نظرات حاتمی‌کيا درباره دیپلماسی ظريف و اسکار فرهادی

ابراهيم حاتمی‌کيا معتقد است؛ در عرصه سينما هميشه مسئولان عقب‌تر از سينماگران بودند و آنچه سينماگران را اذيت کرده موانعی بوده که بر سر راه آن‌ها قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار ايلنا؛ ابراهيم حاتمی‌کيا با اشاره به آخرين ساخته خود فيلم «چ» گفت: هميشه به اين فکر می‌کردم که فيلم‌هايم با انبوه مخاطب همراه باشد اما اينکه اين امر تبديل به دغدغه اصلی‌ام شود؛ مورد توجه نبوده است.

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

وی ادامه داد: برای من محتوا جدی‌تر از فرم است و اينکه پيام درست سر جايش بنشيند. هرچند معتقدم برخی فيلم‌ها در طول زمان جای خود را بازمی‌کنند.

حاتمی‌کيا که شب گذشته چهارشنبه(۲۰ فروردين) در برنامه "راز" از شبکه چهارم سيما حاضر شده بود؛ گفت: زمانی که فيلم «چ» را می‌ساختم؛ متوجه بودم دارم ريسک می‌کنم زيرا خيلی‌ها شناخت‌های متفاوتی از شخصيت چمران دارند و من بايد به جنگ اين سليقه‌ها بروم و در آن‌ها نفوذ کنم. ضمن اينکه اينجا ديگر دلم نمی‌خواست فکر کنم که آيا تماشاچی با من همراه است يا خير.

وی در ادامه افزود: هميشه دوست داشتم به دنبال سوژه‌ها و جاهايی بروم که کمتر درباره آن‌ها صحبت و بحث شده است و احساس کردم دوران اول انقلاب و پيش از آغاز جنگ دوره حلقه مفقوده‌ای است که درباره آن بسيار کم گفته شده است. اين دوران؛ دوران بسيار پرتلاطمی بود که تغييرات آن لحظه به لحظه بوجود می‌آمد. جنگی بود که هرکسی سهم خودش را می‌خواست.

کارگردان فيلم «چ» افزود: اينکه چرا اسم فيلم را «چ» گذاشتم و چمران نگذاشتم؛ اين بود که نمی‌شد در فيلم تمام شخصيت چمران را گفت. بنابراين به مقطعی از زندگی چمران که خود وی دست نوشته‌ای درباره آن دارد؛ پرداختم. ۴۸ ساعتی که کاملا براساس نوشته‌های چمران تحقيقاتی کامل داشت.

وی در ادامه افزود: اين مسائل برای خيلی‌ها و به خصوص جوانان تازگی دارد و گروه بسياری از آن‌ها وقتی که فيلم را ديدند باور نمی‌کردند که چنين اتفاقاتی در کشور افتاده است و متعجب بودند.

وی با اشاره به اينکه درباره چمران کم گفته شده و بيشتر تصاوير محدودی از او در لباس يک چريک نشان داده شده؛ افزود: برای ساخت اين فيلم يا نشان دادن تصوير چمران نياز به يک عقلانيتی بود که در طول فيلم بايد جاری می‌شد زيرا قسمت اول فيلم مذاکره برای صلح و قسمت ديگر جنگ برای صلح است.

حاتمی‌کيا با اشاره به وضعيت فرهنگی کشور گفت: زمانيکه «ديده‌بان» را می‌ساختم به وضع موجود نگاه داشتم و اين نگاه به وضع موجود در فيلم «مهاجر» نيز وجود داشت. در فيلم «چ» نيز اين احساس مسئوليت را داشتم و معتقدم که بايد به داشته‌هايمان برگرديم.

وی ادامه داد: سکانداران سينما امروز فراموش کردند که ما بايد نسبت به برخی موارد حساس باشيم. اينکه امسال از سوی رهبر انقلاب سال اقتصاد و فرهنگ نامگذاری شده است بسيار مهم است و خدا کند دوستان فقط با يک ابلاغيه و بخشنامه مسائل را تمام نکنند.

حاتمی‌کيا با اشاره به اينکه خودش را از مدافعين انقلاب می‌داند؛ افزود: دنيای آرمانی و جامعه آرمانی هميشه دشمن‌های بزرگی دارد اما بايد ببينيم که اين واقعيت امروز در کجای سينمای ما جلوه دارد. فيلم «چ» از نظر من بازگشت به انقلاب است و اگر سينماگران سراغ اين بحث‌ها نروند و سراغ اين حوزه‌ها نروند؛ معتقدم سينمای ما لطمه می‌بيند.

وی ادامه داد: سينمای ما بايد اين انرژی را داشته باشد که اين موضوعات برايش مساله باشد.

کارگردان «ارتفاع پست» همچنين گفت: ما امروز آنقدر تشکيلات و نهادهای مختلف داريم که هر کسی هر پروژه‌ای که دارد می‌تواند بسازد. يعنی اگر ما را به فارابی راه ندهند؛ می‌توانيم به سازمان تبليغات يا حوزه هنری برويم. اينکه برخی‌ می‌گويند به خاطر مشکلات يا سخت گيری‌ها عطای کار را به لقيش بخشيديم؛ درست نيست.

وی در ادمه با اشاره به جشنواره فيلم فجر در سال گذشته و همچنين برنامه‌های فرهنگی در سال ۹۳ گفت: امروز بايد بنشينيم و با برگزاری سمينار‌ها و نشست‌ها و تحليل‌ها ببينيم چه اتفاقی دارد در عرصه فرهنگ می‌افتد. اتفاقی که در جشنواره فيلم فجر افتاد؛ مرا بسيار ناراحت کرد و من وظيفه داشتم آن حرف‌ها را بزنم.

حاتمی‌کيا با اشاره به اينکه يک فيلمساز حق دارد با فيلم‌هايش حرف‌هايش را بزند؛ گفت: زمانيکه فرياد می‌کشم نشانه يک اتفاق است اما متاسفانه گروهی در پاسخ فرياد و اعتراض من می‌گويند تو چرا معترض هستی. تو که در طی اين چند سال حسابی خورده‌ای و برده‌ای.

کارگردان فيلم از «کرخه تا راين» با اشاره به اينکه معتقد به سينمايی است که رابطه تنگاتنگی با مردم داردٰ گفت: سينمايی که با مردم است ماندگار است و انتظار دارم دوستان اين حرف من را تحليل کنند.

وی ادامه داد: مسئولان فرهنگی هميشه عقب‌تر از ما و سينماگران بودند و ما هميشه با دغدغه فيلم ساختيم و اين نگرانی را داشتيم که مبادا مانع ما شوند اما مسئولان هميشه از اين می‌ترسيدند که نکند يک اثر سينمايی برای آن‌ها دردسر ايجاد کند.

حاتمی‌کيا با اشاره به اينکه خوشحال است که مسئولان سينمايی جديد قرار است کار تازه‌ای کنند و ناگفته‌ها را بگويندٰ افزود: امروز بايد جريان سينمای انقلاب و دفاع مقدس تحليل شود و از اين امر نترسيم.

وی در ادامه افزود: من همراه چند نفر از دوستان ديگر در زمان جنگ؛ لباس رزمنده‌ها را پوشيديم. کسانيکه بسياری از آن‌ها شهيد شدند اما امروز من فيلمساز شده‌ام و گروهی ديگر از دوستان تهيه کننده و بايد مراقب باشيم که چه جوابی در آينده به شهدا بايد بدهيم و نبايد دچار خودباختگی شويم.

حاتمی‌کيا با اشاه به عملکرد خوب جواد ظريف(وزير امور خارجه) و دستگاه ديپلماسی کشور در سياست خارجی گفت: مديريت سياسی و حوزه ديپلماسی با مديريت جريان فرهنگی متفاوت است زيرا يک ديپلمات می‌آموزد که حتی در يکجا لبخندی بزند يا حرفی بزند که قلبا قبول ندارد اما در فرهنگ هميشه بايد صداقت باشد و نمی‌توان با زبان ديپلماسی رفتار کرد.

کارگردان فيلم «ديده‌بان» ادامه داد: امروز فيلمسازان بسياری هستند که دلشان می‌خواهد فيلم بسازند و دغدغه انقلاب دارند اما زمانيکه مجال به آن‌ها داده نمی‌شود فيلمساز انقلابی حس غربت می‌کند. حس غربت اين نيست که به يک فيلمساز جايزه داده شود يا نه.

وی بااشاره به لزوم تحليل جشنواره فيلم فجر گفت: وقت آن است که جشنواره فيلم فجر را بررسی کنيم و ببينيم آيا اين جشنواره برای فجر انقلاب است يا خير و آيا تمامی فيلم‌های ساخته شده در قالب اين جشنواره قرار می‌گيرند.

حاتمی‌کيا با اشاره به اينکه تمام مراسم‌ها و جشنواره‌های سينمايی جوايزشان را هدفمند می‌دهندٰ گفت: زمانيکه در اسکار فيلم ضعيفی مانند «۱۲ سال بردگی» جايزه می‌گيرد يعنی اينکه بايد فيلمسازان اين نگاه را داشته باشند و همچنان درباره تبعيض نژادی فيلم بسازند.

وی با اشاره به بيستم فروردين و سالروز شهادت شهيد آوينی گفت: امروز جای آوينی بسيار خالی است. وی فردی بود که مانند يک فانوس دريايی ما را در ميان امواج متلاطم راهنمايی و هدايت می‌کرد. آوينی منشوری بود که نورهای مختلفی از خود ساطع می‌کرد. وی از مسيرهای مختلف عبور کرده بود و اهل طريقت بود.

حاتمی‌کيا با انتقاد از کسانی‌که آوينی را قاب کرده می‌بينند؛ گفت: آوينی از مسيرهای مختلفی گذر کرده بود و برای شناخت وی بايد عقبه و مسيری که وی طی کرد را ببينيم و بشناسيم اما متاسفانه فرهنگ رسمی آوينی را در قاب‌های خودش قرار می‌دهد و مسير‌ها را نمی‌بيند.

وی با اشاره به نگاه آوينی به مساله فرهنگ و هجمه فرهنگی گفت: آوينی معتقد بود که برای مقابله با فرهنگ ديگران بايد مانند يک ديده‌بان بر قله کوه اييستاد نه اينکه به درون اتاق‌ها آمد و در را بست. آوينی نگران فرهنگ بود و سال‌ها قبل از ماهواره نگران ماهواره بود.

حاتمی‌کيا؛ آفت سينمای کشور را دشمن سازی دانست و افزود: زمانيکه يک فيلمی ساخته می‌شود و در آن نشان داده می‌شود که ايرانی‌ها دروغگو هستند و بعد اين فيلم در اسکار جايزه می‌گيرد؛ چرا من نبايد اعتراض کنم و حرف حق را بزنم مگر خط مشی من را اسکار تعيين می‌کند.

وی با انتقاد از مهاجرت هنرمندان به خارج از کشور گفت: اين بحث که امروز مطرح شده و افراد و هنرمندان دو پاسپورته در فرهنگ وجود دارند نگران کننده است. چرا بايد يک هنرمند و فيلمساز يک پايش در اين ور مرز و يک پايش در آن ور مرز باشد.

حاتمی‌کيا با اشاره به لزوم نوگرايی در سينما و تلويزيون گفت: متاسفانه تلويزيون می‌خواهد همه را شبيه هم کند درحاليکه آوينی معتقد بود بايد به دنبال نوگرايی برويم.

وی در ادامه افزود: من با آوينی نه تنها درباره مسائل فرهنگی و هنری بلکه درباره مسائل شخصی‌ام نيز مشورت می‌کردم و امروز دلم برای او تنگ است و جای وی را به نوان يک ژنرال فرهنگی بسيار خالی می‌بينم.

حاتمی‌کيا با اشاره به برنامه آينده خود گفت: دوست دارم در فرصت ممکن فيلم «عمليات بيت‌المقدس» را بسازم.