گزارش "جهان صنعت" از همخانگی مجردهای غريبه: زندگی سفيد

گروه جامعه - تقسيم اجاره و پول پيش نخستين توجيهی است که با ديدن آگهی‌های همخانگی به ذهن می‌رسد. فشار گرانی مسکن می‌تواند توان مالکيت يک واحد آپارتمان را سلب کند‌ اما نياز اوليه سکونت را نه. نيازی که با سکونت در شهری ديگر يا تمايل به جدايی از خانواده به دلايل مختلف سر بر آورده و راه‌حل‌های موقتی بايد به تامين آن کمک و گريزی پيدا کنند.
پل‌های هوايی و ديوارهای شهر می‌توانند وسيله اطلاع رسانی درباره نياز به همخانه و تقسيم وجه اجاره يک خانه باشد، گاهی هم فضای مجازی محل مناسبی برای انتشار اين آگهی‌هاست. آگهی‌هايی که بعضی پر از شرط و شروط و اما و اگر هستند و بعضی ديگر شرايط ساده‌تری دارند. اغلب آگهی‌دهندگان دانشجويان و افراد مجرد شاغلی هستند که به فرد ديگری برای تقبل بخشی از هزينه‌ها نياز دارند‌ اما در اين ميان شرايط خاص هم ميان آگهی‌دهندگان کم نيست. کسانی که حاضرند از بخش زيادی از سهم پرداختی همخانه يا حتی تمام اين سهم بگذرند و با او زندگی کنند. اغلب اين افراد جنسيت همخانه مورد نظرشان را ذکر نکرده‌اند و با يک تماس می‌شود فهميد به همخانگی با جنس مخالف تمايل بيشتری دارند. به نظر می‌رسد بعد از ازدواج‌های سفيد و رفتن زوج‌ها به زير يک سقف بدون ايجاد پيوند زناشويی رسمی، اين پديده در قالب جديدی در حال رشد است. اين بار پيوند غيررسمی هم در ميان نيست. آنچه در ميان است تنها يک ضرورت اقتصادی موقتی برای گذران زندگی است. سقفی برای دو نفر تا اطلاع ثانوی؛ شايد خواستگاری سفيد.

تفاهم اخلاقی به جای اجاره
در فضای مجازی سايت‌های متعددی برای ايجاد يک پيام تبليغاتی وجود دارد. يکی از سايت‌ها به صورت خاص برای جست‌وجوی همخانه فعاليت می‌کند. کسانی که مايل به همخانه شدن با افراد ديگر هستند پيام‌هايی به شکل آگهی‌های غيررسمی منتشر کرده‌اند. بسياری از آگهی‌ها بی حاشيه بودن و غيرسيگاری بودن را در ميان شرايط همخانه مورد نظرشان درج کرده‌اند و به دنبال فرد آرامی می‌گردند که مزاحمتی برای آنها نداشته باشد. بعضی از آنها به جنسيت همخانه اشاره و تاکيد کرده‌اند که فقط فرد همجنس با آنها تماس بگيرد‌ اما بعضی ديگر تفاوتی برای دو جنس قايل نشده‌اند.
در يکی از اين آگهی‌ها آمده: «سلام، ٣٨سالمه، چهارراه پارک وی يک آپارتمان دو خوابه ١١٠متری شيک با همه امکانات دارم. مدير يک کارگاه توليدی هستم. سيگاری نيستم. اهل ورزش و تفريح هستم. سالم زندگی می‌کنم. دنبال يک آقا يا خانم که دوست داشته باشه با من همخونه بشه هستم. نياز به اجاره ندارم. مهم‌ترين نکته تفاهم اخلاقيه. لطفا در صورت تمايل مشخصات خودتون رو ايميل بفرماييد، سپاسگزارم.»
با اين حال اغلب آگهی‌دهندگان به هزينه پرداختی اهميت می‌دهند و آن را در آگهی ذکر کرده‌اند. برای يافتن خانه‌ای که با يک ساکن به دنبال ساکن دوم يا ساکنان ديگرش می‌گردد، سراغ آگهی‌دهندگان اين سايت رفتيم.

زن و مرد فرقی ندارد
توضيحات يکی از آگهی‌دهندگان برای خانه‌ای ۵۰ متری در ميدان پليس نشان می‌دهد صاحب خانه همه امکانات از قبيل يخچال، تلويزيون، ماشين لباسشويی و... را فراهم کرده و برای همخانه شدن با او کافی است وسايل شخصی خود را به همراه بياوريد. قيمت برای شخص همخانه دو ميليون تومان پيش و ۳۰۰ هزار تومان اجاره ماهانه است و بقيه مخارج تقسيم بر دو می‌شود. با او تماس می‌گيريم تا از شرايط همخانگی بپرسيم. بعد از پاسخگويی به تلفن و توضيحاتی درباره شرايط خانه، درباره جنسيت مورد نظرش برای همخانه می‌پرسيم. پاسخ اين است که «فرقی نمی‌کند. من برنامه‌نويس کامپيوتر هستم و اغلب اوقات سر کارم. شما برای خودتان می‌خواهيد؟»
وقتی با پاسخ مثبت رو‌به‌رو می‌شود و متوجه می‌شود که يک خانم قرار است همخانه او شود درباره موقعيت خانه و مبلغی که بين دو نفر تقسيم می‌شود توضيح می‌دهد و از وضعيت کار و تحصيل می‌پرسد. توافق اصلی موکول می‌شود به زمان ملاقات حضوری و ديدن خانه.

سن و تحصيلات؟
يکی از آقايان آگهی‌دهنده شرايط خانه‌اش را «بسيار تميز همراه با کليه لوازم زندگی، ۱۰۰ متر، دو خواب، واقع در قلهک، نزديک به مترو» توصيف کرده است. در آگهی درج کرده که فوق ليسانس نرم‌افزار و ليسانس مديريت دارد، شاغل است و به دنبال همخانه آقا يا خانم با شخصيت و خونگرم می‌گردد. رهن و اجاره را هم توافقی اعلام کرده است.
با اين آگهی‌دهنده تماس می‌گيريم و درباره شرايطش برای همخانگی می‌پرسيم. اولين سوال او در رابطه با سن و تحصيلات است. بعد از اينکه متوجه می‌شود با يک دختر دانشجو صحبت می‌کند درباره مبلغ اجاره و پول پيش اطمينان می‌دهد که پس‌اندازی دارد و می‌تواند مبلغ سهم همخانه‌اش را هم تا حدی تامين کند. بقيه صحبت‌ها نيز موکول می‌شود به عصر همان روز و ملاقات حضوری.

نفر سومی که ضروری نيست
يکی ديگر از کاربران در توضيح آگهی‌اش نوشته: «يک خونه گرفتم تو خيابان آذربايجان، نرسيده به رودکی... دنبال يک نفر يا دو نفر همخونه می‌گردم. کارمند هستم و تو ماه نهايتا ۱۰ شب تو تهرانم. خونه ۵۱ متری و تميز و وسايل اوليه مثل تلويزيون و يخچال و گاز و فرش دارم. اگه غير از خودم يه نفر پيدا شه ۴ رهن و ۴۰۰ اجاره شه و اگه دو نفر پيدا شه نفری ۲ رهن و ۲۵۰ اجاره شه. فقط فرد تميز و با اخلاق و کم رفت و آمد باشه‌.‌» او هم در مکالمه می‌گويد جنسيت همخانه برايش مهم نيست و بستگی به خود فرد همخانه دارد. با پايين‌تر آمدن مبلغ پول پيش هم مشکلی ندارد. حتی در صورت مکدر شدن آرامش همخانه پيدا شدن نفر سوم هم ضروری نيست!
در ميان آگهی‌دهندگان اغلب خانم‌ها متقاضی همخانگی با يک خانم ديگر هستند و با تاکيد در آگهی ذکر می‌کنند که فقط خانم‌ها تماس بگيرند. با اين حال بعضی از دختران جوان که به سرعت نياز به سکونت دارند، حاضر به همخانه شدن با آقايان هستند.

بدون حاشيه و غيرسيگاری
«به يک همخونه آقا احتياج دارم که فقط شاغل باشه، بدون حاشيه و غير‌سيگاری. » همخانه‌ای که نويسنده اين آگهی به دنبالش می‌گردد بايد ضرورتا همجنس باشد و بتواند پول پيش منزل يعنی سه ميليون تومان پيش و ۳۰۰ هزار تومان اجاره را تامين کند. بسياری از آگهی‌دهندگان به غيرسيگاری و کم رفت و آمد بودن همخانه مورد نظرشان اهميت می‌دهند. اما تعداد پرشمار آگهی‌هايی که بدون شرايط لازم در جست‌وجوی فردی برای زندگی زير يک سقف هستند نشان می‌دهد بسياری از آنها در مکالمه‌ای تلفنی و کوتاه اهميت چندانی به وضعيت اخلاقی و شخصيتی افراد نمی‌دهند و در صورت اهميت دادن به اين مساله نيز راهی برای شناخت افراد پيش رو ندارند.

سکوت کارشناسان
با وجود اهميت اجتماعی اين مساله، خبرنگار جهان صنعت در تماس با کارشناسان اجتماعی با در بسته رو به رو شد و اغلب به دليل نگرانی درباره گذشتن از خط قرمزها تمايلی به اظهار نظر در اين باره نداشتند. گرچه پيش از اين برخی از چهره‌ها جسته و گريخته به مساله ازدواج سفيد و زندگی مشترک زوج‌ها بدون ازدواج سخن گفته بودند اما زندگی افراد جنس مخالف زير يک سقف بدون اينکه نسبتی هرچند غيررسمی داشته باشند تاکنون ناديده گرفته شده است. به نظر می‌رسد مسايل اجتماعی از اين دست با وجود اهميت بالايی که دارند در ميان تابوها جای گرفته‌اند و همين موضوع می‌تواند آسيب‌های ناشی از آنها را تشديد کند.