع» ارتقا داده شود، به همین ترتیب، پرونده‌ای که «مرجوع» شده باشد می‌تواند به «ثبت» ارتقا یابد. بنابراین می‌توان درباره‌ی پرونده‌ی «طب سنتی ایران» نیز امیدوار بود که با تلاش کارشناسان میراث ناملموس ایران در اجلاسی که از 11 تا 18 آذرماه در شهر باکو در جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود، بتوان این پرونده را ثبت کرد.

پرمون همچنین با تأکید بر این‌که ایران امسال به‌جز سهمیه‌ی پرونده‌ی «طب سنتی ایران» هیچ سهمیه‌ی دیگری برای ثبت در فهرست میراث ناملموس ندارد‌، گفت: اگر بخواهیم علاوه بر تک سهمیه‌ی خود، سهمیه‌ی پرونده‌ی چند ملیتی نیز داشته باشیم،‌ باید از کشوری که آداب و رسوم یکسانی با ما دارد و در آن سال نیز هیچ سهمیه‌ای برای ثبت ندارد، بخواهیم که پرونده‌ای تهیه کند و نام ایران را نیز در آن قرار دهد.

وی یادآوری کرد: تا چند سال پیش، پرونده‌های «پاسداری فوری» خارج از سهمیه بررسی می‌شدند، اما اکنون با توجه به این‌که هر کشور یک سهمیه برای ثبت در فهرست میراث ناملموس یونسکو دارد‌، آن سهمیه دیگر وجود ندارد،‌ مگر این‌که با سهمیه‌ی ارائه‌شده جابه‌جا شود.