جايزه‌ای برای "زندگی در جنگ"؛ مجيد سعيدی برنده‌ جايزه لوکاس دوله‌گا شد

• مجيد سعيدی، عکاس ايرانی برای مجموعه‌ عکس‌های خود از زندگی مردم در افغانستان به نام "زندگی در جنگ"، برنده جايزه‌ "لوکاس دوله‌گا" شد. اين جايزه جمعه شب، ۱۷ ژانويه (۲۷ دی) در شهرداری پاريس به وی اهدا شد.

دويچه وله ـ لوکاس دوله‌گا، عکاس جوانی بود که در ۱۷ ژانويه ۲۰۱۱، هنگام پوشش تصويری رويدادهای موسوم به «انقلاب ياسمن» در تونس جان خود را از دست داد. بنيان‌گذاران اين موسسه، جايزه را به پاس "تلاش"، "حضور متعهدانه" و "مواضع و کيفيت کار" به عکاسان خبری مستقلی اهدا می‌کنند که در دفاع از آزادی اطلاع‌رسانی فعاليت می‌کنند. در سال گذشته اين جايزه به اليسيو رومينزی، عکاس ايتاليايی برای مجموعه عکس‌هايش در سوريه اهدا شده بود.

مجيد سعيدی در سال ۲۰۰۹ پس از تحولات دور دهم انتخابات رياست‌جمهوری، ايران را به مقصد افغانستان ترک کرد. او افغانستان را به علت تجربه‌‌های قبلی خود در اين کشور و همچنين علاقه به فرهنگ و مردم آن انتخاب کرده بود. سعيدی در گفت‌وگو با دويچه‌وله ضمن اشاره به بازخورد کم عکس‌هايش در ايران می‌گويد: «تمام عکاس‌های دنيا به دنبال جنگ در افغانستان هستند. اما تصميم گرفتم به دنبال پشت داستان بروم. مردمی که با جنگ زندگی می‌کنند. از آن فاصله گرفتم و داخل زندگی روزمره مردم شدم.»

بر اساس گفته‌های سعيدی، مردم و خصوصا زنان افغان به راحتی اجازه نمی‌دهند که از زندگی آن‌ها عکس‌برداری شود.

رضا دقتی، ديگر عکاس ايرانی که سال‌ها در افغانستان عکاسی کرده است، در اين مراسم حضور داشت. او درباره مجموعه عکس "زندگی در جنگ" سعيدی در گفت‌وگو با دويچه‌وله نکته‌ی برجسته‌ را در عکس‌های سعيدی "نگاه انسانی" او می‌داند.

دقتی در ادامه می‌افزايد: «وقتی می‌گوييم عکاسی خبری يا فوتوژورناليسم، دو کلمه‌ی عکاسی و خبرنگاری را همراه هم داريم. آن چيزی که در کار سعيدی مهم بود، رعايت اصول عکاسی و خبری بودن عکس‌ها بود.». داستان زندگی مردم افغانستان محور اصلی اين مجموعه عکس بود.

هيات داوران اين جلسه از آلن منگان (عکاس فرانسوی و عضو کميته اجرايی گزارش‌گران بدون مرز)، پير سيوت (موسسه توليدکنندگان هنر تصويری و عکس ثابت)، جوديت بنياير (مدير بخش انتشارات گزارش‌گران بدون مرز) اريک بووه (اتحاديه عکاسان حرفه‌ای) ديميتری بک (مجله پولکا) نيکول نوگرت (سرويس عکس مجله جئو)، مگدالنا هريرا (سرويس عکس مجله اکسپرس)، باربارا هيرمن (سرويس عکس مجله اشترن) يان موروان، سباستين کالويت و ويليان دانيان (عکاس) تشکيل شده بود.

جوديت بنياير، مدير بخش انتشارات گزارش‌گران بدون مرز که در هيات داوران حضور داشت در گفت‌وگو با دويچه‌‌وله می‌گويد: «وقتی ما عکس‌های کانديداها را بررسی می‌کرديم، نمی‌دانستيم نام عکاس يا مليت او چيست. تنها معيار ما، عکس بود. سعی کرديم جايزه را به کسی بدهيم که زمان زيادی را در کشوری به سر برده باشد تا بتواند زندگی روزانه مردم را در جنگ درک کند. واقعيتی که در عکس‌ها بود ما را جذب کرد. عکس‌های سعيدی مانند خيلی از عکس‌ها نبود که زمان کوتاهی برای تهيه آن‌ها صرف شده باشد.»

تفاوت عکس‌های سعيدی با ديگر کانديداها از نظر بنياير در اين بود که تصويری غير از تصاوير "کليشه‌ای" که در رسانه‌ها منتشر می‌شود، ارايه می‌داد. بنياير در ادامه يادآور می‌شود: «اگرچه جنگ در جريان است اما زندگی ادامه دارد. و اين همان چيزی بود که عکس‌های سعيدی به ما نشان می‌داد. اين عکس‌ها نگاه ما را که هميشه به جنگ در افغانستان معطوف بود، به سوی مردم و چهره‌ای ديگر از آنان چرخاند.»

کريستف دولوار، دبير اول سازمان گزارش‌گران بدون مرز نيز در خصوص اين جايزه گفت که اين جايزه برای ارج‌گذاری به عکاسی خبری متعهد و تلاش‌گر است که برای تصوير کردن حقيقت روزمره‌ی مردمانی که در مناطق جنگی به گروگان گرفته شده‌اند، راه طولانی پيموده‌اند. وی در پايان تاکيد کرد: «گزارش مستند مجيد سعيدی، ورای نگاهی کليشه‌ای به افغانستان، صدا و چهره‌‌ی همه کسانی‌ست که از آن محروم ‌شده‌اند.»

انجمن لوکاس دوله‌گا نيز اعلام کرد که در ميان ۱۴۸ کانديدا که به هيات داوران معرفی شده بودند، عکس‌های مجيد سعيدی دنيای ديگری را از افغانستان به ما نشان داد. رياست سومين دور جايزه لوکاس دوله‌گا برعهده‌ی اتريس توپين، سردبير بخش عکس مجله نول ابزرواتور بود. اين جايزه همچنين از سوی سازمان گزارش‌گران بدون مرز، شهرداری پاريس و مجله‌ی پولکا مورد حمايت قرار گرفته بود.